2*2 CM amt dis 'Caléea
t In C o n c i-
l i o G a lc e -
d o n c u fi.
dicare.Potius autemex his, quas^fe ipfum exponens,ait;
quoque alibi plurimis in locis feripfit, mens eius colligeri-
da eft.Ex quibus profedo manifeftum legentibus fit.eura
femperproprium, quod dixie, aut, non alienumefle a filio
fpiritum,pro eo,quod e ft, ex filio efle fpiritum,intelle-
xiflej ficut etiam exfuperiqribus manifefte deprehendi-
tur. Quodque mirabilius eft, cumTheodbritus S.Cyril-
lum quibufdam Epiftolis infimulans,diceret fandum vi-
rum oraifiis,qus contta Neftoriumdixerat,ac feripferat,
ipfi Theodorito conCordem effedum efle, easque epi-
ftolas mififlet ad plurimos;illique hanqeius mutationem
mirarentur, acque obftupefcerent: comperta calumnia,
B. Cyrillus referibens dixie: Doming libera animam meant a
labtis iniquis, & a lingua dolefa. lnuenioenim me ipfum falfaca-
lumniaexpofitu. Ifta, qui Theod'oriti pacrocinio nituntur,
ita proferunc, quafi didafint pro afnrmanda Theodorici
fententia; quod fendus vir, mucaea fententia, per filium,
acque ex filio efle S.fpiricum negec. H oc aueem eft homi-
ntim concra fidemrerum, contraq; fandorum menrem,
improbenimismenrienrium. Hienim, vtfupradeclara-
tum eft, cum S . Cyrillo fpiritum fandurri per filium fub-
ftantiam habere aflerunt,, acque efle ex filio, quod procedens
fermoapereius docebic.
Conftac ergd|pe fuperioribus Theodorieu hxreticum
fuifle,atq; in hismaxime qu* concra D.Cyrillum feripfit.
Huiufmodi autem feriptisad aftruendamvericaus regu-
lam, vciminime conuenic. Porro , fiquis eum poftmor
dmn f a b Ecclefia fiifeepttim efle, pcenitentem dicar ; ni-
HH ad’rem. Ilia enim,vnde Theodorici dida proferunrur,
ab vniucrfalibus fynodisdamnatafunt.
Liquecautem&id, quodopinarinequeexfilio,,neq;
perfilium fpiricum'S. habere fubftanciam, opinio Nefto-
rij eft; cui Theodoritus con fors fuic, veres ipfae ceftancur.
Ec ipfe aueem Neftorius in fymbolo fidei fua: ica pronun-
ciauic. Qupdfihuiuscaufaaperrenoninfimulacur, non
id tunc erac fynodo propofitum, neq; inde pli^imifcan-
dalum pacieb.ancur, cum a plurimis n^agnofeeretur qui-
defti; neque idcircofynoduscolledaeflet.Ecfi enim eirat
peccacum, ac mendacium decerius; & maius, circa diui-
nicatem, quam area humanitacis difpenfationem bla-
fphemfefrenalaxare;ratio camen incarnationis tunc ma-
gisvrgebat. Perichcabacur enimeunefides, cumneque
verbum fufeepifle carnem, neque Deum hpminem fa-
dum fuifle plurimi aflererenc; facramencumque difpen-
fetionis, in quo Chriftianprumfeluseft, nomen potxus,
quam resefle viderecur. neque fane opporcunum erac , o-
miflb, propter quod conuenerant, & propcer quod peri-
clitabatur ecclefia; de his; quae nihil vrgebanr, verba mo-
uere; cum principalis quseftiomulro tempore, multisque
fermonibus, vc enodari poflec, indigerec: ne fi ab infticu-
co,re infeda,refiliflenc,c6nfundere omnia,ac mifeere vi-
' derencur:dumque,quod erac in manibus,corrigere debe-
renc,nCque hoedigne facerenc, neque illud,quod incem-
peftiuemolirencur.Necef^rijs icaque omiflis ceceris.,hoc
vnum, quod vrgebac, curare perfticeyunc.
Nam & Iapienciores quique medici cum infirmum ge-
mino morbo laborare animaduercerinc, aduerfuseum,
qui percurbac magis;& fedione indiger,ecfi in fuo genere
minor efle videacur, prius armancur. Ec,iudices fiepe nu-
mero , reum aliquem nadi plurimis crimiiiibus obno-
xium, illud vn um jn quo deprehenfus fueric, omiflis in-
cerim caeceris, illifnaxime-obijciuric.
