ifai. 14. x6.
Ioann. 2.3.
B
J fai. 14.2 S.
c
Sermo Vigeßmus.
ONere Babylonis expofito, onus Philiftijm exp»
nendum fafcepimas, veftris multo magis oiatiom.
bus quam noto.svk.bns f e .i . Propheca igitur,aomme
Babylonis generaliter mnndnm, qm in eleft.s reprob.fqnekiditnr.
intelligens.qnofaerantonerevelp.emendivelopprimendi,
myfticofermonedefc.ipfit,Domino atteHunteqnia.it, Hoc conßliumquodcogitautjuperomnmter.
um, &bumamsextmtafitpcromnttgcmcs. Nt*nc^ e 8?*
nere ad Cpeciem rranfiens, fingnlamm Gentiunafingula
delcribit qnera, vt quod paucis verbis de toto propheta-,
uerat, perpartes enncleatins exequatur. Etprimumqm--
-dem contraPtiliftijtn diuiniiudiclj pandit confllium.qui
cadentes poculointerptetan'tur. Per quos Iudxosarbi-.
tror defignati.qui legis littera quafi vino vetemnebnati. a
gratiaexdderunt.ig»e«»t«enimD«»tom,^/«awv»-
lentes conßituere, mflmtDetmnßintßibteäi.fnism^' in le-
eeiutoHcati fe atbitrantur, ägtana exciderunt. Hocelt
vinum illud vetus, quod defecit in nuptijs, quomam Do-
minusnofter Iefus Chriftus procedensdevteto Virgin, ,
tanqnam iponlüs de thalamo fa o , legalibus (kcramentis
quali vino veteriHnem dedit,&euangel,j vmum nouum
omnibus, ad magni Regisftlij nuptias vocatis propinauit.
ludsftigituriegislitterteinhärentes, &legislatorem
ignorantesrquaßpotati.&inebriaticlamauetuntdicentes.
msletemhabcmtts&fccmdumlegcmdabctmon. , ° tu
n ai O c n L '. Mn babemus Regem mßcafarem. Magnus
cafes, magnaruitiaiGhtiftocaderc,&C*&riadhserete.
Et congrue latis deplurimarum Gentium traftatutusin-
teritu.aludiis femit exordium,qui primi omnium Chrl-
ftum fefcipientes,ab eins fide primi omnium corruerunt.
* Sl\^a»mqmLmuseftBtxAcb^,{aaum,ßmus ißud, A -
cbaz R e x peffimus & feperbiffimus s dmmae legis con-
tcmptot, Scidolorü venerator, diabolum figmhcat.Vi- j
taautemeius regnum eius poteft intelligi, quo^ in ge"
Mm 21.17-
&U.
• Ï
Iloam♦ 8, j.
D
J/ii.14. «■
loan. il. 50.
ö ’+fr.
nomen eius & virtutem fe extinxifle gaudebanr. ,
Reuocernus ad memoriam e a , qu * de Philiftaeis
& Sampfon facra narrac hiftoria,vbimanifeftePhiliftaei
! « 1 1 • B S I nnn<! Philiftiim expo- ludæorum , Sampfon autem Domini/Saluatoris tenet
ONere Baby onis exp » w _jsoracj0ni- imaginem, quimiffusadoues,quaeperierantdomùsIira-nendumfufcepjmus^veftnsm^ujma^isoracio^ r
çupiuit am plexus. Hie igitur Sampfon à Philiftaeis quot
[jjpaffusfic iniurias 8c infidias, quibus appetitus vin-
culis, quibus etiam minispulfatus [4] facia product Ets-
angelia. Obferuantoseius Scribæ8cPharifæi, quaeftio-
nes obiiciunt, diuerfarum caufarumfentcntiasexigunt,
multa de lege, multa de Prophen>oppqnunt, vt effet
vnde accufaretur, vnde iudici.vndemorci ex fententia
traderetur. Veniunt autem eum quæftionibus quad cum
vinculis, quibus rùptis toties liber exiuit, quoties ab i-
piis fueratimpetitus. Licet (inquiunt ) cenjum dare Ge-
fari annon l , Laqueum paraueruntpedibuseius, fedin-r
