lit!
1 I, m
l i l j
H l
m m %
I otabilcm & flcxibiletfi ad confilia impcrtienda > com-
I municatiuum tui& fuorum in bono, nilarem& mode-
ftumiucundum&fidelem& fociakm, gratum& bene-■
ficum, Hase autem benignitas quantum ad quxdam fi-
gna exteriora benignitatis , quam philo fbphus amici-
tiam vocat, cftneccflariaad fociaiiter conuiuendum.
INullus enirpvc a it, poteft per diem viuere cumtrifti&
non dele&abili. Ideo ex quodam de bit o naturalis hone-
ftatis conftringeris, vt alijs dele«5tabilitcr conuiuas per
benignitatem. Vride pracipue cum inter alios fucris de-
bestebenignum oftendereßc dele&abilem exhibere,&
• in conuentumultorum mentis triftitiam quadam vultus
; hilaritatetedecet diffimulare. Veruntamen effufa diflo-
lutio cauenda eft, ne fub pnetextu pietatis nutriaturvi-
tium vanitatis. Ergo vt ait Hugo;Sieum alijs fueris,&
mutuadek&atvcrborum collatio.fiatlermo demoribus,
fiat fermo de frripturisynuncdemiferijshuius vitae con-
gemifcamus,nunc «de fpefuturorum gaudior um congau-
deamus, n u n c mutui fecreti reuelatione recreemur, nunc
fimulad illam vifionem Iefu,ac bona cqleftia fufpiremtis.
Siveto nonnunquamvtileeft.vtintenfupi animumadin-
feriora quadam & iucunda laxemus, fine laxamentailla
plena honeftaris,vacua. leuitatis,& ficcareant nimio pon-
dere,no tarnen careant ^dificadone.In his ergo tribusana-
turitate, hu militate & benignitate, to ta exterior iporura
difciplinacöfiftit.Humilitas autem maturitate temperat,
ne elata videatur. ß enigni tas ,ne auftcra & indignab unda.
C a P v T LXV II.
T'ert'ta defeenfio quantum ad feipfum, qua homo fragilis non diu
veifemperfptritualibus valens inßßere,necejfe habet
fern operemanuüm exercere.
aErtio debes frequenter afeendere vtopus aliquod
corporale vcl manuale arripere, imo certe ita defies
liter te admónet ad afeenfum. Primo enfin admonèt
tc de lo c o , in quo te Dominus pofiiit ynde cecidiftfi
Namibi conftitutusin qtiictis plenitudine, non tecüm
labore óportuit operari. É t fi Adamporius erat, vtferif
itura d ieft, vt paradifiim opcraretutf, non tarnen cum
abore, fed eum colens cum lumma deledtadone, 8c con-
ltderansininferioribuspotenriam, fapientiam, &beni-
gnftatem cieatoris, in laudem eius ferçbatur. Eft igitur
fecundum ßernardum : Opus manuum quafi vulnt rum
figamentum ,/vnde corriperis & admoneris de culpa.
Siquidem poft culpam , datum cft hoc præceptum le-
gisnaturalis: In fudore vultus tui yefceris pane tuo. Quo-
des igitur manibus operaris, totics admoneris de culpa
tranfgrellionis. 1 tem per opus manuum admoneds quod
fexdiebus , fcilicet rota vita qua hieviuis, oportet te la-
borare. Nam tempus eft laborandi. Septimo,vero die
finita vita praefenti dieet fpirftus, vt à laboribus requiem
s . Admoneris igitur manuali ópereillue tenderc, yfii
te non oportet laborare,fed tantum vacare&videre,quo-
niam fiiauis eft Dominus. S ed& opus manuum reddit
te liberum, nefitdbi opus alijs applaudere, & aliorum
aliqua defiderare, ficut ApoftolusfcribitadTheftaloni.
