
credam in turn ? pacec quod infideillumtnatus non erat,
qui verum lumenoculis carnis videbat,& cum no agnof-
cebat. Qui tamen poftea cognouk Deum 8c procidens
adoràuk.Ergoillumtnatio,quæ præcelfit, çorporeafuit.
DominusetiaminAfcenfione fuadifcipulisdick. Signa
autemeosqui crediderinc hæc fequentur: Innominemeo
damoniaeiicient Unguis loquenturnouisftrpentestollent, &c.
Quiailluminandierant, &aliqsilluminaredebebant fi-
gnis çorporêis, qui iamerant pec fidem illuminât! oculis
çordis. Item hæréticorum aliqui, vt occulte deiieere pof-
fiut, quos non valent prqptetfætidam fuam infamiam
ducere in *rorem , nonnunquam lub fpecie presbytero-
rûm fècularium veletiam aliorum religioforum fratrum,
&monachorumc:ftlidkatefubdolafecretisconfeflîonib..
multos decipiunt,& barathro fuæ dânationis fub mergüt
, Hàretici ludaorumperfidiamfimulant.
ITîm hçcetici quadam excogitata malitiaplerumq; cir-
cunciduntur 8c fub fpecie Iudxorum quafi gtatia di-
fputandi ad Chriftianos veniunt,& hæreticas quæftiones
proponunt. Liberiustanquam Iudæi hærefesfeminant,
qui primo yerbum hære fis dicere non audebant.Audiunt
feculiprinceps 8c iudices vrbium dodtrinam hærefum à
Iudæis quos familiäres fibi annumeran18c amicos. Si ali-
quis duttus zelo legis Dei aliquem horum exafperauit,
punitur quafi quitangitpupillam oculi iudicis ciuitatis.
Hi docent alios Iudæos fuas blafphemias contraC hriftia-
nosproponerfe, vtvelûc fidemCatholicam peruertere
poffint. Habentfautores o urnes Synagogas malignanti-
um Iudxorum Sein fini tis muneribus principes plaçant.,
8c iudices ad fui cultutam auro perducunt. Heu pro do-
1 or,non eft, qui vicem Ecclefiæ Chrifti doleat,& lugeat
j etrimenta> Nonefi, quifeopponatmurumprodomo
Domini&moueatpennam,&aperiat os, &ganniat,&
I ^ I ftetexaduerfo,vtrefiftatEcclefiamdemolientibusinim>
ïerem. n cjs çdpïtimeo aquam & oculis meisfontem lacrjma-
' rum,&plorabo interfecfospopuH met die ac no tie ?
EfaU. 5x. 8. Cadunt Ecclefiæfortes gladio non viri: 8c iudices eius
Cmt. z. j. adæternafuppliciaàvulpibusparuulisducuntur captiùi.
Imponitur filendum ori meo, mutité nonaudeo. Quia
meomnes vnanimiteramentem vockanr,&infanum.Sor
déficit iermo diuinus in ore meo ; & qui audiunt dicunr,
file,& in oculis meis exprobrant veritati.
Qui crucifixetunt Dominum Deum raeum, euacuant
fidem eius , &opprimuntpaupetesfine caufa. Ecclefiæ
Prælati manus eorum rob orant ; 8c illorum cæcati muneribus,
eos attollunt quafi fuæ legis fedulos defènfores.No
lunt credere,'vel vocarihæreticos,quos hæreti cis propofi-
tionibus , & operibus affidue vident fidem Catholicam
deuafiare. Tantam illis lætitiam générât fplendor mune-
rum oblatorum, quoddolerenonpofifiunt demortibus
iubditorum,auri fplendor deletngorem iufiitiæ de cor.dK
bus iudicum fècularium 8c compafiionis nebulam de
mentibus prælatorum.
' Reginæcoeloruminuiolatæ genitricisDei Mariæ contra
moremHifpanicumvirginitas à perfidis publice bla-
fphematur : 8c friget calor bellicus 8c CatholicusHifpa-
noruin, quihoftes CatholicæfideivelutHamraa confiue-
uerat deuorare. Qui fi virtutis præteritæ zelum ad memo-
riam reuocet tàlitercontra huiufmodi callidiffimoshoftes
exercomucronedebet fegerere, vt cunâis erroribus
virilitef extirpatis, etiam errorum audlor es c um fuo pereant
fcelere,nifi fidem Catholicam non iotum voce, ve-
rumetiamiandisoperibusfateantur. Talkerenimpro-
cedendum eft contra Iudæos, fine alios qui contra
fidemChrifti proponunt hçreticas quæftio-
nes, ficut contraillos,qui eo fidem
gignunterrores.
C a p - IV.
Hareticorunt emijfarii Catbolicorumjpeciempr&fè
ferunt decipiendïfiudio.
