aliquandoillis, quieis miniftrabant, quod non ponerent
aliquid cibi vel potustn os eorum, fi illiinfirrniad nynas
non poflent diceie, Vautnofter. V tide verifimile eft, qiiod
mulei ek eis oectduht hoe modo fe ipfos, 8cà Tais cohxi e-
ticis funt ocdfi.Ex præmiffis icaq; patet apertiffime, quod
Cathari millattiFaciunt pcenitentiam, maxime turn non
habeat contricionem depeccatis ,fieque cqnfiteanturea,
nequeproeisfarisfaciant, quamuis multum feaffligaht:
& quod pro fuis ërroribus 8c peocatis excecnis grauiffime
puniantur.
Sequitur de quarto Sacramento Catharorum, fdl .de
Ordine.Circaquod nota quinque. Primo, quod Ordines
habcant.Secundo.denominibus eorum. Tertio,de officio
cuiufcunqne Ordinis. Quarto , quornódo 8c quibus
fiant. Vltimo quo t, & vbi fint Ecclpfiæ eorum,fcilicet Catharorum.
Primo ergo nota,quodOrdihes Catharorum funt qua-
tuor.ïlle,quteftin primo & maximo Ordine,vocatur Epi-
fcopus. Ille, qui in fecundo,vocaturFi/iitf wwior. Qui in tertio,
F thus minor. Qui in quarto & vltimo, vocaturDiaconus.
Cæteri,qui funt fine Ordine inter eos, vocantur Chriftia-
ni 8c Chriftianæ. Secundo nota, quod officium Epifcopi
left,fèmper tencre prioratum in omnibus,quæ faciunt.fci-
! iicetin impofitione manus, in fraéfcione panis ,8c in inci-
piendoorare : quae quidem feruant filius maior, abfente
Epifcopo, & filius minor, abfente maiorè. Prætereaifti
tertio, confolatrientu, id eft, mànus impofitionem,q>eft Ba-
ptifma eorum,v t rapra dicit'ur,& de prædi&is eft fama publica
inter ebs.
Sunt aüt XVf.omnes Ecclefiæ Catharoru.Nec imputes
mihi',0 Lector,quod eas appclloE«/e/j<«,fedpotiuseis,qui
feitâVocant. Quarum nominafunt hæc-,Ecclefia Albaner
fis,vel de Senfano, Ecclefia dé Gontorezo: Ecclefia Baglo-r
nenfium,fiue deBagnolo.-EcclefiaVicentina,vel deMär-
chia;Ecclefia Florentina, Ecclefia de Valle Spoletana,Ec-
clefiaFranciae.EcclefiaTolofana Ecclefia* Carthafenfis.
Ecclefia Albifenfis, Ecclefia Sclauoniæ, ÈcclefiaLâtinôrumde
Conftantinopoli,Ecclefia Græcorumibidem.Ecclefia
Philadelphia: Romaniolæ, Ecclefia *Bulgajiae, Ecclefia
Dugraniciæ. Et ocsoriginem habuerunt à du ab us
vltimis.Primi fc. Albanenfês,moranturVeronæ,8c in plu-
ribusciuitatibus Lombardis, 8c funt*numero ferequin-
genti, vtriufque fexus. Illi aüt de Contorezp funt fere per
totam Lombardiam, 8c funt bene mille quingenti, vel etiam
plures.Bagnolehles mbrantur in Mantua,BrixiaJBer-
gomi,8c in Comitatu Mediolanefium,fed pauci,8c inRo-
maniola,8cfunt feteducenti. Ecclefiade Marchianihil
habet Veronæ, fed funt circiter C.L. Ecclefia Tholofana,
8c Al bifen fes, 8c * Charchagen fis cum quibufdam,quæ o-
limfuerunt, vt£cclefia*Auzinenfis, quae fere de fini éfca
eft,funtfere CCC.Ecclefia Latin oiu in Conftantinopoli
funtfere L.Item EcclefiaSclauonis,GrScorurn Philadel-
* Sic MS.
