A
Ibidc. iS.
ncvilefcanr.
Ifidorus. Multi vitam fine crimine habere poflunt,fine
peccato non poflunt. Nam quamuis in hoc fæculo magna
iuftitiæquifque claritate refplendeat,nunquam tarnen ad
purum peccatoramfordibus caret,loan. Apoft.atteftante,
qui ait: Sidixerimus, quiapeccatum non habemus.ipfinosfeduci-
mus,& veritas in nobis noneft. Multa peccata leuia vnü grande
efficiunt, ficut folent paruis& mjnimisguttisimmën-
fafluminacrefcere.Numerofitasenim in vnum coadi ex-
undantemefficitcopiam. Ampledenda ergo funt à nobis
omni dcfideno hæc,quç in principio huius capituli pofui-
mus etiam minora Eccl. Sacramenta, per quæ nobis àDo-
mîno mdülgentia venialinm delidorum, vidoria de diabolo,
honeitasvuæ,atquecorporumdatut Talus.
Cum quilibet Chrillianus,maxime minifter Eccl.Cfori-
yîiDiaconusivel facerdosdebeatin Te bene viuere.&aliis
Tama& honeftate folgere, qui famam bonara & honefta-
j temdeferit, feprofcdo apud Deum culpabilcm reddit,
' quilucembonæfamæ& honeftatis cæterisfubtrahit. De
■ huiufmodi diuina fapientia dicit: Qui abfcondit frumentum
malediceturinpopulis. De hisautera qui verbo præjicationis
I exemplo bonioperis.fama fanditafis, oftenfione hone-
! ftatis aliis lucent fubditur. Bcnedictio dominifuper capita ven-
Iertm.dentiumillud. Vendere frumentum facris Eccl. miniftris
corporis & Ianguinis Domini Sacramentörum Ecclefiæ
&:aliorum bonorum operumcongniit: itavtfciant,pre-
ciofum feparare a v i l i , ôciuftum pretium, exigere ab em-
ptoribus. Prias debet confiderare dignitatem eorum,quæ
vencunt: hqnefteac digne merces tradare pretiofiffimas,
vénales * in emptorum oculis: &.vile purent, quod viliter
tradatur ab ipfis vénditoribus. Sed inæftimabili digna
pretio Sacramenta, nihil aliud ad fui v.enditionem exi-
gunt, nifitotumhominem quem Dominus JefusChriftus
pretio magno fui fanguinis comparauit ficut A poli d ila t
e ,, 10. puÜsdicit. Empti enimeftis pretio magno ,glorificate &portate
i.Cw.4.1., Deum in corpore veflro.-D 1 lp e n fat o rigi t u r myfteriorum Dei,
i.rÂe/4.6. qui vult caute negotiari, habet, quem imitetur prudentif-
fimum mercatorem Chriftura,vtnon circunueniatur,ne-
C j quecircumueniat innegotiofratremfuum. Qui enim in
hoc negotio aliud quærit, quam falutem animarum dcci-
pit, & decipi tur, quia tam ille qui vendit quam qui émir,
cum Simeone Magoæternæ perditionis habetur reus.
Gratis funt danda, gratis accepta. ChriftiEcclefiæfaera-
menta, quorum comparatione vilifiîmà funt omnia tem-
poralia. Eorum compeccns pretium Chriftuseft, quieft
caput Ecclefiæ cum fidelibus omnibus qui funt membra
eius. Tantiergo pretij Sacramenta in magno honore 8c
&reuerentiaàminftris Ecclefiæ funt habenda, vt ad eorum
deuotionem et iam hdelcs laici i n citent ur,vt falute m
corporum & remiffionem peccatorum per ea fegaude-
ant percepifle. Honeftas miniftrprumEcclefiægrauitate
morum & compofitione eorum, quæ ad Sacramenta pertinent,
declaratur. Eorum autemincompolîtio eft populi
Chriftiani deiedio. Nam quod illi negligunt, populi fta-
timdefpiciunt, &fîunt illis exemplumperditionis, quibus
elfe debuerant caufa falutis. Et qui pro fuis delidàs te-
neban tur tantum reddcre rationem, negligentiæ caufa,&
prauo exemplo pro fuis fubditorum excelfibustenentur
ærernalitercruciari.Vndeaitbeatus Gregorius. Scire de-
bent,qui præfunt, quia tot moribusdigni funr,quot perditionis
exempta ad fubditos tranfmilerunt.