ÏTemhæretici, vtpofimt 4 ecipere occulta fraude, aliquem
hæreticoru,quiin errore fuo fcientia&eloquéu-
tiagloriatur, pluries ad ignoras dirigunt ciuitates. Qui
cum ad deftinatum venerit locum, fe Gatholicum fingir,
Scinomnib.quægerunturin Ecdefia, fepromptiffimum
apparenter exhibecac deuotum. Execratur verbis hærefes-
manifefte,cum occulte in eo virus errons redundet. Hic
frequenteraccedit ad loca, vbihæreticifuafaciuntcon'
uenticula,ferensiecumaliquos fidelium, & cuoe hæreti-
cis difipu tationis aggredi tur litem. Plura pr oponit C atho-
liea, vt Chrifti fidem toto conamine defendere videatur.
Vltimo tamen ex induftria fuccumbit,quafi non habens,
quafi valeatdefendererationem. Infremit etiam quafi
turbatus&inhærcticos iadat conuitia. Quod videntes
mifieri fodales eius,qui cum eo Catholici vénérant, hære-
tici reuertun tur. Habet enim ilie diabolos inter Catholi-
cos fauorabilem opinionem. Quia quandodifp.utat cum
Catholicisquæftiones Catholicas proponendo pro viri-
bus yidorabfcedit » qui femper fuccumbit cum hæreticis
j difputando. Tamen inter Catholicos fiæpc proponit contrariait
eos in fide aliquo modo faciat dubi tare. Sedulo
contra huiufmodi debent paftores Ecclefiæ vigilare,quia
in multorum cediteucrfionem , dum isquià.Cavholiçis
fapiens iudicatur difputando cum hæreticis ab eisvidetur
multotiesfuperari,maxime cupais^uifidem Catholicam
videbatur tueri, fe vi6lum iure occulte ab hæreticisfatea-
tur 8c hærefim laudet,quam prius fe fingebat haberéexo-
fam, multi fimplicium deprauantur.
Item hæreticinonnunquam,vt occafionem inueniant
malignandi, diuinis fie intermifeent ofticijs, ÔC inter diui-
nas laudes quædam ridiculofa depro munt,&V cneris car-
mina, vt aftan tium mentes reüocent à diuinis,&detrahere
po flint Ecclefiæ facramentis. Procurant etiam vteredant
Chriftiani quod nullus hæreticus velit ftare in Ecclefia du
celebratur miflà,& corporis & fanguinis Domini confici-
tur fiacramentum. Vtdum ipfi adEcclcfiam frequenter
conueniunt, & deuotas orationes& laudesfeDeo fimulant
exhibere, indubiranterpro Catholicis habeantu'r: 8C
fie valeant fuam nequitiamoccultare; & captare tempus
quando poffint doârinamfiiævæfaniæfeminare. gqj
.. In fecularibus quoque vanis choreis laruas ornant Eç- {
clefiafticisinftrumentis:atq;in iniuriam ordinis clericalis
fordidis fuis yfibus applicantes profanant fanâa,quç non
debentcontredari manibus laicorum, femper detrahunt
ordini clericali, 8c in omnibus laborant Catholicæ fidei
nocere. Coadiuuant eos in fuis turpibus cantilenis,& va-
nitatibus aliis,fideleslaici,&etiam clericorum aliquicre-
den tes,quod ex deuotione fandarum folemnitatum hoc
faciunt alii. Nefciunt quod de periculo agitur animarum
illorum, & erroris gladium in eorum vifeeribus m ergere
ftudent hære tici. Scire debent fidei es,qu'ta cum nuUaJit contient
io Chrifti ad Belial,aut confenfus templo Dei cum idolû} nulla
conuentio canücis Iefu Chrifti filii Virginis adearmina
filiorum Veneris. Quæcumq; lunt in Ecdefiamanufada,
vt tedum,parietes,fundamentum,vafà & facræ véftes,§c
cçteravtenfiliaconfecratafuntGhrifto,&nequaq debent
tranfire ad alios vfus,vt iraDeiprouoceturin populo.
H
Prou 7.2J.'
C A P. V.
Haretici fuis fectatonbus opulentiam tentere
poüicentur.
1 Tem procurant hæretici,vtdicatfama, vtquicumque
1 fueritillis obediens 8c errore focius, eritaffluens bonis
anundi,& illidiuidæ augmentabuntur continuo. Vnde
veniunt ad eos mifieri cupiditate aliqua inflammati, 8c
dum cupiuntab eisqualiter fiant diuitesedoçeri, obedire
promittunt : eorum prauis fermonibus au rem tribuûnt.