C
duo filij, fimul, vel feparatimdifcummtvifitare omnes phis,Bulgaris, & Dugranitisfunt omnisgentisfimul.O
Catharos, qui funt fub Epifcopo, 8c eisteneturobedireo- j Letftor dicas fe.ctire, quod in toto mundo non fiint Canines.
Smiliterfaciunt & feruant in omnibus Diacones,, thari vtriufque fexus quatuor millia, led' Credentes innu-
8c vnufquifque in fiiis fubditis , abfentibus Epifcopo 8c meri. Et di£ta computatio pluries faóta eft inter eos.
filiis. Et nota quod Epifcopus 8c filij habentin iingulis ci- j Sequitur de propriis opinionibus Cathàroru m. Etpri-
uitatibus, in quibus morantur, fingulos Diacones. Ita no- mo de Ecclefia Albanenfi, qui alio modo dicuntur Senza-
ta , quod officium Diaconorum eft audireconfefliones l wo,eo quod errant in pluribus, qua csteri Cathari. Primo
venialium peccatorum,quæfiunt femel in menfe,ficiit fu- i igiturnotabiliterfeiendueft, quod ifti Albanenfesdiuifi
pra diétum eft,8c fubditis fuis facere abfolutionem,iniun- . funt in duas partes in opinionibus contrariis 8c diuerfis.
gendo eis tribus diebusieiunium, vel centum inelinatio-■ Vnius partis caput eft Gelefinanza Veronenfis eorum
nesfiexisgenibus , 8cappellaturilludofficium, vtitalo- j Epifcopus : 8c hunc fequunturplurimiantiquiores, 8c
quar, * car égaréferuitium. j pauciiuuenes eius fe&s. Alterius vero fe&scaput eft Io-
Fiuntvero Ordines prædiâiab Epifcopo,8cetiaàfiliis j annesde Lugduno Bergomenfis, eorum filius maiöt 8c
delicentiaEpilcopi. Ordinatio autemEpifcopi confire- I ordinatusEpifcopus: 8c hundè'contrariq fèquuntutitt-
uerat fieri in hunc modu: Mortuo Epifcopo, Filius minor niores, 8c pauci an ti quiores. Et ifta pars fatis eft maibr,
ordmabitfilium maioremin Epifcopum:8ciftepofteaor- ! quam prima. Prima pars.tenet opiniones antiquibies,
dinabitFilium minorem in Filiumraaiorem. Poftelige-
batur filius minor ab omnibus Prælatis 8c fubditis, qui
erant ad hodcongregati ab Epifcopo, 8c ordinabatur in
Filium minorem. Et htec ordinatio filij minoris, non eft
mutata inter eos. Ilia vero,quælupra dicitur de Epifcopo,
murata eftabomnibusCatharistnanentibus circa mare:
dicentibus, quod per talem ordinationem filius inftituat
Patrèm,vtvidetur: quod fatis apparetincongruum.Vnde
fit modo aliter in hac forma. Ante mortem enim fuarn
Epifcopus ordinat Filium maiotem in Epifcopum, 8c fi
moritur, filius fit Epifcopus. Minor vero filius,maior fit
Filiuseodemdie: EtitarerequilibetetiamCatharorum
femper habet duos Epifcopos.'Vnde IoannesdeLugdu-
no,quieftvnusdeillistaliter ordinatus, in fuis Epiftolis
f e fic deferibit : loannes de Lugduno, Dei gratia, Eilitts maior &
Ioannesde Epifcopus ordinatus,Sccxt. Sed vtraque ordinatio mamfefte
CafLaro- rePrebenfibiliseft; quia nec filius carnalis vnquaminfti-
romEsi- | tuicbrumgenitorem:8cetiamnunquamlegirtir,quodv-
Fcopus. j na eademque Ecclefia ,eodem tempore duos habuerit filipsEpifcopos,
ficut nec vna mu lier duos legitimos viros.
t Fiunt autem omnes fupradi&i Ordines. cum impofitione
manus, 8c attribuitur ilia gloria, feil, conferendi Ordines
memoratos, 8c dandifpintum fan£tumfoli Epifcopo eorum;
vel, qui maior eft, 8c auftorin tenendo librum noui
Teftamentifuper caput il lius, euiimponituf manus.
