»M77-4 J
Jo an.1 y
Dial. c.
B
2S* _________•
rninnm, vt fi aliud non præualct, bonorum cogiiaiiones
perturber, vt in deterius valeat petmutare, vt faltem bo-
num impediat, am raahimingerat.vf habeat, vnde apod
Deumillosvaleat acculare. Dumbonascogitationes vi-
der i t pullulare , ftatim contrarias .folicitudinesinge ritjne
concepta cogitatio bonis formctutoperibus,incetiuum
immicric praui operis, fccundumilludProphetæûwfwiJfionesper
Angelos malos-,Ik in Euangelio: Cum dtabolus mifijfet in
corvttraderttcum ludas Simonie Scariotis.
* c a p:, x x i i .
Contra illos qui dicunt, fidehum fepulcbra in nulla veneratione
habenda -, velfolenntzationes Ecclefia, vt eft cantus officij,
pulfatiocampanarum, & bisfimiliamor-
tuorum Jpiritibus non pro-
deffe.
ST? Regorius.Silerenondebeo quae de viroDeiEqui-
V 1 tio, Abbate quondam meo reucrendiflimo, V alen-
tione narrante cognoui. Aiebat nanque,quia corpus ciuf-
demin BXaurentij Martyris oratorio efièt humatum .Super
fepulchrum illius,rufticus quidam arcam cum frumé-
to pofuit.nec quantus qualifq; vir illiciaceret,perpendere
ac vereri curauit. Cum repente turboxoetusfa&us, rebus
illic omnibus in fua ftabilitate manentibusarcam,quæfuperpoûtafèpulehroeiusftierat,
extuUtlongequeproiecit,
vt palam cunéti cognof cerent, quanti efièt meriti is,cuius
illic corpus iaceret. Si igitur om nipote ns Dens arcam frti-
menti ad exemplü nobis pr^ebendu man dit iç miraculofæ
cum repentino cceli turbine longe proiecit à loco, miror
qua temeritatis audacia, quis fuper fepulcbra fidelium au-
deat immunda opera exercere, atque facrata Chriftianorum
corporibus caemiteria, quibusbbet immunditüs profanare.
S acrata enim funt, in quibus Chriftianorum facra-
tiflïma quiefcunt corpora.Etenim,tefte facra Scriptura nô
propter locum gentemelegitDeus , fed propter gentem
locum. Et non locus (àn&ificat hominem, fed homo fan-
ôificat locum. Quam lacer fit B. Helifei tumulus eius fa-
cratiffimis offibus, 8c cineribus conlecrat us, ex hoc poteft
aduerti,quodlatrunculi de Samaria mortui corpus in co
tumulo pofuerunt, Sc ta&is offibus Helifæi, qui mottuus
fuerat,relurrexit. SacratiffimaSeruifidelis Domini ofla,
profanainfidelis latrunculi ihembra ad fuum conforrium
minime admilèrunr : mortuo contulerunt vitam,vtfevi-
uere Chrifto teftarentur. Et vt (piritum Helix inHelifeo
fieri duplicem demonftrarent ( quia Helias fiifcitauerat v-
nummortuum Sc alterumHelileus) reiufcitatio alterius
mortui declararet, atque id quod nonexpleueratviuens
incorpore, Helifeus mortuusadimpleret. Sed fortaffis
proteraus aliquis dicit.Hi,qui hic dicuntur ad confequen.
tiamfànéHfuntrinccemiteriis vero noftris nulliusfanéh
corpus eft. Quibus non fidelibus,(èdinfidelibus Do&or
Hifpaniarum mdorusfe opponendo rcfpondet, dicens:
Caemiteria in quibus fepulti funt Chriftiani,in reuerentia
à fidelibus funt habenda, ita vt quotiespereatranfeant,
pro illis orare,8c fua debent nouiffima cum gemitu cordis
ad memoriamreuocare.Quamuis enim non manifeften-
tur miraculis, multa tamen Dei amicorum corpora quie-
fount in illis. Quia non omnes San&i miracula nobis vifi-
bilia operantur. Malleus hxréticorum fortiffimus Augu-
ftinus per caemiteria Chriftianorum incedere, Sc pro illis
non or are, efle quafi facrilegium afieuerat. Quid igitur illis
erit,qui in Chriftianorum coemiteriis blafphemias,6ir-
ta,fomicationes, adulteria, ftupra vel quxque vana com-
mittunt, cum pro fidelibus in facris ccemiterijs non orare
quafi facrilegium iudicatur ?