Septimo , fècundumBernardum,ipfum opus manuum
fiepe ficut corpus fiio pondéré & mole deprimit, ita non-
nunquam compunótionetn dülcius exprimit, 8c efficit
puriorem. Propterhtec& multa alia, fan<5ti patresnoftri
præcipue in Ægypto tam fideliter laborauerunt, & propter
laboreseorum à fanétis tam fiiblimiter extolluntur:
Veruntamen ne à cordis afcenfionibus longe difcedas,
ea debes magis opera corp oralia, quantum in te eft, temper
eligere , quæ cum fpiritualibus videntur maiorem
conueniendam habere, ucutfàcroslibros feribere, quod
minus ab afcenfii imp edi t , 8c eft ipiri tu aliter amplius fru-
«ftuofiun. Quotenimlibros ficros feribis, quafi tot ye-
ritatis præcones' fa d s , 8c quot ex eis compunguntur &
t I *. proficiunt,, .tot eris pardeeps (meritorum. Hine opus
exercitium tuum ordinäre , vt quotidie tel^fum in opéré feripturæ beams Bemardus, magis approbat. Plures lan-
manuum fins 8c certis temporibus exerccas, 8c fuis xur- ! «ftorurn patnun feriptores eranc. Omnes fratres 8c dif-
filmtemporibusinafcenfionioiis cordis proficias, quan- 1 cipuliin monafterio fàn â iMartinilibros feribebant. D c
quam à cordis profe«5tibus forfitan manibus operans opéré feripturæ inter alia bpatus Hieronymus Rufticum
non impediris. Potes enim infra opus orarej meditari, |monachum fpecialiter admonet. Plures. finifti libros
in timoré t e & defiderio exercere. Sandi patres noftri ; fuos turn ex hurr.ilitate , tum àd deuitandum ocium, pro-
hoc pro régula habuerunt, vt quanto fideliusadlèopus prijs manibus feribebant, vtde Ambro jîolçgitur&Hie-
manuum conferrent, tanto adaldorempuritatis&cha- ronymo. Sane*cum manibus operaris, non debes men-
rkaris afeenfum & fpintualium profedum (perabafit fc v te ociari ,fe d ad pietatem cordis te exercere, orandoali-
peruenturos. Itaque homo fragilis Ciijn fis, noli te an- • quidautmeditando, feu certe quod feribis dulciter ru-
gelumputare qui lèmper vricur.cibo fpirituali, quém tu minando, Imo etiam freundumAuguftinum de opere
nefciSjVttuetiam yelisfemperfpiritualibusadhirere,fed : monachorum , poterisinfrappusdeuotealiquiddecante
ipfum certis temporibus exerce in opere manuali | tare. Nec enim opus manuum ifta plus imp,edit quam
muldplici ratione. Primo ne tædio vidus iam etiamin fccülares à fuis carminibus impediuntur manibüs.labotbto
relinquas fpirituale exercitium. Nec reputa te fcr-
aendorem, & magis fpiritualem quam fiiit maghus file
Antonius, qui nitî talem afeenfum & defeenfilm: inter
opus manuale & fpirituale ab angelo drdiçillèt , tæ-
dio vidus ad feculum rediüiflèt. Ideo vult Caifianus,
quod qui non eft quotidie contentus aliquid manibus
operari non poteft in cella finaliter perfèuerare. Secun-:
do enim quamuis ad modicum interdum ilia manualia
ab ilia vaçadone te retrahunt, poftea tamcn valentio-
remadeam te reddunt. Nam vt audifti n oa potes cam
concupifcentijs afeendere. Sed ipfie funt quæ afeenfum
impediunt. ideo iftis concupifcenrias oportet te vin-
cere, præcipue opere manuali. In defiderio eft enim o~
mnis ociofus. Sicfiepe ergo opus manuum defcruicipi-
rituali afeenfioni, inquantum impedimenta remouet
afeendendi. Te rdo, cor tuum valde eft inftabilé , 8c
hinc inde. velut nauicula in fludibus maris fluduans,
fic quadtur diuerfis atfedionibus 8c meditarionibus. I-
gitur Vt dicit Caifianus : Cor tuum velut quadam ancoT
ratedëcètfigere, pondéré videlicet, &occupatione’ali-
cuius operis manualis. Quartp, quoniam plures aditus
tentandi inimicus in nobis reperit ociofis quam occii-^
pads. Siquidemoccupatus, vtaîunt , vno dæmone ten-
tatur, ociofus yero innumeris dæmonibus deuaftatur.