Nota infuper, Cathari in maximo laborant dubio, 8c
periculo anima:: V erbi gratia, fi Prxlatus eorum,8c maxime
Epifcopus,occultecommiferit aliqubd mortalepec-
catum, quales etiam multi olim reperd funt inter éos, o-
mnesilliquidem,quibusipfemanumimponit,fiuntdece-
pti, 8cpereiinti fiineaftatudecedunt. Etiam canfa huius
periculivitandi, omnes Ecclefiæ Catharorum, vnâexcé-
ptâfolummodojvel duabusjreeeperut fecundo, 8c aliquae
qua^ omnes Cathari antiquiores habebantinannisDo
mini currentibus M. CC. XXX.
Itaque opiniones iftorum , praeter communes fupra
fcriptasjfuntiftaej quod funt duo principia a Deo, videlicet
boni 8c mali. Item, quod Trinitas, fc. Pater 8c Filius,
& Spiritus fan ófcus, non eft vnus Deus;fed quod Pater major
eft Filio,Sc Spiritu fan 6to. Item, quod vtrumque prin-
cipium, fiue vterque Deus.creauit Afigelos fubs, 8c fiium
mundum: Et quod iftemundiis eft creatus, fadus 8c fpr-
matusamaloDeo, '8c omfiiaquajfuntineo. Item,qüod
diaboluscum fuis angelis afcenditin ccelum ,8c fado ibidem
pra:lio cum Michaele Archangel©, angelus boni Dei
extraxit inde ét partem creaturarum Dei; 8c infundit eas
quotidie in humanis corporibus8c brutis 8c etiam de vno
corpore in aliud, donee didaecreaniraereducantur in cce-
lum.Vocantur autem iftae creaturaDei fecundum eos,po-
pulus Dei,&animaatque oues domus lfraet,8c etiam aliis nomi-
nibus. Item, quod filius Dei non aflumpfit humanam na-
turam in veritate,fed eius fimilem ex beataVirgine,quam
dicunt fuifte Angelum. Et, quod non vere comedit 8c bibit,
liecverepalluseft, necmortuus,necfepultus: nec
eiusréfutredio vérafuit, fed quod haeefuerunt putatiua,
ficutdeipfolegitur.Lucaej. Vtputareturfiliuslofeph. Similiter
de omnibus miraculis,qu£ Chriftus fecit.Item,quod
Abraham ,lfaac, 8c Iacob, Moyfès & cseteri plurespatres
antiqui, 8c beatus loannes Baptifta, fiieruntmimici Dei,
8c minjftrf diaboli. Item,qu od diabolus fuerit au dor toti?
veteris Teftamenti, exceptis his libris, fcilicet, Iob,Pfalte-
Tio,librisSalomonis,Sapientiar, filij Sira.ch,lfaiae,Hiere-
miae, Ezechiel, Daniel, 8cXII. Prophetarum, quorum
quofdamfcriptosfuiffeincoelo , ill os fcilicet, quifue-
rurit feripti ante deftrudionem-Hierufalém,quam ere d üt
etiam efle cceleftem. Item, quod müdus ifte nunquam habebit
Cadur.
cenfij.
WuaL
garia.
*Cadurccnlis.
Aufcicn
fis.
Mertda
Cofinogra.
•vbide Fa!
libus circa
Bergomit.
Albe,De*
fenza.
j Dcliratio-
1 ncsloan-
' nisdeLug-
duno.
' Ez.eih. jj.
I 'Phil.}.
‘ Iwm I i Heb.ti.
‘ Ephejlt.
