Y * , , ; . '____ ...
* mittcre Spiritura, &nonmittiabeo: qua vaque ratione
mittitPaterSpiritum, eadem &Filiùs mittitipfum.Mittit
autem Pater Spiritum , oftendèns nobis quia ex eo eft.
Mittit ergo& Filius Spiritüm fignificatis nobis, quiaex
ipfo Filio ipfe eft. Afpice autem & Apoftoli dehoc câpitu-
lô alibi diligentiam. Qifia eninl fciuitFilium quidem ex
foio Pâtre, Spiritum veto ex Pâtre Fllioque : ideo de Filio
quidëiil dicit ad Galatäs; mifit Deus Filiumfuum j de Spiritu
verd poft pauca non ita dixiv,mtfitDeus Spiritumfuum,ne ex
ipfo folo ugnificetur. Sed quomodd? mifit Deus Spiritum
filij fui. Per vtrumque ambo fignificatis : natri & dicerido,
mifit Pater Spiriturrt, fignifiçat, qiidd & eitis eft, & ex eo: &
dicendô, Spiritum Filijfui figiiincàt qtiod & ex Filio êft, &
abeomittituti
Decimuni Argumentumi
DÀthominibus Deus Pater Spiritum: Ait enim Dó-.
minus in Lueæ Euangelio: quantii magis Patér Zefier
coelefiis dabit Spiritum bonum petentibus feî8è Apoftoli in adi-
bus: nos fumus tefies horum verborum, & Spiritusfanäus, quem
dédit Dominus omnibus obedtentibus ipfi. Et iterum : quis ego
fum, vtimpediam Deum dare Spiritum fanäum, eredentihusm
nomine Iefu? & Ioannes in prima: inhoccognofcimus, quia
ineomanemus,& ipfe in nobis , quod ex Spiritu fuo dédit nobis.
Et Apoftblus ad Galatas; qui igitur dédit vob » Spiritum &
opsratur virtutes in vobis. Et ad Ephëfios : Pater gloria det
vobis Spiritum fapientia & reuelationis. Et ad Thcflàloni-
cenfes :fed Deum, qui & dédit Spiritum fanäumfuum in vobis.
Quia verb Spiritus fondus datPatrem nufquam feriptum
eft, ergo infeparabilis & indiuifibilis cum effet Trinitas,
dubitabile profedo efficitur, quomodo vna perfonaa-
liam dat, vel quomodo poffibile éftànobis accipiSpi-
ritum fandum-,nonaccipienribus fimul & Patrem?û vero
nihilominus Patrem, quam Spiritum accipimus : quan-
doSpiritum accipimus quæ ratio eft,, vt non fîmiliter&
Patrem àSpiritu dàri feribatur ? fi vero dieet aliquis quod
acdpere Spiritum fondum cum nos ab eo aCcipimur , &
aliquamfpiritualem operationum patimur àbeo, & fpi-
rituàlealiquoddonumab eo accipimus , vel fopientiam,
vel linguam, vel prophetiam, vel poteftatem foluendi &
ligandi, vel aliquid tale : & hoc eft quod nos accipimus i-
pium, quia è conuerfo accipimur 8c bene patimur ab ipfo
inalterabili 8c immutabili eo manente.
