qua ratione niti. Huncenim port: vnimi alterumue diem,
turbis & tumultibus initiatos inuadentibus euanefcere
contingit : aft fidem qui follicitudine adhibi ta ignotaue-
rit ,& cam breui tempore,nemo eft. Sed licet & oioleftiis,
côfii&ari,& de diuinis dilferere probe nolle : Sc quod mams
eft, pemnbatio nibus addidtum elle vitiofis, & felutis
ac veræphilofophiæ rationem non nefcire. Vnde liquet,
hçc Deifenlum eflè quondam citra medium radio qui inde
procédât animam ipfiim occultius feriente.Huius radij:
lymbola funt, quæin baptifmo cernuntur. Omnia enim
plena funtlplendore, lampades, cantus,chori,triumphi,
nihil quod non fit hilare. Velfistotafulgens , & ad Ipe-
çiem lucis parata. Qua caput tegit, & ipfiim Ipiritum ha-
bet depidcum, & figuram fert, qua aduentus eius oblcu-
riu? inaicatur. Etenim linguæ ftmilis eft, prout veftem ge-
ftarecaput, & ichemaportarepoteft, quo Ipiritus Apo-
ftolos à principio baptizansvifuseft,cxprimitur. Quo-
niam&hicpartem corporis ipfo rumtuncinfedit, & erat
lo terrenis lublimiores ? Sed neque Iblem repreheqde-
mus,nec pro oblcuro damnabimus,quia radium eius non
omnes afpiciunt:ab alpi cien tib us pocius fuffragia collige-
mus. Necré&e fecerimus, fi illuminationem aliud polie
ar bi trabimur, quam id ipfiim, vnde appellatur.
DE V I T A IN C H R !
STO, LIBER TERTIVS.
Quant ei vnitratem facrum vnguentum,fine chrifma
conférât|
Ie porro Ipiritualiter fabrefaétos iara, &
ad hunc modum generates, ctiara aótio-
nem, generationi huic conueniente m, &
motum conlentaneum fortiri oportebit.
Hoc nobis diiiinilfimi vnguen ti vfiurpa tio
fiuper caput euiulque videre iguem in figura linguæ : vt ni j conciliât, quod in Ipiritualibus efficientiis efficaces facit,
felloe.yipccie linguae occafionem cauflamque defcenfus
indicaret,quod Verbum fibi coæuum interpretaturus ve-
niret,& dodhirus ignorantes:hoc enim linguçmunus eft,
quæ intus cogitataeffert, non apparentium animi motio1-
num nuntia.Etenimhicquidem(A0y^jeum quigenera-
uit, generatum Ipiritus prédicat. Ego (inquit ad Patrem):
glonficauite,&tilemegkrificakit,patacletus nimirum. Prohunc
quidemin hac, alium in ilia, alium in pluribus, vt
quifque ad myfterium paratus accelferit.Et nunc perinde,
vt antiquis temporibus, initiatis euenit. Manus enim A-
pçftolorum baptizatis imponebantur. Namcumimpo-i
luiflent man us Apoftoli initiatis,ait S criptura,Ipiritus da-
batur. Et nunc in eos qui vnóti funt fimiliter Parade tus
venit.Cuiusreinota& lignum eft.Cum vetus lex reges,&
iàcerdores æque vngeret, pterea igitur in hâc figura iliis le^biecit. Symbolum auEcclefiæ
lex illos vngens, his
tem cogitatioriemnoftramadilmdmfiaculum, & diem J manusetiamimpönit.&lpiritusgratiamambobuspreea-
ilium foelicem deducit, quæ prima baptifinatispromilfi ! tunquo oftendicur,&hoc,& iliud eodemfpe&are,& am-
pehfionem vi dit: vt fciamus, eos,in quos primum Ipiritus J bo eandem vim habere. Deinde & nominibus interfe a£
yenit,pofteris communicate, & illos fiiis poftcris, & ita
progredientèm ad nos venilfe, nee defe&urum donum,,
donee nobis id ipfe luppeditator contrahat. Tuncigitur
fbeatis Dominus purum fenfum fuiipfius pratbebit, cum
intetie<fta,& luminibus officientiaiublatafuerint.
