\ ¥ à t F. Dautd de Auqujla.
1 fedauditu perciperc potuerunt. Alias funt imaginariaevi-1 rionibus eft tenendum. Non videtur autem pnetereun'
f fiones> qu*vigilantinoncorpofaliter, fedimaginarieo-1 diim, quod quidamdecepti a fedu&oriis fpiritibus, vel
I ftenduntur/iue fobrieinexceflumentis rapto,vtvifiones j propriisfalfis opinionibusputant fibi appareitin vifione,
I t' ■ ■ o- -u— — ^ velipfumChriftum,veleiusgloriofiflimamGenifricem,
' Ezeçhiclis &Danielis, & aliorum famStoruminveteri &
nouo Teftamento. Alia: fimilircr imaginariæ, quæ dor-
mienribus oftcduntur, vt Iacob vidit Dominuminnixum
fcalæ,& Pharao,&Nabuchodonofor fomnia viderütprç- | fpiritusipforü interiusabipfis confolatur fpiritualiter,ita
| fagia futurorû. Iftæomnes vifiones conueniu,nc omnes in & caro cxterius libi congrue obledationisffenfu fenfibili-
I hocfimul,quod rfonfolum bonis,fed & mails fæpe often-
1 duntur. Ité quodquandoqi veræfünt,&pcre^serudiun-
tur ali qui ad virtuté, &quandoq; deceptoriæ,& aliqui eis
i deluduncur.Ezec.ij.Viiioné caflàm vidiftis,^ diuinatio-
né mendacemlocudeftisJtemquodnecfaciuntfantftum
I nee oftendunt. Alioquin Balaam fan «Shis eflèt, & eius afi-
I na, quae vidit Angclum, & Phàrao faridus eflèt,qui futu-
■ rorum praefagiafomnia vidit. Item, quod ft verae iunt, per
fe meritoriænon funt,& qui multataliavidèt,noneft rae-
1 ior,& qui nulla,non eft minor, ficut & de miraculis àliis.
I Item,quodplurib.iàepe magis nocuerimt talia,quam profileront,
8c non foluin aniplexibus & ofeulis, fedetiam aliis in de-
centiorib. &geftit>us & adibus ab eis demiilceri. Et ficut
quiainaniterinde gloriantesextollebâtur.Multi
etiamputantes fe vidifle viliones ,cumnil viderint, fedu-
xérantfè& alios,vel ad quæflü auaririæretorfèrunt.Multi
! finxerunt le mendaciter vidifle vifiones, ne aut haberen-
ttirinferiores cæteris,autpræ cæteris honorarentur, quan
fandiores, quibusfècréta Dei oftenderentur. In quibuf-
j dam etiâ folcnt huiufmodi vifiones eflè præludiainfaniæ,
j qiiiacerebro confufo,&fumis'ipfum obnubilantibus }et-
: idmvifusoculoram côfunditur ,vtputetfibi apparere ali-
I quid veradter,quodphantafticum eft & falfum.Ezcc.jo.
! SicutparturientiSjCortuumpbantafias patitur,ne dederis
cor tuum in illis. Alia vifio eft intelledualis, quia illumina
tils mentis oculus luce veritaris,pure ipfam veritatemin fe
contemplatur, vel ihrelligitin vifione imagmaria verita-
tern,quæ inillafignificatur.Sicut Paulus cum raptus inpa-
radifum,velin tertium coelum,viditinuifibilia,&audiuit
Verba inefFabilia,quianô corporearum rerumimagines,
fed ipfiusveritatis fplendorempure intuituseft.Ioan.etia
Euangelifta,licet fub figuris corporearum rerumdeferibit
Apocalypfin,creditur tamenpUre omnia vidifle &intelle-
xulè,quæ ibi figuraliter defermit,vel propter capacitatem
aliorum,quibusipfà pura veritas prælui fplendore imper*
cepribilis fuit, vel magis propter myfteriorum velationo,