Eft quidem, pro vt*credo, Spiritus acceprio bene ex-
preflà, quod vero quæritur, nihilo magis iôuentum eft,
vel dubium folutum.Nam fi nihilo magis à Spiritu fondo
accipimur, & beneficium patimur, & dona accipimus,
quam a Patre:æqualiter enim & fimiliter à tribus perfonis
huiufmodi beneficia nobis eueniunr: Qua: caufa eft, vt
cumhuiufinodibeneficiaæqualiteràPatre& Spiritu ac-
cipmus, Pater quidem dicatur dare nobis Spiritum fondum,
huic vero è conuerfo minime feribatur? ancerte,
quoniam femper file, qui dat aliquid, in quantum dat,
principij rationem habet ad id quod datur ? Eft autem &
Pater principium Spiritus fondi.Didquidem Patrem da-
ri à Spiritu fando-, abfurdilfime diceretur. Quia vero Pa
ter datSpiritum, congruentiffime dicitur, vtexindeii^
telligamusjillum quidem tanquam principium: hunc autem
tanquam ex eo ; & ita dida in tempore datio Spiritus,
fondi, reducit nos ad femplternam eius exeodempro-
ceffionem. At vero & Filius dat in Scriptura Spiritum fon-
dum. Infufflauit enim, & dixit difeipulis:accipite Spiritum
fanäum. Et in prima Catholica Epiftola ait beams Iqan-
nes de .Chrifto : in hoc cognofcimus, quia manet in nobis de Spiritu
quern nobis dedit. Quia vero Spiritus fondus dat Filium,
nufquam feriptum eft. Quoniam ergo dare Spiritum &
non4 ariabeo, commune eftPatris & Filij: Communia
vero indifferenter fimt communia;Similiter vtique intel-
leda datione & acceptione in Filio & Spiritu : fiait iri Pâtre
& Spiritu : necefle eft ex eo ipfo intelligere nos,
quodFihusprincipiumeftSpiritus, & Spiritus
intemporaliter eft
ex ipfo.
Vndecimum Argumentum, p p
EFfondit in Scripturà facra Patér Spiritum fonduriii
Ait enim: Fjfundàmd Spiritu meo fuper omriem carnem.
Dequd quis meritb dübitabif, qüomodo efFiiiiditiir,
qiiod non eft humid* naturae vel defluèntis ? vel quomo-
dó paritur aliquid, quod pènitiis eft impaflibile? ac fi Verä
eft Patris & Spiritus foiidi operatio ; & eft èffuhdèrè ope-
ratio qu*dam:& ipfe ergo fe ipfiiril effundit. Sed qudmo-
do cumefletfimpliciflimiisipfeâdfeipfumfacit, &àfèi-
pfo paritur? fiverd dicer aliquis, quodeffuridi ipfe dicitur:
eo quod eius gratia effiinditur, vt feripturii eft iri à6ti-
bus, quod & ingentibusgratia Spiritus fauäi tffufa eft : hoc autem
prdpter copiofom & abundantem donorum diftri-
butiorienl ad multds fubito tranfeuntem: fed cum eadem
fit gratia Patris & Spiritus foiidi : quid magis communi
gratia effufoj Pater dicitur effundere Spiritum, quam Spiritus
Patrem ? huius autem folutio eadem vtique èft * qua*
&priorumj Quoriiâm enim ille qui effundit, ad id quod
effunditur,' iri quantum effundit j principij habetratio-
nem:Eft autëm &Pater principium Spiritus:Merito communi
gratia ëffufoPater quideiri dicitur eifrindere Spiritum:
5 piritüS vero Pätrem nori , vt ex huiufmodi vocibus
dirigamur àd intelligcndum quod Pater principium eft
Spiritus. Kfeceffe enim eft, vt fempiterna pérea quæ tem-
porahter in fcriptiiris dicuntur 5 tanqüam per quædam fi-
gna, fecundum aliquam fimilitudinemfignificeritur. At
vëro&Filiüs diciturin S criptura effundejte Spiritum. Ait
enim Apoftolus ad Titum: fecundum fuam mifericordiam
faluos nos fecit, per lauacrum regenerationis & renouaitonisJpiri-
tusfanäi,quern effuditad nos copiofeper lefum Chriflum Saluato-
rem nofir urn. Effundi enim ait Spiritum per Filium j quoniam
id ipfum vt effundat Spiritum,habet Filius ex Pâtre,
quodfignificaturexaliaScriptura.Scriptumenimeftinadibus,
promißione Spiritus fanäi acceptaà Pâtre : ejfudit hoc
quod nunc videtis&auditis.Quoà veto Spiritu? effundat Fi-
liüm> icriptum nota eft. Quare & ex hocFiliumprincipium
eflè Spiritus concludicur.
Duodecimum Argumentum.
ACcepta ait a Pâtre promißione Spiritus fanäi, ejfudit hoc
quod nunc videtis & audit is. Hoc autem ait, non quia
habet aliquid Pater, quod Filius non femper habet, &
poftmodum idipfum accipit à Patre.Nam intemppraliter
cum effet a patre natus, hoc ipfo quod intemporalitet ex
eo natus eft, abieterno habens ex Patre omnia quçcumq;
habet, dicitur accipere à Patre ; non quæ prius nonhabe-
b a t, fed æternaliter quæ ex eo exiftenshabet. Quare quod
feriptuiïi eft, accipere ipfum à Patre fignificatumeft æternaliter
ex Patre ipfum effe, & habere quæcumque habet.
