Ve Operibus
T tantûrecenfeat, eum très ipfemet Aëlredusnumeretin , Dialogos plures.Lib.I. t . ^
Prologo eiufdem operis: nifi dicere velimus Trithemium Inter hominem & ra t io n em .L ib .I.^ re trtftts es anima
'idem fere emod Trithemiüs habet Sixtus Sen enfis.l.4. j gtf à me. , . T , „ . . ,
Bibliothecae fan a * , qui tahien cumnon oés, fed eos tan- B e quodam mtraculo. Lib. I. MiucuUmmm&mt-
Ci ___ r_.^ A . . •»»■'•nun recenfeat Au&orum commentari«ees ,/qanu»in atdl m farctir“çrf<errrii_-
pfuræexplanationem faciunt,nec mcmineric Aelredino-
ftri homiliarum, quas damus inlfaiam, verifimile eftilla-
rum notitiam nop habuifle. \
In Eyfengceino illud nota Alredum Rhk'uaUenfemlAonz-
chumCiftercie nlem ,& Etbelndum Àbbatem Cifterciélem,
vnüméundemq-, audkorem efle, non diuerfos, vt ipfe for-
tallîs exiftimauit,referens ad diuerfos annosrnam quç nu-
merauit opérai,vnius noftti font Aëlredi,non phitium au-
&orum,vtinfra oftendemus. •
C a t a l o g v s operum D . A e l r e d i e x c en -
tu r ia l l . S crip torum Bdtanriiæ. num
e ro X C I X .
EALREDVS Rhiett allenfis (Ethelredumplures vacant ) e lfter
cienfium Monachorum in Rhieualle Eboracenfisdioecefis Abbas,
genen,doftrina,&inculpatavita moribus, vtCapgrauius habet,
practarus emieuit. Solitari* vita ardore totrn inüammatus ;talis ac
nifefia.
Super Canticis Canticoram.Lib.I.
Epiftolas trecentas. Lib. I. In quieto littore degens ad-
hue.D
e ledlione Euangelica. Lib .1.
De Chrifto duodenni.Lib.I.
Super Lucam etiam. Lib. I.
De VirginitateMariae.Lib. I.
De naturaaoimae. L ib. I.
De dotibuseiufdem.Lib. I.
Atquealiamulta. Rhieuatli migrauitab hot feculo Ealredus
homopius,anno falutishuman£'i66.pridialduslanuarij,vitafua
anno. 57. fubHenrico II. Anglorum Rege\ Sanftorumaferiptus
tandem numero. InomnifcnbendigenenD. Bernardofimilhmus
biefuit.
a n i m a d v e r s i o .
Qufifides butc catalogo,abbaretico bomineloanne Balao contantus
euafitivt breui rocios fuaprofefiionis omhes,omnibus vita or- ! fefto, adhibehddjit, alqs egoiudicandum tâindîto. lltud certeli-
namentisfuperartt. Accefittadhachmrarumcognitio,quatanto ; quet | falfurn'ejjem eoqUodaffmt , dtftinftoseffe libros , de
veraamicitia , €^ deamicitia fpirituali -, nath quoi ponit
pro prtnc'tpio libri de vera amicitia, tanquam diuerft à tribus
librü de amicitia fpirituali , nil aliud eft quamprooemium
horum trium librorum , quodvelex ipfomet Aeliredo perjpicuum
eft. lamquodnumerat de le&ione Euangeficalibro.I. de
Chriftoduodenni lib. I. Super Lucam etiam lib. l.Mihi
fit verifimile, non effe nifi bane vnicam bomiliam , qt{am damus
de IE S V puero duodenni ,cuiusJbliusmeminerunt Tri-
themius, &Eyfengrefnulióciscitatis, & Sixtus Sehenfis Bibliotheca
facra lib. 4. Hoc [altem ex Tritbemio& Balao pro com-
perto habemus ', qua tanquam diuerforum hominum opera re-
cenfenturab Eyfengrtino, vniuseffe hums noftri Aelredi■, quod
prater. M. S. codices, teftatur auäor ille, quifquis fuit, qui
iütadomne gémis doftrinaincitamentofuit, vt nullum feientiage-
nus intaftum relinqueret.DauidiScototumRegifamiliarifiimus 0-
lim,cl aàbucadolefcens effet,Epifcopatu,&altos mundi honores re-
cufabat,vtad exercitïa virtutu expedttior baberetur. Variosadtu-
multuaria certarrima Vrincipm motus ,potifiimum vbinullajpes
pacts cxpeftabaturjnira folebat induftria compefcere,^ ad opta-
tumperducerefinem. Virer at idem :atçfealtcr Bernardus, ingenio
mitts,aftionepiut,& cofilio modeftifitmus^dtuitfe Aurelij Auguftini
confefiionespro immenfofemper habebattbefauro.Compofuit inter
cater a, & fcrtpfit primo ad Laurentium Abbatem VVefimonafie-
rienfem.