ciderunc in ilium Reddite ( inquit ) qua funt Cafarjs Ca-
fari,&qua funt Dei Deo. Sic 8c de:adultera , MoyfeSptae-
cepit huiufmodi lapidare, quid tu dicis î Ille fic vincula
rupit, vt adultéra liberata, illi fua fententia ferirentur
& propriae confcientiçaccufationibus lapidarentur.Tan-,
dem ille Sampfon àmpre meretricis refolutus in fom-
num, nudatus crine-, fortitudine pariterfpoliatur,Phi-
liftinorumque traditus ppteftati, irriiioni patuit ÔC do-
lori. Sic & meus Sampfon amans meretricem , quaefub
omni ligno frondofoj & in omni collo nemorofopto-
proftrata, quot idola venetabatur, tot quail adulteriis
polluebatur, crinemdepofuit, fortitudinemabfeondit,'
vincula iufeepit. Elapfis difeipulis quafi'caluusafcen-’
dit locum Caluariae, & Iudiorum traditus voluntati,ir-
ridetur pendens in Cruce* f'
Cernens autem Propheta in ipiritii lætitia vaefana
perfufos ante Crucem agitare capuc, improperare mi- ùfat.xf.w-
raculajfcaderc defeenfum, hanc ineptam compefcit lae-
titiam dicens, Ne Uteris Philiftxa omnis to, quia commimta ^
eft virga f jj percuforts toi. Percuiforem fuuro putabant i-
pfum I e s v m , qui percutiebat terramvirga orisfui, ter--
la uuicin r y . - nr ~:cat]onis obti-! ram cogitantes , & terram fapientes falutaribus vern
d t Q ^ d o t u m m o t t e s R e x Achax ï Quando Î bisebttipiens Scubas & Pharifeos, nunc feperfekarx
nuit, tiuando g rinminns oer Prophctam, guens.ntmc hypoctlfisnotans.nucauantlpcondemnas,
perteimpfetum eftq , r^ n-irtnCruceprindpatui ; V.vobK,mt{aiuSmb.&Phiirifti,quieJ}iifmifipiilihuiial- MmxpaSf.
& p o . e f t a t e s , M u l ^ j M S T O F O' — ^ H S 8 I S B
que fortes quamdiu diabolo« m omnes gemes De parabola quoque qua colon !, quibus commiffa eft
poteftarem populus lud*omm fea prfepenta e ^ ^ vinea^primumfemos?potoemoautemocciderunr ha.-
debat habens remplum a fo te .e p h o d , baraph, , ^ ; cumlnterrûglntc D o-
Sacerdotes fie c 1 f 1*" . . auo videlicet diaboli. mino, quid feâurus effet Dominus vineæ ralibus agti-. Ara ( 1,
“ ’ 1 tooomt t ,I*X , * S; , t i(. J< rcfp0naercnr.Ar^ÏM malèperiet, & ritifamfium b«(-
detouaum eftimpermm . » K t f * | bitaù J , c o t o .QuorumlententiamSalu^ornoningrad
riarum onere [î] ' nominum cr'ucifixe- tciccipitns,ideo,iacimt,au{mturàvobiingnumDlb,&darah/^
poftmodum in'eto^dilcipulos gralfebantur. Vn- te « rg s» » te ti/m ô » .e i« .. Ciuo'modopræterea.percuffi
de & infelicitas infelicitati fecceffit, donee abrafi de | fent,quand? de cenfe Cscfaris rogatusfententiam, Red- '
terra viuentium , à terra eriam motientium , qu* illis Sctd |
fuerat in hereditatem conceffa , p=„.tus[r] dcleren- | êcdcadultctaïudlc,umex,genres vtvel Moyf. obn.aret,
tur Hoc ergo onuso^pit fpiritualker fieri, eumintcl- 1 velleges mdericotd,*F i eterirer,v.rga ons fe, quafigra-
fobfiis die Achaz feos in homines amifit imperium, ! u.terpercuffi, cumdiceret, ,pn- * - - « .7.