Sciendum etiam eft, quia vbicunque corpus cuiufque
fidelis quiefcit, fecüdum facrorum cenfuram, dicitur coe-
miterium eo quod fit Chriftiani corporis cineribus con-
fecratum. Illi autem qui hxc negan t,& dicunt,folemniza-
tiones Ecclefiç viuis vel defunâis fidelibus non prodefie,
audiant quid côtracos fplendorfacerdotum Ifidorusdi-
cit. Quxcun que ex deuotione fiunt ab Ecdefia, y t modii-
latio, cantus plalmorü 8c laudum ,aqux benediâæ afperc
Tudenßs
fio,odoramcnta thuris Sc thymiamatis, vel etiam puliatio
campanarum illis, pro quibus fiunt, viuis fidelibus fiue
mortuis conferunt,Sc in eis deuote Deo miniftrantes mc-
ricumfanólxdeuotionisadquirunt. '
AD VERS VS ALB
IG EN S E S L V C jE TV.
D EN S I S L I B E R SE-
CVND VS.
Defeptem Ec clefta SacramentU.
C A P V T P R IM VM .
Id eles audiant,& lxtcntur,8c ponantinDeo
(pern fuam ipfiim magnificantes], quitam
inxftimabilemvirtutemvifibilibus contulit
rebus, vt in eis ad creatoris laudem exercita-
ti fideles inuifibilium bonorü efiè participes
in caeleftibus mereantur. Et quia tanta eft fummx difpofi-
tionisvirtusinhis qux fiunt inuocatione Chrifti nominis
afacrisEcclefix(accrdotibus, vt pereayiuentesfalutem
corpo rum, indulgentiam pc ccator um,& def un&i fideles
requiem obtineant ani maruro; quanta, Sc quam inxftima-
bilis eft credenda virtus ineflè feptem Catholics Ecclefiae
S acrame n tis,qux ab iplo per cipi en teDomin o leftu Chrifto,
SCaSan&iseius Apoftolisfumpfemt originem.Notandas
duximus ilia prxcipua Sacrameta,quibus fidelibus a Deo
inprxfenti datur honefte viuere,&in futuro finefine cum
iplo rtfgnare.Primum &prxcipuum Ecclefix Sacramen-
tura propter lui dignitatem confiftit in confecrationc corporis
& languinis Domini, Ecclefix forma minifterio fa-
cerdotis, quo frumenti panisin Chrifti carnem & vinum
tranfubftantiantur in eius fanguinem. Quod qui digne
manducat & bibit, verum Deum Sc verum hominem lumens
cum ipfo fuocapite Chrifto omnium peccatorum
remiffione percepta vnum corpus efficitur.
Secundum Sacramentum eft Baptifma facrura,quod fit
elemento aquae in nomine Patris, & Filij, Sc Spiritus fan-
di.Quod poteft quifque neophy tus percipere,neceffitate
I cogente, a quolibet Laico, Iudaeo, Haeretico, vel Gentili.
I Propter dignitatem tamen SacramentidPresbytero,vel
Diacono debet fieri, fi opportunitaS fe obtulerit,& ab ali-
' quo alio acceptum non eft aliquatenusiterandum.Rege-
i nerantur hoc Sacramento taminfantuli, quam adulti, ex
aqua Sc Spiritu San&o ,& remiffione percipiunt omnium
peccatorum cum adoptionefiliorum Dei.
Tertium Sacramentum eft manus impofitio, fiue Con-
I firmatio,c[nod per facrumChrifma habet fieri abEpifcopo,
I quo etiam Chriftianus populus poft Baptifmum in regale
lacerdotium fo lid at ur: quo fan<fti Spiritus augetur charif-
ma fidelibus.