Vitam Eduardi Anglorum Regis. Lib.II. Multisvete-
rumfiudiofuiffe.
vitamBaùidisScororatnRegis.Lib.n.Re/i^e/î«d'7’t'iHi '» % « Aüegnm & TrofoUgm in lom vtrmfquiteftamimi
Rex. . . . , r
Vitam NinianiEpifcopi. Lib.I. Multis vtrorum bonorum.
Vitam Margaret* Regin*.Lib.I.
De miraculis D. Eduardi.Lib. I. Rebushumanis exem-
ptm.D
e Regibus Anglörum.Lib. I. Quoniamdeoptimis mo-
ribus.
MiraculaHaguftaldenfis Ecclefis Lib. I. Prafentisdiei
expofeit ratio,
Chxbnicon ab Adamad Henri cum primum. Lib.I.
Sententiarum flores.Lib. I. Cummultadiuinaauäorita-
tis.
Vitam Eduardi carmine. Lib.I. Cum tibi laurenticogarpurere.
; ; .
Homiliarum inftum volumen. Lib.I. P etis d medileftißi-
meinDomino.
In Euangelium äccenljelucern*. Lib.I.
Deprxlatorum rttori]ous.Lib.I.BeatusPaulus Apoftolus.
De miniftrorum offieijs L'b. I. I» Numerorum libro feri-
ptumeß.
De AbufionibusClauftri.LibJ.D«ode«w funt abufiones
cUtu.
Centum fermones (ynodales.Lib. I.
Speculum charitatis. Lib. III.. Vere Santtorumvera&
f f S - > ,
De^era amicitia-Lib.I. Cum adhuepuereffem.
Deahiciriafpirituali.Lib.III.Ec«ego & tu.
De adfcntu Domini.Lib.I.
Demilit^Chriftiana. L ib.I. Sagitulonalbuhunquam
abijt.
Super onusiqtbylonis. Lib. I. Tempus eft fratresebariffimi.
I .. De oneribus l&Q.tib.I.Auens tePater beatißime.
feleäiores, éditas primum Parifiis anno iyzo. dlodoco Badio,
é rurfus ibidem opera GodefridiTilmanni, apud Sebaftianum
ïhuellium anno 157 4. Prater enumerata noftri auttoris opera,
inuenio inEcloga Oxonio Cantdbrigifienfislib. z. receriferi tn Catalogo
Pbilofophorurh, Athelredi ( fixe ibi vocatur.) Opus de
behoStzndtLidi.ExenumeratisetiammultainvarijsBibliothe-
cis latere dicuntur.
Ad Aelredüm vero quodattinet, funt qui Adilredum, Ethilre-
dum,Aluredam, & Ealredumvocanf.mihimagisplacetvt Ae'lre-
dusappelletur,paululum inflexo nomine,prafertim cumipfemet libro
i.spfculi c.} Of.non longe ab initio, feüailredum nuncupet. Ac-
ceditauäoritas Nicolai aque Rbieuallenfis in Epigrammate, quod
-ex eo laudat loannes Picardus Canonicusad S^V täoris Parifienfis,
in notis fuis ad librumprimum Guilielmi Neubrigenfis, de rebus
Anglicis yfiatim inpnncipio.Eftautem eiufmodi.
Inclitus Æl r e d v sconditus aromate morum,
Et mellis fauus,8c dulcedo fuit Monachorum.
Flore iüüentutis huncRegis regia fouitj
Quaeqjttociuaprocul,animoque, manuque remouit.
De * Henrico venit in Hierufalem duce Chrifto,
Hiccito frudificat,fpinas inlilia vertit. _
Sparfa recollegir.&in vnum frabta redegit.
Celfiör hincfa6tus,poft coelicapræmianaâus
Si libet,& fas eft hie dicere,vera retexam; f
N ec reor ordiri quicquam de ftamine falfi.
M a v r v s eratmaturismoribusi&B e n ed ICTY’s
E xemplbjfimilisBE rn a r d o caelibe vita.