1 1 Gen. X. :
t Ephef.%.
I D
1 Cod.lib.i
Hr+ ■
Bebit finem. Item, quqdiudiciurn funirum, iam fadum
Qft,necampiius;fiet, Item,quod infernus 8cignis aeternus,
fiue poenae sternàefùntin iftb ihiirido,'8c nö alibi. Sic qui-
demprçdidas opiniones tenebaht omnes Albanenfesger
necaliter in prxdido tempore, exceptis fimplicioribuSj
quibusfingula non reuelabantur.
Opiniones veto prædidi loan pis de Lugduno, 8c fe-
qUpntiuméumjihîc inferius deferibuntur. Primo autem
feiendumj quod idem loannes adhuc tenet aliquas opiniones
prædidarum jquafdam etiam penitus mutauitin
pei%8c etiam errores addidit nouos, qupsipfe finxic,ficut
infequentibus apparebit. Fingititaquefaepedidusloannes
duo effe principia,fiue duos Deos,ab æterno,vnum fc.
boni,alterum mali ; fed diuerfimode magis, quam primi,
vt infra apparebit, Trinitate veto 8c vnitatem,iuxta fidem
CathçlicaminDeo penitusjnefle, negat. Primum princi-
pium mali, fèçündum quodipfedicit, vocatur in diuinis
Scripturis multis nominibus. Dicitur enim malitia,cupidi-
tas, iniquités, impietas,peccatum,fuperbid,mors,infernus,ca-
lumnia , vanitas, iniufiitia, per ditto, confufio, • corruptio &
fornicatio., Dicit etiam, quod omnia fupra dida vitia fint
dij, vel dea-, 8c quod habent fuum efïè a malitia, quam aflè-
riteffeprimaniéaufam :8c quod ipfa prima eau fa aliquan-
do fignificatur per vitia prædida.
Prætereadicit, quod rnaium principium notatur per
linguam, de qua dicit beatus Iacobus ; quod eft malum.in-
quietum,& plena, venèno mortifero. S i militer per diem,de quo
ait Dominus in hu&yge\io‘,Sufficitiliei malitia. Item, notatur
malitia perillüd verbum Apoftoli. a. Corinth, i. fçili-
cet,cfi,8c No».Ïtem, vocatur Seir : de quo in Ezech. 35. di-
citurjêo quodfuerisinimieußfempiternus Domini. Item dicitur
Vinter,de quo ait ApolïolüsjQuorum DeusvehtereftJ*iatte-
rea dicit, quodidplagentilium, qua: leguntur per totam
feriern veteris Teftamenti j naturaliter ffint dij mali;
id eft, maligni fpiritus ; Et quodipfi gentiles faciebanti-
maginesipforum, vtcos magis colerent. Multaaliaidem
loannes feripfitdeferipturis,vitijs 8c i4plis,vt fuos errores
conaretur aflerere,quæ tædium elfte mihifejibere.
Sequitur dieere, quididem loannes credat,de creatio-
ne rerum omnium vifibilium 8c inuifibiliiim. Et primo,
quid fit creare. Secundo, û créâturæfadæ fint ex-nihilo,
vel creatæ. Tertio, an bonæ 8c fimplfciter 8c puræ fine aii-
qua malitia. Quarto , fi fuerit vnquam in aliquo libertas
arbitrij.De primo nota,quod fecundum eum,crcare,efta-
liquid ex præiacenti materia aliqua facere ; 8c fic femper
jfumit, 8c non ex mhiloj8c diftinguit creare fimplicicer primo
de bono in melius :8c fecundum hanc diftimftionem
Chriftusfu.it à patre creatus,fiue faótus. Vndeillud Ifaiae;
Ego Dominus creaui eum. Et Apoftolus; Pöntifexfaäus eßin <e-
ternum. Secundo dicitur,creare, de bono in malum,iuxta
illud Apofto \i:lpfiusenim fumusfaftura,creatiin ChrifloIESV.