Quartum Sacramentum eft Hatrimonium, quo mafeu-
lus Sc feemina carnis copula coniunguntur ad fobolem
procreandam, vél luxuriam reftrin ge ndam. Hoc indiffo-
lubile Sacramentum exdifpenfationediuinaprouenit,&
fecundum Apoftolam,Jinupferit virgo nonpeccabit.Ev.mulier
aüigata eft,quato tempore vir eius viuit.Quodfi dormier it vir eius,
nub at,cut vult-.tantum in Domino,fimili lege, fi decefièrit mu-
lier,vir quam voluerit poteft duccre vxorem. Hoc Sacramento
efficitur vir Sc mulier vna caro,fe minum commix-
tione,prolis procreatione, Sc operis lolicimdine inuicem
fibi con fen tie n tes.
Quintum Sacramentum Poenitentia. Hoc Sacramétum
in tribus confiftit, fcilicet cordis contritione, oris confef-
fione,operis fatisfaókione. A presby teris habet fieri; quibus
Dominusligandi &foluendi contulit poteftatem.
Poenitentia eft de maliscommiffis, vel bonis omiffis
corde dolere, ore confiteri preby tero, Sc dolenda poftea
nonadmittere.
Si autem neceffitasemergit, vt non poffit quis habere
presbyterum , cum cordis contritione ialuat confeffio
ad proximum, vel ad Deum, dum non fequatur con tempt
us: quod eft mortale peccatum. Id eft, vt firmiter men t e
proponar,
P7&/.JJ.J.
§ m %7
H
ï.Cor.j.
I É
loan.io.r
Matth. l6
0*18.
Liber Secundus.
S \pfdW-
' Ezacb. t8.
Jacob, y 14'
proponar,&opcte «pleat, & fi facultas feilliobtulcnt,
confiteatur ptesbyteto totum fe tribuens iudicio facer-
dotis. Quod Dominas manifefte innuit, cum leptofis in
Euangelio dicit: lu&oflmiittmfMerdotitjM, 8£ dum itent
mundatifunt.VndedicitPropheta:DimMiJ>Kfo>r,eW«rttnifiimpietatempeccatimà.
Quiadumpeccafotmenteprop
o n it ,contritione pr*uia,facerdoti confiteri,ftatim accélérât
nVedelammifericotdiac Dei. Scriptüeftenim.I»î«4 -
ainquehoraptaMorin^maeru, ego Dominus mqmmumeim
nonrecordabor. t ,
Hocdiuintepietatis Sacramentum omnia Icelera polt
baptifmum commifladiluit, & vfq; ad vltimum hominis
vine terminum fe extendit ,ita vt de nullo fit defpetâdum
vfque ad extremum anhelitum. Peccataetiam obhuioni
ttadita lauantut eorum confe Ifione, quæ ad memoriam
reducuntur.Reftat tamen omnium commifforUm poena,
vt aut homo pnniat in prsefenti,aut Dens puniatin futuro,
ignePnrgatorio, nifi quis poll mortem facrificijs oratiombus
& bonis operibus vinentium adiuüetur.
Sextum Sactamenturn e ft Extrema vnfäio * cuius tantà
virtus eft, y t non folum peccata diluât, verum etiam ple-
rumque Corporis lanitatem reftitüàt,tefteÀpofto Iacobov
qui dich-.lnfirmaturqtiis in vobist inducat presby terosHcclefia,&
orent fuper eum , vngemeseum oleofantto in nomine Domini : dr
oratio fideifaluabit infirmum, &alleuabit eum Dominust &fiiri
peccatisfit ,dimittentur ei.
Hoc Sacramentum habet fieri a Presby teris oleo abEpifcopo
confecrato. Muhi huius fubtrahunt gratiam Sa-
cramentijdicentes, quodficutàPresbyteris fit,itafolum-
modo Presbyteti hoc debent percipere Sacramentum:
Autfifufceperitlaicus non debetdccætero rediread con-
cubitum matrimonij. Horumefcrorin promptu eft, cüm
omnes Chriftiani Apoftolica voce fint regalefacefdotiumin
baptifmatelacrivndtione chrifmatisdeliniti,&pofteaad
thorum redeunt maritalem. Omnes igitur poflunt ad hoc
S^lctamencum fideles accedere.Etfi fuperuixerint non-eft
quod impediat, quin valeanc ad exoluendumdebitum
procreationis reuerti, & ad matrimonium,fi necefte,fue-
rit, coirttra hendum.