ouodfaaumetoid etoreuelatumpropheticirianiio,quo mmmittamUpidmmutat^aus?o& vnumexierunt, cum
R e x Ifracl Achaz mortis debitum foluit. Nc Uteris ph- j fola miferreordia felam mileram relinquentes. fo q i
l..iÀjia a omnis t..u.. ..,. ..q..u..o..n_i_a_mo (cl imnivmni.ni unthaiT eefjfla rvisi rtgoai. pojfejfmsm.^
velut percuffionibus eius liberàti, iniultant in Cruce ^
Recordamini fiatres confilium illud, quod contra Do-
pendenti, p«e lçtitia caput mouentes & dicéntes. Sifilius
mikum populus ille legitur collegifie , in quo aCaipha
Dei éft àeftendat de Cruce. O Philiftæa l O ebrial O potiona-
pomifice deeretum eft, oportere vnum morihominem
ta !o væfanai Cadis, ruis, profterneris. ComminUta tibi
ne gens tota pereat : Sr enim ( inquiunt) dimittimus eum
videtur virga, ideftpoteftai percufloris tui ; çapto inful-
fic. emnts credent in eum , & vement komani , & tollentno-
tasSampfoni, Cui capilli abrafi funt, cui eruti funtocu-
ftrum locum dr gcntem.Trepidatterunt timore, vbinonerat n-
li 3 ne Uterü Philiftaa omnis to. Morietur Sampfon ,.com-
mor. Viderat in fomnis Sandtus patriarcha Ioiephquod
minuta videbiturpoteftas eius*, fed mor* eius tuaeftde-
efletd fotribus adorandus,quodne fieret venditurin Jt~
folatio,filiorumoppreffio > &gloEiæveftræ diminutio,
gyptum, pep quod tamen accidit vr fieret. Occidendum i-
ruina rempli, fublatio facerdoti), totius plebis difperfio,
t aq; Chriftum autumant, ne credentibus in eum popdlls,
Ideo ne Uteris PhiUjiaa omnis to, quia communitaeft virga
Romanieis & locum auferrent «gentem,, cum ideo quia
percujforis toi. Quod autem dicit ( omnis to, ) magnitu-
occifes e ft, rotus in eum crediderit mundus.mhilomi-
dinem gaudij , quo in Chrifti morte exultabanc, ex-
nufq;venerint Romani,& gentem eis abftulennt & lo-
preffit. Ne læteris, ne gaudeas,ne exultes, ne infultes,
cum. Vcrumtamcn ab hoctimorefibi vidcbanturlibera-
non enim tantum fce.lus diuinaiuftitiadimittetinultum. 1
I t i, quandopofitoincrucelESV, 8c in mortem rcfoluto,
Quoniaih enim charatterem veritatis non recepcrunt,
vt falui1
[jfai.H.z9-
Jfai.n.i
vt falui fierent, mittetillisDeUsoperatorenrerrOris , vt
credant mendacio, HincDominus in Èuangelio ,Egoveni
(inquit)iw nominepatrismei>&non recepiftisme-, alius venietin .
nomine [no,ilium recipietis. lpfe eft operator errOris, à Iudæis i
infine faecuii fufçipiendus,digno Deiiudicio, vt qui con-
tempierunt Chriftiim,habeantantichriftum. Vnde fub-
iungitur.Dcradicecolubriegredieturrégulas, &femenemab-
forbensvolucrem.
Cum ian&us patriarcha Iacobfiliosbenedieeret , &
inter ceteros Dan benedicendus accederet , ait de eo,
Fiat Dan coluber in via, ceraftes[6] infemita. . Colubrum
eum quidam idcirco aeftimant appellatum , quod fer-
pencis ilFius tortuofi machinamento , de eius femine
Antichriftus fit nafeiturus. Sicut igitur exiit virga de
radice leilè , &flosderadiceeius afcendit.id eft Ch^iftus,
ita nimirum de radiee Dan qui didtus eft coluber , egre-
dictur regu lus,id eft antichriftus. Regulus, .qui & bafili-
fcus,re-x ierpentiumdicitUr, afflatufuo atqueconfpeâu
homines perimens. Comparator âutem ierpens ifte
antichrifto , qui eius virtute Sc malitia plenuserit,& rex
eft ierpentium, ideft princeps daempniorumjeuius affladitis?