Neque fane mirahdum,fi ea Neftorijopinio aS. S. Pa-
cribus cuuc velexiftimaca ,v e l confurata non fueric cum
ance ilium & Arius,& pmnes,qui-filium blafehemabanc,
in fpiricum fandum quoque decerius blafphemi liierinr.
Quippe 8c aflumpcam a Chrifto cum carne animam ance
verbi incarnacioneln pr^excicifle, ccelicusque illam ad-
uenifle,Arius afleuerabac. Animarum ecenim'prxexiften-
cias & ipfe crcdebat; nec camen hocilli crimen'obiedum
eft, folumquequod'filiumcreacuram4 icerec,ab Ecclefia
fugacus,& eiediiseftjCeteraeque blafphemia;iHius in me-
morianonflinc,ncquepublice deilIodicicur,quodfpiti-
rum fandum blafphemaueric, cum cerce & fandi fpirif us
hoftis nihilominus fiieric*; ;
Qupdfi quis opinecur, debuifle cunc fyriodum ecianr
huiufmodi blafphemias f4 cem redarguere: reprehenfum
tunegeneralieer audiec, cum dicerent; Nemini'fidem al-
rerani proferre, auc confcribere, feu componere liceac,
pricer earn, quamS.Pacres cradiderunc,ica deillaftkcuen^
ces fenciendura,ficucifymbolum concinec,fecundum vi-
delicec B. Cyrilli expoficionem, &fecundum epiftolas,
quas idem vir ad Neftoriufn .fcripfic : in quibus aperce
• epnficecur fpiricum S.ex filio,acque per filium habere fu,b-
I ftanciam.Sin vero fandorum opinipeft, perfilfum, fpiri-
J cjim fandum nacuralirer,acq; eflenrialicer, & aererne prp-
! cedere: procedere aueem, quod dicicurper-proceflum,fi-
gnificacnabefefubftaciam, ficuc & nafei per nariuitatem:
l B.icem Cyrillus per omnem ferme feripcorum fiiorum ce-
xcumjnacuralicerperfiliuinprpcedere,vcpropriumipfius
fpiricum, propriamq; virrueem fuam, acq; ex ipfo efle, di-
uinis racionibusafleric, &qu«eq; alia pradidafunc: duo-
' modo noif illum hominem arguic fynodus, qui fpiricum
per filium fiibftaciam habere negabac; & fi'de huiufmodi
opinione, propcerea, quae diximus, lacius nihil dixerunc?
Quam igicur abfurdum eft , per huiufmodi filencium
pucare fandam fynodum hsrecici hominis blafphemijs
I acquieuifle; quod fcilicecfpirkus non perfilium fubftan-
i ciam haberet, c'um id manifefte concrarium fic, & fandp-
I rum pacrum pr£ecedentium,oc B.Cyrillifcnpcis, quaefyn-
i odusfecucaeft, & fequenda ceteris ftacuic. Hocenimeft
Ecclefiae fei>d* calumniam fttuere.
Prascerea, ftolidiflimum omnino eft, his, quaeS. S.Pa-
j tresinnumeris in locis conferipferunc, nonacquiefcere;
fed,eis negledisv, eaillos dixifle conijcere,qil*nunquam
dixerunt: acque ex his, quae illi cacuerunc,velle afgumen-
cacrahere, quaff difpurarionefublara, folum filencium,
quae in quaeftione fiinc, exp Lanare fuffleiat, cum cerce fd i-
j p tura dicat: Ex verbis tuis iuftificakeris, & ex verbis tuis conde-
j mnaberis-,atque ica facile de rebus arduis velle cpncludere.
Acqui,fecundumeajjjiacilitatem;ne perriicipfamleuira-
cem dixerim y fpiritumS. DeumverUm, de Deb Vero ap-
■ pcllabimus, neque pacri, & filio confubftantialem confi-
•cebimur, quoniam in fymbolo fidei,non yc de filio, ica &
de ipiricu fando idnocacum eft: hienempe ex his, cpiaefi-
lenriofiippreflafunt, volentibusmalignari apericuradi-
cus. Quae verodclpiricuin fymbolo confcripcafunc, pa-
tri,filioquecommuniainueniuncur.-
Qupd fi fandi Pacres,ea,quorum gratia conuenerant,
non enuntiauerunt,infecunda fcilicec fynodojCordati licet,
acque fapientiffimi: quid mirum, fi id omiferunt pro-'
peer quod minim«conuenerant, cum vixpauciscuncef--
fet cognitum ? ac propcerea, neque Ecclefiaftica caftfa in-’
firmior eflet, neq;id vllus argueret.Quanquam dicip offer
, fandamfynodumalio intencam, ad calumniam huiufmodi
fofftfle non facis ihftrudf am, ac para cam adue-
nifle: fiue e ti^utafle; eliminato deincarnatione E)omi-
ni, qui emerferat errore,& hunc etiam vna proi jciendum.