At vero ficut Filius dicitur accipere à Patre, & effundere
Apoftolis : itaSpiritus fondus dicitur accipereex Filio, &
annunciare eifdem. Ait enim : De meo accipiet, &annuncia-
bit vobis. Quare& hoc fimiliter fignificatumerit, quodi-
pfe Spiritus fondus ex Filio æternaliter eft, & habet quæcumque
habet: ficut & ex Patre. Hoc autem patet& per
præcedentia verba: dixitenim : cum venerit ille Spiritusverv-
tatis, docebitvosomnem veritatem. Deinde quoniam per hoc
quædam diminutio poffecputarieius Filio : liquidem do-
cere Apoftolos omnem veritatem, rem tantam, ipfe qui-
.dem non fecit: Spiritumverofendumhocaitfadurum
fore. Infert; non enim loquetur a femetipfo ; fedquacumqueau-
diètjoquetur : & qua ventura funt, annunciabit vobis. Acfidi-
ceret, quod ille vos ducat ad omnem veritatem, &an-
nuncict vobis ventura;gloria mea eft. Quoniam ficut ego
accipiens àPatre effundam vobis;ita ille accipiens ex meo
annunciabit vobis. Hoc eft, ficut ego intemporaliter exi-
ftens ex Patre ab eo intemporaliter habeo quæpumque
habe© &facio;ita Spiritus de me intemporaliter exiftens,
demed habet omnia quæcumque habet & facit. Quafe
ducere vos in omnem veritatem, de meo acceptumiri-r
temporaliter habet. Quoniam in his quidem verbis o-
ftenditur Spiritum fendum effe ex ipfb. Superius vero dixeratèffe
illurrï ex Patre, vbi àit: quia Patreprocédit0 oïtVLS
adhifemanifelHusoftendefe, quod comhiune èft Patris,
8c ipfîus elfe,videlicet,ex ambobusSpiritiim iriducit.Om-
niaquacumque habet Pater mea funt. Ideo dtxi: quia de meo aedh
fije/, vt fuperius digérât ; fed permutànstempus v^rbi^ait?
quia de meo accipit :y t id ipfum quod aceipit Spiritus ex^Fi-
J.io, nihil aliud fignificet, quam effe intemp oraliter ex i-
pfb. Et afpiçé S cripturairi féripturæ coaptâridcTÿadmïrah4 :
damanalogiâm. Filins accipiens à Patres effundit Apo-
ftdlisj Spiritus fondus accipiens de Filio,annunciat Apd^
ftolis. Item Apoftoli accipîentes à Spiritu fondoannuri-
ciant mundo. Ait enim alia Scnptma. :accipietisvirtutem
alto fuperuenientis Spiritus fanäi juper vos:& eritis mihi tefies
1erufaient, & vn'tüerfa ludaa & Samaria * &pfque ad terminas
terra. ld véro qhdd didùm 'k&yde meo accipiet, pro
eodidumeftjquodd,icax,deme,velexmè. Vtperhocift^;
telligaturipfoFüi) perfona,pro vt ceftanturÉuangeliorum
expofitoTes, fondus loanries Chryfoftomus, & beatus
Cyrillus. ^ v >
Tertium Decimum Argumentum.
A ItIoannes in Apocalypfi : Etoftenditmihifluuiumaqua
A viua darum tanquam Gryfiallum precedentedegedeDei &
agni. In his fliiuium aquæ .viuæ Spiritum foridum eftno-
minari, agnum vero Filium Dei', quoniam vero pruce- ’
ditSpïritüs fondus &ex Filio, rion'in'qiiàritumfeomoeft
Filius : fed in quantum Veus èft , & eiufdem fedis Patri ;
Idço ait procèdëte flûuiurii de Sede Dei^.agrii; quod^eft
de naturâilla ,quæ eft-âgnus fynthronus Pâtri, vt per Iiq'c
fignificetur agnumàudo^emeffe in qdantumipfeagnus
Deris eft. ,
Decimumquartum Argumentum.