Ait ergo Etpafcenturprimogemtipauperumy & pauper esfi-
ducialiterrequiefcent. ■ VerefiducialiterinChriftorcquie-
uu: Petrus , quandoprscipientibusfacerdotibus, ne lo-
querentur in nomine Iefu, rcfpondit , Obedifeoportet Deo
magis quam hominibus. Quanta etiam fiduciä quiefeebat
Paulus, quando in conipe&u iudicisftans, tamfortia
de Chrifto eiufque praeceptis difleruit, vt tonicruuM ver-
borümeiusFeftusnonfuftinenS , Infanii ( inquit) Paule,
mult aliterate adinfaniam prouocant. Sane qüies ifta tran-
qnillitatem mentis fignificat , qua nec fuis perfecutori-
bus irafeebantur quia nullo , aduerfus odientes fe,
odio mouebantur , quia pro inimicis orare , malefa-
• cientibusbenefacere,pro eorum vita, qui[t)]eorum yita.
mfiti<;bant,didicerant laborare. Nine eft quod Ste- .
phanus pro lapidantibus intercedit, . Petrus verberanti- ^9|
• busverbum falutisnon fubtrahic ,' Paulus pro eis qui te- & +1.' 1
meleumlapidaueränt,quinquiesverberaüerant,pluresa i.CeMi.24
quibüs occidereturparauerant,tnftitiammagnam habet,
Sc continuum dolorem cordis.
Sedillis fiducialiteragentibus,&in charitatis fuauitate
quiefeentibus, quid Philiftasisfadum eft^a quibüsSam-
pioninöftroillufumeftjaudiqüodfequitur , Etinterire
tusnequitia , «Clllumiiiaiusfeientia , , Sreliquias tua irio lin te *
cam occidet. Quos emm faille atom* , M V * ciaIn. Radicem phpuli illfes,ipfam ciuitatem polferous
putaeflepercuilos ; quos autem malitlacogit,elusafilatu | intclli gere, cuivcbesc*tera:,OmBiaquefebuibai1ainiii.
Matth.y 3.
Rom. 8-3J..
fciaselTeocciios. Etfemen(iru)uh)eius abforbens volucrem.
Singulärem numerum ponte pro plurali.i; Sicutbonum
fernen verb urn Déi , ita proreito fernen peffimum verbum
antichrifti. Verbum ita que eius , prædicatio eius,
doólnnaeius , quafi fernen eius abforbebit ludaeos,non
omnestamen , fedillos i quifuperbiatumidi, necad
ccelumpofiuntafcendere , nee in terram per humilitar
tern voluntdefeendere , fed ficut volucres inhocinani
inter coelum pendentes Sc terram , corum merentur con-
fortium , quiproiedlidecoelo , inhocaëre caliginofo
fortiti [7^] funt locum; Poteft & per radicem colubri,
diaboli malitia fignificari,quam iufto Dei iudicio, contra
Iudæos permilTus eft exercere , ad eorum incericum Gen-
cesmeicans , Sc ne fuæfaluti confulerent Veorum corda
obdurans. Deradice enim colubri .ideftexfuggeftior
ne diaboli egijefTuseft regulus fuperbia , odium , indi-
gnatio Romanorum , quorum tunc Imperator pèffi-
musNero, regulovenenpfp npnimmericpcomparaiuri
cuius fernen,id eft voluntas, quam ex colubri afflatu con-
cepic 3 Vefpàfianum raifit in Iudæam , qui cum filio
fuo Tito omnem potentiam, 8c fuperbiam , Sc gloriam
Iudæorumabforbuit. Et paftcentur primogeniti pauperum.
Improperat fermo propheticus infelici populo odium,
quod non folum in Chriftum , verumetiamineiusdifei-.
pulos exercebant. Quamdiu enim eorum durabatim-
perium , non cefiàbac à difeipulis Chrifti perfecutio Iii-
dæorum , à quibus ali joccifi,alij lapidati, ali j fuis fugati
funt fedibus,alij flagellis attriti.