&
&ertoribus implicantur.Dum putant terrenis diukijs mi-
feri&blafphemiaugeri, in puteumxternx damnationis
labuntur. Hoccnimabeishxreticiexigunt, vtblafphè-
mentj&anathematizentomniafideiCatholicsfacrame-
ta. Suo fruftrati defiderio, orthodox« fidei carerit diuitijs
mentis &maioremincurruntpauperiem corporis. Quid
enim diukiaruni hsretici fuis credentibus conférre pote-
runt,qui nifi ab alijs accipiant eleemofynam, vel nifi proprijs
manibus operentur, nonhabentvhdepafcantur?
Tamen crèdentes eorum aliqui multas petuniasaggre-
gant; quia furandi & fraudandi caufam accipiunt ab ipfis
hxre ticis,& dandi alijs ad vfuiam.
Dicuntèishxretici: Omniaqu«inhoc mundovifibi-
Iiafunt a Diab oio fada funt;Vnde non refert In lucro pe-
cuniarum vtrum bene adquiratitur,vel malerqüia hec bona
adquifitio illarumfaluat,nec mala damnar. Nihil pro-
deftahcuibonafacfere,necöbeftagere mala: quiaoinnis
homo pari pcena damnatur,fi extra nöftrum ótdinem mo
ritur.Haec dicentibüs hxreticis vahihomines tribuut mi-
fcrabilitcr fidëmj &fe fraudibus,homicidijs, latrócihijs
êt vfuris committunt. Efferuntur éffrehts pet varia defi-
dèriacarhis,&nüllaeftnöciuadeledatio,quamhonper-
trahfeateorUmluxÜria.Abutiturfilius matrem,fiater fra-
ttëmiét pater in filia turpitudinem öpëfatür; R.etörqüeht
fui érröris mercedëm iti femetipfos: quofüm fuht blafphe
■ • - ;v . * 7 9
ligneamcruceto vidit; Qùidblitiik fiî^æ de equo dèfceh-
dit, & u'eut cbnfijcucrat cçuccra dèuotiffime adoraaif.
Hoftesverocurfuvelodflîmo venetuntvfqueâdlocunv
& militémfruftratim eduasgladijs parabaht conciderei
led non defilit Catholico railiti clemcntiaredemptoris
nam claufitDooeinusbcnlosipfùtn vblentium intetBcc-
te,& coeperunthucillucdiftürrere i & necmilftçm,,,eé
eqaum eius videbant. Qüi mirantes àdmodüm fuperFa-
üo ad prbpria reiierfi funtphantafmà effe dicentes.qnod
in effigie militis apparuerat illis. Liberauir Dominas bel
virturem ianâæcrucisOatholicum adoratorem fuam, vt
militi adeiTct clementidDei, & nobispiæftareturfalutis
exemplumj vtfideliteragnbicamüsqüantaremuneratioa
ne digni funt àpud Deum qui deubtiiiimè Crucemeius
adôranti .
C a p . VIÎ.
Al'ta hareticorum fabula.
ITemhærëtici væfaniæ fuæ fabulam proponunt diceh=
tes: Quædam mulier Cartdelam accenfam ad quoddam
àltare beatæ Mariæ detulit ■> & ea coram altari dimiflare-
ceffit. Venitautempresbyter quidam qui Ecclefiæ feruie-
bat,ôccàndelamipfamtulit, &fuisvfibusrefcruauit; Sem.
Sefinemrftr.cbrd.afenes.adomnenefaspromptiffimi quehriveronoaeDeiGeni rixdiaimu ier apnaruir &
luueneSjluxunoiiScproceruiadolefcensgs, impuripueri ^ t e & ^ t o i c u l i s i n f a s ^ ^ S T d *
finccerroparre:.nfantescumlaaematns,,rusarrorisfu- mercedemobfequijrui; Mam
gentesrmuhereSeftrpnteSj&fineverecundiajlbquaeitate esabalcarimeo.quampofuiftiLndebmaStfib &
garrula>vtal.asdecip.ant,perdbmbsdircurrentes; Tales vndedebuerasprimium obtinUficomm abari meoaf
per mini ftrosfuos hseretlcosDiabol9edocetJqubsinprje- densconnimerernrr.nJ.ls . “ e,ucorama‘tan“ c<>“rf.
