hseretici teuelata nequititia. Et quia caritas operit multitude
'Jtiveto* nemPeccatorMm’ remifliusagetur cum pcenitentepropter
zelum Catholics fidei. Viaeturquodbeatus Ifidorusin-
nuat in maioribus malis fidém relcindere, fi teneatur quis
h de fim. edamiuramentocnmdicit: In malis promiffisrcfcindefi-
btn.c. j. dem.In carpi votomutadecretum. Item idem. Itafiepe
diabolus vndiquecaptaminplicatmeritem; vtex quacü-
que parte euadere quifqueténtauerit.finepericulo exire
, non poflit,veluti fi iures hocfacere,qüod fi teceris,peccas,
fioUifidln dnonfeceris reus periurij fis. Intanto enim mali difcri-
"debacre. 1 mine»vteuadendtadi tuspaté at; minora mala potius eli-
SupinPro-! genda funt,vtmaiora vitentur. Item idem qualiter ca-
legpmenis. .uendumfitab hjereticis.Claudioducifcribit.dicensfèin-
quirenti: Quodfuggeftfti habere te hareticos cum quibusaftidue
\dijputas , & quos advitam Catbolicam ftudesreuocare, lauda-
mus zelum, fedaudaciam reprebendimus. Digit namquefcriptu-
ra dtuina: Quitetigeritpicemjnquinabtturab ea Caueigitur,dt-
| lettifimefili, vt quia Deus trïumpbalibus tropluis ,armorumftte-
mutate, proftratis mimicis tefecit viftoriofum, hareticisfuafioni-
I busïgnominiofe ne vittusfuccumbas.Teetenim laborante,eosab error
e mortis eruere , ipjiinuigilam te inpracipitium erroris demerger
e,a quorum cofabulatione velfolatioquemlibet Cbrtftïcoïatan-
quam a latifèro venenofub obteftatione dtuini iudicij, pracipimus
abftinere, nififueritindiuinispraceptisexperièntia operum proba-
tus, &facris eruditus Scripturis. Teftamurigitur tor am Deo, mo-
nemusj # qmdqmdpojfunuis hortando pracipimus vt quamcitius
eoszelum Dei legisexercensjiifi Catbolicam pojfeftfuerint verita-
tem,aterepeUas.
Sapienter i fapientiflïmo & fandiflïmo dodore Ifido-
rofaj^entisdodrinamnonmfipienterrecipiamus.fedo-
mnino aduerfantibus Catholicsfidei hxreticis omnino
etiam matcrialiteraduerfemur. Qui licet habeant facies
aduetlasinuicemdiflèntiendo.habent tarnen caudas more
Sampfonis vulpium colligatas, quia de falfitatein id i-
plum coofentientes perturbare femper,aut peruertere ni-
ïrquibufcumque pofliint modis Eccleham Deirita vt
mq; perpidurarum falfarum etiam nouitatem plurimosdeciperemoliantur,
DepinguntenimiraaginéDeifics
Trinitatis:patrem fenem.filium iuniorem , Spiritum
(andum in columbs fpecic vel filio minorem: vt per hoe
fimplicestres Deosvniasvoluntatis credere compellan-
tur: prauo i n te 11e du fedudi, vt propter hoc dicatur vnus
Deus cum fint tres, quiavniusfunt concordise volunta-
tis. Et tarnen miferi & alios feducunt, ipfi fèdudi primo.
