I
I
nondui^lorificariTvTSanai huius adhuc vitænhferiis 1 font fenfafingutur. VifioveroPhantafticaeft, qua corpo-
fubditi E f ó i itaquc, qui necdura yocatifunt, licet cos à ralium return phantafmata velocuhs.vel arnrnp obhciun-
Babylone predcftinatio feparaucrit; quamdiu tarnen Ba- tur. Porto Spititalis vifioeftiqua yifibiliftrerum imagines,
. . ' . . 1 1 •! ________ bylonicisetroribus exc®cantur1,a D B.Uabvylnlonnicisn nftomminin^en nnorn
recédant. Sed & h i, qaos licet eleftis vocatio fi'mulac
prxdeftinatio iunxerit, deteftanda tamen opera fcparanc,
Babylonici nominis opprobrio percelluntur.
Dicitur itaque Babylon ilia hominum vniuerfitas in
quaeifdem erroribus & vitiis,& e le ä i & reprobi implica-
tur.Dicitur & Babylon cor prauum, & infcrutabile,quod
vitiispaflionibufque confunditur.Babylon etiam nuncu-
paturilla reproborum focietas, cui sterna confufio pr*-
paratur. Eft autem onus Babylonis ,quo i pfa confufa vni-
uerfitas multotum, abea feparatione deftruitur; quo etiam
malis temporalibus indefinenter affligitur; quo in
cordibus fingulorum,vlriorum ac peflimarum paffionum
ftru&ura, quafi ciuitas côfufionis diruitur quo infuper * -
ternis pcenispoft hanc vitam, in folis reprobis onerabitur.
Et hoc eft onus Babylonis, quod vidit Ifaias filius Amos.
Qqomodo vidit ? Eia Fratres, qui nunc P rophet® appel-
lantur, olim V identes dici folebant, propter excellentio-
remquandam ,diuinioremque,vtita dixerim vifionem;
dc qua nuncdiflèrere, & temporis anguftia, & e a qu* nüc
interuenerunt,negotianon perraittunt. Igitur h*c conn-
deratio alten far mo ni referuetur. Vos interim orate, vt
fcnfumSpiritusfequences,ficiftaoneradefcribamus,vtea
quç prementia fiintfortiter{uftineamus;qu*oppritnen-
tia,caueamus; damnantia autem,ipfius auxilio cuada-
mus.qui [ 17 ] pronoftris voluit oncribus onerari, Icfus
Chriftus Dominus nofter,qui cum Pâtre &Spiricu 3an<fto
viuit & régnât D eus, peroiônia iæcula fæcùlorum. A
V A R IÆ L E C T IO N E S .
I. VitaTÎnentium e.cam. Viuentiumvita.
z. Quadamdeleâatione renouai«.c. cam. Quadam renouât
ne dtleÜaret.
3. AcSandti c. cam. A. SanHi.
4.Spei promiffa. c. cam. Promijfaß>ei.
5. Recibusoccupantur; quibus vagos &turpes refrènent &c.*..
cam. Retibus impltcantur, cum innumerabiliumcuramm,
tur. Porro Spiritalis vifio efhquavifibiliü rerum imagines,
aliquid fignificates,in ipfo[ijfpiritu hominis forroantur.
At vifio Rationalis e ft, qua vera a falfis, vel virtutes a vi-
tijs difeernuntur. Intelledlualis autem vifio eft, qua non
dico vera a falfis difeernuntur,fed qua in ipfis vcris,veritas
pfa confpicitur.Itaque vifio Senfualis in corpore eft, cor-
poreosomnes fenfus, eorumque vim naturamque com-
ple<5tens. Dicimus enim, Infpice, vide, quam album fit}
giifta, & vide quam dulce fit-, audij& vide quam fonorum
fit:olfac,& vide quam odoriferum fitjtange,& vide quam
lene fit. Omnisitaque per carnaleslenfusexperientia, vifio
dicitur Senfualiis: qu*quidem vifio Prophetica efle
poteft, Propheram vero facere n,on poteft. Vifio quippc
ferpentis*nei, quem Moyfesexaltaüitin eremo, quafi-
liilfraela ferpentium morfibus curabantur, Prophetica
fuitjVidentes tamen Prophetasnon fecit. Senfualiset-
iamilla vifio fuit, qua Sandlus Abraham tres viros vidit
defeenderites perviam, quam & Propheticam efle ip(e
nondubitauit, qui tres vidit, &vrium adorauit.Ex illa
autem fenfuali vifione, quamuis Prophetica fuerit, ipfe
Abraham Propheta non fuit:fed ex alia,quaillam (enlua-
lem Propheticam efle confpexit. Magisigitur Ptopheta
fuit.quiexaratas, inparieteaul*Regi*Babylonis, litte-
ras expofuit,quam qui manum, ar ticuloiqueß] con ipexic
feribentis.
