A
3 *
Galat.y n
Bpbef,6.ii.
Matth.u.
12.
loan, ij.18,
B
c
Gen. 28.5.
D. Aelredi Sermones
onat, libido inquiétât,decrattio lamat, difloluit adulatto
cum, inquam h*c omnia rnundiahs amoris fuennt
deleta, milcrebirurnoftri Dominus. lacob quippeluoatoc
interpretatur. Qu x e ft ifta lu â a î cmcon^-fcU
Mutrfmhintum&^iritmtdaerfm ,
I ell nobis allucUtioaiuerfus lamm&fangmmm.fci !
|mu«diKS«m.QuçluaaRep#»K*l»™»‘ wmp^'>«, "0 'L‘7J
viBlentirapiHtillud.Quxla&^NemtremmJîodttvosmHndiu,
quoniam me vrim odio babliit. Habemusigitur luiftam cum
came, lu&am cum dæmone, luftam cum mundo, cum
Deo. Prima incipientium, fecunda proficientmm, ter-
tia comm qui probantur, quarta eoru m qui perhciuntur,[
l8]Primalaboiiofa>fecundapermciofa,term radiofa
, q uarta ftudil ofa. 5H | mw . . - 1 .
Roeo quid tarn laboriofum, quammfeiplo,8c conttafeipfum
habere conHiftom ! Incus eft ignis, quern nos
vt defcendat ad te vè lte trahàtadfc, vtguftesquam
dulcis eft 8c quam mitis 8c mifericors experiatis.
Icaque fi in oratione tua, vel meditationeexarfetit cce-
leftinmdcfideriorumignis, fi amorûincentiuaflammef-
cant, fi xftuansôcanhelanscoeleftibus quijaufdam moue-
I aris affefkibus, 8c modo quafi comptehenfum, quern
diligis fentias efle prxfentem ; lufta fpiritaliscft, no men
tibi Ifraelis imponens, vtnonfolummifetatione, fede-
tiam eleófcione dignus habearis. Miferebitur enim Do-
minus lacob, 8c eliget adhuc de Ifrael, quia qui pugnans
in gemitufuo laboraccontra vitia, 6clauat lachrymislc-
aum fuu m , dignus eft cui mifcricordia impcndatur; qui
autemvitiisfuperatis, in virtntum pcrfcclione gloriatut
quafigtanumpurgatum, 6c cleaum ad hortea fuperna
transferetur. Ztrtqu'ufterefqciettosfuftr bummfiiam.Be-
aritudomagnaproea, fj)]paucivero fuper earn. Sub ea
filnt, quibus carnis concupiicentia dominatur. In ea
funt, qui fcmper ea,qUX funt, agunt 8C medirantur. Supra
earnfunt, à quibus, ne ipfii infolqicat, labotibus, 6c
vigiliis,atqueieiuniiscaftigarur. Primus carnalis cft,fe-
cundusanimalis, tertiusfpiritualis. Eta catnis domina-
tu nos prohiber Paulus, cum dicit. Nonregntt ftaatum m
vefiro mortali corpore, vt olediatis concupifcentiis eius. Quid
eft obèdite concupifcentiis carniç,nifi eiïe fub catneî Vult
ctiam nos non in catne eflè» qui ait, Carnis curam nejeceri-
tis in defideriis. Audi & homijiem fupra carnem, eius
[defideria viriliser prementem. Caßigo corpus meum & in
feruitutem redigo ; Verumtamen quamdiu eft contra quod
pugnet , labor eft non requies. Si vero extinaisvitiis
fuperatiique pafllonibus ita fupra carnem fit in ea quod
I premat j profeélo fuper humum fuamrequiefcet.Haec
eft beatitudo mftibùs repromifla, dicente Domino,
i Beati mites quoniam ipfi poßidebunt tenam. Sed quiaiam-
diulaborantcsloquendo,adeum locum fcriprurae veni-
& fouere oportçt, & cauece. Nam ft non fouetur, natura
obruitur jhnon cauetur.ca (litas penclltatur.Hinctimor
hincludtus, hinc lachrym* ignorantibus.meras neceiu-
tatis, expauefcentibus negotiumvolupraris.nonKidentibus
negate debitum naturf, volentibus guls trenum
fobrietatisimponere. Cum pucanccobfulere neceffitati,
fomentum præftanc volupcati, & cnmfubcrahuntquod
putant neceflatium, inaliis, qua; æque ddigunc, bonis
fuftinent decrimentum. At contra fpmtales nequmas
peticuloia nimisluaa eft,qnibus[a<)] mille nocendi iunt
actes,vtpote totannotum millibus in talinegotloexet-
citatis.Intet [50 Jomnes Datmonum infidias ilia tamen
periculofioreft,qnafetransformantinangeloslucls,Umilitudine
virtu turn vitia palliantes, 6c in calice aureo vene
num mifetis ptopinantes-Tuncnô eft colluftano aducr-
fus catnem 6c fanguinem.quando catne ïam fupetata,da;-.