Nimc autem, vt licet , carnis crallitie coopertihuius
fenlusinexplicabilem l$ritiam,& infigném charitatis fru-
ftum percipiunt, penesquos eft magnitudo redle faóto,-
rum,& admirabilium op. rum demonftratio,quique cum
viótoriis, & coronisperagrantomniaiHisemm armisiiï-
ftru6ti,nec atrocibus, nec iucundis vincuntur. Etenim
gaudium triftrbus dominatur: iucunda autem nec trahe-
re,nec diflbluere,tantayiamoris coagmentatos, & con-
ftriótos polïunt. Höceft baptifinatis opus, a peccatis ab-
foluere , homini l3 eum reconciliare,Deo hominem adopt
are , oculum animabus aperire, diuinumradium degu-
ftar?,& vt fimul dicam; ad futuram vitam prseparare. Ita-
quereóléfecimus , dumeigen^iationis nomen,& eandem
notionem habentiaimponimus. Etdemum Dei có-
gnitionem in animabus initiatorum exorin facit, quae eft
vita,bafis,radix vitae.-partim iploS aluatore affirmante,«-
ternamvitam ,in cognolcendoiolumverum Deum,&
quern mifit Ielum Chriftum, fitamelïè: partim ad Deum
Salomonedicentej/fiwf^r^dz.v mmortalttatis. Quodfi&
ratio adiungendaeft, quis nefeit, veram eflèntiam excels
lentiamque hominumin hociplo, in ratiocinando Icili-
cet, & cognofcendopofitam elfeI Quod fi ita eft, in omnium
optima cogttitipne vtique,& a m.endacio liberapo-r
fitafuerit.Dei autem notitia(iplo oculum anim^aperien-
te,& ad fe contiertente)quae cognitio melior, & ab omni
errore puriorJHiceftfrudfcus baptifinatisi
Oftenfiim eft porro hadfenus, vitae in Chriftoprincipium,
ellén tixque & vitae hominum, & praeftantiae lecun-
' auraveravitam, myfterium baptiftmi cauftamefle. Quod
fi haec non in omnibus baptizatis cernuntur, non continuo
infirmitatis damnandum eftmyftbrium: led initiatis
eius culpa damni tribuenda eft > qui aut non bene ad gra-
tiam paratifint:autthelauruip prodiderint.Quantoenim
iuftius eft, difcrimeuhoc adiplos referre initiatos, diffi-
mili modo baptifipate vlbs , quam initiationem vnam
i eandemqUein omnibus contra acculare ? Certum eft e-
; nim,neque naturae,neque exercitationis didtomm bono-
; nnn cumulum,led baptifinatis opus efle. Iam fi & contra-
j rium inde euenit, quomödo non èft ablurdum, id ipfum
I polfeillpminare , & non pofle? &cceleftes facere,&nihi- I
finia funt& iliud chrifma , & hæc Ipiritus communip,
Nam&lâcerdotuminaugurationem fandlilfimilacerdo-
tes ^gmvyVt/ciionem appcllant:& rurlus,quibus myfterium
vnguenti conferunt, eos Spiritus lànHti participes elle &
j precantur, & credunt. Et initiationem quid tandem fit,
initiandis exponentes, Ipiritualis doni figillum vocant:
. hoc enfin luper vngendispronuntiant. ;
Rræterea Chriftus iplè Dominus, qiiinon effufum in
caput vnguentum accepit,, led per Spiritum làn&um vn-
(ftus eft : quoniam Ipiritualis'operationis ornms , propter
aflumptam carnemrhelàurusfuic,& non Chriftus lolum,
lèd & chrifina. Vnguentum effufum,inquit,nomen tuum,\Wnà,
a principiô, hoc pofterius. Quamdiuenim non erac, cui
Deus lua impertiret, vnguentum erat, in fe ip£o manens.
