ram merebuntur , ( quod lim arrogans fi defb-
giam ) in tanta opetis difficultate par ett igno-
feere. Nam & cum mendis plutimis fine altcriiis
exemplairs copia 1 u ci a n d u m nobis Fuit, & per-
multisex omni qua vetere, quanouo teftamento
jocis vitiofe cicatis, fingula luis capitibus, & au-
âoribus vindicanda.Vale, ,
que p rifid ia quædam m otif. cladem à ftudiis >
quatti longilhme p ilU iiu , depellunt. Cuius fui
conülij a lictor cs huhen: Al veceres'illos Roma-
riiïR eipub principes, quorum liocralitatc exet
ritarai honiiiiuni rnenci s phuima vtiiitcr & e-*
gregie, fcripta in omHKioctrina poitcrisrclicpic- 1
runt rcriatn labante: rnp.erij maicitarcfsc in rem
p: .riciuei)i v-cnianius^Coirincnos, Palxalügos,
quoruminduftrisSBc horcatirviri priritanres plcconfcnpfcrimt.
• :- ..
Aiidrqnicus quidem , ( quem nunecum Iu-
éSis diibutantem, de ('.raids Latinum à nobis
fr itiim daimis ) Sc ipfe Comnenismaioribusfa-
tirs)»rquo ïubente opus hoe Kuthymius L igabc
nusuonjfefcit, ( vt è'Sirfeto Cârdjnali amphff.iu-
xra itque'ddciiffinno ; o ii i' O ; x c u m ho c exenr-
plaraCceptum cft icicrciuiiiin, audtre memtn>) { j j [_
heo lib rï yïnïicias defugùjCsôbiicqüeij.quod m
lis ) quiEGoniiiiciroiaui, icriptis alij etiam féce-
runt.auâet quoque infiSribi: Vt ex Rolicieis quos
appellantveHïbus,apparet, qui in F )peris fton-
tifpipio leguntur. Ij etfi flint Fane noiniimium è-y
1: g ïi ites, ha'iitaqs fru is (yllabaruni, quanr men-
hua' ac opiantirarom, minor ratio d l, tarnen qui a
Sé q iia dixi c’pnfirmant, & Andronici genus de-
monftrant, obtinebunt, vt hóe loco referantur:
S unt autemTaSesw«4»
C A P I P A
DIS P VT AT I O
N l s c o n t r a
g I V D Æ O S.
‘koym %*éÀS
'c,‘;
I ,T<61 èu?s6«f Jehtvyn irsT^m^ïi TÇi£a&~,.!f. . à
oitjreô « j
A ’ SiMÿonièiç KVCIXT& A ijmvuv -fivdvt,
C ^ o s in Latinos hum.eros iuftoslià redegimus:
É pocilk'ventifla que Ife lli gratta
Verfilm retùndit èfficax infamant,
■ Pia/que-, ite creduhsmonßrat vtas,
; lluic Andronicus auctor eßfacer fludij
JFraterpotentnAufonum Utefob
Tromperator^quentfàtuComnenides
à d t fxU û r ln y é ^ ^ ^ 0^umtri^
ç;pusTub
s AuÆtor
P p
Y- -
VI.
VII, :
vin.
Qupd jkoximum e ft, editum hoc
annum Domini M ; C G G. X X V I !
réftimènium difcec Nam hoc ip(b libroadæca-
tem fuam Iudaicæ capuuitatis annoscomputat
M. C G . L Y . quibüs'fiaddas L X X ‘11 à C h ri|
fto nato ad T iti triumphum > feu ad çxcidium
Hieroiôîymitanum , h unt, yt-dixi » M. G^Ç,G?
X X V11.Natus cft aùtem Seruacor nofter G hri
ftus (jvt Onuphrius fcalculutn in it , quem hac
‘in partefequi finereprehenfione poflumus) anno
V. G. D C C . L U , Triurnj)hauit de Iudæis
Titus.?k,nno V. C- DG'-CQ. \ ■3£-l iarri fidet
çcaSas annos D C 3cL L^l !.. dé D ,CTC C , X X IV .
,rurgiiät.L X X I I.exa ^ v t an te a r »n os plus mi-
rtms^GiG. X G U. ai aôrdcripiejçit., Atque hæc
func.quædé aü&dre explorare & cognofcere ha-
â’cnuspbtui.■ ' - . ■
I I Munus igitur hoC qualecuhquçr noftra indu-
iiria ftudioque Latmitate donacum ,atqueûi a-‘; _
Ipedùm liicemqùe dcduâiùm , xqui bpni > tpi ' L I.
