i fuperio-
re, mando.
ß
* Conto4
rezentes.
3 0 f ________ _ _ _ ________ - ' ------. - ~
cundum carnem exprædi&is antiquis PatfibusV&quod
vere affumpfic catnetnex beata Virgine,8c quod vere pal-
fus eft mortuus 8c fepultus, & quod refurrexit tertia die,
fed pu tat, quod h*c omnia in alio fupetiori mundo,& no
in ifto fit paffus. Item dicit, quod in eodem totum hüma-
num gen9 incurrerit mortem propter peccatum, cui qbediuit.
Item,peccatum ab eodemloanne appellatur ptrnci^
pium 8c caufa omnium malorum, vt fæpius didum éft lu-.
pra,8c corporibuffillorum ibidem fepultis animæ eorum
defenderUnt in infernum, id eft,in hunc mundum. Et ad
hutte infernum defcendit Chriftus poft mortem, vt auxiliaretureisJtem
credit,qUodfiet ibidem refutrediomortuorumjfcïlicet,
quod vnaquçque animaDeirecipiat proprium
corpus-item dicitj quod verus Deus in eodem mu-
dodedit populo fuo dido legem Moyfi. Ibidemetiam
offerebant hoftias 8c holocaufta facerdotes pro pécaris
populi,quifecundum'legem Moyfi præcipiuntur öfrerri.
t Item dicitjqnod in*eodem Chriftusadliteram verefece-
rit miracula lüfcitandomortuos,illuminandocæcos,pa-
fcendo de qUinquepanibus, quinque milliahominum,
fc.virorum,excèptis rnuiieribus & paruulis. Qutdplura?
quidquidlegiturin totaBiblia fadum fuiffe in hoemun-
dojipfe inquodam aiio mundo adliteram fuiffe fadum,
contendit.
Igitur blafphemias&errores prædidos,8c multosalios,
quos lohgum mihi effet tædium enafrare, finxitidem Io -
annes de Lugduoo Hærefiarcha;8c exeis cppilauit quod-
dam magnum volumenX. quaternorum, cuius exeplum
egoRinherus perlegt,8cexillooéslupradidoserroresextraxi.
neni a Deo; & tunc etiam peccauerint. Item credunt curp
pra:dido Nazario, quod B. Virgo fuerit angelus, 8c quod
Chriftus non affumpferit humanam naturam ex ea, nec
vere paffus fit aliquem dolorernin morte,necvere come-
derit,nec bib eri t,fed afsüpferit corn9 ccelefte,v t ipfi dicüt»
V ltimo nota,quod Cathari Ecclefise T olofan#,8c Co-
rozenfes tenen t errores Gelofimaze 8c Aiban$nfium,8c
Ecclefiae omnes Catharorumdevltramare, quo vltimo
ffcripfijfimiliter.NullaveroEcclefiaCatharorum concordat
Ecclefia Francis concordat cum Bagnolcnfibus. IlUvero
de Marchia eruifina,T ufcia,&y alle Spoletana concordant
ne nfibus; fed-paulatim trahu ntut ab Albanenfibus. Item
omnes Ecclefiae Catharorum recipiunt fe inuicem, licet
diuerlas habeant opiniones 8c contratias. EtConcore-
zenfes,qui fe damuant ad inuicem,ficut (upra didum eft-
Siquis vero Cathatus,fiue Cathara,cuiufcunque fit fedae,
non fuerit cofelfiis praedi<9;os errores proprios, vel faltem
communes, tunc deillodicendumeft,quodipfeinhy-
pocrifi mendaciim loquitur, quod eft proprium Catharo-
rum,tefte Apoftolo; qui hoedp eis fine velamineprophe-
tauit,& fiue Fuerit homofimplex,vt nouitius,alias in mul-
tis fc<5tis illorum fecreta minimereuelantur.