monum nos calliditasiniqua deludit,fuadentesvitia per
virtutes vel propter virtutes fuperbiam. Porto duobus
brachiis mundus ifta contra nos luâatur [ ; 1] ptofpentate
& aduerfitate. In patte profperitacis eft reruml temporaliumabundantia,
inabundantiapax, mpacelecuntasi limiliter6clandes
hominum, amicmadiuitum, beneuo-
lentia 6c fides fociorum, fauor& gratia fubditotum. N i-
hilomin us 6c Tanicatem corporis, 6c bonam valetudinem
membrorum quidam ptolpeciseftimantadiungenda.Eta
fratres quantum hoc brachio luo mundus nos premat,
quamaduerlum[(a]noslnaetur,quamf*pemiferosincautofquedciiciat,
quisfaciledixcrit.
Quam [ j j l rarus, qui non in profperis vel modrce relaxer
animum àfolita graduate, qui non in abundantia lit
parum remiffior, 6c in humana laude modicum hilanor,
in principum beneuolentia aliquantulum elatior,in ami-
corum [>4] gratia diffolutior, infauore fubditotum m-
folentior, in corporis virtute aufteriorîQuicunque igirut
lacob fpiritalis effavoluerir, contrahxc in profperis continua
lufla fe nouerit exercendum. At brachium aliud
tfaiM-i.
muSjvbi requies commendatur, iuftuna eft vt in portu
filentij modicum quiefcentes i animum fimul 6c vo-
cem reparemus , & fie magis idonei inueniamur ad
perferutanda facramenta D e i, & Domini noftri I e s v
Chrifti qui viuit & regnat Deus per omnia fecitfa fæeulo-
rum. Amen.
mundi.quod aduerfitatem diximus, moleftum magiseft,
fed minus periculofum ; adquod fpectat rcrum penuria,
detra&iones, opprobria, perfecutiones diuitum.odia
principum, amicorum proditio , fubditotum,rebelho,
corporisxgritudo. Qualiseftnobis,fratres,contrahxc
omnia colluiftatio Î Quis eft quiin aduerfis forte non pu-
fillanimiorinueniatur,quiadopprobria non môueatur,
velconcriftetur ad dcllaciiones, qui non inperfecuiio-
nibus [5;] iracundior j contra amicumproditoremim-
paticntior? Felix animus qui in omnibus inueniturfupe-
rior,ficutin profperis rem perans,itaôc conftans inaduer- j
fis. Felix nihilominusille, quietfi vincereifta[}fi] non
valet^ptime tamen luftando faragic ne_vincatur.Mifere-
biturenimDominus lacob, id eft luctatori, vt ii plenam
non obtinuetitinhac vita vi£toriam,finicp cettaminèco-
lonam mereaturf 57; habere in cpelis perpétuant. Sane
quiin his lu6fisvi6torextit,erit,incipiatlu6fc9ri cum Deo,,
ttanfiensdé[j8] Mefopotàmia Sytixinmonteni Bethel
de infetiotibus ad fupetiora, de humanis ad diuinà de
corpotalibusadfpiritualia.Porrigeergo inaltum brachia
duo,o anima, orationemôcmedicationem,infer eainipfa
fecreca .çotli, vbi Chriftus in dextra Dei fedens ; infta
opportune, importune , vt contemplerisfaciemeius
V A R IÆ L E C T IO N E S .
I. Tel Philiftijm poffe. C. cam. Wcl Philiftiim , vel caerorum
pojfe.
i. Sæuiendi poteftas. c» cam. Sxuiendi*»&w»5« poteftas.
3. Subuertereturà c.com.SubutrterentHrz.
4. Nihil yiuum in ferecipient. C. Cam. 'H'\)xA.infeviuum rej.
Ad velperàm rémunérât. Ci. cam. Rémunérât ad ve/peram.
