B
D. ^Aèlredt Ser moties
vel arte excifainpctta,Lp!hexcepit de Sodomis fugicntcm.
De hadpetra delertijCum magna admiratione agnum
dicit pro cellui um ,quia^]tn ea generatus eftfyLoab,de ta*
ids genere nataeftRmh,cuius filius obed,cuius filius Ieflé,
cuius filius Dauid, de cuius genere nat us eft Chriftus. E-
mictitur autem de petra delërti ad montem fili* Sion,
quia natus de Virgine in Bethleera , lenifalem ( in qua
eft mons Sion ad litteram, vel mons, id eft excellentia, 8c
gloria filiaeSion, ideftSynagoga, quæ in templi nobilitate
intélligenda funt)fua præfentia vifitauit. Allegorice petra
delërti diciturSynagog*, quæeduda deÆgypto, 8c quadragintaanniseremihabitatrixefFeda,
bibeDatdefpiritali
confequcteeos petra:qu*idcirco [4 ] petradeferti dicitur,
quia tanti temporis exiliomultisininfidelitatepereunti-
b us, in perfedioribus fidei firmitatem lëruauit.Ex hac fue-
rc Apoftoli,qui agnum ilium, qui abftulit peccatamundi.
quiece,quafiinnidorefidentes, publias difputationibus
interfile nblebant.occùltum heretic* dodrinç virusten-
taretferpens ille vehenofus infundere; illi ftatim otij Tui
nidum deferentes, 8c ad mtiltorum examen ea, quæ luàdebanturreferentes,
möabiticorüm ferpentium*euadebant.
Ait ergo. Sicut auisfugtem, & pulli de nido amiantes ftc
eruntfiljj Moab in tranfeenfu Arnon.
Verumvtheretici ,vel FalfiPhilofophi facilius abim-
peritioribus portent caueti, 8c veritas Catholic*fidei,ab
eorum errore difcerni, multorum collatione opus ruit, vt
omnium Sandorum iudicio, omhis peruerfa, & fidei ad-
uerfa dodrina'condemparetur,& fidei certa régula omnibus
præfigeretur. Vnde fatis congrue Propheta ipfam
Ecclefiam in his, atque huiufmodiflu&uanteip, prophe-
tando alloquitur, Ini conftlium ^coge concilium ,pont quafi no-
tfem vmbram in meridiem. Hoc primumab ApoftoliSjdeinvt
dominàtetur vniuetfo müdo,pr*dicatioriefuaadGen- de à tandis patribuslspilfimc fadum litter* lacre non
tiumpopulostranftulerunt , vrde fynagoga nafceretur tacent. Sicut enim inadibus Apoftolorumlegimus,cre-
Ecclefia, quafi filiaSion,cuiusmons eftaltitudofidei,fu- ! IcenteReligione Chriftiana,&tam Iud*is,quamGenti-
blimitasfpci.via fuperexcelleritiorcharitatis. VucfeDo- j bus ad fidem Chrifti ccrtatim cohfluentibus, Venerunt
minusinEuangelio, OportebatpatïGbrïfium',& refurgerea j quidam Antiochiam , vbi erat difcipulorum maxima
mortuisdtetertia,&pradicari in nomine emp«nitentiam,&re- j multitude| dicentes, Oportere Gentes circumcidi, p fe-
mißtonempeccatorüin omnes petites, incipientibus ab lerofolymis. curidülcgemingredi,nec porte eos fiue legis obferuatione
Vel ccrte tune emiflus ëft agnus dominatorterr*,depe- I (aluari. Ob hanc caufam ini turn confiliura ab Apoftolis
tra defëtti ad montem fili* Sion, quando Chriftus ab vm- apud lerofolymam, coadumque concilium, &ficliber-
bra legis |ad veritatem tran fiuit Euangelij,quando de pe- tas fidei, qu* quafi vmbra & nox multos latebat,, in cla-
tra delërti, de qua bibebaift filij Ifiael, facramentü noftr* ramlucem, quafi in meridiem pofita, omnibus fenten-
redemptionis, ad veritatem luiSacro-landi corporis 8c i tia veritatis ab^Apoftolis promulgata refplenduit. Turic
Tanguinis tranftulit, quando amoto velamine litrer*,fpi- ; patuit, quod hadenus latuit, cjrcumcifionem nihil efTe,&
ritalis intelligentie, noui teftamenti pr*conibus,reTera- jJræpurium nihilefie, fedfidem 8c obferuantiammanda-
uitalxanum. torumDei.