quæ non paflim omnibus propalanda fiint,vtexercean-
tur digni,& excludantur indigni à facrorum my fteriorum
intelligentia,ficut & reliquarum fan darum feripturarum
myfteria figurarum velaminibus funt operta. Hocfigmfi-
cabat velamé antèfànda fàndorü oppanfum,intra quod
non licebat populo, fèdfblisïacerdotibüs introire. Simi-
literSanduarium inuolütüm in profeiStione leuitis impo-
nebatur portandum, quod antequam inuolueretur, non
licebataliis quam faccrdori bus,nude contingere & vide-
re,hoc fignincasite Spiritu fan d o , quod profundç'fcrip'tu-
ræ myfteria perfctStialiquatenus vident , alii autem inuo-
lutaportare debent, dum fiimus in hac via, vel^men figu-
rarum. Ipfè enim imagiïiaïiàrü vel corporalium vifionum
figuræ,etiam cum veræ fint fecundum fpiritualemfignifi“
cationem,honfuntveræfecundumrei exiftentiam. Non
n. verum eft,fubftantialiter efle boues in ccelo,vel leones,
& aquilas, vel alia quæ in Apocâlypfi, & aliisProphetarü
vifionibus deferibuntur. Sed ibi funt coeleftes virtutes,
quarum mérita vel officia iftarum beftiarum, & aliarum
ter demulceatur,& carnalirer confoletur.Qupd non tantum
eft falfum & fedu«Storium fed &blafp hernia grauis ef-
fe,liqnido comprobatur. Spiritusn. San<Sti vifitatio ficut
contraomnia vitia reprimenda & deteftànda infunditur,
itaetiamfingulariter côtra omnes carnales illecebrasop-
ponitur. Et vbi fpiritus munditiæ fuo iubare re fpleduerit,
continuo omnes,præcipue voluntatis motus euanefeere,
&veluttenebrasfuperucniente lumine difparere,neceffe
eft.De his vero,qui cum aliquando dulcedine fpiritualem
fenriunt,continuo etiamcarnalis dele«Stationisprufitu il-
lecSti fædantur, quid iudicem ? nifi quod potius eligo illis
carere floribus, quos de lutifordibus legere deberem. Et
ficut illos damnare non audeo,qui inuiti quandoq-„in huiufmodi
fpiritualibus afFe«Shonibus carnalis fluxus liquo-
re maculantur ,ita etiam excufàre nefcio, qui tali fluxu ex
côfenfu deledantur, qualifeunq-, eorû inténtio videatur.
C a p. X L .
Quod reuclationesfecrctorum pluribus modis
fiunt.
REuelatio fecretorum vel futurorum pluribus modis
fieri videtur, in quibus ficut in vifionibus prædi«Stis,
plurimi feducuntur, putantes Spiritum San«5bum eflè,
quodproprius fènfus nnxërit, velfpeserrorisfuggeflèrit.
Etideo multiuariis vaticiniis iam vfque ad fàftidiumre-
pletifumus, de Antichriftiaduentu, defignispropinqui-
taris iudicii,de deftruéHone religionum, deperfecurione
JEccIefiæ,de regni defe^hone,& variis mimdi prefliiri s,&
aliispluribusmalis. Quibusetiam viri graues &deuoti,
plus qua oportuitjCreduliextiterunt, de leriptis Ioachim,
& aliorum vaticinantium varias interpretationes extra-
hentes ,quæetfi veraeflènt &authenrica,tamenreligiofi
plurimainuenirentin quibus frudtuofius occuparentur.
Cum Chriftus Dominus iii Apoftolis tales curiofas in-
quifitiones repreflèrit, dicens : Non eft veftrum nolle
tempora vel momenta, quæ pater pofuit in fua poteftate.