Virtutumfoecimen>vitiorumfeopa,dectifque
Ordinis,& fpeculum,via pacts,fibula legis.
Praetulit exuuias Pauli Hieronymus auro
C r cefii n oftra pari decoratur gemma nitore.
Intitulant alios praeconia muita,(edipfe
Pacificus Salomonfuit, & inanfuetus vt agnus.
; Anri quo de confilio non multareuoluo.
A Lego
Hierico,
Hacth-
Z>. Aelredi.
Hattenus Nicolaus. Hoc porro non effe byperbolice difta, fatis
confiât ex Balao, quimonachis alio quin, monaebus ipfemet excu-
cullatusffuit infenfiftitnus.
D E O P E R I B V S H A C E D IT IO N E
C O N T E N U S .
Proponimus primo loco homiliasinlfaiamdeoneribusBabylo-
nis, Philiftijm &Moab, omîtes numero vnam &mginta,pramijja
homiha getter ali, habita in Aduentu Domini de omnibus oneribus
apud ifaiam: qua licet apud D. Bernardumreperiatur eius operibus
aferipta, vere tamen eft Aelredi noftri, & vt ifie fignificat in epifto-
la dedicatoria, occafionem prabuit esteras conferibendi. Mitto
quodlibnomnesM. S.quosviderim,Eyfengreinusquotfo& Balaus .
idteftantur,vnacuminnominatoauciore, quiAllegorias&Tro-
pologias collegit in locos felcftiores vtriupfettftamenti. Inbisbo-
milijs qua exferibendis, qua corrigendts, duobus vfusfum M.S.ex- 1
emplaribus.VnumhabuiexcelebnmonafterioClaromarifci(quod J
prope Audomaropolimfitum eft) idq, bumanitate & beneuolentia
admodum Reuerendi Domini D• Morandi Blomme Abbatis pu
memoria procurante Reuerendo PatreacDomino, IoanneBellen-
gter eiufdem loci Priore, bonarumcfo literarum faut ore maximo.
Alterum nactus fum experantiqua bibliotheca Ecclefu Cathedra-
lit b . Maria earneracenfis, interuentu nobilis acR. D. Roberti de
la Hamaide eiufdem Ecclefu Prapofiti longe meritiftimi -, quod exemplar
cum prior e multo effet plenius & cornftius, exeo lacunas
multas& hiatus fuppleui, & fub his notis Cod. Camerac. varias
left tones appofin, quas adfinem cuiuftfe homiliacertisnume-
risdifttnxi, neleftorimoleftiampareremineisfingulisfuislocisre-
ftituendis.
Sequitur poft homilias Compendium Speculi Charitatis, ah
Aëlredo quidemconfcriptum,&ameficmncupatum. Namquod
hoc opus Aëlredigenuinum fit, ipfum tefiem habeo in prologo quern
Speculoprafixit, inquopauloantefinemficait. Sane ante præ-
fentis operis fiifcipiendi propofitum , quædam ipfeme-
cummeditando, quaedam vero quafi mecum, imo magis
mecum, quia ilia vnanimi meo Reuerendiftimo Priori
Hugoni, qui plus mecum quam ego ipfe mecum, com-
municanda epiftolarum more fparfim dibbmeram, ex
quibus pradentiintentioni materiara fumens, fed & ipfa
eademvtcongruérevidebantur inferens, tribus incifio-
nibus totum diduixi.Hac auctor.Guam autem verumjitfingu-
la,qua in tfto compendio habenturffuis quafo locts in maiori Specu•
3
lo inferi,manifeftum effepoteft ex his,qua in Speculo notauimus,in-
dicantes quid quo loco ijfdemplane verbis repetatur. Auy hac caufa
fuit, cur hoc ipfum opus Compendium Speculi nuncupandum iudi - j
caremus.Huiusvnicumaccepimus exemplar M.S.ex Coenobio Cla-
romarifei.
Speculi vero vnicumduntaxathabuinm Codiccm M.S.iUum
acceptum ex celeberrimo & vetufto Aquicinftino Coenobio propP
Duacum Catuacorum, fauore&ftudio R. D. loannis le Main O-
ptimiDignifiimitfe Prior is. Effehocopus Aelredi,fatentur cumTrt-
themius, Eyfengreinius, Balaus, turn veteris M S.codais inferiptto,
& arguit ipfeftilus ac modus dicendi.