6. Vertereruringaudium.c.cam.Co»«er/rre«<r in gaud.
7. Vxtibrterra c.cam. Vaterrt.
8. Paftórum tempus.c.cam. Tempuspaflorum.
9. Eorum eeffabunt fuppliciis. C. cam. Eorum exultabunt
fiippL ,
10. Vniufcuiufq’ue confeientiapropria eft,C.Cam.Vmulcuiulque
vt fupra diximus,propria efl cenfeimtia.
ix Vlulæ.fedûrentï. C.Cam. VluU&ßren*.
12. QuiiDCubo dicitur animal petulcum, &. C. Cam.Qui & incubo
dicitur animal petulcum,hifpidum,&.
13. Detra&oribus maculofius ? ci Cam.Detradoribus £ƒ murmurât
oribus maculofius.
14. Reddanc. Porro.C. Cam. Rcddant. §uid tnurmuratores, Sc cetera.
vfque ad Pone.
it. Enim peeçator à talibus in defideriis animx fux,& qui injqua
agit benedicitur.C. Cam. enim a talibuspeccator in def.an.
fax & qui iniqua agit benedici tur.
16. Exponir. Mifen.Ç. Cam. Exponir. NemofeitScicliqaz vfque
ad Aliferi. . .
vi. Dilexit talia. Sequiturpropeeft.C. Cam. Dilexittalia.H«reft
populus cuius vex, Sc alia quxadiecimus rfquc ad. Frofe-
quit nr Prophet a $ dicit ,Prope efl.
E
18. Fugax vlfiusiongitqdihis.C. Cam.Fugal»«Ä«flongit.
j 9. Ifta cceperint.C.Cam.Iftapleneczpcnax.
iö. Veniet dies;C.Cam.ycniet,!w»«#dies.
11. Et dominabitur.C.Cam.Et^/i dominabitur.
22 Confecutam Adhuc inquit. C. Cam.Confecutam,Miferebitur
enim,8c quod fequitur vfque zà.Adhucinquit.
13. Eliget dcifrael.Elegit.C.Cam. Eliget.Elegitprimum.
14, Vltima feculitémpora. C.Cam. Vltima Ecclejiatempora. I
ij. Saluandos.Si quxriris. C.Caiiic Saluandos, quibufdam Anti- 1
cfoifiumSccïKiaiCqvitzd.Siquaritis.' \
F
Rem. 7.11.
Rom. 13.14
I .Cor. 9,27
Matth. 5.4.
G
H
2<3.Terrâlfai.
14.1.
Szech. 37.
17.
Ofet. 1.11.
d
^r.i4.z.
Exod. J.J.
Galat. 5.131
a.Cör.7.1.
D
VA. 14.3.'
K 4
1 6. Terrarum. Sed Sc nos chariflvmi cum deftrutfta fuerit in nobis
Babylon, cum fucrimus lacob, Babylon inquamid eft
amor Sec. C. Gam. Terratum.P<»;e/Z autemfieri, Sc qux in-
feruimus vfque ad.Sed & nosfratres eharijfimififuerimut Jacob,
cum deflrufta fuerit in nobis BabyloniA eft am'or.
. 2,7, Violent! cr.piuntillud .C. Cam. Violehti<//r»f/K»nllud.
28. Prima laboriofa, fecunda.C. Cam.Et primaquidem Istda laboriofa
«y?, fecunda.
29. Mille nocendi luntartes.C.Cam.Miile adnocidumCamartes.
30. Omnes Dxmonam infidias, ilia tamen periculofior. C. Cam.
Ompes tamen Dxmonum infidias velverpstiat,ilia periculofior
eft.
31. Profperitate & aduerfitate. c. cam. Prolperitate JiilicetSc
aduer.
32. Nos luftettir.c. cam.Nos violenter lu&etur.
35. Rarus qui non. c.cam.Rarus^/? quinon.
34. Gratia diffolutior, iafau.fub. infol. in corp. vir.aufterior. C.
Cam. Grati a parum difloluci or,in fau.fub. paululum infol.
. in cptMn.modicum a ulterior.
Iracundior, contra amicum proditorem impatientior ? Felix
e.cam.Iracundior, inodiis Principem deieHiorcon. amic.
prod. impa. (fi in tebtUiontfubditorum nonprobeturcrudelior'i
Felix.
If: Non valet optirod c . cam. N on potefl op rime.
37. Habereincslisperpetuam.c.cam In cedis habereperpetuam, .
38. Mcfopotamia Syrix in m o n t e m . C . C a m . inmonv
tern.
39. Paucivero fuper earn.. c.zixa.Pauci fuper earn.
Sermo Quartets cDecimus.