Vnus enim eft Deus, Pater & Filiu$&Spiritus fandus:cu-
Trinitateperfona. Audiât pidoresproteruapræfumptio-
ne fedudi qui incomprehenfibilem Dei fandiftimâ Tri-
nitatem profanis piduris ellècomprehenfibilem loco, &
intellëdunituntur probar e. Etenim Dei magnirudinem
non attingat Angelicus intelledus,& fola Tnnitatis nota
eft fibi:& nititur hoc atdngere fimplex pi«5lor,& fereidio-
ta,&laicus. Cuius tanta eft immenfitas magnitudinis, vt
coelum & terra concludantur ab eo ipfè vero conclùdatur
à nullo. V nde dicit Hiipaniarum DodooIfidorus.Non î-
. , deo coelum&cerramimpletDeusvtcontineanteum,fèd
mine, vt euadendi adituspateat, | vt ipfa potius contmeantur ab eo.NeqjparticuladmDeus
implet omnia,fed cum fitidem vnuSjefttamen vbiqueto-
tus.Nonitaputandusefteflèinomnib.Deus, vtvnaquæ-
querespromagnitudine porcionis fus capiat eum. Idem
maxima mai us, & minime minus dum fit potius ipfè totus
in omnibus,fiueomniainipfo. Immenfitas diuinæ magnitudinis
ifta eft,vt injtelligamus eü intra omnia, led non
inclafum.-extra omnia fed non e-xclufum. Etideointerio-
rcm vtoïa contineatrideo exteriorem, vtincircumfcriptæ
magnitudinis fuæimmenfitate omnia concludat. Per id
ergo quod exterior eft,oftenditur eflè creator \ per id veto
quodinterior,gubernare omnia demonftràtur. Ache ea,
qus creata funt, fine Deo e lient,Deus intra omnia eft : ve-
rüm ne extra Deum elfent, Deus exterior eft vt omnia cô-
cludanturabeo. Item idem. Idem Deus dicitur fiue non
amittendo quod habetjfeu quia non aliud eft ipfe,&aliud
quodinipfoeft.Cumigiturincircurnlcriptibilisimagine
reinulluspoffitformare,fiueq tota fit infra omnia&to-
ta extra,vel quod n 6 aliud ficipfa,&aliud quod in ipfaeft,
haereucus feu pi&or definet per imaginera blafphemiç fa-
bricare.-atq;pro Deoftuldtisidolum venerari. Diuinitass
quidemCvtaitDodoreximiusÀugùftinus) in cordeiufti
hominis femper côfiderata grandefeit. Sed è conuetlo di-
co,in corde hçretici male prçfumptuofi jfldloris continue
minorefeit, dumpi&urafacrilegatrès Deos,aut vnum
comprehenfibilem Deum fataguntdemonftrare.
Alius mediantibuspiéluris eft hsreticis modus decipi
endi,quivtàfidelibusagnituscautiusvaleateuitari, non
duximusfilendooccuitandum.Depinguntplerumq; deformes
fan&orum imagines , vt earum intuitu deuotio
fimplicis Chriftianipopuli vertatur in tædium. ^
In derifum etiam &opprobrium crucis Cfori/h,imagine
crucifix i vnum pedem fuperalium vno clauo figentes,aut
euacuare, aut in dubium ducerefidem fandiffime crucis
&fandorum Patrumtraditiones, nouitatumdiuetfitate
defitm.
bon,c.i.
ibuLif.
iusvna&eademindiuifibilitas, vnaclfenria , eadem & Ifuperinduda, contendunt, quodclarius demonftrabi-
vna Deitas , vna natura, & vna voluntas. Qui trinus eft raus , fi quod a&um eftin confinio Galliarum in caftro,
IfitLdefur,
honx. 2,
inperfonis, &vtrusin fubftantia maieftatis. Incompre-
henfibilis.insftimabilis, inuifibilis, vbiquetotus, incir-
cumferiptibilis tamen. Cuifimilitudo nullapoteftaptari
in fubftantia deitaus, qui per Ifaiam dicit: cuifimilemfeci-
fMDeum i autquam imaginem ponetis ei ? Nuuquid fculptile
conflauitfaber,aut artifexauro figurauit ilium,& lamimsargen-
teis argent arittsi
Item idem. Cuiafiimilajlis me, éradaquajlis dicit fanclus.