ran tes. D|f<bes autem fideliter operari, non ficutfecula-
res, quir^ipiuntfolum mercedem tranfèuntem , tu autem
non folummercedem temporalem, fed immarceffi-
bilem coronam in coelis.' Attende quod fan di angeli la-
boribus oçcupatis,paftonbuslpecialiter natumChdftum
Dominum nunciauerunt. Noli tarnen in labore cfïè ni-
mius vel impormnus, fçd moderatus &difcretus. Debes
præcipue in opere manuum filehtium cUftodire. Silentium
enim in quo iuxtaProphetam eftfortituddhoftra,&
fivbique & femper eft feruandum , nifi neceffitas cogat
vel vtilitas fuadeat, maxime tarnen in opere manuali,iux-
taillud Apoftoli; ObfecramusinDominoIefu, vt «umfi-
lcndo panèm veftrum manducetis.
G a p v : L X V 111.
De afcenfionibus ad proximtm, vel propter proximum.
E( primus, defienjus fit ad [uptr ions
iufitomn.
Similiter necefle eft fiepius propter proximum ab iftis
afcènfionibüç'defrendere, id e ft ,ad tempus cefïàre,
non in toto défèrere afrenfiones. Tribus etiam modis
propterproxithum defeendimus, quia vel propter fupc-
Qujnto, fi diligenter aduertis ipfum opus manuum, vd- riorem , vel propter æqualem , vel.propter inferiorem,
. _______________________ Propter
i l l
De fpirttualibm aßenfio. . ~ , 22p
Propter firperiore m debes afeendere ; cum verbi gratiadi- • riitionis omnibus impende prout tibi pro vnoquoqiie vh
ceitilrquantmfi in te efti Kemper appetistibivacare,vel
cum Lazaro peccata tuadeflere, & compundione ex memoria
peccatorfim tûbrumvél èxtrerrii iudicijj&e. confi-
cere , *e l cum Maria äd pedes Iefù p^ædicands federe ; id
eft j in vita&palfione Clnifti mentaliterexercitare , vel
quouis magiioafcénfu. ,Et ecce venitfuperior tuus & vo-
car te , iubpt exire, mandat defeendere ftatinffine mota.
..Marthaad pedes vicarij lefii, id eft, fupei-iödS procedar,
id pft I tOta humilitate &Äeuotäprompritudtrte defeeri-*
dat, & inclinetfeab interioflkfuocxercitio , quödfiMa7
iia'adhucinidom'orènianfetit, & tantum fècirca interio-
tadquibus inuita aiiellitur ; occiipans etiam fifèdeat ad
pedes Iefu niiirmuret M artha,etiamfi déplorée fradem,
intréc,nèceftêeft.Marthadpmuminterio'rcmj fcilicetho-'
minem, & voceteam fub filentio, id eft, occulte teipfum
reprehendas', dicens : Maria , Magifteradeft v“& vocat te.
Aaeftillje» cuius difcipulatiii te edmmififti, fiipcriortiiaSJ
hicyocat te & iubetéxirb'j quid adhuc fede^î Nunquid
non meliórefltua vocatio, quam deuota «dbeaienciæjm#
plerio?Quo auditó, furgatipfàMâda,&prOciclatfimili^.
ter ad pedés lëfû,dicens.Pâràtinn'cor mèüm.paracum cor
meum.Paratiim,vtad tuumimperium mihi vacém.Parâ-
tum‘ citm*idbes, vt exteworibus miniftrem. Hochutem
non fölum ad iuffionem patifs tiii obiigaris , fed etiam
nonjniquam fieri deb.et ad exhortationem firatris ex chav
ricate. Omnia enim exercitia fua fmiti'paries'libentiuS :
poftpbfuetimttantum vt öbediéhtiam inuiolabfiiter feri
üàrepotftiïIent,atqiie hbcfuper bmhia repiitabarit.fi non
fiiäm vblutatem, fed alterids adimplerenrtEt quamquam
obçdiëntia præcepavel. necelîîcaris eft magis hqcelfiria,
nolitamendifcUtere,aii teneris vçl non, quiafæpiùrobe-
dienria charitatis,eftmagismeritoria,&charitatem auget
deuota impleta.
1 1 C a p v t . L ^ I ^ .