; EteritjQuidïCumemiftiisfueritagnusdominatorter- Sicergo legendumeft, CetnensËcclefia filias Moab,
r*,de petra defetti ad montem filis Sion, Sicutauisfugiens, ! id eft infirmas animas de Moabitieis vitiis conuerfas, h*-
& putti de nido volantes,fie emitfiluMoak in tranfeenfu Aaron, reticotum vel philofophorum aftutia , & erroribus im-
Filias Moab carnales, & infirmasintelligeanimas. M o- plicari, vt veritas euangelij omnibus innotefceret,inijt
abiticis[j]erroribusdeceptas.Qu*cernentesimpletüiri cum Tapientioribus quibnfque doôfcioribufque confi-
vaticiniaProphetarum.Chriftumquevbiqueregnantem, | lium, &ficcoa6toconcilio,deijs, quæindubiumvene-
de tenebris ad lueem conuerl*, ruptis diaboli laqueis, i rant,certam & elucubratamproferensfententiam,pofuit
quibus captiu* tenebantur,ad lumen ver*fcienti*, igno- vmbram fuam, fidei videlicet fecreta myfteria, quæprius
ranti*decuflacaligine,tranfcenderunt.Sicut(inquit)auis inftar noâis obfcuravidebantur.in meridiem,id eft in«ma-
Fugiés accipitrem, nue alta petendo, nüc latitâdo in imis,
nifeftationem.Qu* omniain prsecipiendo, vel cpnTulen-
nuncvolucri pénaaëris plana fecâdo.raptorisdeclinatin-
do prænunciat tflefutura. Ini (inquit) conjilwn,coge concilium
«asfôcficut pulli.fifubito nidum Terpens inuaferit,territi,
:ponequafino.ctem vmbram tuam in meridiem. Hoe,cum
fidiauolant,& nidi fuauitatecorempta, hac&iilacpr*ci- j Ebion &Ccriuthus , & cetér* peftes , exulante iariélo
piti yolatuferunturîficeruntfili* Moab in tranfeenfu Arnon.
Arnon interpretatur[6 jilluminatio eorum.Licetin-
tueri volucres illas rapaces,'quàs fecundum Domini.Sal-
uatorisinrerpretationem,d*moniadicimus, quantis ege-
rintcum nouiter ad fidèm Chrifti conuerfis,etiam in trart-
fcenfucoeleftislapjentisëv quafi Arnon pofitis, vtreli&a
vcritatë,maliti* fu*ynguibus raperenturj quibus&ipfi
modisFallaçiis'eorum obuiantes,ducegranainfide,quam
fufceperât.pèrièuéraüerint. Oportuit enim & h*refes eftè,
vt & probati manifefti fièrent, & exploration indagine
ipfius fidei vcritasinnoteiceret.Cumitaque per hçreticos,
velperPhilofophos,ChriftianæfimpUcitatiilluderetini-
micus , & humanam infirmitatem Domini Saluatoris,
Crucifque fcandalum,& luis, 8c Famil,& ipfius mortisin-
iuriarncallidainfultationeobijceret,moxad ipfius diui-
ntatis fublimia, fideles quiq; mentis contem platione volantes,
fcandalorum laqueos declinabant. Sed&adhuc
eoshæreticiinfequentes,ex maieftatisexcëllentia,dirtua-
dcbantcarnis humilia, qu* vel in Deo non elle, vel phan-
taftice Fuille allërebant. TunequoqueSantfti de fublimi-
bus ad imatranlmilTi , & inSaluatorefamem > fitim,fo-
mnum, triftitiam, in veritate feientes ab Euangeliftis^ 8c
Apoftolis prædicari, ficut in (uperioribus veram diuinitar
tem, ita in inferioribus veram humanitaté confitentes,&
hicvenantiumretiadelulerunt. Quod fi occultis fugge-
ftioriibusarduumiter Euangelij callidus hoftisobijciens,
abarce virtutum quemlibet Sanâorum conabatur deij-
cerc,moxillcvitiorummateriam declinans, & virtutum
pennis fubueâus, mediû diferetionis iterinter coelum &
8c terram, quafi acra fecans, vilcum mundialium volupta-
tumlagacitercontemnebat. Sivèroeis, qui in filentio&
Euangelifta Ioanne , peruerfo dogmate finceritatem fidei
corrupi fient, aB ipfo Apoftolo aâum legimus, qui
reuocatus ab exilio inijt çonnlium, cocgitque concilium,
produâoq; in medium illo, quod Deo reuelante.confcri-
plerat,euangelio, errorum tenebras lucéveritatis depu-
lit,6cnoâem in meridiem commutauit. Deindercgnan-
te Çonftantino, eum impij (Emus Arrius ram auium quam
pullorum , Ipiritualiumfcilicet, &caruaiium,fciensanimas
plurimas veneno Tu* malitiæ inFecillèt , Patrifque
& Verbi vnam eandemque eflentiam, *qualemque po-
tentiam diuidere aedirtipare tentaflet, initumeft eonfi-
lium, coaâumque concilium, multorum que fanâorum
collatione &auâoritate , ipfius veritatis indiuiduavni-
ta s, qu* fimplicioribus haâenus quafi nox, 8c vmbra vi-
debatur obfcura, manifefte omnibus propalatur^flè cre-
denda. Et hunefemper morem Ecclefia fanâa feruauit, vt
quoties dubiumaliquod, vel obfcurum de fidei puritare
e mer fi t , confili j grauitate, ac concili j auâoritatc difcul-
fum certam fente ntiam foctiretur.