Reuelario aliquandofitpervocem, &vefbaexprefla, vt
Petro,& Ioanni,& Iacobo in monte cum Iefu,vox de nu-
be dixit : Hie eft filius meus dileâus. Vnde Petro di&um,
eft. Beams es Simon Bar Iona, quia caro & fanguis nô re-
uelauittfbijfedpatermeus,&c. Velficut Samueliprimo
fermo Domini'fadus eft in Silo. Aliquandoiitper fom-
num, vt Iofèph viro Mariæ di<ftum eft in fomnis, vt acci-
peret Mariam, &fugeretin Ægyptum, &rediret. Et Magis
fimiliter dicitur in fomnis, ne redeantad Herodem, &
aliis pluribus locisfimiliter inuenitur. Aliquando fit per
SpiritumAngelicumvigilanti, & intririfecus. Zaçhariæ
4. Angélus quiloquebatur in me, «iixitadme »Nunquid
nefeis quid funt hæc. Aliquando fitper Spirimm fandhim
interdis in mente. Pfàlm. Audiam quicl loquatur in me
Dominus Deus.Ethocduobus modis,vno cuminfpirat
remmproprietatibus figuraliter defignantur. Credimus mentialiquidagendum,veldicedum,veldepropriisdo-
Chriftum glorificatum, corporaliter eflè in coelo, nec vl- cet,vel de alienis,ficut Prophetis infpirauit quidfàcerent
tra fecundum fubftantiæ fuæ veritatem nafei de virgine, vel dicerent,vel cum fiitura eis vel abfentia,vel abfeondi-
la«ftari,velpari,vel aliaquçEuangelicadocethiftoriaeum tareuelauit. Secundo modo cumnon de fpecialifaftoil-
feciflèjcumhôminibus in terra cohuerfabatur.Ettamen lovelillo, fedgeneraliteradplurapermétisilluminariô-
ficfæpçreferturaliquibus fan dis & deuotisapparuiflèin . né oftendit, quid fecundum veritatis iudicium fit melius,’
vifione velnafcens, velgremio contenms,velextenfiisin I velnonmelius,ficutdocetomnesiuftos declinare à min
citice,non quodita fecundum veritatem fieret, fed quod ; lo,&facere bonum.Etperfpirimmfcienriæ,velcÔfilii,vel
illisproptera'liquamfingularem confolarionem,& deuo- intelledus,vel fàpientiæ,beneplacitum Dei agnofcere,&!
rionis excitarionem, vel propter aliquam fpiritualem fi- eligere potiora. Eft &aliusmodus reuelarionis per Spiri-
gnificarionem,fic appareret. Scimus enim quod Chriftus mm S. cum homo ex Deiinfpirarione orat Deum, pro ali-
exurgens ex mortuis,iam non m orimr,&mors illi vitra quafpcdali çaufà propria, vel aliéna, & per afFedum demon
dominabimr,fie nec vitra corporaliterla&abitur, vel j uorionisj&fiduciamexaudirionisintelligitfeexauditum
nafeemr. Ita & de aliis fandorum & angelommappari- • inhacperirione.Etlicetcqnfidat,quodidproquoorauit,:
&é P I I . P f ùteffib fceHgioJi*
hâbiturüm fit profpérüm fudeeflum, héfeit. tamenfæpé
qùa viahabebitprocefluîn.Econtrario cum fibni fenritfibt
infiindi fiduciam exapditionis., intelligit fe non habitu-
mmeffedumfuæpetitionis, licet non fit in hocomiiind
certus, quianefcitanhoc fitdefedusdeuotionisvel indicium
negatæperitioni s. Hoc tamenreUelationis genus eft
fpecialiter deuotis méntibus familiare. In hoc tamen ali-1
quahdo quidam deuoti inueniunturdecçprificutintrin-
feca infpirarione, & hoc taliter fieri videtur. Cum homo
;deuotus Deo aliquando in tendit, & p e r magnæ deuotio-
nis affedum çonfidit Deum fibiefle fauorabilem, optât
vel orat, libi vel alteri, illud quod tunc defideratjeuenire,
& cum iam fuerit inaffedu-deuotioni s , & fiducia diuinæ
Ipropitiationis, antequam iftudpptaret * açcedente modo
‘optatæ tei defiderio, fitafFedu&reruentior, & fiduçiaad
.Deum ex feruore conftantior, & quia præfumitSpirimm-
.S.hanc deuo.tionem operari, cum fpiritus malignus non
poffit affedum deuotionis infundere , quern nunquam
nabet,,.confidit fè non decipi, & incerta fpe defiderij fiii
.non cpnfundi, quoniàmteltimoniumàdaudæperSpiri-
C a p . X t L
Quomodo infenftbilibttsexperiemijf, quoedeuotisaliquaiidtt
fiunt, [e h omp habere debeat ad melius de fubtraftionegratia
deuotionis.