Hanc aueem ppinionem fuifle Neftorij, ex veteribus
liquet, quibus <tora fuit ifta literis pradere. Nam ex fidei
fuae fymbolo vix conftet, fiquispietate contentus, qux
m dixit, pie velit accipere. Ait enim-,Jpiritum S. ex Deo ejfe
putamusy non creationis caufa, fed ex diuina ejfentia; &iteque fi-
luimputamuSy neque perfilium aeceptjfefubftamtam.DicQscrgo
ex Dei ejfentiaejfe, & neque filium putatnus, intelligi dat, quia
fpiricum hunc & exDeoefffe, &cxillius jeflentia credit,
quod autem non creatiphis caufa,dicit; 8c addit; neque per
filium fubfiantiamfepiffe-y rurfus intelligendum dedit; quia,
non ficut fiinc creature ex Deo per filium, ica & Spiricus
fandus exDeoper filiumfubftanciam habec; hoc autem
verum eft. Ec fimul id conftac; quia,de eo, quod no fit ex
filio fpiritus,nihil hie dixit:fed enim quomodo non filius
efle purarecur,, nifi per filiu haberet fubftantiam, hoc e ft,
perfaliu procederet.^raque,fiquidem hicaeternam per fir
liu fubftantiam,proceflionemq; denegac, quomodp non
S-S.Pacribus aperterefragatur?Nonne iam neceflario co-
gecur filium confiteri, etiam Spiritum fandum fpfum
fine medio ex patre efle credens, fecundum fcilicet prce-
didasaflettionesPatrum?
Cum igiturfimpliciter, ac piaintelligentia ppflicaccipi,
quod
pi,quod didunî eft: & fi rios,non ea mente didum fàtea- I Figura ell ifiafanftijpirttusy propter maximum eius, infra ffam*
mur ; atque hæc opinio nec dum publica, nec vulgata e ffet,
ac propterea nihil exeo religio Çhriftiana laedcretur,
nemoque fere infimularec,verbaque ipïà fubtilitis difqui-
reret; rebuspraeterea maxifne neccffariis vrgentibus; ne
fcilicet incarnationisfacramentumverbà fimpliciter, ac
praedicatio inanis viderècur : arnbagibus omiflis ad id,
propter quod çonuenerant, fe conculerunc. Liquet autem,
quia qui fpiritum non etiam efle elicit ex filio ,'Ghriquepotentiam,
quia, etiam expetra : Chrijlusenim eflJpiritus,pe-
tra autem Cbrifiusjicut & Paulusfapiènttfiime dixit.
Item ad Palladium feribens in primo fcilicet de fpirita-
li cultu : variabilis, inquic,profttto jptritus non ett-, aut fi varia-
tionü fubiacet morbo, adipftm diuinam naturam munit macula
. Siquidem eft Dti,& patris,fed &filiiJpiritus, ejfentia liter ex v-
troque,ex patre fcilicet per filium manans.
Idem inèpiftolaad Neftorium tertia, cuius initium eft;
ftum non quafipropria virtute,fed velut aliéna vfum con- Qui amatputrem, aut matremplusguam me, non eft medignus:
fitebitur.PorrO id anätherriate muldatum eft. Etfi inquic, inJpecialifubfiantia eftfpifpusfan&HS,acfecundum
Siiie igitur, quoniam imago patris filius eft mepmmu- , fe ipfum intelligitur, fecundum quodjpiritus eft, & non filius, non
tabiiis,qmniaquepatrishabet,pra:teridfolum,quodpa- j eft tarnen abeoalienus. Spiritus enimveritatis nominatas eft, &
ter non eft; fiue, quia Chriftus propria virtute, non aliéna
fpiritu fando vcicur, vt & id credatür, quoddicitur; Per-
bum carofattumeft, neceflè eft eti^m ex filio efle, fpiritum
fandum confiteri. Hoc enim idcirco Neftorius negabat,
v t contra difpenfarionem incarnationis fe apertius exere-
ïet. S cripciim éft item niEuangelio yfetehs autem Iefus exijfe
esçfevirtutem : Acrtrrfium in eodem ; quia virtusdeillo exibat,
& fanabat onines. Languor quoque dæmoniacorum ex his
vnus erac, quos fanabat Iefus. Ait enim ip fe:fiautem infpi•
ritu Dei eiictoD&monia. Patet igitur, quia manans ex eo vir-
tusjfàndusfpirictiserat. #
Hoc autem inde etiam conftac, qupd Dei quidem eft,
omnia amare, virtus autem ilia fanabat omnia. Neceflè
eft ergoDeümeflè fpiritum fandum,qüem etiàmS.Gyfik
lusdiciteflèproprium filij, vt vir turem eius, naturaliter
per eum ptocedentem,atq; ideo,ne aliènam quidem effe?