Paterinus dicit,quod minor ctcator.fcilicetLqcifer,o-
mniavifibilia creauit. Item Patprinusijldicit] Deus huius
fxculi excascauit mentes infidelium. Sic ergo diabolus eft
creator hüius fieculi. Contra, Catholicus, id eftj excaecari
permifit mentes infidelium. Paterinus dicit, matrimoniu
Eft ét valdenotandum, quod ipfelöanes 8c cóplices ( 4
fc. quod anima: ereata: fint ante mundicpnftitutio-
in omnibus cum Catharis Ecclefiae de Concorezo.
cum Bagnolenfibus in pluribus , quam cum Alba-
fui, nó audent reuelare errores prædidos credétibus fuis, - effe adulterium. Contra Catholicus ; alligatusesvxori, noli
ne ipfi eredentes difcedant ab eis,pp hós noiios errores,& ! quarerefolutionem. Paterinus: Malus eft Deus, qui apparuit
propter diuifionem &haereditatem quæ horum caufa eft j Moyfi in igne.nolumus in talem Deum credere,qui com-
interCatharos & Albanenfes :qüia Cathari 8c Albanen-j burat nos. Contra Catholicus ; Idem Deus Apoftolisin
fes damnant * ConcOtezenfes ,8c è conuerfo. . igne.Paterinus dicit.-mortuis fuffragia non prodeffe.Cón-
Sequitur de proprijs opinionibus Ëcclçfiæ concore-j tra Catholicus, Maria&MarthaproLazaroorantes ex-
Zettfis.lfti beneientiuntde vnoprincipiotantü: fed multi auditæfunt. Pium^ft ergo pro defundisexorare.Pateriiftis,
exeiserantin Trinitate & vnitate.Item confitentur.quod
Deusexnihilo creauit Angelos, & quatuor elementa; fed
errant, credëndo * quod Diabolus de limo Dei creauerit
omnia vifibilia,fiue hunc mundum. Item credunt jquod
Diabolus primo formauerit, per fe corpus hominis, & in
illud infuderit primurn angelum,qui inmödicö peccaue-
rat.Item credunt,quod animæ extradlæ fiint à di&o ange-
lo. Item reprobant t^tum vetus teftamentum, putantes,'
quod Diabolus fuerit auótor eius , exceptis his tantum-
modoverbis,quæfuntindu&a in nouo Tcftamentoper
Chriftiim & ApoftoloSjVteftilludiEccevirgocowctpiefi» vte-
rOy&panetfiltum. Et ,vocabitur Deus, fort* ,princef>s pacis fater.
futursf<tculi,8cc.8c his fimilia.Et ifti omrfes damnantMoy-,
fen; & multi ex eis dubitant de Abraham, Ifaac &Iacob,
Sccæteris Pàtriarchis & Prophétis. Item multi exeis modo
bene creduntde B.IoanneBaptifta, quern olim omnes
damnabant. Itemdicunt, quod Chriftus non affumpferit
humanam animam, fed fere omnes credunt, eum aflum-
pfiffe veram camera ex beata Virgine. Quidam veto Epi-
lcopus eorum & antiquiflimus Nazarius,coram me Rin-
hero, & multis aliis, dixit pluries ; quod beata Virgo fuerit
Angelus ; & quod Chriftus non affumpfit humanam natu-
ram,fed AngeliCam,fiue corpus coelefte;& dixit,quod ha-
buerit hunc errorem ab Epilcopo & Filio Maiore Ecclefiç
B uigariæ iamfere elapfis annis LX.
Præterea notandum, quod Cathari omnes qui confité-
tur Chriftum affumpfillevcrum corp9humanum, tamen
negantglorificatum,aiirglorificandum:fed dicunt,qu:od
Chriftus depofuerit illud aereoinçoeloindiéaffumptio-
nisfuæ; &iterum refumet illud indieludicij. Quofafto,
corpus refoluetur in præiacentem mater ia m, tan quam ca-
dauerputriJum. Itemdicunt,quodanimaB.Virginis&
Apoftolorum, & omniumlànâorum, non fint aahuc in
gloria,nec erunftvfquein diem iudicij;fed fint in quodam
loco,in acre ifto cum corpore Iefu Chrifti.
Sequitur de prOpriisCatharorumopinionibusdeBag-
nolo. ifticohueniunt cum prædiâis Catharis de Concorezo
fere in omnibus opinionibus (upradiâis, exceptis
nus dicit, nullum peccatum effe veniale, fed omnia mor-
talia:6c omne peccatum aequaliterpuniriininferno,& no,
in Purgatorio. Contra Catholicus : Tyro & Sidomremifftus
erit,quam vobis in die ludicij.Ergo non lunt paria peccata,oec
aequaliter punientur.
