1 Cyrilli.
idEphtf.*
, j - P e jf o n *
! Tûnttatis ^
l funtvnum ' pnncipium
D. Gennadij patriarche Confiant.
r ^ CvrillàsinEpiftolaadNeftoriam» induit: Nu~ iia^umG&'EpifioUmquatl/adicitHr&TbeodortimMçpfiiefiïa,
« g f f l f f i ï ï S B Et Doft oauca ■ Genttut f mifiiiqm4d«afus^tQiomm..Thtçdmttimmihum&b.c-
&idemfisnificanti^usifcUicet,ptr1&:e**PauhisApofto-
. , ^ P ,• rmtnifdftumexmûliere.Et
ôCïdemU2nincanuDu»,»^‘'-v‘->/'**>— i _
lus ad Gaiatas iivMiftt Deusfiliumfuumfaftum ex multere.Et
Turfiis idem alibi : Vaut Dtus, & Pater (inquit) ex quaomnta,
é -vitas Domina: ufuijirquim amma &vmsSpmtutjantlus
».T- ___: liapre.vnun
m c a , OC lCpUlUctlyUVmUO ■'«.«y— V*î;
per^um de filio dicicurmedimndemonfttetprôceffionis
[andtiflnwiSpiritus ex Pa^è y addiadipirabilen^Gregpr
nurnNÿflenum in fermone ad A blabium, ëuius inicium,
I t Z r ” &opTceil&ptmdpmmomniumftrtSperfo- M h I
^ ^ ^ S fn u sD e u L i iu U i 'p n n c ip i am d i c e i iù i s , ! &ca»fuim, ma mgamm m quotantuma mumaiaUtrôd^
flasivtqûætovnus q P P p v ip m ipim„,,qmibmccaufam4 tcredMus-.àUervmcum
Bones,M,per,&>»-P g g ; ■ _ Pj(, Spirituriivtpef- miUig;imus,bicimnmmcdiateexprim;altervenptrimqM
M de Pâtre dicimus* mmtdUtta frim t8,it a p u n ^ r aM hM ^m a am a .
fiKti^dederitriuSjipdeamPamrerei'ufeiuS.Etqüando» lncJfe,quode'uUmipfi&ynigmtiratiommrefiruat:&Spiritunt
hFihodedemno .JB ncr„ rrusfenumir,p«rquatmedium xbeaquanamaliseiiadpatrmrelatummnpMetMosU*
I g | naashicdeconianaaidifereta,ueTheologkfet-
figmacat.quippe i u i sm n cp et medium M- I monemhabens ,
eum dicimus, es PtfBe, ^teHig^miMtunc,pet „ ir „„fonamm.diftiÄSuicqueeaScaufa,acinQuit:E/r«»-
» Theodori-
I tusCyrSfis,
V Neftorijdi-
I Idemhabes
Tjîn Colmar
D
HierofolymitzHycûpriorin
■
; S. Penteco-
! ltcn.huius
Siblioth.-’
Exj.fÿnodo
emnQiciuiuüjtAr»»► ) -- . 'I ,. _.
iifcfan&um procëderë Spirirum. Quod atiteitt dittio ,per.
caùfam fignificet eandem quam, ex : 8c qüodinter le pote
ftatis eiuiderri finf,hinc manifeftum eft«-
” S E C T i O. I II«
^HeodorkusCyxiEpircopus,adS.teniamryiiodurn;
J . quum ea îfinita veniffet cum loan ne Antiochiæ “ a-
triârcha , qiii ïéxïïCvigmtiEpifcopôs fecum addujtetaK
videüsiam lÿnodum petadfcam eflè , Neftoriumque damnatnm,
CydUumquepræualuiflèi perturbants eft,&in.