Verum curifta omnia facienda.funt ? Propheta déclarât
cumCubiangxt^ugientesabfcondet àr vagos neprôdas.
Fugientes & vagos, aues 8c pullos tntcllige', de quibus
prxmilerat , Sicut attif fugiens, & pulli dettido auolantes, fie
eruntfilu Moab in tranfcïnfu Arnon. Igitur vt fugientes
abfcondantur, id eft v cfiliæMoab , qu * ficut aues accipitrem
, ita fugiunt hæreticum, multorum auâoritate
abciusinfidijsmuniantur; 8c ne vagi quique, id eft illi,
qui ficut pulli hue &illuc vofitat,ita circumferuntur omni
vcntododrinæ,diuerfis erroribus exponanturfineundum,
efteonfilium, cogendumqueconciliumj vt.& Fugientes
certa fidei régula protegantur,&vagi in ipfa fidlè manifefto
veritate
A
/ƒ»/■ .!£. 4-
'Jjai itf.4.
Celofi.Uf.
& 15' -
Philip. 2.9.
lfai.16. j. j
In Caput X V I. IßU Propheta.
vçritate fólidentur. Sequitur, Habitabunt apud te profugimei
Moab .Hoc in loco per Moab lapientes intellige, quos fu-
perius diximus tanto in diuinis mifle prudentiores, quanto
in Tipientia ilia mundiali fuerantperfpicaciores. Iftei
eft lÿloab, cuius veâes perueneruhtvfquë ad Segor vitu-
lam cohternantem. Tails fuit beatiflimus martyr Cypria-
nus,^ talis Ambrofius, calls Augiiftinus,atque Hieronymus
j qui totum , quod defcicntiahauferantfæculari, ad
firpiamentum profedumque Ecclefi* tranftulerunt. Ta-
lçsnimirumemca.ciushæreticosdebellabanr, talcs infir-
mos qupslibet ab infeftatione pfcudo-apoftplorumliia
d'ûâripaprqtëgcbanr, fub quorum cura, quafi fub ma-;
tçrnisalis, ne à dæmpnibus feducetentur & raperentur, j
fecurius làtitabajit. Hune Moab, ideft talcsmundi huius !
lâpicntes Chriftus alloquiriir, tiabitabunt ( inquiens) apud !
teproj'ugi meiM.oab ; ejlo Utibulum eorum À facie vaftatorum.
Profugosfuos illos appellat,quos àZabuloquondam fe-
dudos 8c abdudos, deuidohofte, vi&oris iterum iure
receperaqquos nimirum Zabulus ipfi fibi dolens ereptos,
fufcirauit hxrcticqs, commouit philofophos, falfa dogr
mata fxuitjVt fie fimplices quofquc decipiens, eorum per-
ditione; illati difpendij folatetur iniuriam. . Sed donee
tranlirctiniquïtas, &manifeftarcturveritas, in fide per-
Fedorum imperfédi pendebant, & dfacie talium vaftatorum,
iàpiçntîbusfimplicibusdodrin*, & prouidefttiæ
latibulum falutarepræltabant. Ait ergo. Habitabuntapud
teprofugimeiMoab s efiô latibulum eorum à facie vaftatorum.