Manichæi,fûrta,rapinas, facrilegia,nondamnant,imo
dicunr h’uiufmodi licere. Matrimonium damnant,dicen-
tes:hoc effemeritoriamfornicationsm. Sed inceftu;m naturalem
cum matre propria vel forore, aut cum matre,di-
cunt eife mundam fornicationem,dummodo fiattt fecun-
dum ritum fe«ftç,qui talis eft.fi quis ab ipfis vult abuti propria
matre, dabit eiXVIILdenarioSjfex pro eo,quod con-
cepit eum : fex pro eo, quod peperit eum:fex pro eo,quod
nutriuit eum: Et fiefoluta lege naturali, feu natura, iicen-
terabutiturea: quia nihil eiattinere putatur, & omnino
liber efficitur ab omninaturalireueretiamatris, ficut fac-
cus liberefficitur d frumento, quando fuerit excuftum
Qui forore yoluerit abuti, dabit eifex denarios.Qui com-
matre,dabit ei nouem denarios. Etficlicitum effedicunt
Fincaftum) fine omni pcccato. A quam benediftam, tan-
quam venenum execrantur, dicentes, qutfd fiquis hqmi-
num de ipforum feéta ea fuerit afperfus, debeat excauari
de carne eius cumacubus& fubulis.Peregrinâtioncs vitra
mare, fiue ad limina fanâorum, nihil aliud effedicunt, q
quod homines inaniter fua corpora currendo fatigét. Ec-
cleftam Roman am dicunt meretricem. Vnde Domino Pa-
pæ&-omnibus Epifcopis.Sacerdotib9 & Clericis Catho-
licis contradicunt dicentes, fe Ecclefiam Dei:&illoS,mü-
di fedu «Stores. Epifcopus au te m eôrum fie dedicatur, P ue-
rum abvtero matris egreffum,antequamguftet lac roater-
nura, açcipiunt, nutrientgs eum laâieam.ygdalino & per
cudis,& demum efu pifcium.,Caueturautem,quodnun-
quam guftet carnes, neque laâicinia, nec aliquod, quod
coitu nafeitur. Demum cum ad annos diferetionisperue-
nit,hocipfo vice eft;Epifcopus feétæ. *
Porro quando ad locum fecretum credentes eorum
conueniunt, ante Piæfatum Epifcopum piociduntfuper
genua fua, adorantes eum., (8c dicuntÇinÿûi-> Farce nobis
Domine.
A ! bofnine. Etiubiungit vnufquifque dicens hæc verbaTeu-
.Nunqua torijce*yiimxntïmûftetc^erfterbeit/iti)mftffebmbeu^emer6cn/
moriar.i
fi à vobis
impetrem;
rt finis
meus fiat
bpnus.
vi
b o n u s .
WÈm
bafjmeiii^nbfiutwerbe. At-illefingulis manusimponens
dicit hæc verba, tcrfiiper vnumquenqueadorantium:^
roer&cfîein gutCOîantt- Credentibus ipforum nullam
dantfpem làlutis, nifi ad ipforum feôtam, reliais omnibus
»conuertantur, vel faltem inrextremo yitæ articulo
roanus impofitionem ab ipfisaccipiant.DÎ'euntenim, o-
mnia peccata per manus impofitionem ab ipfis fa<ftam re-
laxari, & Spiritumfanâum infundùEt hoc volüt probare
perillam autoritatem A «ftuum :Tune imponebant manusfuper
illoStér actif iebant Spiritumfanftum. 1
Quando autem aliqu'em in extremo vitæpeHculore-
ciperevolunt, dantei optionem ; Vtrumvclitin regno
coslorumeffe dumfandis Martyribus vel Confefforibus.
Si autçnielegeritftatum Martyrum, tunemanutergioad
hocfpecialiterdeputato , quod Teutonicevoçatur, 03»
tertuef) ipfumftrangulant, oftiofupereum elaufo.Siautem
Confeflorum elegerit, tune poft manus impofitionem
nil dant ei ad ëfum,nec puram aquam ad bibendum,
& ira fame ipfum perimun t.
. Hæretici quidam vocantur ex nomine auétoris ; vt Si-
moniaci,à Simone Mago.Qüidamèx caafis,quas inftitue
Similisferme
Catalogus
ißt in Ij
jp.Summ»-
|S. Antoni-
ii.£7.
tutjdifcunt vel docent, & ideb parum orant. îtem ad Ec*
clefiam fide vàdunt, qfferunt & confitehtUr, Sccommu^
nicant, & interfunt prædicatiônibüs, fed vt prædicantem
capiahtin fermone.
Cognoicuntur etiam in verbis præcifis 8c modeftis.