Poftquamautem beata ilia caro eft condita, quæ omnem
plcnitudinem diuinitatis fiilcepit,vt Paulus ait,& euinon
àd menfiiram dédit Deuslpiritum,vt Ioannes teftatur,led
omnes naturæ fiiae diuitias ineam çontulit, tuncin iplam.
effufuraiam.vnguenrum, iure chrifma & eft, & nomina-
tur. Nain communicari, hocipfi & chrifina,feu vnguentum
elîèjôqçifundifuit.Nec enim mutauit locum,nec di-
uifit murünv, nec trahfcendit : lèd quod iplum à nobis ar-
cebat, quodque ipfemet fecerat,id nullum in medio reli-
quit.Deusenim ab homihibus nonloco diftabat, qui im-
pletqmnem locumrièd differentia diftabat, & naturalè i-
pfam fibid Deoarcebat, differendo oixuiibus quæ habe-
bar,& nulla cum eo communitate confbciata. Nah» iplè
quidem Deus folum Deus,naturanoftrahomo tantum c-
rat. Vbi vero caro deificata,& natura humana ipfium Deü
hypoftatice Ibrtita eft, murus lèupariesiam vnguentum
extitit, & difenmen iliud locum de cætero non habet,
qiiandô vna hÿpoftafis, fiue lubfiftctia cum illud quidem
elïèt.hoc fada eft:quæ hypoftafis ihteruallum diremptio-
nemq; inter diuinam humanamquenaturam rollit,communis
naturævtriufque terminus : liquidem diftantium
baud po lîit communis terminus reperiri.
Sicut ergo,fi àlabâftrum aliquo artificioqueatinvn-
guentum mutari,& in ipfum transféra, non vitra eritaliis
incommunicabil.e,necintra,nccinfeiplb.manens. • Eo-
dem modo noftra natura in diuino corpore diuinitarem
induta, quod à Deo genus humanumintèreludae, nihil
eft. Vnde quo minus peneficiorum eius participes fimus,
re nulla nifi peccato impedimur.Quoniam autem murus
duplex erat, uaturæ,& volütatis peruerÜMM corruptç,illü
Saluator inçarnatus, hunc in crucem a é ® fuftulit. Peccatum
càtiim enim critx deleuit. Hiîic poft baptilmum, quicru-
cis illius, & tnortis vim habet, ad vnguentum, commu-
riionenTque Ipiritlis accediqius. Obftaculis enim àm-
bobusfublatis; Spiritum lànôfeumluper omnèmcarnem
effundendumnihilremorabitur, quantum', inquam, in
prælènti vitaconceditur.Nam ad continentem cum Deo
cohabitationem, mortalitastertium eftimpedimentum,
r&mortaleadhiic corpusgeftantès, ænigma& fpeculüm
tranfeendere non finit. Itaq-, hominibustliplrèiteràDeo
diftantibus, pernaturamfimplicitef, perpeccatum, per
mortalitatem, vt eo pure potiantur-, & fi ne medio ^um il-
lo viuantjSaluâtor fecit, quæ aduerfabantut,omnia dein-
ceps remouens, Primum, quod naturæ humânæ fadus
confors: alternm, in cruce mortüus : extremum veró mu-
rum, ( mortis tyrannrdemputa )omninoè naturæ finibus
perréfiirreóHonempröfligauit.Ideo Paulus ait,nouißimei-
nimica deßruetur mors. Non eaminimicam appellallet nifi
nobis ad veram foelicitactm obftaret. Hæredes qüippe
mortisDeijà corruptione liberari necefiè eftvNs» enim cor-
ruptio, inquit, incorruptelam poßidebit. Poft communem
namq; hominum refinredionem, cuius caulïà Saluator
refiurrexitjfpeculum &çnigma recedent:Peumq;-fäcie ad
faciem videbunt,qui quidem erunt mundo corde.