J Et dicitur Gen. i. In principiocreauit DEVS coelum&terram.
Quod ficexprimitur.In principio, hoc eft, in Chrifto, qui
j &iv,tgopnncipium,qui&loquorvobis.Sec\indo dicitexprcffe
; idem loannesjquod tunc DEVS patenta creauit cælum8c
1 terrara, nonexriihilo, fed ex aliquo, id eft, Chrifto, ali-
quod bonum,ficut dicit ^poftolus; Creati in Chrifio in ope-
ribus fuis. Tertffi dicit,quod creare,eft ex malo in peius aliquid
fac.e.re:ad quod inducitilludin Códice intitdehæ-
reticis 8c ManichæisfOmnes vetita legibus diuinis & lmperialie
bus conßitutionibus harefesperpetuo quiefcant.Nemo vlterius cone-
tur, qua repereritprofanapracepta vel docere, vel difeere,nec anti-
ftites eorundem audeantfidem infinuare,quam non habent,& mi-
nifiros creare,quinonfunt. Dicit itaque, quod omnes creàtu-
ræfintabæterno bonæ creatæ cum bono Deo: 8Ccp crea-
tores non præcedan t creaturas æt er ni täte, fed caufa 8c na-
turaffitquod.creaturaerat à Deo ab æterno,ficutfplendor
vel radij àfole, qui non præcedi|radios fuos tempore, fed
tantum caufa,vel natura.Item dicit, quodifte mundus eft
à diabolo , vel pptius à patre diaboliîaétus ; 8c quod nunquam
habuerit principium,nec finem habeat. Item intel-
bonus Deus habeat alterum muiidum, in quo
finthomines,8canimalia,8comniafimiliaiftis vifi bilibus
8c corruptibilibus creaturis; 8c quod ibidem fiant coniu-
giaTornicationes 8c adulteria, ex quibus procreenturin-
Biblioth. Vei.Pat.T0m.13.
fantes; 8cquod etiam türpius,eft; quod populus Dei boni
contra piaeceptiim eius duxerfiit aliquandp filias alien ige-
nas in Vxores., 8c filias Dei aliêni, fiue Deonim malorum:
8c ex taliinhonefto8c próhibito coniugio nati flint gigan-,
tes,8c multi alij diuéifis temporibus.
Nuncdicendiim eft, fi Deus bonus creauetit fuas crea-:
turas puräs fine malitia fecundum èum. Adhsc prtemit-.
tend*fiint multaeblafphemis. Namidem loannes dicit;
quod Deus non fit omnipotens. Dicit ënim, quod Deus
poteft,8cvultömniäbona,qüantüminfeeft,8cihfuis ctea-
turis,quae fibi heceffariOobtemperant, fed impe Jitur haéc
Dei voluntas 8c potentiaab hofte fuo. Item dicitjquodal-
teruteragitihalEerumab ?terno,8ccaufamali,ideft,Deus
malüs egerit in Deum verum,8c in eius filium,ätq; ill ciiii-
^a Opera eius ab *terno. Et ad hoc inducit multas autoritäres,
ficut eft illud Verbu Domini ad Satan in iob:T«<i«- Pb.i.
tern conimouiflimeaduerfus lob,vtaffligerem eumfruftrd: Ecite- <
rum lob ad Dórs\innm\mutatus eft mihi in crudelem.Item di-
citjllle,qui eft fummiisin maló ipliispotj quam Deifilitis -
Iefus Chriftus,quam creaturs boni Dei. Etc conuerfodi-
citjquodfummumbohümpluspóteft,qüamómhiaiqii*
infra fum mum Deum funt in malo. Vnde ex prsmifiis
conchiditur;quod bonus Deus hon potiiit perfe&as creaturas
fuas facere , quamuis hoc voluerit, 8c hoc fibi Sc
creaturisacciditpropterrefiftentiammaliDeijquiaófcum .