ITem ait Ioannes in Euangelid de .Çhrifto J: infufflauit &
dixit difeipulis5 accipite Spirüum fanâum. Sed quomodo
dâtrir vél aecipiturSpiriTus fondus vel eius donâ ? & quid
eft eurh dari 8ç àccipi ? 8c adquales Deo dece'ntes incélli-
gehtias per huiùfinpdi voces , opdrtet nos rediiei, fope-
rius apertum eft. Nttnc aritem ffifiifflatum tantum exa-
minandum fit* Certumeft enim, quoefdicens Dominus: ;
accipite Spiritum fanäum, lion iubet Apoftolis âccipere ik
lum corpôreum &humane de pretiofo Oreéiusprodeim-
terti Spiritum, vt ilium abfqrbentes poflint dimittere,
8c tenere peccatâ^' Ëfgo fifînMnfuftlaridi adu, didis fo--
lummódö' reliquîs vèrb'is , eatidem Apoftolî reciperent
gratiam : quid v olebât fîbi infufflare ? an ille quide m in- 1
cofpbreus Spirifus fümptus extitit tanquâm fighum Spiritus
fondi, ficut priùs cdlumba ? Domini.Vero corpus
tanquam fÿmbolum deitaris',' cuiperfonàliter ynirame-
rat ? temporalis Vero& corporalisdebre eius flaîusillîus
motus tanquamfignumfeu figuraintemporalis&incor- 1
pofeæJ& infeparabilis procèmohis S piritus fondi,éxdei-
tateFilij, vtperhoc intelligamiis SpiritumàPàtre proce-
dèritei^'eriâi'riexTiliô'fîmiTiter procédera? Huius autem
duæ fuhtpfdbationes. Vna, quodetiarii'fondus Augufti-
nus, ita explanat & reduciriftumlócum Scripturæ. Alia
Veto, quoanifiita apéiïâtur ille infufflatus, relinquitur|
abfque ratione'fàdusjquod eftimpoflibile.Proeedit ergo
& ex Filio Spiritüs fondu?:ideo eriim prïusinfiifflauitjde-
inde dixit: accipite Dvf oftcnderet, quod tem poralittr ho-
minibuVdareSpirituhifondum hàbeçipfeexeQquod æ-,
ternditer e i ipfo protedit: quoniam illius eft dareipfumi
quiquidem eft principium eius fubftantiæ.V
;.'v- »> fpecimumquintum Argumentum.-.
pii ndftra verba , pr d u t èis^acik fit deferuere , ita aduerfiis
nos fermocinantur. |
Didorum autemfoerje S cripturte^per qu« nihil com-
mifcèhtes eis nihil fprinfec® feientiae ppfient oftendiere,
ex fdlo Parre effe Spiritum fondum , nullam cpnfequun-
turfacuitatem. Nos Sutem in exppfitb hpeferniohecon-
tumelia dmni abftiherites , -8t nihil calumnipfe/uppp-
nentes,peripfafocraelp:quia'nihilvan*feienti«afliime,qj-
tesjoftendimus, quod ex Filio procedit Spiritus fondus.
Quire fi quis non fufl^cere putar hanc noftram demon-r
ftrationem: fed adhpc dubirat&veietur conclufioni af-
fentiri: multo magis calis debet dubitare 8c tiroere recipe-
re, quod ex fold Patre Spiritus eft, cum huius nulla calis
poffit effe demonfttatio. Nam rimentem admittere, id
quod per multa ofteiiditur .- audaóter affirmare',quodpe|:
? nullum didumfocrae Scriptui*appatet: paffio eft rationè'
penituscarens. ,,
Deeïmumfextum ArgumenUini.