duodecim capiubiBqûEeaduerfusNeftorium anteaeatr
I derat, CjÄllumteprenendit. Isigitur cifrn Neftorijriua-
pulus effet, aduerfiis magnum Cyrillum impetum-tecit,
vtfuomagiftro opitularëtut. Etinnono capite fv b i Cyrillus
dicit : cum film proprium exfétpfo&mfâpfoeffenttaliter
infitum habeat Spiritum fanâum-.vat'tcinabatur.Theodotitm
refpondet-.Si, vt etufdem nature CyrtUusdtxit,& exPatrepro-
cedere, iamconfitebïmur, &tanquampiaeiusverbaretipiemus:
Si vero tanquamexfiîto ^velperfilium ^effentiam haberey vt bla-
(bemiam & rem impiam earn nrtciemus. Audis, quopacfco
Theodoritusdia3ones5Px,&^r,reforraidauitinSpiricus
{an^procëffiofië^ideocumhorrorediçitï/ v « ’<»«arjwio,
velperplium. Ëtiureibinmuit, vBi^rimendi ratio non erat;
Vc4vosfadtis/NamcümisomriinonegaretSpiritumafir
lio procedere, quemädmodum & v os: neque ex filiojne-
qucper filium, recipit j vos veto, perfiHujn, etiaittinum
confitemini j ex filio^ fteque audite {uftinetis jideirienim
fecundumT heodorirantfigniBcat. Quod véro perfilium
c-onfitemini; Damalcenus, in oftàuo & trigefîmo Tfeeo-
1 logiae{uaecapite,exPatrë per filium^perte elarriats S&^fQS
i:magga vbce czams\Spiritushonitatein communicant, exP&
treper te procédons. Et in cànone dominiTbeQphanisiuEéi
tecoften, ode fexta: tuflitmmdeitacisexPatreperfiliumproc^
<fc»yJdtaraenj'quanquamp{anitis,abriegatis.AtnoS'Cüm
audimuslànâros ea verbatepe dicéfts.ratetdurniquidem
ex Pâtre &Flio fine articulo ; interdum-veto, ex Pâtre &Pt-
/w^cunvarticulo, 6c,ex Patreper Pilkm , & ex Pâtre &exPi-
/w,&effe ntialiter ex ambobus.&ex vtroqüe proçeditpn-
telligiraas diélionem^er,eflè caufâmquara THfeqdoritus
eum metu & horrpre vicat. Refipifoite, & vos orô^ v r a 4
mi Spiritus prqcëffionem ëtiam exi filio proccd*« non
redperet, imolibri eius excommuôicati funt, quos ad-
uerim facrum Gyrillum feripfit | audi terriumdè^imum
crbut-exa'ëlisfanëtæ oecuménicæ quintæ ^hodi. Sïquis
efusdjwdeämcafua,idemc!iniTh^o.;'o6^'Ne/iôri(?/^«««fWi'ea
<& eorum impietatimdefendèndo , $iéc anathematfzaueritante
■ dtâafcrjpra,&eotquifimilia'hisfaißrmu, velftnuiM,&àmnes
qui aduerfus reliam fahäi Cyrillt fiddmrènferipfertint, &duode-
cifneiui capita,& in ea iwpietateobieruttt-,anathemafit. Simili-
t e r f a n t t a i è x t a f y n o d u s , c a p i t e n ö n o i n q u i t : SiquisTheonit
perronarum, di ftinguitque eas câufa, ac inquit : Effen
tïa\ ~& nature idèntitatem confitenies, id eft , eius vnionem
(quippê cumvnum fini, tres perron*, naturaj & dëitate,
nëcaliqùidfitpriüs,velpofterite)dÿrf»fww»ô» negamus,
quainter fe différant : nam fécundum caulâm & cauiâtum
differunt, & alter diftinguitur ab altero, credimufque
(inquit) hunceffe caufain, ilium aüte.m cau&tum, id eft,
Pafrem caufam, Filiqm vero &;Spiritum ,dcdufa. Née hic
confiftit, fed ftktim lubiungit : & cum caulàtum ( inquit )
fit ex caufa,id eft, eu filius, &fpiritus ex caufafint à patrej
aliam videlicet rurfus intelligimus differentiam. Alterum
enimfiue filium proxime& immediate exprimo , id eft,
ex Patres Spiritum vero proxime ,,per filiüm rnediate au-
tem ex primo, Pâtre videlicet. Nupi hiedidipnera,/»«^
medium denotare intellexifti;, & diuinarum diftinétio-
nèm pe.rfonarum quam fanârus hic facitî & quod nos rë*
été diiïoluimus ? & quod vnigeniti ratio optime feruatur
infilio v ne'dinediûm hoc, filij naturalem Spiritus ad Pattern
töllitrelatiónem îReconciliaminiergo,rogo, Do?
mini&Fratresmei. Sed façer à Damafco loannes accédât
, vteadem mecum teftificèttir de præpofitione , per.
quodque ex Çatreper Filium Spiritus iànâjusprdcedit,
hicenim , câpite Theologicarumrerum tertio decimo,
euiusprincipium: Diuinitas cuntfitincomprebenfibilisomni-
no impriminomine non poteïl, fie ait:îpfe quidam mens em pâter
ma occultàdiuimtatupotentia patrisexpdtreperfilïumprocedit:
vtipfefcit. Quod verodi6lio-,prr i caulàmfigriificet; iam
diCkurheftne-: repeter© oportew Sandus præcereaGyril-
lus,in fecimdo sdfelerméami inqu iv.fmiïum Spiritum ad-
des \ quiexPatreperfiltumnaturaliterprofiuit. -Idemin&cmidoThefautboirn.