Inuentum eflergb in Euangelio ,fpiritum ex filio procedere,
eft Chriftus veritas,atqueab eo profluit, ficuti & a patrefcilicet.
quod ifti tot quæftionibus Ventilant. Prasterea, .
Idem fuper Ioel, cum illud exporiefet: Eff,undam dtfpiri-
tu mesyfecundum enim quod Deus eft atque ex Deo fecundum naturam
filius : natus enimjeft ex Deo & patre, proprius ipfius ,& in
ipfo,& ex ipfo eft Jpiritus.- ficut videlicet ex ipfo Deo, & patre
intelligitur.
Idem in laudibus Theodofij Imperatoris ait; Baptizan-
tem, inquit , igitur in igne, &fan élo fpiritu, non alipnum bapti-
zjttis largientem Jpiritum, feruifcilicet, ac miniflnin morem: fed,
ytDeum fecundum haturam, cum fuprema poieftate fuam proprium
, & qui ex ipfo eft. Etpoft pauca: Peccato abfoluens eum,
qui fibi coluret proprio inungitjpiritw.quem immittit ipfe quidem,
vt ex Deo patre verbum, atque ex propria nobis profundtt natura.
Communem vero, tanquam rem dijpenfationi carnis adiungens,
& vthomoinfufflabat corporaliter. Infujflauit en im, & dixit-. &-
cipiteJpiritum fanftum.Etnon admenfuramdat DeusJpiritumiu-
xta loanis voce-, fed,ipfe immittit exfeipfo,ficuti videlicet & pater.
‘ ngeftis item prim* inNicaek fynpdi, in his, qu* dixe
quod dicitur per filium prbeedere, omni nos huiufhrodï ! runt patres per Epifeopum Leontium, ita habetur: Inuen~
curiofainquifitione coercet. Per énim,8cex, tahmndem tuseftJpiritus,procedens quidem expatre,proprius autemfilii, at-
valere,Dodorum audoritas docùit,veritatifque ratio fe- que ex ipfo manans.
fevndiqueaperit. Verum enimüero, quæ àS.S. Patribus J Magnusquoque Athahafîusinlibrode difpenfàtione
luciftius qubq; de hàcre feripta funt,iuuat apponere.San- in c a rn a n t s , cuius initium eft : quiperuerfediuinasfcriptu-
•duS enim Cyrillùs qiiodda capitulum II. Théfàurorùm rasyoluntintelligerei Ipfe, inquit, eumfuperne mißt Deus,&ipfe
librijitainferibit : quodexpdtrisfiliique fubftdntia fanttusfpi- eum inferius, vt homo fufeepit. Exipfoigitur inipfum defcendit, ex
ritus eft. Quod fi hoc vir fendus propofiierat, quis ambi-
-gatjpropofitumvoluiflè cbn'ficere?In ipfo igituritainferi-
pto capitulo ait : quoniam igitur Jpiritus fanäus cum in nobis
fuerit, conformes nos oftendit Deo : Procedit autem expatre, & filio,
confiât, quia diuina fubftantiiteft, effentialiterinipfa,&exi-
pft prodiens.Kutfas in eoàem: proprius eft autem omnino fpiri-
tùsfilij,nequeextrinfecùsfubfiftefisJ \
In alio iterum : Legem itaque fèrente Chrifto, Jpiritus ipfius vt
in ipfo, atqUe ex ipfo, naturaliterexiflens légemfert. A c rurfus
in alio -.Nullam igitur noUitPaulus natura filijJpiritufque dtfferen-
tid, fed,vt ex ipfo,&in ipfo exiftetenaturaliter,dominations nomine
appellat. E t iterum inalio: Nècejfe ift , fateriJbintum ex ipfius
ejfentiafilti ejfeJitbfiantiam. Et in alio iterum ysft igitur ex filii
ejfentia Jpiritus. ;
Itemfiiperloanpem, feperillud: Et Deus erat verbum.
Non ergo,inquic,minor eft, qui eandem cumperfeäopatre habet
) *
deitate in humanitatem eius .Sandus quoque Ghtyfoftomus
in fermone de hurhanitate Domini noftri IefuChriftf,cuius
initium eft: Vereapparuit nobisgratia Dei: Venit,mc\ait,ai
nos Chriftus,dedit nobisfpiritum exfe manantem,nofirumque fuf-
cepit corpus.