SeptimumSacrarncntumeftOydo: quod habet fieriab
Epifcopo* Quod licet vltimo nominetur, eft tn omnium
cari filij,qui fe Ecclefiæ Deipræefle cognofcunt. Omnes
etiam vnanimiter, ne Àcephalitana hærefi maculentur,
reuerentur,humiliter,& deuote obedientiam exhibent
fpecialiffimo DeivicarioRomano Pontifici. Hicligandi
Sc foluendi in beatiffimo Apoftolorum Petio potiorem
acci piens poteftatem, tarn in fpiritiialibus, quam in tem-
poralibusgubernatEcclefiam Chrifti. QuodDominusvi-
detur no tare in Euangeliöj cum bis dicit Petto: P dfeedgnos
wew.Quia dicit propter in.nocetitiàth,&lèxus dignitatem
prxlatosEcclefixpoflumus int eiligere. Quia Verb
Matth.i‘6.
&iS.
loan. it.
bis,vtéospalceret,imperauit,tempôralium Sc fpiritualiü
illi contulit curam. Quod in ipfö nomine fonare videtür,
cümpaftorRomanus iteraca fyllaba Papa vocatur. Papa
enim, quiaintemporalibus & fpiritualibus pafeatpafto-
res ,p ater patrû, vel paftor paftorum, aut etiam pater par-
censintelligitur,eo quod tioftæmiferiçdominus condo-
lens,mifcricorditer carnem rioftram, Sc osnoftrumhu-
manaconditioiielabilem, fuum vicarium reliqiiitnobis
in plehitudine poteftatis> vt homo hominibus çompâtia-
tur: infirmusmiiereaturinfirmis: &infuadifcatinfirrni
täte qualiter aliorum infirma debeac tolerare, atque fub-
ditorumonera mifericorditerreleuare. Hæcidcircopro
tuli,vt tanti patris Sc paftoris inexplicabilem poteftatem
attollam ad honorem Chrifti nortiinis,non vt do6toré do-
dlorvidear velle docere, Sc os meum in caelumponere
imperitus. Non etiam Reges Sc Principes ab huius régis
Sc paftoris regimirie* ideo quiälaici funt,puteht fe eflTe immunes.
Sünt enim&ipfipopulis fibifubditistemporaliu
rerum paftores. Minores etiaiii populi ad huiiis patris regimen
le nouerint pertinere. Quia poftquam Domin9 bis
dixit Petto : Pafceagnos meos, illico adiünxit: Pafeeouesmeas.
Quicunque ergo ad ouale Domini pertinec, huius vocem
audit paftoris, vtabeoducatur ad Chr^ftumfontemvitx,
Sc ad pafeua viriditatis æternx. Nullus poteft à débita
obedientia huius patris Sc paftoris abfolui,etiam hoc vo-
1 lente paftore. Caput eft Ecclef. Chrifti, à quo qui feiun-
gitur,non inuenit,quo modo pertineatad corpus Chrifti.
Vndedicit HifpaniarumDoâ:orIfidorus.Quicumq; Romano
Atitiftiti debitatp non exhiber reuerenter obedientiam,
à capite feiun&us Acephalorumfchifmate fe red-
ditobnoxium.Quod ficutilludS.Athanafij Epifcopi de
aliorum Sacramcntorum principium,& perfeaio.Ex tra- j fide S.Trinitatis S. Ecclefia approbat, Sc cuftodit quafi fit
dicione quidem Apoftolirapresbyteralis , 8cdiaconalis | Catholicx&dcimicuias.qmdmfiqmfquefidelaerfimtterQ,
Ad Tit. i.j,
s.adTim.y
ordo.fumpfit exordium, Sc tam Presby ter, quam Diacons
in primitiUa Ecclefia tantum facro frui ordine videbatur.