His manifefte patet a creatura nullam imaginem pofte fieri
, quaï deitati creatoris aflimilari aliquatenus poflit, &
non lolum reus eft , qui producit ex materia imaginem
creatoris , verum etiam qui fe diuinitatis imaginem
exiftimat apprehendere mente. Vnde ait beatus Gregorius,
cauendum eft lummopere, ne quid in Deo mens cor-
poreum fufpicetur- In Anthsopomorphitarum namque
hzrefim cadereeft, eum quiincircunlcripte implet, & cir-
cumpledituromnia, intracorporea liniamenta conclu-
dere.Cum igitur Deus fit incircumfcriptibilis,5f etiam inuifibilis
fallb diuinitati incomprehenfibili quid poterit
aflimilari. Teftaturloannes Apoftolus Deum efleinuifi-
bilem dicens :Deuni nemo viditvnquam. Et Auguftinu s.No
eft Deus talis fubftantia, quae oculis corporeispoffit vide-
riQuodDeusinuifibilisfit, & magnitudinem diuinitatis
eiusnullus poflit fenlusatcingere, etiam nec Angelicus,
quamuis vlque ad parilitatem Angelicam humana natura
poft refurredionem proficiat,& ad concemplandum Deü
indefefla conlurgat. Item idem; Sola Trinitas fibiin tegre
notaeft, dhumanitasa Cbrijlo fufeepta, qu* terria eft in
quod Moncuhs dicitur (vtrelatiopatefecit} in medium
proferainus.
Cum Manichaeorum haerefisin Galliarum partib. no-
ftris temporibus pullularet, &erroris virus ferperet per
diuerfa,quidam haereticorum credentes erronei, diaboli-
co ftimulati confilio,fandifiîmæ Dei Genitricis fumpfè-
runt imaginem monoculam acdeformemhocteddentes
quafi pro ratione, in perditionem animarum eoruihpro-
caciter mentientes »videlicet quod DorfiihüS noftétIcfuS
Chriftus in tantum fe humiliauerit, vt pro laiute generis
humani turpi Aim am foeminani præelegerit. Hîtcmalitia
coecati cogitauenint, &errauerunt, vtfacilius fimplices
poflent decipere, &illorum mentes & ftudia à deOórione
gloriofiflimæ Domihæ noftrae perpetuç Mariç viVginis re-4
uocare. Egerunretiam vt fefimülan tesàegri tudi ni bus va- '
rijslaborare coram praedida imagine miraculotum opera
done viderentur curari. Diuulgabatur fama, ac fi vera effent
miracula,per citritatés & càftella.Et multi etiam pref-
bytèrorum pietate fedudi, imagines cônfimiles facientes
in fuis ecclefijs collocabant. Quod videntes hærétici, fa-
dum quod diu occultauerant dénudantes, coeperunt de-
riderepopulorum turmas, quædeuotionis gratia ad præ-
didam imaginem confluebant. Fecetunttunc temporis
fupradidi hæretiei crucem cum tribus brachijs tantum,
in quaeratimago vno pede fiiperalio, tribus clauis eidem
cruciaffixa, quae brachioeminenriôrixarebat. Qûam vé-
nientes popùli loco cruçisChrifti deuotifllme adhrabant.
Veritas auteiriaduerfarij rete, quod occulté tetenderanc
detei.
defum,
bon.c.
Dei miniftros arguebSt dicentes. : Siverafuntquæde cru-
ce hadenus credidiftis, non eft verum quod nunc adora-
tis. Et fi verum eft quod nunc creditis, falia funt, quæ pri-
usdocebatis. Sienim Chriftuscrucifuit affitus quatuor
clauis, &ipfa crux quatuor habuit brachia ficut tempore
præterito docuiftis, non eft hase fimilitudo crucis Chrifti,
quamnuncadorandodocecis. Eccë qùomodovacillatis:
ecce qualiter dubitatis , & populos rudes vqbifcum per
ambiguaducitisin errorem. Audoritasvobisnulla, con-
fuc tudo vero fibi contraria eft. Hàec & aliaplura contra
catholicosblafphetnanteshæretici * multos fimplicium
fuorum errorem laqueismnodarunt& vfque ad praefens
tempuscoeptum prauitatis diftidiumpropagarenoncef-
fant.
Déforma Crucis Chrißi.
S Imilitudo autem crucis illius , quam tribus clauis
&tribus braçhiis non fine fcandalo mûtarunt animarum
,in quibufdam Ecclefiis pietatis ftudioadoratur.
Qui etiam nulla fulti audontate, nec ratione dudi, tribus
tantum clauis Domnnunlc/«?» Chrißum affixum fuif.
fe cruci, & quodipfa crux fuperiori carueritbrachio proprio
motu cordis affirmare nituntur.