'ïaém in fermone, qui infcribitur qu,o
fcilicet aduerfiis h*refes fideles homines prsmunire feta-
git,cuius initium eft; quoniam adbonum Deum tendimus: Ob-
feruandus, & cauerjus nobis boni aduerfarius diabolus, ait; Etita
noscuftodietJpiritus a Chrifto manans, in diemfuturaredeptionis.
Simeon quoque Metaphraftes cqnfcribens paflionem
fandi Dionyfij Areopagit*, ita inchoauit: Olim quidemfi-
guris & amgmatibusfidei mjfteria inuoluebantur, & veritatisiu-
bar vmbrarum nube tegebdtur. Poftea vero quam magnum falutis
ftacramentum nobis compqratum eft, & is, qui cordimoflra fingu-
lariterfinxit.proprie circa nos benignitatis miferatione finepucato
operationem genitorifque Jpiritumproprianarura habet bonum, ' faótuseftfimilisnobis-,aliafafubiit,qua hUinaminfirmitatisfunt,
viuUmtfc&fubßantialiter infitum, ficut videlicet & pater.ldem vt ego primam recipiam nobilitatem,ac tandem crucisfupplicio af•
fiiper ulud: Et ego rogabopatrem,& alium par acht um dabit vo- ifeftuseft mortem^fuftinuit Etnefingulaperfequar.multaenim
bis: Dei e n i m , patrie naruralium bonorum confors ejfen^ i in mediofuerunt eius dijpenfattonis facramenta, fintm eius corpotialiterexiftensfilius;
habet(piritumfecundum eundem modum fecundum
quern & pater habere intelligitur : non induftitium, nec^
extrinfécusaduenientem. Stulfun>quippe,& infanum eft, itafen-
tire. Sedficuti etiam vnufquifque noftrum,p r opr turn infeipfofpiritum
continet, & ex intimis vifeeribus ad exterior a profundtt. Idcirco
enim & corporaliter ipfum infujflauit Chriftus, vt ofttnderet,
quia ficut exbuffiano ore corporaliter procedit Jpiritus : ita ex diuina
eJfentïa,dmnarationeprofluit,qui ex ipfa eft.
Idem in VI. ad Hermiam ait : Et, ft diuina natur a accepto
Jpiritu participes efficïmur: quomodo fecunduserit a Jpiritufilius,
I aut quomodo erinftiritusipfopraftantior,&non magis,vt ipfeque,
\& ab ipfo Jpiritus eiustotam habenseius operationem, ipjtufque
j participationemtribuens.
) Idem in primo defpirituali cultu , cum exponeret tria
I fada per Moyfen fignadn fine de circumcifibne filijMoÿ^
j fi diflerens ak : Quern fane filium inrellechialisSephora. hoc eft,
ratis inhabitatiofufceptt:Jpiritus^ int hoatgratia,&in coelos meus
Chriftus fertur,at jj àdpjsternumfolium redit, procedentem% exfe
fpiritum proinformandümfidelibusgentiblis, difcipulis mittit.
Sandus Anaftafiu$ Antiochefuispatriarchaiulibro de
redis Ecclefiædogmatibùs, ait: Corporis vsroproprietatém pro
exemplofumentes diuinarumperfonarum ad inuicèm,habitum per
membrorum prfportionemjcfimilitudmtm commendare inflitui-
mus.Hic etenimfpiritus orü eius,videlicet Dei fpiritus fitpftusdici*
tur, cum os vnigenitus fit ; & Jpiritüs rurfum ex ipjb procedens, &
miffusnon folum a patre,fed etiam dfilio. Et poli pauca: Apoftoli
enim deprrcantes,&vt Dominofupplicatites, bis, quiilliusaduen-
tu digni effent fpiritum fanftum.vtita dixerim,txtrinfecus infère-
bant. Saluator autem nofier,ex feïpfo,velutiexih'efàuro quodam,
hts, quipervitamunditiamidonei,&digni erant, illumprabebat.
Idem in eodem libto : Spiritus s. few i d ftiritÆêris Dtiap*
i -■ B P I P B i - pedatur.Osenimpatris.flltus.Kntfns itleodemiSpiritusfanftits
Efclefid'quatx Madian, atque exgentibuseftjcircumcidit calcula> verttatis eftJpiritus: hic à patre quidem procedit, accipitauteafilio.
■ : ................... ............. . . À à 4 Magnus
IlMH.ioi [