Quod ne Zabuli potentiam &aftutiam confidëranti vi-
deretur difficile, protinusfubiungit ,Fi»ifw eft enimpuluis,
çonfummatùs eft mifer. Dodrina diaboli pulùeri compara-
tur, qu*tuncquodammodo fidemaccipic,quandocor-
rufcânte euangelio falutarem dodrinam mundus fulce-
P»1- ,
Eleganter Propheta diabolum milerum vocat, cuiin
futürum prépara ta eft in *terno igné damnatio , cuius
iniquum pedus cafla nunevrget foliicitudo, qui Temper
laboçans & nihil proficicns, qui eledorum animas Temper
fi tiens,& nullum eorum perpetuo fibi fûbdere valens,
tanto miferior ab omnibus iudicatur, quanto à terrenis
&m or tali b us, Ipiritus coeleftis 8c immortalibus lupera-
tur. Vere mifer, quiab Angelis premiturj cuiab homini-
bus iU'uditurX qui àperfediscontemniturj vinciturab
infirmis. Ait ergo. Tinituseftpuluis,confumptiis [■ jfeftmifer.
quia mox vt dodrina Zabuli a cordibus hominum, ficut
pùluisàfacieterrxj.exfuiflataeft, milèr ille vbiquetcrra-
tutn confufus eft, atque confumptus, 8c totus eius conatus
quantum ad e led os, euacuatuseft, vnde&fubditur,
Defècitqtiiconculcabatterrant. Agamusgratias fratres cha-
t \
EtprApdŸabitur in mifericordia folium dus, &fedebitfuperillud
in veritate intabernaculo Dauid, iudicans & quarens indicium,
& velociter reddens quod iuftum eft. Mifericordiam & indicium
cantabo tibiDomine. Acçedamus fratres cum fiducia ad folium
mifericordix, quodinteriuspræparauit in'taberna-
culo Dauid, id eft in Ecclefia, quianunc tempus mileren-
di,quod profedo fequetur tempus iudicandi. Sed quia
hxclatiustradandafunt,cum h *cipfa, quæhodiedida
funtjmpraliterfSJçoeperintprompdulo noftrolatiusex-
plicavij demus iam 8chuiefermoni tçrminum, & die cra-
ftina, fi Deus y oluerjt, hoc ipfo capitulo repetito, quod
ipfe fuggelTerit ptoferemus in medium, ad laudem & pr*-
conium Domini noftri Icfu Chrifti cui honor 8c imperium
per omniaf*dulafieculorum»Amen.
V A R IÆ L E C T IO N E S .
1. Prophctas locutosfaiflTe.Ccrncns ergo Propheta. C. Cam .Pro-
phetas futurafcripjjijfe Cctnens igitur Propheta.
Agnus Dei , de quo & Dauid. C. Cam. À^nusDci. Hune ergo
' miccendum3&cetera vfque ad, quo Dauidcecimt.
y. In ea generatus eft Moab, de cuiüs'gencre oatus eft Chriftut
C.Cam.In ea genitu* eftMoab,de cuius femine nuta cjl Ruth,
& quod (èquitur rfque zd,natus eft Chriftut.
4. Petra deierti dicitur quia, C.Cam. Petra deferti congrueappella ■
/«rquia.
5. Erronbusdcccptas.^cnonintcrprctatur.C.Cam.Erroribusdcceptay,
qu*cernonsimpletumiri, vfquc ad, Arnoninter-
ptetatur.
6. llluminatio eorum. Talis fuit beatiflimus. C. Cam.Illuminatio
coru in .Libet intueri,voitures tlU, Sç rcliqua infer ta yfquc
ad,Talisfuit beatijjimtis.
7. Eft milèr, vnde&fubditur. C. Cam. Eft mifer, quia mox vt dodrinafic
reliquum.vfque ad ,vnit & fub Aitur.
8. Coeperinc pro modulo no.lat. expli cari, demus iam & hu. fcr.tcrm.
Ccdiecraftina fi De. vo. hoc. ip.ca. rep. quod ip. lug. pro. in
med.ad laud. &pr&conium Do.no.Ie.Chr. cui honor ^imperium
per omnia, C.Cam.Coepcrincexplanari de. iam & hu.
fer,termi.& era* fi Do. yo. hoc.ip.cap.rep. quod ip. fug.pro.
in med. ad laud. Scglo'riam Do.no. le. Chr. qui viuit & régnât
per omnia.
Sermo Vigefimm Oâauus.
■ \ T Anifefta de Domino prophetianeç allegoricis in-
■ A-^-A-uolucrisobuolenda, née tropologies eft extenu-
anda figuris, cum nihil niagis fidem nutriat, vel mores
xdihcet, quam v r e a qu* cernimus euidenter im-
pleta, à landis prophetis legamus canto ante prædida.