Ifidorus. Plerique lacer do tes & clericipraue viuentes
forma cæterisin malis exiftunt, qui in bonis exemplujn
elle aliis debuerunt. H ienim quoique exemplomalæcô-
ue rfationis perdunt,de illis rationem funt fine dubio red-
dituri. Détériorés funt, qui fine dodrinis,feu exemplis vitam,
morefque bonorum corrumpunt, his qui fubftantias
aliorum prædiaqueidiripiunt.E,contra illi,qui bonafpiri-
t u alia bene & hopefte aliis conférant, etiam de profeéti-
bus aliorum præmium fibi landæ retributionis adqui-
runt .Igitur caute debent Ecclefiç miniftri in ter facramen-
ta, exerci tia gerere honefiatis, 8c altaria facra, valà fan d a , ;
& omnia Ula quæ ad cultum Sacramentörum acçedunt,
vt eftaqua benedida, cereus confecratus, incenfum,cinis
qui fit ex benedidis ramis palmarum, laciæ vndionis o-
leum, baptifterium &cæterahis fimilia, quæàPatribus
Defttmho-
iol.yc.18.
fandis funt tradita, & antiqua confuetudine approbata,
omnihoneftate deuotilfime venerari, & per ea nobis&
proximisDeimifericordiamimplorare.Nulliusnouitatis
aficrroresabeisaliquatenus deuiare. Proprium efienim
elatæfcientiæ, quæ tempeftaribus noftris nititur domina-
ri.nouitates fcmperquærere, aliofque ad fequendum le
trahere.Quosvero nonpoteftducereadfequelam.perfe-
qui 8c odire. Anhelat elatus, fapiens legislator viacri 8c
multoties didis Patrum detrahere non veretur. Oriuntur
plerumqueexprælumptionefchifmata,&errores,quibus
inimici veritatis pafcuntur hærerici. Immutationibus Ec-
clefiallicarum confuetudinem deiiciunt fimplices,ôaion
elle vera, vel fanda quæ à Patribus fiunt ftatuta dubitare
compellunt. Horum proterue fapientum Hifpanarum
Dodor Ifidorus procacem prçfu mptionem reprimit cum
dicte: Antiquæ& approbatæ cpn(uëtUdinesElcclefiæ Dei
non debent alliquatenus immutari, nifieuidens communia
vtilitatis, aut ineuitabilis emergat necefiîtas. Humiles
autem, & veritaftis Dodores,qui propriam gloriam recu-
fantes, quæruntea, quæ Dei'iurtt;& non déclinantes ad
dexteram, neque ad finiilram fandorum Patrum imitan-
tur veftigia , dodrinàm deUotilTîmè ampled'entur,tan-
toque propenfius alios ad hæcpbferuandafiudentindu-
cere quanto potiora fionapercacredunthominibus coe-
litusimperdri. Primi femper Ecclefiæ fàndæmiftoribus
etiamSacramentispereacupientesmundarijàleuioribus
fairem culpistimidafolicitudine præcauentes ne illis pro
grauilfimis imputentur. Telle namque beato llîdoro, De^ut
tanto mains cognofcitur elfe peccatum , quanto maior, nol -
qui peccat, habetur. Crefcit enim delidi cumulus, iuxta
ordinem meritorum.Et fæpe quod minoribus ignofeitur,
maioribusimputatur.
C A i IV.
De concordia Gregory & Ijidori.