Ordinera vero fubdiaconatus inter facrosordines,fub-
miniftrante fan6kofpiritu,placuitPatribus annotari.Sunt
&alijOrdines minores à fan£tisPatribusinftituti , qui
prædiélrs Ordinibusfubminiftrant. Prxcipuus autem or-
doeft presbyterali3,adquemquiperueneric, vlteriusal-
tioremordinisgradumnoninuenit, quemafcehdat.Ptef-
by teris enfin,vt ait HifpaniarumDoélor IfidoruSjficuc Epifcopis
difpenfatio myfteriorum Dei commifla eft. Præ-
funt enim Ecclefiæ Chrifti, Sc in confeffione diuini corporis,
Sc fanguinis confortes cum Epifcopis funt, fi militer
in doétrina populorum,Scofficio prædicandi. At fola propter
auSboritarem fummo facerdoti clericorum ordina-
tio, Sc confecratio referuataeft :ne à multis difciplinaEc-
clefiaftica vindicara co ncordiam folueret, acque fcandala
generaret. NamPaulus Apoftolus eofdem Prcsbyteros,
acvere Sacerdotes, fub nomine Epifcoporum afieuerat
loquens adTitum:H«t«5, inquit, rei gratia reliquiteGreta, vt
ea,qua défunt corrigas, & conftituasper ciuitates Presbyteros,que-
admodum tibi dtjpofui. S i quis finecrimine eft, vnius vxorisvir,fi-
lios habensfideles, non in accufationeluxuria , autnonfubditos.
OportetenimEpifcopumfinecrimineejfe. Quafententiaoften-
dit Presbyteros etiam fub Epifcoporum nomine caxari,
vnde Scad Timotheum de ordinatione Epifcopi, Sc Dia-
coriifcribens de presby teris omnino tacuic, quia eosin
Epifcoporum numéro eomprehendit. Presbyteri tamen
Epifcopis fubiacent. Qui etfi non Ordine, gradu ordlnis,
Sc excellentia dignitatis, Secura follici tudinis presby teros
antecedunt. Quidam eciam Epiicoporum fubduntur Ar-
chiepifcopis,8c ipfiobediunt Primatibus Sc Patriarchis:
neededignantur fubefie prælatisfuis, Sc obedientiævo-
Biblioth.Vet.Pat.Tom.i}.' •
credideritfaluusejfenonpoterit. Omnes Ecclefia: Chrifti Prae
latiiigandi Sc foluendi in coelo, 8c in terra obtinent,largi-
ente Domino poteftatem, Romanus autem Potifex ipfos
coeli cardines, Icil. Patriarchas, Sc facros Pontifices poteft
claudece, 8c aperire, foluere Sc ligate. In ferinio cuius pe-
dbotistotius iuris fummaconfiftit. Et cum aliorum Pon-
tificum fit particularis, vniuerfali Romani Pontificispo
teftati in magno vel minimo prsiudicarenon poteft, quin
in pufillis 8c maiotibus rebus omnium fux voluntatis
exerceat poteftatem.
Hxc funt S.Ecclefix feptem, quae prxlibauiuius, facra-
cratifiimaSactamenta*, quibus decor«regio redimitaRegt
Regum (ponfo fuoElio prxclariflimx Mariae Virginis
Iefu Chrifto in fidereis manfionibus fperat omni fide ac
defiderio fociari. Sacramentum Baptifmi eft aula prima ad
aulam imperatoris fummi per fidem introeuntium, quo
filij irae filij Deiefficiuntur, Scetiam peccati fomes magna
ex parte extinguitur.
Sacramento Communionis corporis 8c fanguinis Chrifti
fidelium populus vnum corpus,capiti Chrifto connexum
efficitur. #
Sacramento Confirmations, fiue manus impofitionis,
quod idem eft,(an£fciSpiritus gratia fidelibus augmetatur.
Sacramento Matrimony Chrifti Sc Ecclefia: vnio figura-
tur,Sc corporalis viri 8c fcemin§ commixtio feminum fine
crimineagitur.
Sacramentum Poenitentia hominem lapfum in cotru-
ptioriem facinorum port Baptifmum, ad priftinum inno-
centix reducit ftatum : Sc etiam nonnunquamlargiente
Domino maioretn virtutis 8c prxmij gratiam confert.
Sacramentum vn£tionis infirmorum, apeccato hominem
purgat j 8c plerumquc corporis rertituitfanitatem.
! - Sacramen-
G
Epißola ad
Eug.Tole-
um. Ex
flo codice
templi To-
letani.
•if St
B »