fuum malum> fiue quandam malitiam ¥ inferuit in eas; j*infudic.
ex qua malitia creatur* habuerunt pofte peccare. Ét ad J
hocincludit Ecclefiaftici; quipotuit tranfgredi, & non eft Ecclef.p.
tranfgréjfus,facere malum, & nonfecit. Quodtotiim fimpli- j
citer exponitde Chrifto. Et illud lob: In angelis fuis reperit iob.4.
prauitatem. Et itcrum; Stella nonfuntmunda.Et illud Gen. \iob.z$. ’
Serpens er at cadidior curiäis animantibus , qua fecerat Deus, Gati-
érvidens,8ccxt. fic infert. Igitur cunéta animancia calli-
ditatera participant, 8c plus omnibus ferpens 8c perfe&a
eft ideo deceptio ad prsdandum. Et facit illud, quod
ipftdicit,feilipetquodnihileft, quodliberum habeatar-
bitrium;etiamfummusDeus,quivtfupra di&uro eft,non
poteft perficere fuam voluntatem, propter refiftentiam G
ho ftis fui.Item dicit,quod omnis creatura boni Dei difpo-
nitptxdiótam potentiam peccandiad aiStum, decepto er-
rore,quiinde bonura fummum in malo fcilicet Chrifto,
dicit quod fuetit in eo.potentia peccandi, fiue ius tranf-
greffons, itaoppreffaper fummumbonum jquodcaruit
fiioeffeiftu, quod mirabile 8c infolitum fuitin Chrifto.:
Ideoquelaudabiliseft,ficutdeeodiciturSapicntiae:^« EceUfip.
eft hif,&laudabimus eum,8cc.
Et quod alias creaturs boni Dei irrecuperabiles extite-
runt.Adhan.cinducitillud Apoftoli :Vanitati creatura fub- Rom.s. \
ieäaeft,non volens. Et iterum: Scimus quod omnis creatura inge- ibid.
mifcit,8cc. Item, <|hodquando Deus infert pcenam crea- j
turisfuispro culpa, tunc agat malum, nec conuerfatur fecundum
Deurn,imoferuitfimuladuerfäriofuo. Itemdi-1
cir,quod cum dicit Dens; Ego fum, & non eft alius Deus. Et i/a. 47.
itctum:Videte,quodegofuin,8cc.Et(ivnili&dwplicAndo,8cc. j
moueturab aduerfärio fuo. Deus enim veras tantum/s-!
mel loquitur,&fecundo idipfum non repet it,Ci cut legitur in lob lob.}}.
33. Item dicit : quod Deus non *poffit aliquod malum ex ^ .
fui natura, feu eflenda: quia non fluit ab eo, fed prsfeit ft-.
lud aliud per aduerfatium fuum. Item credit, quodDeusy ^
verus propter peccata creaturarum, qu£eipfifecerunt,fic-
utipfe loannes ait, induxeritdiluuium: 8cqus paffus eft
populus Ifrael in Iudsa, fiue in terra promiffionis, intulit
eis,, motus ab aduerfatio fuo. Item,quod Deus propter
peccata deftruxit pentapolim, 8cfubuercit Hierufalem, Gen.19.
dicit loannes fiepe di&us , fed motus ab aduerfario fuo» aP-19m
P u tat enim omniapra:di£ta faifta fuifle in quodam alcero
mundo Dei boni.
Item credit, quod anima: tranfmutentur de corpore in
corpus: 8c quod in fine liherabuntur omnes a culpaetr.
iam 8c a posna.Item, idem loannes recipit totam Bibliam:
fedputateamfuifle inalio mundo, 8c ibidem formatos;
Adam 8c Euam.Item credit, quod Noe j Abraham, Ifaac,i
Iacob 8c,csteri Patriarch®, 8c omnes Prophet«, 8c loannes
Baptifta placuerunt Deo bono,8c quod fuerint homines
in alio mundo* Item dicit, quod Chriftus natus eft le-
Cc a cundum