Huiufmodi quæftio non debet de ratione noftrum, vel
cuiulcumqueanxiepulfarèanimum , dummodoDeum
verum , & verum hominem Dominum noftrum lefum
Chrißum in vera carne pro falute noftraCruci confiteamur
affixum. Sed cura quis crucem quam Ecclefiæ confuetu-
do hadenus orandamfidelibus tradidic, nouitate fuper
indudanititurabolere, velimprobe quaerit quid horum
amplius fit tenendum. Quia de hacantiquorum Patrum
audoritas difficile feperitur. Ad conluetudinem Roma-
naâ Ecclcfiæ credimus maxime recurrendum, & quod tra-
ditione excellentiflimi Dei vicarij Romani Pontificis 2C-
ceperimus, ficutarticulum fidei euftodire. Gloriofiflimi
ergo Innocentij Papç tertij verbain medium deducamus:
Sc qûidquid nobis dehac quæftione tamde crucequam
de clauis in libre fermonum dixerit,audiamus. dicit qui-
dem ipfe.Fuerunt in cruce Dominica ligna quatuor,ftipes
credus : lignum tranfuerfum-.truncus luppofitus, ôt titu-
lusfuperpoiitus. Stipeseredus habuittruncum fuppofi-
tum,titulumfuperpofitum.His manifefte patet Écciefiam
Romanam quatuor brachiorum crucem , ad honorem
Chriftinominis adorare. Vnde probatur confuetudine
facra , Crucem Dominicam quatuor brachia habuiftè.
Perid quod dicitur ftipeseredus habuit lignum träfuer-
fum , & titulum fuperpofitum & tuncum fuppofitum:
quæ omnia étant contigua etedo ftipiti. Siquisin intelr,
ledu colligat, aut verbis conténdat ftipitém eredumin.
fuælongitudinis medio-habuifle lignum tranfueffum, in.
quofàluatorismanusfuerunt affixæ, & in fummitate ti-
tulum fuperpofitum, vb,i nomen gloriæ erat feriptum, yt.
admodumduorum Thau, vnum fuper aliudpofitum fue-
r it, minimeduxirefiftere , eo quod Ecclefia Chrifti in
quibufdam Cruçibus, in quibus ligni Dominici reliquias
poneremaximeconfueuit, haneferuareformant digno-
feitur , & fignificationi falutari pulchre valeat adaptari.
Hane ergo Crucis for mam Romç in manibus gloriofi par
tris Gregorij Papænonicum muftis millibushominum
videre & adorare merui :ôc in fefto coenæ Dominicæab i-
pfo Papa fandiftimo benedici. Retulit t une cundis de-
clamatorie ille pater fandiftimus quod tota ilia Crux erat.
deillo benedidionis ligno, in quo pro falute hominum
roundifàiuspependit., Ferebatur etiam ante didum Dei
vjearium, dum equitaret,crux argentea,quatuor brachijs
pulchre di(pofita,quod ad noftram fundandamintentio-
rem,fatis videtur fuffici ens argumentum.
Hoc etiam éx præmifliscolligitur»£utq dicitur : ftipes,
eredus habuit trunçum fuppofitum, & titulum (uperpo-
fitum, pone trunculum inferius & titulum fuperius mer
dio ftipite cqnfiftente,& ibi.lignum tranfuerfum, non re-.