Cauentetiaà feurrilitate 8c detradiotie, Scverborum leuitate,
8cmendacio8ciurament6.Nec(lièuntmc,vel«/-
fe,8cfimilia;quia,ha:creputantiuramenta.Itehi adqüæ-
ftionesrarodirederefpondènt : Vt,fîquæratur ab ipfis;
Scis tu EuangeliumvelEpiftoIasî refpondetiqiiis docuiffet me
ifta ? v el dicit huiufmodi debent feire, qui funt magnivel
profundiintelledus; vel, quiadhôcfuntotiofivel ido-
nèi:^ Vel dicunt, fibi licere ; quia Chriftus dixit Iudæis;
Soluitetemplum boc,decorporislui templo intelligèns; 8c U
pfiintelligcbant de templo Salomonis. Dicunt etiam,cÆ,
e/î,«on,»o», *
C a p. V I I I .
Quomodo fe ingérantfamiiiaritati Mggnorum.
ftllyr. Ec
dicunt tan
tûjEft.Eft’
Non,No,
ihocdicut
fibi licerc.
lean. x.
t
HÆretici callide ftudent, qualitjer fe ingérât famüiari-
tàtinebilium8cmagnorum»EthocFaeiünth<icmp-
runt .*»vt iNiçoiaitæa iNicoiao, qui ob pulcbntudinem re- j do.Aliquas merces*gratas,vt atyiulos 8c pcplaDomihis8c
I,nquenSvï orem dmt>vtquiveUetJeavtetetar>&ficver-;DoïninabaSexhi'ben.â À. n - j . t r r ' f, ' _ ■ deméndum. QQuVibauUs Vvcen dnintSójfÜi
■ M . I I H H H W f t u p r a n t - u r , Quida hominesquætantab eo.habesplüiesadTendendum;
«doco.vtRuncat.hiydk Menandrtanamundamnonlfoonde^habeopretiofioresgemmas.qnamfiinuftïihas
jckronoià^ munditiam negant poenitentibus veniàm. Viduas,finu- Clericis.Securitateitaq; accepta, dicit habeogemmam à
bant^roadulterishabent. Iouiniani à monacho,inter
Pforte L'c Virgines 8c nuptas nullam dicunt effe differentiam. Ter-
tulliani dpresbytero dicunt animam immortalc , fed cor-
poream, 8c animas peccatorumin dæm ones conuetti poft
mortem. Ap oftolici nudispedibus incedünt.
Cataphrygæ ex fanguineinfantis 8c farina confichint
panem,quî infansfimoritur Martyr habetur; fiviuît,^»-
dicitur. Adamitæ,ab Adam, nudi conueniunt ad èra-
dum , viri8cfemittæ. Valefij feipfos 8c hofpites fuos ca-
ftrant. Miffiliani funt vt monachi nihil opérantes, 8cmo-
nachos, qui idem façiunf, condemnant jhi dicuntpor-
cam cum porcellis de ore hominis exire, cumpui'garur
ritu eorum, 8c ignem non comburentem vifibiliter intra-
re in oseprum.Prifcillianiftç turpifllma coramittunt,quæ
adep occulranr , vt dicant credcntibusfius : lura, periura,
p -f fecretumpandere noli. Fatalibus ftellis hpmines cplligatps
a ° ° dicunt. * Pâflalomitæ filéntip ftudent - f in tantum,
vt naribus 8c pri fuo digitum apponant , ne ipfa taci-
turnitate vox erumpat.; Item quidam nudispedibusin-
cedunt, quia dicitutSoluecalceamentum,8cc.liera,CiTcum-
celliones funtferocifiimi in alios 8c in fe. Nam fe ipfos p-
cipitant 8c qccidunt.Item,quidam dicunt animas fcelera-
torumindæmonesconuerci, 8c inquæcunque animalia
méritis fuis congrua,Item Iouinianus monachus Virgini-
>?tem reprobat. item Atabij djcuntanimas cum corpore
nori,8cpoft ytrumque refurgere.Paterini dicun t,inferfo-
çs partes corporis à diabolo fadas : ideo flagiciofe vtun-
tir eis. Abenonitæ vxores ducunt,f^non vtuntur eis
. IofeH1 . pipptercpntinentiam- Item^Iofephiftæ contrahunt ma-
0 eppl* trinoniura fpirituale, 8c prætcr coïtum omnes delegations
exercent. .
C a p. V II.
Quomodofeflt&agnofcantur.
jrinchicse,
Exodi'}.