COnfiderare reftat hi lari deuotione., quanta Concordia
Catholics fidei Gregorius & Ijidorus pi scones cla-
rilfimi conueniant teftimonio veritatis ,%vt fi percurrat
quis fcdulobeati Gregorij libros. beati Ifidori fere omnia
didainueniat. EtrurlusfilegatIfidorum totumin eafere
Gregoriumapprehendat: vnus quidem, atque idem Spi-
ritusper oraillorum, eandem fententiam protulit, ficut
& in leptuagintainterpretibuslegim9prscelliire. Quamuis
h.xcduo magnacceliluminaria elfent fpaciis terrarum
feiundi, tameninvnitatelandiSpiritusadunati, eadem
vtrumquelententia redolebat , vt inorefandilfimorum
duorumteiliumveritatistellimonia fitmarentui. Onines
alijS. Dodoreseifdemfunt fententiisiundi, vocabulo-
rum autem varietatediuerfi. llliveroitaiugunturlenten-
liis.y vtetiara verba in plerifque lociseadem videantur.
Hac de caula quibufdam locis, vbi vnius protuli te ftimo-
nium,alterius filui, quia fententiam eandem eildem yer- '
bis repeterem. Sed fortalfis dicit aliquis. Beati Gregori] li-
bri omnes ad Ifidorum peruenerunt ex quibus non lo-
lum fententiam verum etiam verba tulit, Conuincitur
hoc non elle verum, cum beatus Ifidorus in libro viro-
rumilluftrium, vbi beatillimum huncPatremGregorium
prscundislaudat Dodoribus , quofdam libros eiusAIo-
rales, atque Homilias fibi incognitas elle fatetur. fit cum de
libriseiusfaceretmentionem , librum Dialogorum & Hu-
miliasfuperEzechielem filentio prsrcimifit^Librietiam Mo-
rales beati lob ad eumintegreminime peruenerunt, quia
poll eius obitum Cindafuindi, Hifpanire Registempore
per Taion e m Caefaraugu fta nu m Epifcopum refidui libri,
quos beatusLeander non habueratinHifpaniam funt ad-
uedi. Fateamur ergo eorum fcripturas per Spiritum fan-
dumconcordes, vtdidum e ft, &nonexfuffragijs
mendicatis , tam infignes EcclelisDei
philofophos concor-
dare. •
Mortiiorum
j.Dialx. 35.
3.D/Ä.C.24.
C a p . V.
Mortuorumanïtiuvïuit apparent.
QViafuperius didum éft,fandos Angelos in minifte-
rium defenfionis, & falutis humain generis piflos,
nonunquam inter homines degere, & làndorum animas
adfolatiummorientium iftorum , 8c ad facrà lo c i frequenter
accedere, multi fuperftitiofa furiaagitatidicunt
deridendoseos, feetores 8c immunditias hominum atque
animalium contingere pollen Qui ne in tali errore
per ma néant, aut labahtüt in detèrius,liint illis de feriptu-
ris facris aliqua propohenda* T ribus quidem pueris miffis
in caminum ignis ardentis profuit illis flanima ad folatiü,
& non obfuit ad fuppliciüm> ita vt vinculàêorum vreret>
& illbs in nullo penitüs triftitiæ nubilo offufearet. Vnde
feriptura ipla teftatur dicehs : lllos omnino non tetigit ignis jie-
que contrijlauit, necquicquam molefimintulit. Præmillum fue*
rat,quodflammainCendit, qiioisrepërit iuxtiforhacena
de Chaldæis miniftr os Regis. Quo fado rationaliterpo-
teft adUertfiquod ficut illos qui adhuc cqrrUptibilcs erant
ebrpore, fed incorruptibiles fide, corrüptio ignis non at-
tigit, 8c infidèles flamma combulfit: Ita fandorum Spirit
tus licet plèrunque lint inter homines,inrerioribüs corru-
ptionibus 8c immunditiis trifiari vel contaminari non
poflunt:cumimmundifpititusvbicunquefintomniaillis
cedant ad augméritum pcenarum. Sicut enim omnia funt
munda mundis ad laudem gloriæ : ita immundis omnia funt
immundaad vituperium immunditiæ, more hominis in