Opus igitur initiationis huius eft, vim & efticientiam
boni Spiritus impeftiri, ipfaque vtnftio Dominum lefiim
introducit,in quo totahominum faliis,omnis Ipes böno-
rum , & vnde nobis fandti Spiritus confortium , & per
quem ad patrem accelTus.Reformatioenim humana Tri^
nitati, vtcómmuni effedtriri adferibendaeft : ledearn rei-
pfa, & per lèoXóy®- (Verbum) operatus eft t non folum
quando cum hominibus commoratus, humana fecit ac
tulit,& oblatuseft, vt inquit Paulus, ad mukorum exbauften-
da peccata-.Ced exeo tempore femper operatur, quädiu no‘
ftram naturam gerit, propter quam ipfiim àduocatum a-
pud Deunrhabemus. Per feipfum vero emundat confiiez-
tiam noßram ab operibus mortuis, & per femetipfum fpiritum
dat. A tque hoc fane myfteriumfuperioribus ætatibus do-
nis lanitatum, & prophetiæ, &linguariim, & huiufmodi
baptizatos exornabat, quæ immenlâm-Chrifti potentiam
vniuèrfis hominibus luculenter teftabantur : his enim tue
Opus erat, quando Chriftianifmusadhucfundàbatür, &
religio adhuc çonftruebatur. Etiam talia quibiildam inde
collatafiiht &noftro &paulo fuperiore fçculo:ncmpefii-
tura prçdicere,& dçmones expellere,& folis precib. morbos
depellere.Nec fuperftites modo,fed iam tumulis ma-
datieademæquepoterantjlpiritualiefficientiabeatos ne
mortubs quid'em deferente. Quæ autém Chriftiänis fem-
p.er vnguentum îftuc conciliât, & quæ omni tempore op-
portuna Hint, ea lun t dqnum pietatis, precationis, chari-
-tatis,caftitatisi& aliorum,quæ fiifçipientibus percómmó-
da accidunt:etfi m ultqs Chriftianos hçc fugiumfc& quanta
fit huiusmyfterij vis, later, & iuxtailludquodin Adfis
feribitur, ne£fi Spiritusfanftusfit, wo«er«wr,quofdam in iplä
initiatîone, quod ante ætatem hoc myfterium adipifeun-
tur, ad dona ihtelligénda ineptirquoldam floren tib us an-
nis,quibus ad flagiria 6onuerfi, oçulum animæ cxcàecànt.
Igitur reuera Ipiritus initiatis fiia munera largitur \ diu 't-
dens feorfumfingulis prout vult. Née Dominusbenefaciens
hös relinquit,quibus cum vfque ad conlummationem lç-
culi futurumfe eft pöllicitus. Non enim eft inanis, & fiu-
peruacanea hæc initiatio: fed ficuti remilfionem pecca^-
torum à diuino lauacro, Ôc à facra menfa Ghrifti corpus
accipimus, nec ifta arite definent, quam ipfe horum fun-
damentum palam aduenerit: eodém modo& (acratilfi-
mo ,vnguento' Chriftianos frui conuenit, & donoruni
landti Spiritus participes euadere prqrfus oportet.Quie-
nim confentaneum foret, facrorilminitiämentorum alia
quidem efficientiam fuam compledi »iftius fru&um nül-
.lum elïèîEt in iis quidem fecundumPaulum arbitrari,pro-
miftbrem fidefem elfe,de hoc’ambigereîcuni aut de nullo
bene,aut de aliis etiam paria fentire necelfe fit, quädoqüi-
dem eadein virtus per onirila operatur, & vna vnius agni
immolatio,eiufque mors, & languis perfedionem omnibus
confert. Datus eft igitur vere Spiritus fendus j illis,
> vt aliis queant bénefaCére, & vt Paulus loquitür,Eccleliamçdificare,
ëuenturaprædicentes,âut myfteria trâdën-
tes,aut morbos verbo profligantesdiïS,Vt ipfi fiant meliö*
res,pietate,aut caftitate,aut charitace,autpraiftanti hiimi-
litate illuftres» Pofllimusenimanimo, &mol:ibüspudi-
citiam colere, & nos adiiiftitiaih exertere, &adprCces
charitatemqueincumberei Aliæ_item probitates cohfe-
dandæfunc.Prætereapblfiimusàbeo excitati perturba-
tiohibus imperarfe, & numanitafem æquiratemqj colere,
& in reliqua philolbphia Ghriftiaha veriarii
Quemadmodum enim vitia quaïdam feraliafiint in
hbminibiiSj qui à Ipiritifius malighis exagitantur; fic contra
iplb Deb mouënte, diuinæ virtutes, &ruptahuma-
num captum reperiuntur. Qua ratione dilexit beatüs
Paulus, manfiiétus fuit Dauid, & alius aliud exirpium
aclaudabile, & vitra modulum humanUm habuit, ac de-
monftrauit.Scribcnsenim Philippenfibus,ait feillos dili-
gere in vifeeribus lefu Chrifii. De D.auidé Deüs, muenivirum
fecundum cor meum. Immo etiam fides donum eft Ipiritua-
le, quod ApoftoliSaluatorem pofctint, adauge, inquiunt,
nobisfidern. Et ipfem etSaluàtor larfftifif ationem äPatre illis
precâtavfanfîifica eos inquit,!» veritateideditqi Deusilli
quodprecabatur. Et ipfeJpirituspoßulatpro nobisgemitibus in-
enarrabtlibus, virtutem precandi fuppeditans vtireor. Et
prorfiis iuxta hanc rationem Spiritus fendus eft Ipiritus
fepientiæ,& lpiritusintelledus,& Confilij &fortitudinis,.