Ledorjcdhfalc- ^ .^ u o 5^ occur rent,quælitu.
De Deo Trino &yno?&.quam intettettu djfficilu.
Animantta etiam Peum agnofcunt.
Dgus Patergenuït. ^ . fe v
Uojfes Trinitatem agnouit. ;
Beifignificatïo.
ChrifiumaPdtregenitum,ex Prophetisoßenditur.
JE Pfalmis idem oflendim.
Generatiodititnamentecomprehendi nonpotefi
quomodo fiat.
IX. De Spiritujanïïo eiufdem cumPatre natura.
X. v. similitudines S.Trinitatem èxhibenies.
X;li Dfdiuinnprouidentia.
X I I. Cur Deus arcana fidei bjomines initio celauerit.
X III. ludaiugentisa Deo defeüio.
X IV . Comparatio Synagoga &Gentilmm.
XV. Tilijy&res Abrahami cum Deo coüau.
X Vlr* Curinmome Abrahamfacrificarefilium iubetur.
X V 11< ifaac mmolandus Chriflitypfis crucifixi:
X V I I I . Aries cum comibus inter vepresyquidfignififet, ,
X IX . Comparatio lacobi&Efau. \
XX. Jacobi res cum Cbnfio collate. ,
X X I. Scala lacobi typus B. Virginis , & reliqua iüius
v gefia.
X X II. Dualacobivxores.quiddefignent.
X X III . Delofepho allegorta Chrjflotributa.
X X IV . Camelus in Scriptura odium defignat.
X X V. Imüdialftra crudeliorefi. jg .:
X X V I. I ofephninAEgyptoadfummoseufiftushonom
X X V IL Calumniavisquanta. <f
X X V H I .Moyfishifioriamyfiiceexplicata.
XX IX.- D.elncarnatione.feucurDeifilm homofaftus. '
X X X i - CurChrifiushomofimul:&Deus.
X X X I. Cur ex Virgine nafci Chnfius voluit.
X 5CXII. Gensdftplex Gniilis&Jtebraa. ,
;x x k l lK £ '[dia vatiemium cap. n. de, Cbriflo egregie exptica-
tum. .
XX.ilV.Aliorum Vrophetarum óracula de Chriflo.
X X X V. DiChrijlo Deo & homine.
X X X V I. Alter Efaiafeptittio deMeßia locus expoßtus,
XXXV Il.ji Deum hominem fieri voltyffe&deßirpefratüdis.
XXXVIII.Mariam ortam e fiirpi Dauidis,ex Genealogie I«-'
, diorüm.
X X X IX . Dankte Prophetie de Cbftfiiaduentu.
XL.
X L L
X L II.
X L III.
X L IV.
X L V."
Calamitatel ludais obpfrfidiam vrogata.
-Cbnfi&morsillatd,peccdtorum maximum. |j ,
De AntUhrifiiaduentu.ri : ,
De maginim eultu. -, v
Exempladuoperfidiaiudaorum. •
DeCbrißianonim bapt'ifma y& eiuscum Cirçutnçi-
fiohe comparatio^ : .: '
■ putbus olim normnibus Baptifmùs defignatus.
Elu cum Ghrifio comparatior |
X L V 111. legis chrißhumMoyfe comparatio.
X L IX* Propbèiu deludaiu legis abrpgat'wne.
iir '' ' ■ De'Euangelica legèvaficinia;
Caput Efdia primum eleganter in ludaos tor0 etiir
, érexplitatur. -- *
1 «
xXyii.
tUlr.i. t.
Exti.t+. z
irftqq.
Exd.s. S.
bfeqq, fwd.iS.4.
à-fin-
~ «.17.1.6.
■Od.10.2.
tfibr.tt.if.
Imitatio eft
prouerbit
apud Nac
BaltUum
Magnum
8c in Natalem,
8cin
fanftum
Pafcha.
*é»W r srSL
11. De Gentium comerfione & ludaorum peruicaciapro-
phetu.
L 11L Vaticinia de Cbrifii Udtiuitdte.
L IV. De abieäa plebe ludaica prophetu , & Gentium vo-
catione.
L V. Prophetin de Cbrifii morte & ^.efurreftione.
L VI. Pfalmus fecundus exponitur.
L V 1 1. Pfalmus ii.de Chriftipafiioneeleganterexplicatur.