Libros deSpirituali Amicitia eiufdem effe Aelredi, prater duos
antiques Codices, quinomen Aelredipraferunt,&Balaum, qui illi
tribuit; arguitmanifeftequodhabeturlibroprimo. VbieosAelre-
dus tanquam fuum partum agnofeit dicens. < Cuius affe&us&
morus in Speculo noftro, quod fatis cognitum habes, quam
lucide potuimus, ac diligenter expreifimus. Indi&ar etiam
nonobfeure, hoslibrosdeSpirituals AmicitiapoftSpeculum Charitatis
afeferiptos fuiffe. Duoshabuimus M. S. codices vnum Claro-
marifei, quern exbib emus, & alterum Cameracenfem,ex quo ad
marginem varias leftionesfignamus.
Homiliade IESVpueroduodenm,vnicumM.S.exemplar,nobis
tribuit Coenobium Aquic'wftinum, ex quo ingentem hiatum
fuppleuimusinimpreffa Parifienfianno M.DC.1X. nonpauciorum
quam integrarum quinfypaginarurn, & confer entes M.S. exemplar
cumexcufo, adfinem varias leftionesadferipfemus.
Anonymi Rhythmum de laude Virginitatis, luce dignifit-
mum , ex Codice Aquicinftino,in quo eratpradifta bomtlia, in tui
grattam Leftor,exfcnptumaddtdimus.
Habes igitur qua de Operibus Aelredi nobis inprafentia dicenda
occurrerunt -, nam quas eius nominepropofuit Reuerendus aque, ac
Religiofus Pater Laurentius Surius, vitas Sanftorum ,'libentes lu-
bentesomifimus, quodftilum planeimmutatum depnhenderemus-,
nec in animo effet, quod Aelredi non faperet diftionem, Aelredi no -
mine tibiobtruderp. Nonquod Optimi,& optime de Cathólica Re-
ligione meriti Patris faftumimprobaremus, fed quod haberemus
ftatutum ea tantum inlucem dan, qua non alterius, fed ipftufmet
effent Aelredi. At% vtinam hcutffet,qmd certevehementeroptaui-
mus, Aelredivitam,tibt,amice leftor,txhtbere.Eutffetcerteiüuâex
voto noftro, & nififattimur ex tua expectations. Atfruftrafuimus,
qui omni adhibita diligehtia nihil confecutifitmus. Dabiturforte,
vt aliquandovoti noftri compotes[mus. Tu interim Leftor huma-
niftime, Vale,& qua nunc damusgrato animo accipe.
D I V I A E L R E D I
A B B A T I S R IE V A L L ÊNS I S
S E R M O N ES D E O N E R E B A B Y L
O N I S.
I N Ç A P V T X I 11. J S A I Æ T % O P K E T Æ .
Incipit epiftola Domini Aelredi Abbatis Rieuallis ad G.Lundo-
nienfem Epifcopum.
Ile<fto,& diligendo,& cum omnis de-
uotionis dulcedine ampleótendo
SamStb Patri, G.LundonienfiEpifco-
po, frater Aëlredus pauperum Chrifti
qui funt in Rieuallo, debitum cum o-
mni affeótu obfequium. Audiens te,
Pater bead dime, inter in n ù m eras o c-
cupationes ,quas tibi vel RegiæMaieftatis auótoriras, vei
curæ paftoralis imponit n e ce fil tas, vt cultorem fapientiæ,
quietis amicum, [1] fpiritualis feientiæ ftudioium, le âio-
nioperamdare, & inter fuauesorationumdelidas, irru-
entium curarum moleftiam fan a rum fcripturacum cre-1
' • ■ Biblioth.Vet.Pat.TomTîf.
bra meditationefolari: ita tuiauiduseffeâusium, vtnon, '
folum ad tu* Serenitatis notitiam , fèd ctiam, quod yt
infipientia dicam, ad ipiam audeo afpirare amicitiam.
Tamenimtuæ Sublimitatis, quam meæ hûmilitatl^ob-
litus,legibusamorisinnitor: çvrinihilhnmile, nijmfub-
limeeft : qui coelum tërræadaequans, dominum«Eli tér-
renis membtis inlèruit, vt verbum carp fieret &nabicaret
in nobis i qui [r] Dominum depofuit&hondnem fuftn-LÄÄIM>
lit, v t, quafiinquodam. medio, miferia Â?mifericordia
obuiarentfibi; vt ira feinfirmitativirtusvnirét, vteiïènt
in carne vna verbum1 & anima, & Ï^ÔSi tribus Deus &
homo vna perfona. Quae non igitu/^lta amor deponar,
z' A z aut