Defectmdo defeenfu ad proximum, quo proximo condefcendi-
. mus auxilio velconfiliOfOdmônitione vél
; ÿicorreptiqne. ,
S Epundb ad proximum debes defeendere , proximo
cohdéfcenderè, bompaffionemotus& jfiètate, auxilio
8c confiiio fubuènire, vt 'fcilicet cbïppraliter aftlitftos iu-
uesf& eis ■ fuceurras, fed multo ampliüs fi vïderis Q)irittia-
liter afïlibtöf adiuuabis quàntüni poteris admonendöV.
corripichdö &attrahendo 's in tcntationib.u.s & tribèla-
tfonibus cbuful'endo 8c cón'foitandov Nifi ehim' Paulus
d^tert io coelO'defcQndiflèt,&' ofe al toftatu mentis fuæ iii-
mrmioribus fi: in'cîinà'ffèë'V neminem attraxiflèt, lèd de-
fcendit fadtits o m «pb us 0 m nia; É t carnalibuS® iiidemlp^
fiim prædiçabât &rhùnc ciucjfixum-, fptmuanbüs aütem
fpiritimliacomp^bat. Sicêctqfis omnibusomniä,fin-
'gulis fueciftreUsVprouteórumnecelïïtas e x ig it.S f corpo-
•ralisyrgecinfirmitas, ex corde cóiïipatere, libeiiteritiini-
ftra,quantum in te eftjpræcipue do.mefticis.Sireium .côn-
‘ftiingit paupertas,!! potes,tribue eis,& fuccürreedam he-"
çeffifatemiifrerdum paflèndo, vt nbnde fiiperflüb, fed'
deneceflärioj^Fetas cumvidua,yfex tua paupèrtate 8c
neceflyiate qUam pateris in cibo & veftitii ? ôç fiq de alijs,
fuccurtas. Si ribhpbterisfubuenire #bus,ßlteni pijsad-
monitiönibiiis. Nam verbtim bonum eft fiiper donum-
optimums Etmaipr eft eleemofynafpiritualisqiiaipi epr-
poralis. Vride maxime fi ftans in afeenftonibus eprdiftui
TubtuS videris aliquös d Chrifti iügo abefraré*, de fee ride,
feftinanter & relinque afeenfum , fi ita tibipro-tènipore'
vifinn fuerit expedire,attrahe, admone,corripe. Necdi-
cas fricof de tub : fufficit mihi mea faluatio , prb me Volo-
! elle folicitus non pro alio.. Nunquid ego fuperior.eiiis
fum?,Nunquidego cuf|R eius conftitums ? neee'talem
cogttatibnem noh genuit zeius'Dei;Sed Vi ait bdâtuS Gjfe-
goriiis : Inqii an turn gratiam fiiperaæ afpirànonjs acçcpi1* ■
fti : à prauitatè proxi mum reitocà yse^ernum regntim vél
fuppliciurn éö iriodb quo fuperiusdiótum eft j erfand ari-
Äuntiavt dici angelos mçrearis. Sic igitur veibum admöfumftiëritexpedire.
Cogita fectfn^umßedam, quod inter
homines, fublimior 8c Deo grador.conuerfatio efle
nonpoteft , quàm eorum qui (ê caftigant à vitijs, qui vir-
tutum lkidijs animum fiibigunc. Infuper etiam alios quo-
cidiano exercitio , aa authoris fui gratiam ftudent con-
uertçfe, & crebra ariimarum- hdelium acquifitibne gau-
dium femper patriæ coeleftis ftddent augere. Hæc adeem
non de prædicatione publieà intelligimùs, fèddepriua-*
ta admoriitione & fracetna exhortacione j «dé qua dici-
tur: Vnicqique maridauit Défis de proximo fiio. Pfædi-*
catio, érgo publicà non fine fiimmö moderamirie à quo-t
uiSjöiaximequc diuuenibus débet arripi’^nifi quodam- !
modo finrvirtutuvn pleni & grariarimi ad modum cbn- !
chæ, quæ non effudit nifi ipfaprius fuerit plena,fècun* !