SAn&us Ifaias conuerfioriem Iudaeorum , quam in
nouiffimis diebus futuram credimus , fandto fpiritu
illaminatus deferibens, Miferebitur (mqnit)^Dominus lacob
& eltget deifrael, & requiefcereeosfaciet fuperbumumfuam.Et
addidit. Adiungeturaduena ad eos & adharebit domui lacob.
Per aduenam populum intcllige nationum, qui vocatio-
rieludaeorum oracula Prophetarum videntesimpleri ,ad
eandem fidem fufeipiendam eis eoniurigi feftinabant.
Vel certe ipfa plebs fidelis, quam ipfi eatenus vt aduenam
cxhorruerant, eis dileftionc iungetur, quando iliac
duai v irg*, qusfuetant inmanu EzechielisProphet*
diuifse, erunt in vnionem; & .fecundum alium Prophe-
tham, Iuda & ifrael facient ftbi caput vnum, &afcendentdei
terra. Ita populus Gentium ad hserebic populo Iudaeo-
tum,id eft, domui lacob, vt fit illi vnusDeus, vna fides
vnum baptifma. Et tenebunt eospopuli, Iudseos fcilicet
Chriftiani tenebunt charitate , tenebunt follicitudine,
tenebunt affe&ione. fit adducent eos in locum fuum, id eft
Eccleftam^ 4ocus qurppe Chriftianorum Ecclefia eft,
quam ille praefigurabat locus, de quo dixit Dominus ad
Moy fen Solue calee amentum de pedibus tuis, locus enim in quo
ftas, terra fantta eft. de qua terra Propheta fubiunxit, Et
poftidebiteos domus ifrael fuper tenant Domini in feruos&an-
cfllas, Recepris quippe in Ecclefia Iudaeis , quae vtiq'ue
terra Domini eft, tanca erit [1] populis exultatio, tam
mira circa eos deuotio, vtquos nunchabentperfedno-
res & D<Sminos,tuncin charitate feruos habeanc & ancil-
las,,fecundum illud Apoftoli Per charitatem feriiite inui-
cem. Et erunt cap'Unteseos.qui fe ceperant. Vt mihi videtur,
mutuailla defcribiturPropheticofermonedile&io, qua
fe alterutrum capient Iudsi, & Genres, & quibufdam
quafi brachiisarriorisfe inuicem compledtentur.dequa
captioncPaulus ait. Capite nos vel Erunt capientes eosquife
ceperant. Cum ficutfidelesex Gcntibus, fan&ae praedica-
tionis reti plebem Ifraeliticam ad finum trahunt Eccle-
fiaej ita& ipfi conuerfiadDominum,pluresex gentibus,
verbo fimul & exemploChriftianis legibus fubiugabunt.
Vnde fequitur. -
Etfubiicientexattores[i)fuos. Poteft per exabtores popu-
lus Chriftianus in telligi, quibus nunc mifera ilia plebs &
tributa pendit,& degeneri fe femper virtute profter nit. At
in fine faecuii fidelibusjociati; habebunt in charitate fub-
ditos quos prius habuerant mulcimoda exadtione mole-
ftos.Exadtores Iudqorum funt immundi fpiritus,quos di
uerfis erroribus implicatos ad maledidta, & muftorurn
generum vitia compellunt ; quos nimitum figno Crucis
muniti in fine faecuii fubiicient j [3}& cum illis data fuerit
virtus calcadi ferpetes & fcorpiones, & oem poteftateini-
m ici .Et erit in illfi die-.cu requie tibi dederit Dew a labore tuo, & a
cofufiohe tua,&aferuitute tua dura,qua ante feruifthfumespara
- j , .
bolamiftam contra PegeBabjlonis<&dices.Quomodo cejfauitex-
attor.& tofovs.Defcriptus eftd Propheta ftaf us Ecclefiae vfque
ad tempora Antichrifti ; deferipra etiam ipfa pet fecu-
tio Antichrifti, deferipta Babylonis fpiriral/s euerfioi de,-
fcriptaludaeorumconuerfio. NuncadipfiusAntichrifti,
vel certe diaboli in Antichrifto, vel aim Antichrifto fub-
uerfionem, Sanâorumque requiem & exultacibncm,
myfticum verrit elöqüium ; & qui de its, quafi detertia
[4]perfpna, duraprardixerat, annuntiaturus profperai-
pfos àlloquiiur,diccs.Ef erit eu requiem tibi âederitDeus.Hxc
adEcdefiam, quaetunc temporis de Iudaeis conftabir&
gencibüs,&ad vniuerfàm Sandorum multi; udinem,quç
ad requiem perueniet fempiternam, pofTunt non incon-
uenienrer aptari. Et erit (in<\uit)cum dederit Deus tibirequi-
em. Nam per hanc requiem poteft pax ilia intelligi;
quam forte, deftrudlo Antichrifto, vfque ad diem iudi-
ci j habebi^t Ecclefiai vel ilia certe, qua nouiffime inimica
morte deftrudta, non erit quiimpugnet, vel terrear.No-
tantur hic tria genera miferiarum, quibus fiibiieieturge-
nus humanum, ab eis, ante tempus illud, non facile eru-
endum. Labor, Confufio, Seruitus. Labor ad corpus
proprie pertinet , ad mentem confufio , feruitus ad
vtrumque. Tempore quippe Antichrifti laborabit Ec-
clefia inaliis fubie&a tormentis 3 confuridetur in aliis,
expofita contumcliis j premetur feruitute afflidta tribu-
cis.