Porro vifionemillam, quainammo corporalium re-
rum,quas(enfupercepimu3,videmus imagines, idcircol-
maginariam dicimus,quia non aliunde nobis ingeruntur
harumrerum fimilitudines, fed a [4] nobifmet ipfis per
fenfus indudl® ficut eas foris vidimus, ita eas intus imagi-
namur,velexeisipfis[5]fingimus. Nam fimilitudinem
ceruiquadrupedis, quem oculis vidi, interius imaginor,
& ex eacerui fexpedum,quem ounquam vidi,imaginem
fingo. H*c autem vifio nec prophetica aliquando eft,nec
Prophetam aliquando facit , nifi forte ideo Prophetica
did poific , quod res fenfibiles , quando Prophetie*
funt, imaginariin animo poffunt. Phantaftica
fane vifio aliquando a corpore fit, aliquando ab anima,
aliquando autem ab aliquo alterius natur* Spititu. A
GenefiS.z,
F
Daniel, s.s
&M.'
mokßijftmarumquefolücitudinum vmculis.cogitntionnmfu j corpore, vcliomno , velmorbo. Somno , quando
arum turpes & vages refrentnt &C. _ . | dormientibus nobis corpore,anima qu^ dormire non po-
Poffint ei* videri quaü noua. c. cam. Vtdm pojfmt tOis ö | tcß.. vacändbusfenfibus, quibusinveris corporibusin^
tuendis occupabatur,interim in corporu phantafijs natu,
raliterveriätur. Morbo, quando mala aliqua valetudine
fenfibus perturbatis, vifa fimilia corporibus cernuntur, q>
p hreneticis fiepe accidere manifeftum eft. Sane ab ipfa a-
nima phantaftica vifio eft,quando ea ipiä^ qu* anima in fe
frequenti verfat cogitatione, dum vigilat, per phan tafias
quafdam contuetur, dum dormit. Porro ab alterius natures
piritu formatur h*c vifio,quando vel oculis carnis per
phantafinata vana d eludi tur, vel dormientibus,vel *gro-
tantibus, rerum phantafi* a malis fpiritib. anim * pr*fen-
tantur,vel cum vigilante & fano corpore, anima ab ipfius
fenfibus abripitur. Nam pro certo feimus multorü oculis
ita delufum efle,v t homo eis befta videreturjvtaqua flue-
re,vbi nulla erat aqua, xftimaretur; vt ignis fieuire, vbi
ignis non erat,putaretur:& mul ta huiufmodi.
Quod autem a dxmonibus fomnia multa formentur,
nulliincredibile eft.Phreneticis vero,vel quolibet morbo
alio affe&is, licet ipfa valetudine multa vifä förmétur, poteft
tamen fieri vt anequam fpiritibus multa eorum ani-
mis obiedientur. V erum quotiesanimam a fenfibus, qua^
fiinquendam exceflummalus abripit Spiritus,delufum
phantafinatibus hominem,aut d^momacum fasit.au t ar-
reptitium,autfalfum Prophetam. Hancitaquevifionem.
quam phantaftieam diximus, a Prophet arum officio om-
nino feparamus.
Porto vifio,quam ideo fpiritalem dicimus; quiain Spi-
ritu hominis, alterius Spiritus operatione formatur; aut
pér fomnium fit, aut perexceffum. Per fomnium, cum
a bonis fpititibus,.corporalium rerum imagines in ani
mo dormientisformantur. Qu® profe&o vifio, ÜcetPro-
pheticafic., Prophetam tarnen non facir. Prophetica
"quip-
'7 . Sandorum PofGt. c ,czm.Sana»rum nob'upefsit.