SVnt etiam quædam jenfibiles dulcèdims &fuaüitâti's,
experien tiæ,quæ deuo tis quaridoqué infunduntuîj vt
mirabilis fragrantiaodorum,ineffabilis fuauitas fi.porumj
& hymnificæmelodiæ vocum & fonorum,&guftuyel taj
d u perceptibilês experiëntiæ 'indicibilium fuaultammj
Quæ cum veræ fint, Deo , pofliimus æftimare,' quod
aut dentur qqibufdam nouis &c rudibus , qui fpirftualia
nondumluGidèintelligunt,vtfaltem.perfènfibiliaconfblentur
in Dominp, qui virtutem pure fpiritualiumnon eo-
gnofeuntjin quibus maioreft v is ,& cërtior veritas, & fru--
duofiorprofeduSi&puriorpèrfedio.Autqüodidcodé-
turetiamperfediorib.infpiritu fènûbiles confolationés,
propterredundanriam interioris dulcedinis ,.vt ficut animacommunicat
corpori fuo,quàfi.eomiti &focio viar paP
tum.S. deuotionis & fiduçiæ crediturapprobaflè. Scdin fiones luas,icacômunicetei confolationés, triftante enim
hoepotefteflè deceptio,quodfpiritushominis ex delide- ! animainrerius,eriamcorpusexteriustabefeit. Sicutérgo
rio reï'qpam diligit, cumde iliaftudiofè cogitâtHilarefcit, ! corpu&collaboratfpiritui & eôpatimr:ih merito, ira dignè
ctiam cum in nuüa pfius erat deuorione ad Deum , ita ; côparticipat &rcmuneraturewnpræmio j non folum fu-
quodaliquandoprædefiderioilliusrei,veleuentus, facile i turægloriæ,fèdetiâpræfènrisgraiiæ, ficutDominiincoii-
prouoçetur adlachrymas, maxime files eft quæfpedatad uiuio epularum feruis fuis tranfmiriuntreliqiiiasfcrculodeuotionem
qualemcunque. Sicut fæpe etiam cum pro
vanagloriaquisoptatgratiambene prædicahdi, vel pro-
phetandijvelmiraculafaciendijvelaliudvnde admiran-
aus videretür agendi^cor delufum huiufmodi phantafma-
tibus,hilarefcit, ;& in vanam affediqnem pinguefeiti
Qiunto ergo magisaffedus cordis ëxhîlaratur, & deuo-
tior emcitufin fe , cunî cogitât & optât quod defiderat,
non ex leüitate vel vanitate, fedex maturitate&eharitate,-
dum intérim eft in alia fpiritus confolatione, quæfacill o.c-
cafionepoteft ad amplioradèüotionisincitamentafuble-
uari, 8c quod tune confidenria proprij fpiritus. loquitur*
putat loqui SpiritumS.d.Um non fub trahit deuotionis gra-
tiam quaih dédit,imp dilatato cordipér defiderij fuiappe-
tenriamprofiifioremgratiaminfundit, quo cordis exhila-
raticàpacitâslocum ampliôrisittfègratiæpræparauit, cor
enim liberum, 8c beneuolentia iucundum, aptius eftad
deuotionis gratiam re cipiendam,;quam triftitia & amari-
tudine conftridum, quia Spiritus S. amoreft& beneuor
lentia 8c iucunditas patris, & fîmiliafimilibùs magis eon-
gaudentnaturaliter. Lætitia'eft coeleftispatriæpropriumj
meeror triftitiæ eft huius exilijnegotium , amaritudo de-
iperationis,& infernale fuppliciuin. In omnibus igitur re-
uelationum vel vifionum gçneribus magna çautela ha-
benda eft, ne f alfa pro veris, noxia pro falubribus, exigua
pro eximijsj&indilferentiaprofummis recipianfhr.Solus
autem Spirip.îS S. per donum' çonfilij'-, & per gratiam dif-
çretionisjfcit hominem expedite & certûreddere, quidin
illis reçipiendum fit,vel relpiciendum, 8c quomodo eis v-
fendum, ficut Prophetas 8c S anâos docuit, quibus non
folum vera oftendit , fed etiam pro veritatis teftimonio1,
quia vera eflèntinterius de'monftrauitiAlijs autem videtur
eflè fecurius, talianonquærerë, oblata. nort cito credere,
decéptionis foueam timere. Aliquando etiam,oblata vel-
ut minusfrudtuolaparuipendere,. yt fi vera fint, fè habeat;