L V 111. De Sabbato ludaorum&Jjpminica Cbrifiianorum.
L IX. Panispropofiito typtts corpWÊpominici.
L X. De Cbrifii d mortu ü Refurmione.
L X I. De Inferorum Jpoliatione, & mortuorum Refurre-
cïwne.
L X 11. Chrifius mortUus corruptionem effugit.
L X 1 1 1. Chriflumpoft Refurreäionem edijfe & in coelum afcen-
diffe.
LX IV . De fecundo Cbrifiiaduentu in indicium.
jQa#Cou.
«»n tino po -
l*s> 8c noua &önu ü,
Oriente <li-
ew.antea ®ywntium.
8 Abotefte
“ « P p e lla V
ta» 4tqi ab
A N D R O N I C I
C O N S T A N T I N O -
P O L 1T A N I
« D I Â L O G V S C O N T R A
i v d æ o s
C H R I S T IA N I E T IVDÆ I.
j VoNiAMmultifcelcftorumIadæo-
rum impietatem oftendere func ag-
gicfli, queftiadmodum clemens Dominus
accürator non per oftenca fola,
atque prophetas, fêd per vtraque fi-
mul multifariam multisque niodis üalu-
cem ijs molicus, ex acerba ieruitute
Pharaonia ereptös, prodigioiè per mare rubrum traiece-
rit, & Pharaonem per inuia ire audencem, obruerit jpro-
miflæque terræinfultantium iacrapas deiecérit j afflidos
autem, & in Ægy pto luto, lateribus atque paleis enedos
erexerit,perdelertatraduxeric,veftesqueille,quinubibus
coelum operit,intadas conièruarit; Angelicum panem,&
auium carnes panis ille cceleftis deplueritj rüpem in aquæ
fontem , is quiaquis terràm firmauit, miraculolè com-
mutdrit : tüm autem, quod primum atque maximum eft,
non erubucriteorumlc Deum, ille humanæ natura: opi-
fex&architedus, vocare. Etne Deimèiexequendisun-
gulis miraculis fatietatem comiiuis creem, menfa è quo-
tidianis Ecclefiæferculis infttùda; agendus mihi quoque
ad metamequus eft, & noui canquam cibiarque miflus,
iucundiores quidem certe apponendi. Nam velue cibus
corporalis, quem àfliduê in os ingéras, demum in fuauis
gulætraditur, quamlibetvellediffimumdicas*, adeun-
dëmmodum, &qui animo intelligentia priedito, atque
immareriatocx diuinis.oraculisparatur, isnimirumalijs
longe gratior cogrioicitur , qui arduarum rerum quam
expeditiflimam comprehenfionempraeftat. Atque equi-
dem hinc iam ordior. ;
Ego vero, o fidelis,ac facer Chriftigrex(fic etenimvos,
populum peculiarem, gentèmiàndam, filios ftmul, &
coeleftis vitæ promiflîqùe regni hæredes, vos fie appéllp,
maiörum voces, & prophetica oraculaimitatus)fcriptio-
jnem decredabam ( nam verumfatebor) partim qui feri-
ptores ample derer, & magni facerem j partim qui infei-
tiae meæ confcius mihi timerem,ne, cuius ingenium à bonis
litcçis effet in dies abiundius, nihil quodadgloriam
proficeret, præftarem. Nequitenimomninoexuccaterra,
& inarata frequentes ipicas educate. Verum nôn in
hac illuftri modo,ac regia /ivrbe, fedetiam b Oreftiade, &
in TheftàliaTum nadus fciplps quofdam Legifconful-
tos,qui Iudaicam religionem propugnarent,npn illi quidem
vera diuiniIpiritus luce & inftindu j fed qui pingue,
vtfic dixërim, & obumbratum facrarum literarum ftu-
dium agitarent, née fufpiccre, proni inqueterram defixi,
ppflcnc.Eps,inquam,cum pffendilfem,qui audirent quidem,
quae opprtet, fedeffutirent, quaenpn ppprtet, non
ita docente eos lege ( apage ) fed qui legem capere neqni-
rent; ( fcilicet quafi luminum princeps fol, çum hie pro-
gr:ditur,& alijsprçlucet,tum cçcutientibus aeque radios
non immittit} itidem lane & legis difticulcas ijs, qui inge-
n.o flint purgato euidensac perlpicuaeft; torpidis nubila
atquc turbida. Nam legis, vti Mofes appellat, velamen,
non in fcriptione.ied heminum mente,hodieque manet.