Quid enim manifeftius quam agnum, quem d propheta
lègimus eflè venturum, in Euangelio audiamus à beato
Baptiftamonftratum, illodicente. Emitteagnum • i,. -. *11’ •' j rf*' . — “ i _ . f » . . . / i i i u f t im i ,m u LuibULL. i.rrir(»v yD*ov imt ine j * .
nflüiuagno.lh, d epetnd efoçadmontem
n!,æSioii)tciiam,abmlt,a ie ,iice taZabuîoconculcatai?1, mündi, de quo alias idem Baptifta. OHï/w&ft
tytannidiei.usetipuiç.uno 'pfamquiçonculcaucrat.cius Illan ffiifrra, i
qiiamço^culcaùerat, pedibusproftrauit, dans civirtu->fo ' ' - i"' •“ - — • —
temcalcandî fuper lèrpentes, 8c feorpiones, 8c omnem
“ ■ ^iljMjc^Apoftó-
poteftatem inimici.' Vnde ad creHentcslbquitur Apolio-
lus, DeiucdnteretSatanam ftibpedibus veftris vïlod 'ociter. ■ Terra
quippc dicitur omnium Sàndorü locietas,cerra proftdo
fërtihs & foecunda, affçrens frudùm aliquandd Vicefi-
umm, aliquando fexâgefimum,norinunqùam etiam cen-
tefimqin. Hanc nimirum, vfque ad Safua.torisaduentum,
antiquushoftis malici* lu* pedibus conculcabat, obpri-
m* præuaricationis reatum, etiam in çlcdos iusiniquæ
dominationis excrceus, donee chirpgfaphum, cui inni-
tebatur, excedens, in ilium, qui nulla ei peccaçi cautia-
ne tenebatuî, impiasmanusinijeeret, addicens cum mor-
t i , in quo nullacaillambrtispoteraiihuehiri, Vndenon
immetiro chirographi padique tranlgrelfor, quia vfur-
pàuidndebitum, 8c debitum pariter.didanteiuftitiafen-
tcntiam,auarus nimis, 8c iniuftusexad:or amifit. Idcirco
dcfecivqui conculcabat terram. Delens quippe Dominus
chirogràpbum, quod erat contrarium nobis,affigenfque illud cruci !
.fua ,traduxit principatus ,&poteftatcs, palam triumph ans eos ht
f'emetipfo.Sic,ho(lccieuiâoycaptiuamduxitcaptiuitatem,ac-
Cipjens dona in honiinibus. Propter quod (induit ) exalt auit ilium
Deus,àr dédit illi nomen,quod eftfuper omne no men, & cetera. _________#
Inde iam cocpit impleri quod Propheta fubiungit, i pennatorum.
Biblioth.Vet.Pat.Tom. 13.
quam paterin plalmo alloquiturdiccyis.Audifilia & vide, p^-44-.n-
& inclina aurem tuam, &obïiiïifcerc populum tuum, & do muni
patristui.l\\& itaqueeft,qu* nunchabenspàtremDeum, j
primohabuit patrem diabolum, qu* dicebatlapidi. Pater
meus estu,&àgno.tu megeniiifti.TLcclciïaeH h*c de gentibus terem.x.27
congregaca, qu*primo Moab, id eft de pâtre diabologe-
nita, tranliuit in adoptionem filiorum Dei. Cuius fili*
Sion, omnes anima: Ghriftianæ,&ip(*lècundumnatu-
ram fili* Moab, ex gratia fili* Dei. Verum quia moraliter
per Moab naturalem » quam ex pâtre çontrahimus, corru-
ptionem diximusfigurari,congrue illas animas filia?elle
dicimusMoab, qux vel carnalibus vitiis implicantur; vel
eorum fuggeftionibus,defideriifque fatigantur.De his er-ÿ
go dicitur, Sicut auis fugiens, & pulli de nido volantes,ficerunt
filia Moab in tranfeenfu Arnon. Arnon interprecacuc illumi-
natio eorum. Vt igitur fili* M qabagnoilli, quicmirtus
eft de petra deierti, 8c peccata abftulit mundi, lalutaribus
nuptiis copulentur j necefle eft vt de inferioribus ad fupe-
riora conlcendant, 8c reljdiserroribus, & ignoranti*te-
nebris,falutaiiluminc perfundancur,dicantque cum Propheta,
Signatum eft fuper nos lumen vultustui Domine. Sic du- p, f
tem afeendentes auifugiend, pullilquede nido volanti-l ^ 4
bus cpmparantur, quia fruftra jacicur retc ante oculos
H*c