in«iifferenter ad ea, fi fiillâ, non innitatur e is, ne dècipia^
tut. Et fi velit aduertere, quærat fuper his confiliumfà1-
pientum folummodo & paucorum, 8c âd ilia ftudiofè fe
exerceat quæ funt fècura & meritoria 8c fru«5tuofâ, quæ
funtyitiaextirpare, 8c virtutum ftudijs fidelitèrinfudare,
facræ feripturæ fanum ferutari intellcélum, & per orario-
nis vfum mentem accendere ad deuotionis affe«Stum.Hæe
finit fàlubria ftudia- religiolbrum, & quanto quis fè
iniliisexercuerit,tantomaiorismeriri,& #
mai orisgloriæapud Deum
rum.Siait focijpaffionü efti s-, ita Sc confblationis eriris,&
hoc eft ex llrperf luenti menlura1, quædatür e led is , cuius
rcdundanriaeffufaperear,excipkurà corpore,quod parti-
cepsfueratin labore. Sed ficut de vifionibus 8c reuelario-
nibus, ita & de his fènfibilibusexperientiisfènriendum,
quod aliquifèdücunturin eis, putantes eflè.à Deo, quod
forte eft pnantaftica deceptio. Et aliquiputant aliquid eflè
magni, quod nullius eft in fe meriri , & aliqui extollun tur
de taiibus apud fè, 8c ia&ant fequafidefingùlarisgratiæ
fan d i tare. Habent etiam hocproprium'diuinæ dulcedinis
ëxperientiæ, maxime cum frequentiori vfu &valënriori
motu influût,ytréficiendo fpiritû corpus débilitent, & ita
«piodâmodo deledando afnigens, fiçutruftïeü cibis grpf-
fionb.alluemm, delitiola fercula fæpius fumpta aicerando
tabefaciunt&diflolüunt.Ignobilé namqj corpus &corru-
ptibile,.ficut pecus bmtalicis eft aflùëtum, iaeft rerreftri-
bus&vilibus. Genefisj Gomedes herbas terræ,&hoc eft
poft peccatum. Quærunt autemdeuoti aliquando vehe-
menriacorpore debilitati,vtrum fit nielius,debilitate corporis
poriusfubirè , & fpiritüm per deuotionis ftudiü cum
Deo roborare,&grariâoblatam non a bij cere an præ nimia
1 debilitarefè abfirahere ædeuorione,&fpiritum éxringue-
rc., & exieri orib us occuparioni b 11 s fè date pro corporis re-
leuarione î Ad hoc faluo confilio fàniori,vidètur coflilen-
dum minis, debilibus, quod interdum pôflùnt fe vtiliter
abftrahereàftudio deuotionis, & conatu proprio ad hoc
non inftare, vt* qüafièxtorquendo exprihiantdeuotionis
affed ü, quia tabs violencus conatus.debilitat eriâValidio-
res.fii auté fine laboriôfo conatu offert fè gratia , &ingerit
fe illis non quæfita, tunene abijciantea, née omnino to tali
ter fè ingérant ei,maxime fi vèhementerex hoc dèbifitari
fè fenfèrint, fèd temperate & in quadam fpiritus libértate
fupérficiàliteréiinhæreant. Iuxtaillüd: Mclinuenifti,pb-
medéquocifufficitribi, id eft, quod fatis eftiuxtaviriiim
tuàrum menfuram. V tilius eft énim adhoramtèmperatiüs
frui gratia deuotionisyquampmninqéxhauftisviribùs, &
deftruda yirtutè nàturàli totaliteream perdere, «Scirrecu-
perabiliterea car ère. Quia fie deftru d i fæpepoftea ni mis
fibi incipiunt compati, & vt récupèrent virés ami (lis per
deftrudionem, nô fôlum delicariiis,fed etiamdiflblutiùs,
quam expedit fe habere- Exhauftis namque viribus maxime
capitis & cordis, vix audène ad ftudiu m dèuotioitis per
moram aliquam afpirarè, quia ré trahit eos quotidie môJ
lefta débilitas. Et qub magis contra illam coftarivolunt,
eo minuspofliint. Et ideo <^nfùlriusvidetucéonfblàao^:
nés diuinas modèrarius quæiere, eum débilitas corporis
ôbfiftir, vt diutius èisfrui poflint, & audasvaieant tolera-
rè , quam ad b feue tèmpuSinèis itailidifcréte deledâri,Vj
êas poftea fugere oporteat, & fine fpe récupérandiamit -