& pietatis, & aliorü, à quibus nominalbràuntur, quibttf-
cum lua communicac. Vniueffis igitur initiatis,myfterium
quod fuum e(l fecit: quanquam cognitio donorum,&ftu-
diumdiiiiriarumiftarumvtiliter collocandarum, nono-
mnibuS ineft: aliis quidem_ propter immaturam ætàfem
nondum id intellfgentia aflequentibus : aliis quiapræpa-
rati non funt, nec debitam alacritätemperfeferehtibus. •
Quorum quibufdam poftea delidorum pöenitentia &la-
çhrymæ, & vita àd virtutis amuflim direda infiifem animabus
gratiam monftrauir. Vnde & Paulus ad Timo-
xhLtum,nolinegligerègratiam,ix\quit, quainteeil; quod nihil
prbficiamus,«|namuis donum acceperimus,fi löcordes &
ignaui fimüs.Et quod labore vigiliiique opus fit his,qui a-
nimam iftorum adriCem habere concupilcunt.
Quocirca fi quis bonus charitate, aüt puritate caftita-
tis,authumilitatelumma,autpictateeximia, äutaliqu'ö
demum horum excéllit^quæ hominis fecultatem exfupe-
rant, caulla vnguento fecratilfimp tribuendaeft, creden-
dumqueipfi quidem data elfe, qüandovndionis myfte-
rio donatus eft : poftea vero ilium a;d aérionem fe dedif- î
fe. Idem de iis fentiendum, qui exquifité diduri, & animes
impulluri, & alioqui ægros finëyllo molimine fena-
turi lunt, & qüi alia dona acceperunt, eös videlicet ilia a
myfterio accepta habere. Si enim necfpfemÿftèrij colla^
fib initiatos Ipiritualium operum exfecutotes redd it, hec
quæ tempore procedente ipfi lpiritüaliter operäntur,ini-
tiationiinacceptis referendafünt, quidneceifeeftinitia-
ri?Quorfumporro nobis diùinahæejnundio conducet, 1
cum, propter quodexpetitiii:, fuppeditare non polfit? i
Nec illud merito relpbnderi queat, quanquam vndio
hunc nobis ftudum non par iat, polfe tarnen nos adiùüa-
re. Si enim quæ prb mittiç,& ad quæ tota tendit, quæini-
tiator brat, & quæinitiando perluadet mox accepturum,
fi hæc eonfequi non dat, aliud inde bonum haudqua-
quam exlpedandum eft.
,Quod fi non eft inane myfterium,quianec aliud Chri-
ftianum vllum ( non enim inanis eft, inquit,pradiedtio nofir a,
ne% inanis fides veftra) fiquam operationem Ipiritualemin-
uenire eft inter homines, & ex orbe illo Ipiiitualitim gra-
tiarum,eam ad hafee precés,&vn£tionem fecram réferre _
necelferio debemus.Plarie enim,non eft,non eft,inquam,
vllum bonum, inde hominibus Deo reconciliatis præfti-
tum, qübdnonpérmédia.torenîiritefDeum&homines
conftinitum nobis fit coll âtum,nçqùé vt mediatoremfi|-
üéniamus,& apprehendamus, & illius bonà afièquamur, ;
ab alio ex omnibus , qüam à fecrame'ntis adipifeimur-
Nam næè nos dli <^uafi çôfengüinèOSj&çruciatuum quos
fuftinuit,&gratiaruôi,quàs propter carnem accepit, participes
cfficiunt.Cü enim duo fittt,qüæ homines Deo co- !
tnendertt, Sc quibus to ta felüs humana fulcitur, alterum
K 4 vt my- ■ Ja