Hue récitât
lUyricu* in A. -Inim inmpribus comppfiti 8c modefti: fuperbiamin
Catalogo, | veftihis non habent, quia nec prèciofis, nec multum ab-
/ed abjqi
Auftore.
a Æretici cognofcuntur per mores8c verba. Sunté-
nim in moribus compofiti fiipetbiamin
iedlis tuntur. Negoriationes non habent propter méda-
cia,ôcuramenta 8c fraudes vitandas ; fed tantum viuunt
de labtre,vt opifices, Dodoresetiam ipforumfunt fiito-
res. Dititias npn multiplicant, fed neceftariis lunt conte-
'ti.Caftletiam funr, maxime Leomfla. Temperatietiam fiint
in cibok potu. Ad tabernas npn erunt, nec ad chpréas,
necad^ias vanitates. Abirafc cohibentîfemper opéran-
Deofulgentem quod homo per eam cognofcit Deum.A-
liam(habeo)qüæ tantum rutilât,quod amorem Deiaccè-
dit in corde habentis eam, 8c fie de cæterisj gammas dicit
metaphorice.PoftearecitatfibialiquoddeuotüCapituîü,
vt eft îdLücxjMiJfus eft angélus Gabriel, 8cc. Vel de fermone
Domini; loa.i$. Ante diem feftum. 8cc. Cum igitur ipfe ince-
perit audicori placeré,tunc fubdit Capiculüm Matt.z3.1Stt-
per Catbedram Moyfe,8cç. Va vobis,qui tuliftisçlauem feientia; i-
pftnon intratis,é^aterosïntrareprolnbetu.-Etillud Marci 12.
Vav6bis,qut deuoratis domos viduarum, 8c quæ fequuntur.
Quæfitus autem ab auditore, de quo iftæ imprécation,es
intelligantur,refpondet,de Clericis 8c religiofis. '
Poft, hæreticus facit comparacioncm ftatus Ecclefiæ
Romanæ ad ftatum ipforum,fie dicés;DodorèsRomanç
Ecclefiæ lunt fàftuofi in veffib.8c mofibus,Matt.23.Aw/ttiîf
primos recubitus&vocari appetutab homtnib.Rabbi: Rabbiiios
veto taies non quærimus.itê,jpfiltint incontinentes; fed
vnufquifq;noftru vxôrem luâ haber, 8c cum ea cafté viuiti
lté fünt diuites 8c auari,quib. dïeitiir : Væ vobis diuitibus,
qui habetishicconfplationem veftiâ. Nos vero habentès
vidum 8c veftes,quib.polïîimus tegi,his contend [ fumus»
lté funt voluptUofi,quib. dicitur Vavobis, qui deuoratis do*
mosviduaru,8cc.Nos vero vtcunq; fuftentamur.Iié ipfi pu-
gnant 8c bélla inducunt,8c mandant occidi8c incédi pau-
VztfiSxapk.didt^OmnUquiaccepentgladiumgladiopefibit.
Nos vero ab eis perfecutionem patimur propter iuftitia.1--
tem comedüt panem ociofumjnihil opérantes. Nos veto
manib.operamur.Ité ipfi voluhtefleDbdoresfoli;quibus
dicitur Matt.23. Va vobis qui tuliftisçlauemfeientia. Apud nos
vero tam feminç,quam viri docent,&difcipulus{eptédie-
rumdocetaliü.Item^ràrus eftDodor inter eos,qui triaCa
pitula conrinuatanoui Teftamenti literalitcrfçiat corde»
Apud nos vero rarus eft Vir Vel fethina, qui textû né feiat
vulgariterrecitare.Etquia veram fidem Chrifti habemus,
8c fail dam vitam8c dodrinâdocemus oés nos;ideplcribç
8c Phærifæi gratisperfequütur nos ad morte,y tCbri ftumî
Praèrereaipfi tantum dicunt 8c n on faciunt, 8c alligant
onèragrauiainhumerdshominum^fe.d digito feo hæd
no mouentjnos vero omniafacimus, quç docemus.Item,
ipfi pluscogunt,feruari traditiones hominum, quam Dei
mandata, vt ieiunia, fefta, ire ad Ecclefiam, & multa alia,
quæ funthominuin inftituta. Nos vero tantum dodrina
Chrifti feruarefuademus 8c Apoftolorum» Item ipfi poe»
nitentes obérant pcenisgrauiflîmis, quas nec digito rho«-*
uent;Nos verb exemplo Chrifti dicimus peccatori ; Vade
iam, 8c ariiplius noli peccate : 8c ei per manus impofitio»-
Ce
Vera effi»
gies hære-
ticoru no-
ftrç çtatis,
.præfercim
Anabapû-
ftarum.