| / \ Via vero, ficut pbreftaliquid oftendi perditiinam
^V,/Scripturam eorum qu* verbisipfis noq dicrint^Sq
pe>r fenfiim yero^diuerfimöde didQrunTtppduduncur:^
praefens quarftio bene & fufheienter oftenfaeft: inde ma-
nifeftum.1 Spiritus fandus increatus & confubftantialis ••
Patti & filio efte creditur.''H oc lion verbis ip fi?. di uin a
Scriptura dicente:fedpermukaaliadiligenrerearn.legencjbus
idipfufefigniiicante. At vef p fiqifls voluerit ftiisde-
mdmftracipnibus per quas oftenditurdeS cri p 111 ra, i n crea-
tum éc confubftantialem Patri& Filio effe ^pir|trim fan,^j
dum , comparare has, per qua? qfteridimui^pt^
PatEeyFilioqrieprocedere: inueniet in nullo fi^isahferid^
res,fedfej:eForriores:diuinaScriptm:amrioremfeculta-
tetft.ad has, quam ad illas, pra&eutc, vt demonftrabp...
Omnium didorum diuin* Saipturgper qu^Pattps p-
ftendimt increatumüeum eflè Spirftiira fonduin: .haereVI
tici adittuemebant aham expo^ioftem, licecnon vei^m;
fed itaperfuafibilerp/ & tantapiapparentiam habencèm,
vtepsqui non përferutabariturScripturas;ï néqu|ab ipfo.
Spiritu iuuabaiituc.-fotis decipianchiafphemi^ co nfenti-.l
re.Sed horum per que nos oftendimusSpiritum fondum,
& exfilio eflèi lraila aliaexpofiriop.oteftinueniqitapp-
pofita?a,daerfus ndftram, vt.il la gredita: hatenegeflario ex-
clu^itur.Habep enim fe ^esita,in quijius diuipaS crip tural
de Fili o & Spiritu difputa t, qua: inter ipfos fimt tradénsii'
Decém du.^^ihponit.non-poh^pi^^rig>ytoftenfiinTeft,
qu*per hocnihilaliudfignificant, quam Filiumprinci-
piüih eflè Spiritus. Vtpp'te, nihil enim prohibet ea refu-
mëndo iuxta inufeem ponere.
Scriptum eft, quod Filius brachium eft Dei, & Spiritus
digitus eft Dei. Cümquë omnis digitus dependet debra-
| chip, huius è conuerfo feriptunihon gft.
» Item,feriptum eft quod Spiritus fondus eft oris Filij &
remaei^s. Sed FilfUs quia logps eft Patris feriptum eftf
quia vero remaSpiritüs j'yel oris Spiritus, nufquamiferi-
ptuiueft. ' : '
Item dicitur inS criptura Spiritus fondus effe Filij &,i-
mago eius , fed Filius quia Patris^eft, & imago eius feriptum
eft.: quod verp,,Spiritus yel fimpfigiter, vel imago,
minime fciipcumeft.
Item in .S criptura mittit & dat, & effundit Filius Spirit
turn : mpti verq^el dari vel effundi t Spiritunon dicitur
Filius.QjmmquMh in S criptura miflus 8c dacus aPatre di-
Item Spiritu & perSpirOTm facere Filius didtur Deo
decentiabpera.Firiovero^per Filium, quia Pater facit
feriptum eftiquiavero Spiritusminirae.
^V'Pprtetautem ppft h*c'compararehuicfad? per nos Item accipitiitScripturaSplritus landus de Filio. Sed
V -f demonftrationi , de proceffione Spiritusifendi, 8c Rliuyx Patre quidem accipere dicicur : ex Spiritu vero
ex^iliöjfermones eorumvquioppofitum ©ftenderq^ii- | nonferibitur.
tuntiir, & videce quantum intereft. Illi enim autcontu- ■’ Ergovt h*cnon conuertentia vtdeanturin Scriptura»
meliis ,^.bfoQ)hemiisnq^iercutierites, & talifpedg fer- p fiqUis^ondiGatcäufomfffe, quod, Filius prindpiumeft
mdnum vtentes, autfiipponentes verba noftra, velquo- Spiritus, nullam aliatu caufom in.ueniec: qu«reus & cum
rtindamdidorumexpofitiönes, yelargumenta,nonfie- .hi*proee'ffione^fl.ttiüj^u«'viu« fede
utnosintell^imus & dicimus, & exponimusfedficut^ pbft refiirrediorieminfufflatus,nihiraliudfignificafepöfpfidicerenos
5c intelligefe putant: aut etiani fingentes i- fibileeft, quam Spirituni ex Filid effe. _____ ■