8. Sententiiiin faturis.c.c&m.Sententiüytamfitblimssm myßeriis,
19, Inferiora firmamenti. c. cam.Virmamc-ntt inferior*.
ip. iteruraadnos.c. czzü.Itersitnredireadncs.
n. PofTuin facere nAiil.FacerepoJfum nihil.
ii. deinde onuj. c. cam Dimumontn.
13. Etiarefurreftiénem.c.cam Rtreftmeftiontm.
.14. Ruinam appellate.czm-Rumamappelions.
ij. Araplio*' Pleruraque. Sic meus cod. Sed cam. habet vt fup»
pleuimus.
16. Vna&&c.c. c am. Vm adhuc & openbusi & ficietati commwncat
elect or am, alia.
17. Pro noftris voluit.c. cam. Pro nabis noßrisvoluit.
Sermo Secundus.
SCitis, Fratres chariffimi, de oneribus loquuturus,
quodgraue onus ipfefufeeperim; vnde inuqcandus
eft nobis ipfe Spiritus, vtqui nobis primum onus impofuit
charitatis, omne onus leuefaciat, quod veftris poffit fer-
uire profeótibus; quatenus quidedit affedbum. Et onUs
quidemBabylonis »quantum fpedabatadtitulu, hefter-
na die, ficut potuimus, explicauimus.Sed cum fcriptum
fit, Onut Babylonis, quod viditifaïasfilm Amos, quxrendum
putauimus, quomodo vifum fit ab Ifaiaonusiftud maxime
cum plures fint vifiones, & o b quandamvifionisex-
cellentia,prophet*[i] appellati fint Videntes.Eft quippc
Vifio Senlualis, vifio Imaginaria, vifio Phantaftica, vifio
Spiritalis, vifio Rationalis,vifio Intellectualis. Vifio Sen-
iualiseft, quacorporeisfenfibus corporalia fentiütur,in-
tus imagines cernütur, vel exeis, qpcepta lunr, alia q non
'jDdW.i-31
! * Lcg° r
! ferautt.
quippe vifio illa fuit, qualofephPattiarcha vidit Solern,
1 & Lunam, & Stellas y ndecim adorare fe; Propheta tame
hacviûonenon fuit, fiipfitis myftcriumvifionisnonin-
tellcxit. Neque Pharaonem dicimus Prophetam fuiflè,
quia futur* vb ertatis, famifq; fequentis in fomnis dicitur 1 prssfagium confpexifTe, fedlofeph; cuiDeus, fomnij illi-
us occafi one, propofiti fui * referuauitarcanum.NecNa-
buchodonofor Prophet* nomine dignum exiftimo,
eui ftatuâillain fomnis apparuit, fed potius Danielem ;
j cui {omnium ipfum, fomnijque datum^eft nofle virtu-
! tcm. v
1 Præterea cum fano corpore, nec fomno fenfibus con-
I fopitis, aliquo occuito opéré fpirituali in ea vifa, qu*û-
Ez.ah.41
E%uh.*.}.
! milia funt corpôralibus,anima rapitur, extafis dicitur^vcl
cxcfefTus.-quavifionepcculta reuelantar,&pr*monftranturfutura.
Reg.6.18,
Cui dum acceflerit vifio intellectualis, de qua
poftea tradlabimus, fit talis videns Propheta , ycl my-
fteria loquens, vel occulta patefaciens, vel ventura pr*-
nuncians. In excefTu mentis Petrus defeendentem de cce-
lo difeum afpexit, in quo erant ©mnia genera reptilium,
&animantium, didlumqueefteiimaâa&mand,uca. Qua
certe vifionem, velpræceptum , non tunc qpidem, fed
accedente poftmodum intelleiftuali vifione, cognouit
Aâ.10.34. qUand0 ajts[n veritate cognoiti, quianon eftperfonarumaccep-
' tor Deus,fed in omni gente, qui timet eum,& operatur iufiitiam,
acceptiUeftilli; Infpiritu præterea non in carne fanófcum E-
zechielem Prophetam, multa Chrifti & E c c le fi® facra-
menta.fub fpecie Ciuitatisift monte pofit* legimus afpexifTe;
raptumque per excefTum in lérufalem,abominati eines
peflimas Iud*orum Propheticooculodeprehendiffe.