Gernens itaque Propheta in fplritu , poft hæc omnia
Iudæos muleis malisaffe£fcos,Chriftivero difcipulos,poft
eorum perfecutionem , imo Sc in ipfaeorum perfecutio-
ne , bonæconfcientiæconfidencia alacres , Etpafcentur
('inquit ) primogeniti pauperum. Pauperes funt de quibus
Dominus in euangelio , Beats pauperes Jpiritu , quoniam
ipforumeft regnum ccelorum. Ifti funt pauperes qui abre-
nunciantes mundo , 8c omnibus diuitiis eius,valefacicn-
tesetiam patri Sc matri, fratribus Sc fororibus , agtis Sc
pofTeffionibus, nudi nudumChriftum fequuntur. Querum
omnium primogeniti fanólifuerunt Apoftoli, Sc di-
fcipuli Chrifti, qui hanc primo doótrinam ex eius ore àu-
dientes , fecura confcientia dicebant , Ecce nos reliqui-
mus omnia & fecuti fumus te. Qmd ergo [ft ferit nobis I Hi
ergo primogeniti pauperum çum viderène Iudæos fame
verbi Dei laporantes , ôc Romanis eorum metropolim
oppugnantibus,fub maximo timore viuentes', ipfi diuini
verbi dapibus, Sc multorum fide ad Deum qüotidie con-
uertenciumpafeebantur , 8cinbonæco.nfçientiæ tran-
quillitate , Scfpeifan&æcertitudine quiefeentes , cum
magna fiducia proclamabant, QuUnosfeparobit decant ate
Ichrifti, tribulatioy ananguftia^nfamsyanpericulumyangla-
F
tebancur j ficut rami à radice, fic ab eaftatusfuiprofperi-
tatifque expedantes viriditatem. Et certe cum plures in i-
pfa ciuitate óbfidióhis tempore, peft^ fæuirerit, fames tamen
cætefts præualebat, per quam defenforibus yacua-
ta captioni facile patuit , & Romanoexercitui yidotiam
miniftrauit. - interiitfameradixeius , quando incenfo
templo ciuit^s paritet ruit , 8c tota ilia nobilitas aut fame,
aucgladio [ii]periic. Superfuerunt tamen ineodem loco
parùæreliquiæ , quænihilcorredionis de tantacala-
micate fumentes, abÆlip Hadriâno véNutcrfedi fùnt,
veldifperfie, itavtnëadhùcquidémineaterra, quæeis
data fuerat quafi in perpetuum poffidendà,vel vnus inue-
niatur Iudæus: Poflunt Pontifices 8c Sacerdotesradix
gentis appellari,quoniam ficüt vitalis fuccus à radice procédé
ns,peïtptüm arboris corpus ramofquediffunditur,
itàperlegisdodrinamà Sacerdotibus miniftracam , reli-
quæ plebi falutis remedia parabantur. Qui quoniam \-Aâo.\'r 46
verbum Chriftifepulerunt, &indignosfèiudicabantj:e-
g n oDeijipfisfamepereuntibus, eorumreliquiæ , ideft
cæteramultitudovitam , quæ Chriftus eft , defêrentes,
æterna morte putiici fuht. Hæc fecundum futurorum
præuaricationem dida , mqraliter funt répété,nda , vt
“fidem , quam prophetiæ veritas confirmât, ornent mores,
vira commendet , finis coroner. Ethocquidémo-1
nusPhiliftiîm , non fecundum id folum intèlligendum
e ft, quopremiturPhiliftiimvelopprîrnitur , fed etiam
fécuftdum hoc, q u o i vel ptemit vel opprimit, Cauea-
mus proinde fratres chariffimj à Philiftæis opprimi, quoniam
vt non ptemàmur cauere non poffiimus. Sim us
ergo ficut Sampfon Nazaræi,id eft Domino confecrati, Sc
etefeente capitis noftricæfàrie , fandiefficiamur. Cri- H
nés noftri, in quibus eft noftra maxima forntudo , non
prodanturmeretrici, Sc fie née vinculis conftringj, nec
gladiis terreri, necincludi carcere, nec i mulcitudine po-
terimus fuperari. Et fi forte exultent Philiftæi, 8c fi ali-
quandocapti.videamur, eorum iamvinculismancipan-
di,audient à Propheta, Ne lateris PBliftoea omnis tu,quoniam
commimta eft virga percujforis tui. Scd quia hæclaciusSc
manifeftius profèquenda funt, reparemus filentio vires,
fenfumpratione , Sc ad hæcindaganda myfteriacraftino
conueniamus, ad laudem 8c.gtoriam Domini noftri
I E s v Chrilti [12} cui honor Sc gloria in
fæcula fæculorum. Amen.
•T
V A R IÆ