nr:js,,xvntimn,.,njaiii..r^.__i B ,, t . . . «en»eoM«meienitcandela, indenunefuftinespoenam,
quiaad momentum mihilnmen prabuifti, quod propter
tuamincuriamftatimamouitpresbyter. r
Haec hsretici diciint,non vt curam gerant de illumina-
tione altaris,fed vtfimplices concitent contra clerum, 8c
fentidiuerfisimmündicijsi&Foetoreinfâmiæpolluiti&in
fiituro æternæ damnationis fiammis comburi t. Hæc vt ab
illis accepimus,qui fueruntquondam coeno fècis hæreti-
cæ obuoluti,& per gratiamDei ad gremium fand« matris
“ eliutttduximusfctibete catitati, vt | deubdonisfuæconfueîaEccl.ChriffinondefeianHnmT
abhis&ahjsoccultishæreticorumlaqueiscâueant,quib4 ! «atià Hæc diabnlirofaki,!, M ^inonaererantlum
Eccléfiam Chtiftiimpugnare non ce^nt.Vigilent pafto- hadrn^^ammtigi^vffiem fita «a^rauitanimoseunS
tes Ecclefiæ fuper gregemDomimcumfuæcuftodiæcre- domm fimolidum vt v . r
ditum. Quia quid eorum negligentia hæreticus lluupnuussrraa-- l J t nullus more folito ad Eccléfiam
pueritjde illo reddituri funt rationem. deferret candelam. Vtaütemhoccomperk vënerabilis
Pjt®r Legionenfis; Epifcqpus Rodericus, & per quendam
adolefcentem,quifüpermaltimmortishere'ticamexecrabatur
infàniam certificaretur de fado audores huius fiçe-
leris hæreticos quofdam, multosaffedos malis aciuitate
expulit,& vix potuit ad deuotionem folitam reducere ci-
uitatem &ertorem delete quem diaboli fàtellitesfemina-
runt.Hæc 8c illis fimilia quamu js par ua videantur,aut fere
Varias fabulas confingunt haretici.
SVnt& alij diuerfi modi quibus inimici veritatis hære-
cicioupsChriffidilanianti&ipfîquidemocculti.Nam
cum ahtet non poffunt tn fabnbe modum ahqua gtauia zantuti„ eis fimplices | de peteunt pto qffibTs Chdft s
ptoponuntdteentes. Duohommesgtad,ebantutitinete !motmuseftretiamdumnegligimusminirindemaxima
vno.âeÇvtmot.seftjctucemmbmto.nueneiunt. C^otu ; damnacqnfi.tgunt,8ecadLtinettotem m XexXaui
I nm T 0CJ KnSi‘ ^ " ^ ^ « v e r b l a p d i b n a f e g i e l ftatefolideinfideCatholica^idebantut Ptoindeinfa-
eam.Sepedibusconculcauit. Vtrumq;bonaprseceffitin- ci&Ccnptiiavulpibusparuulùdcmoliemibuivineaib&reticicotrt
mntiOrVnus enim eam adotautt, quia pet iplam Deus lal- parantur, quia quafi paruis fta,idibus,& occ^tbanfradb
duearuutntmt Cuhnndfutumm.A.Hltæerce haæmrleatpiciid daimcutn,qr,u niaolnu dvtç icirneedaaoncr,c qi-, j ibnudsuvciunneta,m populiDeicorrodunt|co| n|tin® ue &îneerrrroörteemn
aliquiscrucem debeatadorareTedabintentioneadoran- PetidemtempusmulietqualdamMatianominecuius
di crucem fatagunt altos reuocarer Curnenim dicunt, ! deuotio diuinis obfequiis apudnos co3 endaffilish“ -
quodinvtroq;bonaprqceffitintentlo.fCilicetrinadoran- bebatut.dqminquaiLiLeteumacreXmpo&jÄ'et
vtlntelligamus, cbramaltateGeintticisDeir&cotamabbaUati^usmiæ
ffiotineademEcclefiacandelasfimiiiter I c d e Ä . ’ “ :
gam fabulam ab aliquo audieritChriftjanusproütpoteft uerraadaltarebeatæ Virginis, candelam quampofuerat
IibGceperptoponentem.dcaudablerdicat,quiadora- ihuenit. Quæ in ira vehementer commotabtæmt
&q»ifegbeam. motemconfue^humilitatis de M H
dicandasillatas iniurias acerScftrenuus, vbicumq; crucé
inucnicbatjde equo profiliens ad honorem faluatoris no-
ftri eamfuppliciteradorabat. Accidit quadam die vtpro-
pinquicuiufdam nobilis,quemdi6tus miles occiderat,eo
folo reperto in quadam eremo vindicandi fanguinis cau-
lainfequerehturipfüm. Cumqj ipfe fuperfedensequo fu-
geret hoftes , quiaplureserant,acnobilcs,&cisrefiftere
non Valebat.ad quoddam compitum venir,vbi quandam
filij meicontumelijsexprobrafti ?In fupremohuius vitas
tempore conftituta, quare miniftrum Dei contriftarerai-
nime formidafti ? Deuqta obfequia exhibuifti Deo & mihi,&
nunc in tempore retributionisdebitum tibi pr«tni-
um amittere non vereris ? Hxreticis delufa fabulis, non
vis,vt Dei miniftri de fuo minifterio fuftenrentur. Nefcis
quia feruientes altario de bonis altaris viuere debent ?
Grauiterdeliquifti, fed efiadmatutinas laudeslurrexeris
Bibliotb.Vet.Pat.Tom.i3.