Vtrum autem per bonos aliquandoS piritus in fenfibus
hominum aliquid fiat,quo fénfüs ipfi fallantur, ficu t eo-
rum profedto fallebatur fenfusÉ quorum ocUliteneban-
Luc.14.it. j tur.neChriftumagnöfcerent, nolÓpr® dpi tare fententi-
am. Nam vtrurn per bonos aut malos Spiritus ï Syri peé-^
eufli fint cxcitâte, neElifeum, vel Samariam agnofcerét,
incertum’ habeö.' Rationabilis fanè vifio eaeft, qtiafine
omnicorporalium fênfuum adminiculoverum, vel-fal-
fumrationeapprehendimus } qua inter vitia virtutefque,
difcernimus ; quanumerorum, & ponderum, & menfu-
rarum rationes veras- efleptobamusj ita vt nihil certius
came videamus, quam ternarium nu me rum, in duas * -
quales partes diuidi non poflè, mehre concipimus.Igitur
vifione fenfuali,corporaliaicernimu$ ; ex imaginaria, corporaliaimaginamur;
phantafiîea,perinîaginescorpora-
lesilludimur ; fpïritalijpercorporeasfimilitudines Spiritus
eruditur; rationali, in inuifibilibus mens exercetur;
intelleâualiinipfamveritatemmensinducitur. Nam in-
telledlualem illam dicimus vifionem,qua mésomne corpus
omnefque-eorporeas [^imagines , ac fimilitudines
tranfeendens in i pfa luce veritatis requiefcit ; in qua vera,
& verè funt omnia pr*terita',prçfentia & futura,nec aliter
futura quam [7] prxterita,nec aliter præfentia quam preterita,
vel futura,fimul,& lemper,& eodem modo omnia
quæcunque ei veritas reuelauerit,interiori contemplatur
intuitu. V ndeDominus in Euangelio,A£«/f<* habeo vobis\_ 8]
dicere,fednonpoteftisportare modo. Cum aute venerit ille Spiritus
veritatis, inducetvos in omne veritate. Quid efl omnis veritas,
nifi vna omnium veritas? Certe qu*cunq-, funt, vera funt,
nam prorfusquodfalfum eft, nóneft.Homo lapjs, lignü,
equus,auis, vtiquefunt, & verajfunt.Pidfcus autem homo,
homo non eft, ac per hoe nec verus homo eft; vera tarnen
imago, vel pidlura eft;& idèo fine veritate no eft.Inducûturitaqu
«Apoftoliinomnemveritatem,inquânihilfaifum,
nihil ambiguum, nihil deceptorium ; fèd corde, non
carne fblum, i4 quod verum eft ccrnitur.M«/f<t(inquit,)
habeo vobis dicere. Habuit eis dicere, multa , non vt mul-
tis neque per multa, fed in vno/, &pervnum, vbimul-
ta non funt multa, fedvnum. Sed non[^\poteftisportare
modo. Senfuali enim vifione, obdulcedincm pr*fènti®
eiusoccupati, & corporalibuseius verbis, corporaliter
intend;adintelle&ualemillam vifionem ,!q u ® omnium
corporalium excludit memoriam, [10,] vbi ipfa veritas
loquitur, aflurgere non valebant. Ideo ait Expedit vobis
vtegovadam, vt icilïcet corporalis h*c vifio } corporaleque
colloquium fubtrahatur j & Spiritus Spiritui,in E
veritatis lucem translato, loquatur.
Scio in monafterio virginum, qu*fub venerabili,&
cum fumma reuerentia nominando San6to patre Gille-
berto vberespudiciti® frudlus quotidietranfmittuntad 1
ccclos, quandam fuifle ,* vel adhuc fuperefle virginem
fandam; qu® cumbmnemmundiamorem, accarnales
omnes affeflus, curamq; corporis omnem, & exteriorem
follicitudinem a fuo pedore exclufiflet; ccepit quodam
mentis xftih& faftidire terrena, & defiderare coeleftia.