acceifione fébrium æftuantis.qui in plallentium choris,ÔC
tripudiantium gaudiis nullo folatio gratulaturritalpiritus
immundi vbicumquefint , etiam inter filios Dei coram
Domino poena intolerabilicru<iiantur,& inùidiæliuore
femper tabefeunt, vt ait beatus Ifidorus,ell diabolus ràbi-
dus canis ligatus ad (lipitem ne ferais Deinôcerepoflït,
nifipermiffus. Sicut igitur nulla quiesell cani rabido,fed
vfque ad mortem continuiis dolor, ita cundiimmundo-
rum fpiritus vbicümque lint concomitantur eos finein-
termiflionedira fupplicia.Sandis autem,quiregnant cum
Domino, vbique locorum quo afïuërint, bcata requies
eft,quia vbicumque funt Dominum contemplantun V n-
de dicit vèrkàs Eaangelica.Angelieorumfempervidentfackm
patris^t Angélus, ita in Hi perfedi anima de ergaftulo car-
nis erepta. Eft Cnim verus Sol iullitiæ Deus, à quo in omni
loco illuminanturlandi,eumque femper cum gloria con-
templantur,qui vbique totusperpræfentiammaieftatis,
in quo ineffabiliter omnia,etiam qu§ fiunt ab hominibus,
àbfquefuitædiointuèntur. Ad hoc probandum illud viderai;
accedere quod fandilfimus Pater Gregorius de
bearb refert Bénedido î ‘qui quadam die adhuc eo in carne
degënte \ dilato mentis fihu abvnololis radio totum
mundum ante fe viditcolledum. Sihocpotaith’omo
mortalis, quo modohjecvel maiora poterunt àmorteli-
beriSpiritusbeatorum! Et beatusGregorius, cum dicit
Apoftolorum principem Petrum in Ecclefia fua intem-
peftæ nodis filentio,cuidam, nomine Collibérto, réfici-
entilampades apparuiflè , fubiungit dicens. Qua in ire,
quididembeatus Apoftolus feraientibus fibi voluit,nifi
præfentiam fui refpedus oftendere. Quia quidquid pro
eius veneratipneagerent, iple pro merccde retributionis
fine intermiffibne femper videret.His manifeftu® eft Spi-
tus beatorum femper omnia contempkri: 8c quamuis ali-
quando lint inter homines humanis ford i b us non tri ftari,
nec eorum mundiciam fimpliciffimam corporeisimmu-
diciis vel feetoribus maculari, quibus omnia funt mundh
odorifera, 8c pacata. Illis igitur noftra curemus deuote
poll Deum èxhibere feruitia; à quorum oculis vel memo-
ria non recedit quidquid noftra mpdicitas ex deuo-
tione curauerit impendere illorum ma-
gnitudi nis excelle n-
B ibliotb.Vet.Pat.Tom.\3.
C a p v t VI.
- De diuinis[acrificijs &claujlraiis officio, -
EXigitfratrum charitas, vt breuiter aliqua de diuinis
facrificiis difleramus, quibus placamtDominus,fanr
di A ngeli gratulantut,beatorum animre gloriantur .1 j qui
funt in purgatorio liberantur,dajmones confUndunturj&
etiam fideles in huius vitsexilio qupdammodo Angelicis
fpiritibus fociantur , atque aeternorumbonorumeffedi
participes a calamitatibus & serumnis preefentis fieculi re-
leuantur.
Primum &fandi(fimum eft corporis 8c Ianguinis Do^
mini facrificium, quod nihil aliud fub panis & vini fpecie
eft,qUam verus DeUs 8c verus homo Chriftus Iefus.
Eft & facrificium laudis,de quo voCe Prophets Dpmi-
nus dicit. Sacrificiumlaudishonorificab'ttme, &illic iter, quo
ofiendam iUifalutare Dei: vnde dicit Apodo\\is:Offeramusbo-
ftiam laudisfemper Deo, id eft frustum labiorum noftrorum confi-
tentium nomini eius.De facrificio communis corporis &fan-
guinisDomini, &bonorumoperumidem Apoftoluslo-
quens ziv.Beneftcentia autem &comunionis noliteobiiutfci.Tdli-
bus enim hoftiis promefetur Deus.