Sed cum ab his omnibus (inquitj illofilio perdirio-
nis extindo requieueris^fumesparabolam iftam contra Re-
gemEabjlonis[6~\&dices. Regem Babylonisdiabolumac-
cipe,cuius maxime,poteftas apparebir Anrichriftusquem
fingulare fibi habitaculum anriquus hoftis elegie, Rex
Babylonis poteft appellari ; quamuisob imperium ip-
fum, quo peffimisfibi confèntientibus dominabitur,eo
nomine etiam in propria poffit perfona cenferi. Itaque
verbis eorum, qui ab eius tyrannidc liberari, fubiram
eius pofttantamgloriam mirabunturperditionemjPro-
pheta iniqui deferibit interitum dicens. Quomodocef-
fauitexaftorî quieuit tributum? Obftupcfccnrfàne eleôri,
quod importunus ille e xaâor rath fubito pèrierit, 6c fit
deletusde terra ; qui tamper fe, quam per fatellifes[V|]
fuosmundum vexabat, tributis ac tormentis depopu-
l ins omnia, & ad fui confenfum feeleris trahens. Con-
triuit Dominus baculum impiorum vïrgam{î~] dominantium
Dicitur ipfè Antichriftus bacillus impiorum, cui nimi-
rum impij innitentur, vt quafi eius fulfulti pra:fidio,'
tantocrudeliiTS, quanto liberius nequitiamfuam in bonos
Ifai. 14-4-
Ifai.ifi.fi.
G
Ifai.ifi.fl
exerceant. Dicitur & virga dominantium ,idcftpo-'
teftas, quiaquicunque eo tempore dórriinaburitur, ex
Antichriftipoteftatcdominabüntiir, quibus dabiturpo-
teftas calcandi terrafnfan6tam,ideftEcclefiam per tempus,
& tempora, & dimidium temporis. Hancitaque
poteftatem infperaro euacuaram ad mirantes, qui his mails
fupererijnt fidèles, Quomodo(inc^mem) cejfauitexattor,
quieuit tributum! Confriuit Dominus baculum impiorum,virgam
dominantium, udentem populos inindignatione, plaga infana- ~!ti
bili. Plaga iftap o rs æternâeft, qua multi, Antichri- j
fto cædente , id eft perfequente , ferientur, quæ quidem
plaga infànabilis eft , quia in inferno nulla eft re- j H
demptiojibinec locus poenitentiæ, qua pcccata pur-
gencur; necconfeffionis remedium, quo curehtùr; nec
acceptabîlis fàtisfatftio, qua fànentur. Stibïicïentem(in-/
quit ) in furore gentes, & perfequentem [^.] crudeliter. Haec
omnia lüpcrius, vbi eft deferipta pérfecutio ,manifcfte
pofira funt, & à nobis, qua potuimus manifcftàtione,
expofita Sequitur. Conquieuit &ftluitomnis terra ygauifa jfai.1^,7.
eft & exultauit. Régnante Antichrifto vbiquè labor,
vbique clamor , vbique dolor : quo diuina virtute 1
proftraro , videbuntur quiefeere omnia , filere om-'
nia, exultare omnia, quia non erit luólus, nequé clamor 4«
neque vtttts dolor, quia prior a tranfierunt• Abietes quoque
latata funt fuper te & eedri Libani. Per abietes accipe fub-
4imcsinfapientia,per cedros èxcellentcs potentia.Hæc
lignaadconftruâioncm rempli, vel ornatum dfapientif-
fimoSalomoncafrumpta facræfcripcuræ prodithiftoria. 3*Re^-5-8*
* Sicutautétemplum illud figurampræferebatEccl'efiæ,ica