peries nifi quatuor Crucis brachia feceris. Sed forfitan
obijcis, quod duo Thau, vno fuper alio exiftehte, fex di-
uifiones faciunt brachiorum. Ad quod poteft breuiter
refponderi, quia maior numerus non excludit minorerai
poflunt efle fex, propter fenarijnumeri perfediohem,vel
etiam feptem gratia cuiufdam particulæ ftipitisfiiperius
prominentis propter fandiSpiritusgratiam leptiformemj
aut terte quatuor, vtftquid fuper cminet tranfuerfo li-
gnocomputeturprovno, proptertotius mundi quadri-
partitam dimenfionem. Per virtutem riamque fandæ
Crucis confertur virtutu m perfedio fandis:&fandi Spiritus
donadiftribuunturiuftis. Totus homo cuius corpus
ex quatuor dementis confiftit, donatur redemptione, &
poteftasmalignorum fpirituum ab orbis dominio ener-
uatur. Attende quod fi feptem euius intelligis diuifio-
nesà trunçoincipiesnumerare per quod intelligitur Catholics
fidei fundamentum. Si autem fignificatio horum
duorum Thau quærituf, poflumus exponere falua
fide ,.quod primum Thau in quo Chriftus paflione fua
eft falutem humani generis operacus, prælentemin labô-
ribus& ærumnis vitamfignificat Ecclefiæmilitantis , in
qua tempus promerendi, & bene operand!confiftit. Su-
perius autem Than in fummitate crucis nomen & re-
gnum feribitur Saluatoris , imaginem præbet Ecclefiæ
triumphantis ; quæomni fublatamiferia paffionisinfuo
capite Chrijlo regnum falutis obtinetinperpétua clarita-
te..Chriftus in primo Thau paflus eft pro falute horainjs. In
fecundo vero non eftpafliisifed nomen eius & regnum in
eo feriptum eft Latinis,Græcis, & Hebraicis litteris : quia
femelpaflîlspro peccatis noftris refürgens à mortuisiamnon
moritur, morsilltvltranon dominabitur, omnislingua conftte-
tur, quta Rex Regum, & Dominus domitiantium Chriftus le (us
in gloria eft Dei Patris.Duo Thau in Cruce viuifica depin-
guntur, quia per crucem prælèntia bona'credentibus tri-,
b uutur,& æterna illis gloria à Domino elargitur.Per Cru- j
cemàpræfentibuseruunturmalis. Per Crucem bonis di-
tamurpræfentibus & futuris. Per Crucem inferhi cl^iuftra
referantur. Captiui à crudeli dominio liberantur. Capti-
uator diabolus captiuatur,eius virtute fùpernorum fpiri- ;
tuum diminutus numerus de hominibus reparatur. Per
Crucem illufordeluditur fpiritus,&confunditur in aftu-
tia fua.Nam vnde crediditinferre Cfcrijfo perpétuam ignô4-
miniam,inde illi laudem intulit & cundis fidelibus gloria
fempitcrnam.Infultct homodæmoni, infultetcaro fpiri-
tui, quiafuo argumenta captus eft diabolus. Arce fuacir-
cumuentus eftaduerfarius:gladiofuo,coneifüseftinin)i-
cus,armis fuis deui&useft.Ignominia Crucis nome Chrifti
delere voluit.-fedCrucisgloria ab omni creatura nomen
Dominicelebritaremagnificaprædicatur.Excellenciflimi
enim fpiritus beatorum Deum crucis trophæo laudanc.
Imperatores,& Principes Chriftiani Crucis admirabile lignum
(uis gaudenccapicibus deportare. Nulla pretiofif-
iimagemmaadeo pulchra in aureo Regis diademate,, vt
crucis fignum:cunda.huiufmpdiinfigniaCrucis pulchri-
rudine decorancunHoc crucis fignum facratifiimum tan-
tadiuinæ virtutispotentiafublimatur,vtvbicumq} digne
deuorione fidei deferatur, fit contra poteftates aëreas in-
expugnabile præfidium, contraardores ÔC illicites mucus
car nis falutis refrigerium, con tra infir mitâtes corporis remedium
fanitatis : & contra omnia aduerfa fortitudinis
munimen & tranquillitarisportus. Confignationc crucis
omnia.confummanturEcclefiæ facramenta, Nulla falus
eftvbifignuni Crucis non eft. Quicumqj ergo Crucis fignum
nititur detruncate., lumen & falutem hominum
molitur dçlere& extinguere de populo Chriftiano. Mtil-
tum diuinæ, virtutis hoc falutiferum fignum fan dus
Iacob Patfiarcha.habere credidit , quando Effraim Ôc
Man allé in mo.dum Crucis cancellatis manibus benedi-
xit. . ;\,
Hæc contra illos, qui dicunt)Crucem Dominicam tria
brachia folumniodo habuiftè. Vc enim miiltorumPatrum
teftatur audoritas, ab Spiritufandoilluminatus Patriar-
cha Iacob,futurum præuidit crucis beneficium, quo cam
ipfequam fi lij fui, id. eft, fideles cundi étant a captiuitate
dæmonum liberandi , & quadripartita parte crucem
Rom.6.9.
i.Tim.6.14,
Philip A.iu'
domi