duriiBern.fuper Cantica. Et vere durum&periculofiim
eft , yt qui non habet nifi modicum oleiéxponatillud,
nifî'fbrfitan adProphetæiuffionem, ne plus contra ordi*
nem chaü.tatis, aUbs^quam féipfiimdiligere videàtur. Similiter
débes defeendere fpiritu lenitatis permotusbe frar
tri cömpaffiis :, cum videlicet videris afiquem peqcare ,
vel inordinate, fir regère ,‘qubcunque modo hoc perpen-
deris, ytei pié cohdeftendéndo perfratérnaifn correprio-
nèm'Valeàs èutri fitperiùscràhere, '8t perducere a^émen-
dationeiri. N'ecdboes quantum inte eft permitteré in ali-*
qdô Vitium regnarè, fèd compaffione & humfiitatepræ-
cedentibui » debette zelùs moderatus & difcfetuà comt-
deré'i vt ybi emendampræfumis , noncefïèsincreparè.
Sempertamenattënaasreipfum > ne.&tutenteris. Fer-
ueatigitur , vt.Bernard. ait ,, innobisifte Zelus cfrariflimi
àmoriuftidæ, bditïm iniquitatis. Nemo ftatréS yitiapak
pet , ‘pecCata diifimiilet nemp. Nemo dicat; Nunquid
euftosfratris mei fum ego ? Nemoquantum in fè eft, æA
quänimiterferat ordinejn deperire , m-inûi difcipliha'm.
Sic ergexficbes proximo iubuenire auxilio f vtfibbrpora-»
liter egeat el^mofyna oorporali, fu,ccurras , fi vero fpi-
ritualiter égeàt , 'mifericordiam fpiritualem 8c auxilium
fpirituale'iibén ter impendas. Secundo , debes proximo
tub fubuenire fcohfilio , iriftruendo & dirigéndo erràn-
»tem , maxime-in tentatiönibus , 8c fpiritualibus exerci-
•tijs. ^Sèd‘ vidëas ne alios dbceas quod ipfènefcias. Melius
eft humikter profitéri ighQrantiam , quâmpræfum-
ptùofè velle döcere. Sit'igitur ebnfilium tuum fertipei:
diuiriæ feripturæ cbnfouum. Ea tarnen quæ ih cormfio
re«ÿpis, Vel de quibüscum alijsconfulendopeirçipis , fi:
fèÊreta füetint, caué ne publjçes maxime de teritationi-;
büsaliorumi Indeeriim fæpepericula veniuht,vt in fe-
cunda collatione patrurn dicitur. In copfilijs etiam danois",
çàueas fie,fequaris tuam paffionem veLinclinatio-
nem. Nam fila peruerririudiciiim , & zelusfapere oefeie,
Item aritequam des ebnfilium., maximearduum, diu de-
liberato, & ribn quod prius bccurrerit , edicitö, fed de-»
libera te fiibmiflb fèmpér fub corifilio ientire alionim,,
nepertinäx inüeniaris , & velis te magis .cofifènriré hii-
miiibus, quam tibi corifèntiri. Vndenullius tu cohfilium;
debes vilipqndere. Deus enim fiepe reuèlatpàruulis, quæi
abfcondit à fâpientibüs » fed Omnium confiliaattendasf
non tartrendrileipias, fed omnia probate, Appftblus ait:
quod verb bonum fuerit , ipfum tenete humiliter con-
fentiendo fihaliteri v
Ä j g a h t i x x .
De tertio dèfcènfuj quo neceffe habetfiiperioir defeendere propter
cur am &folicitudinemfubditotum>
SI veto fub tenffeitéris inferiores, tunc tébportëtmuî-
toanipliüs'&Frequentiusdefcëridçre, imö fæpiffimè
afeenfiones defefere , .vt Vaces fubditis in buftodia &
difciplina. In-qullbdia, vtferues ftante|,qüi iàm digne-
cbriuërfantut. In difeiplirià, vt cörrigas êfianees & minus
iördiiiate ço huerfantes. Âliàs ççrtë ^omiiius fànguinem
^animarüm fubditorum de minibus tins rèqtiiret.: Etrii-
■ fifratrefn tuum minimum qüantum in té eft adduXe"
ris, faéiem ïofeph viri fàluatoris.nonvidebis. Vidéhic
quant