Earn ciim imperitiam aduertilfem,vtegregiUs quidam fe-
nex, oblitusfenedutis ad ludam cum adolefcentibus in-
eundamprofilitj itaequidemtimiditatis quoque amoli-
tus notam,dedi operam, vt vtrorumqi interrogationes ac
refponfiones monumentis mandarem : poteftenim animus
magnus, Dei ftudium profitens, etiam quæ iupra vires
funttentare. Itaque nudain primis interrogationum
acrefponfionum verba proponantur.
Cnriftianus.Quideft,quod vos,qui Molàicæ legis ze-
lumhabetis, fediion fecundumfeientiam, admehodie
conueniftis?
Iudxi. Nos enimuero, intelledo,Xhriftianarum te x-
mulum rerüm, Mofaica contemnere, coram, quse dice-
rentur,audituri venimuS.
Chrift. Dei quidem præceptà, eiufque pro nobis mor-
talibus falurarem incarnationem tueri& profeflusium.
& profiteor , & ad extrem ü vfqj Ipiritum profitebor. Ce-
rerum Mofaicam legem, qiiæeft velut vmbra & figura
noftræ fàlutis atqtie inftatirationis j adeo non contcmno,
vt etiam'colam $ & ampledar.
lud. At fi Mofeicäm lege amblederis, neq; ea tibi fen-
tentia labijs modo exprellà ac formata falfo excidit, qua-
obrem nos,qui ea propugnamus.violatorCs legis ducitis?
Chrift.Siquidem frugis gratia quæftionés mouetis ,~ac
fetagitiSiquiiniqUiores partes çquioribuS Iubmitcatis,ex-,
pediet, opinorprincipis rerum Sapientiæ in commune
rationes inquirere,fpemcertiflimam in iuftitiæ, atque i-
pfius veritatis ftabili trutina Collocantes. Sin contenden-
di caufejdicendique oftentatione colloquium vrgetis,fic
habece, Ecclefiänoftrate cenfi, fraud fe conliretudine ea
venditanç.Siquidem noftrç profèflîonis ait quilpiamiqui
in dilputatione ftabilirefententiam fuampugnat; quam-
libet vera dicät,Diaboli morbo laborat.
lud. Hoctibi etiam arque etiam confirmamus, ita nos
Deus Iftael gloriolus amet ; nos nequaquam rixæ ac con-
tendendi ftudio hue veniffe, fed qui veritatem illuftrem,
eiufuue demonftrationem inftar viæ regiæ tritam cupe-
remus,per quam dedudli ad lpcem, cceleftis vitæ hæredes
fieremus.
Chrift. Meus amor leurs in Euangelio ait, Egofumlux,
& veritas> & vita. Hæc fi animus èft vere b ona adipifei, ac-
cumbite,& aurem præbete,
Duorum,Iudçi,à nobis Chriftianis criminum poftula-
ti, vtrum iubetis vobis ad iudicium proponi?Legifne vio-
lationem cum nece Prophetarunr atque infeétatione î an
lucis repudium, ac non folum nonreceptum eum, qui
prædicabatur, fediniufteàvobis inreremptum quoquèî
ctfi maiores veftri eo maélando negabantfibi licere inter-
ficere quemquam.
Iud. Quoniamalterumeftcapuçlegis, atqueprophç-
tarum; propera veritatem hanenobisob oculosconfti-
tuere. Nam fi hoc demonftrabis, in vtroque reos nos de-
demus: tantumhæc probatianonpetaturex veftriS, fed'
ex noftris prophetis.
Chrift. Quod fi ex propheticis prædiiftionibus fidem
faciam,ecquid vos erraffe fatebimini?
•Iud. Maxime. Prius tarnen ferupulum vnum ex animis
noftris(rogamus) eximé: Qui à vobis Chriftianis tres Dij
honorentur &nofcantur? cum id lex Mofaica nonper-
mittat; quin &liquido clamet;^ fum qui fum.attùtmtn.
No» adorabis Deum aliemtm. Ego enim firm Dominus Deus
tuus,Zelotes?
C a p v t I.
DeDeovno & trino.
CHrift. Hacdoârina, ô Iudæi, totum Theologiæ arcanum
abfbluitur. Sed, enimuero Ecclefiæ noftræ
Adriano in
flaurata.
Hadrijno-
poiis Macegens
oppi-
dum,Zo
nars, Nice-
tx St Cen-
ftantino
Manafte.
.&*$■> h
«d.j-f. }j.