Acciditautem aliquando * v t , cum more folito oratio-
niincumberet, miraquxdam fuauitasfuperueniens, o-
mnes animimotus,omnescogitationumeXcurfus> omnes
infuperfpirituales, quos circaamicos habebat, extinxit
affedus ; moxque anima eius quafi oneribus q u ® in
mundo funtvaledicens, rapitur fuprafe, & abineflabili
quadam , & incomprehenfibili Idee excepta, nihil aliud
videbat, nifi quod eft, & quod omnium efle eft [11,] !
neque lux ilia corporea fu it , aut aliqua corporis fimili-
tudo,necdiftendebatur,necdiftundebatur,itavtvbique 1» F
videretur, nec ipfa tenebatur, &tenebatomnia;&hoc
miro & ineffabili modo; ficut efle-tenet quicquid eft,veritas
quicquid verum eft.
Hac igitur luce perfufiipfum Ch riffura,quern prius no- i-Cer.y.i
Uân.16.7':
uerat fecundumcam6,ccepitiam fecundum carnem non
nofle, quia Spiritus ante faciem eius Chriftus Iefus , in
ipfam earn induxerat veritatem.In hoc igitur excellu,cutn
eihora non parua prxteriiflet, pulfataa fororibus, vix
potuitad corporales,quosreliquerat, fenfus redire.Ita-
quecumhoceil*piuscontigiflet,&multum rogata tandem
ipfius modum exceflus exteris expofuiflet, ccepe* '
runt plurimx yifionis huius excellentiam *mulari;vn- (
de fe ab omnibus curis , follicitudinibufque mundanis j
abftrahentes, lachrymis , orationibufque continuis,
plures eandem gratiam forth* funt; be it a , vt inter ,
fdfiorum conücqticula, fiepins hac luce perfunderentur
etiam inuit*.. Erat ibi virgo quadam, magn* diferetio-
nisfemina , qu® omni Spiritui feiens non efle creden- j
dum, totum hoc aut morbo , aut phantaftacis iiiufio-
nibus credidit [ r a ] aflignandum:; Sc fororibus, quan- ;
turn potuit, talis vifionis frequentiam difluafit. Inqui- i
rend autem ab illa , quxin his Superior habebatur, cur |
fibi nihil tale accidiflet,refpondit ilia; Quia ftdem nobis Hon l
adhibes ,nec inalijs diligisvirtutem, quam ipfa non babes. Roga,
inquit, Deum , vt, ft ex ipfo eft, mihi hoc ipfum eueniat, cum-
que f i } ] aliquot diebus oraflent & nihil profeciflent;
requilita iterum , qu® fupra , & vnde fupra , refpon-
dit. Oportet te omnibus mundi huiüs, cunäorumque moria-
liumrenuntiare affeclibus, &.circa folius Dei memoriam occu-
pari. Quid, jnquitilla, Pro amicismeis, &benefa£tor thus non
orabo ? Cui ilia Eo, tempore quo voluerj} ad fuperiora mentii
contemplationconfcendere, hecejfeeft vt omnes, quosdiligisDeo
comtnendes atque committas-,& quafiprofeäurade mundo, 0-
mnique omnino creatura valedicens, ad eius,'quern diligis,fu-
fpircs ajpefium. Adhuc ilia noU credens , rogat vc orati-
onibuseius, fi ex Deo eflent ifta, voti fuimerereturef--
febtum. Nolo tamen, inquit, vt anima mea ita fuftollatur,
rapiaturque a corpore , vt d mente mea omnium rerum, ma-
xime amicorum, deleatur memoria. Sufticit autem mihifeiri,
vtrum ex Deo fint ifta. Itaquc die Parafceucu com anxiis
cogitationibus fludtuaret, fubito ipfa , quam diximus,
luce perfufa cccpit in earn modo ineffabili fubuehi, & ad
altiorafuftalli. At ilia, radianteYn fe lucem illam fnae-
ceflibilem, oculo infirmiori non ferens, ad Dominic*
paffionis intuitum reuocari fe > vt potuit, poftulauit-.
Cum ergo vidiflet quafi raptim id efle, quofl e ft , afu*>
perioribus ad inferiora delata , in illam fpiritalem yi-
fionem transferrur, videtque in [ 14 . & Spiritu I e s v m
in er uee pendentem * corifixum clauis, - lancea perfora*-
turn, fanguinemque j>er quinque foramina profluen-
tem, ipfamque mitiffimo oculo refpicientem. Tumil*
la refolura iti lacrymas, & in fe tandem reuerfa h -
dem fororibus adhibuit j & fe huic luci minus idone^
neamiftimauiti '
His forte no inutiliter infertisjintelligamus hanefokm
vifio