Eft etiam facrificium vociferationis fiue iubilationis;
de quo dicit Propheta: Circuibo &immolabo intabernaculo
I eius hoftiam vociferationis, cantabo , &Pfalmum dicam Domino.
' Aliatranslatio habet.* hoftiam iubilationis. lubilus eft mentis
gaudium,quod homo intra fe cohibere non valenS,in vo-
cem verbis non expreliam erumpit. Hoc facrificium Deo
plerumque offert Ecclefia, quando irtlacrificiolaudum
verbis pneumata canit. Hoc prsfigurabattir per Hiere-
miam cum fe audit a Dominofandificatum invtero,&
Prophetam gentibus conftitutum ac dieeret: A.ara.Domine
Deus,&c.Quis non credat has voces eximmanitategaudij
proccfiille ? Hoc facrificium falutare intelligendum eft,
plus deuota voce fieri, quam clamofa. Debet tamen elfe
clamofa I10 ne fta pro loco 8c tempore,Vt omnia qU? a Deo
acceperimus in eius facrificiis,& obfequiis expendamus.
Reprrelentamus etiam hac vociferatione ilia nobisbona
fututa poft carnis dilfolutionem ,qu® verbis explicarino
polTunt.' In fine Antiphonarum caniturhoc pneumapoft
ternos,vel amplius pfalmos,quia poll cordiscontritio-
nem,oris confeffionem, 8c operisfatisfadionem quifque
efticitui dignus inexplicabilibusgaudiis Angcloru. Cum
deuotioneergovocirerationiDeo debet hoftiaimmolari,
quae nobis ineffabiliumbonorum gaudiareprsfentat.Eft
etiam aliud Deo acceptumfa.crificium contriti cordis. De
quo dicit Propheta; Sacriftcium Deo,Spirituscontribulatus cor
contritum & humiliatum Deus non dejpicies. Hoc facrificium
eft lalutaris hoftia pro peccato,quando quifque deperpe-
tratainiquitateconuertitur,ac confunditur,&roboratur
Spiritu, vt per pceriitentiam obtinefe Dei mifericordiam
mereatur. De hac contritione, fiue landa triftitia Apofto-
lusdicit:Contriftatienimeflisadpcenitentiamfecundum Deum.
Qua enim fecundum Deum triftitia eft , pcenitentiam in falutem
ftaiilem operatur. Eft praeterea perfedorum facrifiicumi
fcilicet mortificatio carnis in cofelfioneChriftinominis-
pie viuendoin hoc feculo*, aut fi tepus inllet perfecutioni,
corpus exponendo martyrio. De hoc facrificio Apoftos
lus dibit: Obfecro vosper mifericordiam Dei,vt exhibeatis corpora
veftra hoftiam viuentemfanttdm, Deoplacentem. Vnde Gregorius
: Fidenterdico, quia falutarihoftia poll mortem non
indigebimus.fi ante mortem Deoipfihoftiafuerimus.
Ifidorus. Qui fe ipfum lands obedientis prsceptis la-
crificium Deoimmolat,ad carnis immunditiamiteru non
recurrat, vt hoftia munda, 8c immaculata ante Deum ac-
ceptabilishabeatur. Ad hoc Deo acceptable kcfificium
qui digne accedit,facrificium corporis 8cfanguinis Domi-
ni,laudis,vociferationis, bbnorum operuin, contriti cor-
dis,& orationi,s,de quo dicitat-.Dirigatur oratiomea,ficut in-
cenfum inconftettu tuo, pro falute fiia, viuorum 8c mortuorumexpiatione,
digneDominopoteritimmolare.Quiautem
per varia mupdi d efideria vatiantur, quia funt merce-
narij no paftores, quia temporalis lucri’tantum denarium
Y 5 quaerunr,
Pfal.+9-i-}-
Hek.ivtfi
& 16.F
P/àLté.6;
iérèm.i.6;
G
Pfai.^Q.9.
i. Cor. 6.9.
f ifiQ . i
H
Rom.u. i.
4 Dia.ci 60
P/al. 1404.