in fennone^ cuius titulus,quod ex efièn-
tia Patas&Fili> Spjritus fariiftus eft, fie narrat vQmdigitur
Spiritusfiùftusqmirinobis efynoreffeDeuonforinès oJlendit,pro-
ceditautem expatre, éfilio^apertumell diuinaejfe effentia effen
ti'aüter in ea, &ex eapmedentem. Profiliunt ex fchifmariçis
quidam calümhiatores|ae effufe ridendo dicunt ad nos:
Qujd rurfus ôCetholici,ad hoenobis refpondebitis? vel
quam reddetis rationem, fcripturamcau illando, cum E-
uangeliftàaperte, ôc^aredicat, quod Spiritum confpe
xit , myfteriorum peritus Joannes quail columbam in
Chriftumdefcéndcritem. Ergo, quodnonhabuit,açci:
' piebat: quo paófco Spiritus (àn<5tus a.filio procedere exi-
ftimàbittir i cum ipfe in Iordane confifteret; &Spirîbüs in
eüm coelitusdefcenderetv voxque patërnafuperne tefta-
Ireiuv.hicellfiliusmeusdiUàusyi^jquomihicpmplacuie Adhos, j qui diuiriæEcclefisë dogmata fubuerturitiéc feripturarum
keâitudinemperuertuhti reipóridendum’exiftimo’ : EIbriëtatëmdifcutitc'prauaïfuafionis,
& maliciæ , facien?
tes hominem pircumfcriptum eum > qui eftindefinitps,
& incircfimfcriptus •, vtfplendidum veritatis lumen cir-
cumfpicercvaleatis, &.nobifcumadDominum clama-
Damafi
Cyrilli
Siufdc;
H
terfànÂafextafynodus,capitenbhoinquit: Siqussweo- cumipicerevaicaui , j Æ . :
VtrefilmDtus ■. te i °mnu qqzcmiquc-habrt,Pater
jarii verba
difta in fy-i
nodoNycçn
I SjmttnUMt-
Expojuionis pro Lomilio tlorentino : Cap. /. 3H \
tuus, vt Deus,& tu habes,\tuaqüediuinapotenaa cundta
comple(5teris,ac nix matris interce (fione, placidum Spiritum
nobis reddis.qui bonitatemcommunicat.&exPÄ-
treper te procedit. Et rurfus cum fis incircumfcriptus, mi
Iefu, & Domine: quanquam in lordane confiftis, pater-
num tarnen thtonum non reliquifti<N unquam mihi haje
in mentem veniat,vt dtcam, eum qua:non habebat aed-
pere:.nam quxcumque Pater habet, h abet&filius:&ni-
hilineftPatriquininfitfilio,exceptapaternitate. Sienim
quod non habet, ip fe accipiebat: vera Arrius protulifie t
dice ndo ,erat aliquando quandomn erat, At id cogitatu tan-
tum eftimpium. Quivult igitur reifte fentire, talianon
credat, ledvtlacer Athanafiusiriagnusindiuinis, quiin
fermone de incarnata difpenfatione, qui incipit: quidiui-
nasferipturasvolunt imeiligere: fic feribit: ne credat quis,quodait
quodnon babebataccipiebat: isenmßpernedemittebatvtDeus:
&. inferne ipfe eum fufiipiebat vt homo: ex eo igitur in eum de feen-
debat:exeiusdeitate,in humanttatem ipfiustAudisüpk fuper-
ne mittebat vt Deus, & ipfe ipfum inferne fufeipiebat ve
homo: & velutiDeus mittebat, veluti homo recipiebat:
natotuseratin terra, nulloqimodo accelo aberat:quippe
cum in co omnis deicatis plenitudo corporalitet refide-
ret. Cum ergo carne circumfcriptus , in lordane confpi-
ciebatur j (eddeitate cum eilet incircumfcriptus, paternü
finum non relinquebat,'Jide ex eo in eu deicendebac.Id-
eo nihil prodeft quod a Vobis allatumeftpimmo pro ho-
bis videtur facere, vobifq; magnü importat detrimetum.
SscTro IV*
T 7 Ndeigitur otnnino nöbis oftenderë poflîris, no
V fe ex filio fpirituin: eganequaquain video. Ma
noileP'
agnus
IoannesChry foftomus inHomelia quam incarnationem
Domini facic, fic inquit : Venu Cbriftusadnos, dédit nobisde-
feendentemex eo. Spiritum, & corpus noftrum fufeepit. Verbum,
exe»: quid fignificat aliud, quam quod qui exeoproeë-
dic, Spiritum nobis ttadidir? quemädmodum & dileëtus
difcipulus dicit,quod eX- SpiriciJ eiu& dédit nobisj& de pie-
nitudine eius nos omnes accepimus. Cyrillüs magnuSin inter-
pre tatione Euangeli j fecundum I oan ne m fuper ea vetba:
Et ego rogabo patrem & altum Paracletum dabïtvobis :fic dicit:
Cumfilius naturalium bonorum Dei &Patris effèntialiterfit corifors,
datum autem &mifliim per filium.-quippe cum micri non
denotet procedere. Ac de cærero qùando audierimus
Spiritum fanëtum exPatre mitti,non intelligamus ex Pa-
tre ptoccdere.Paracletus ( inquit Chriftus) quem mittet Pater
in nominemeo : nonne concedemus eum ex Pâtre procedere?
maxime. Sed quia diriris in diuinaferiptura non
reperiri, ÔÇ. ex filio eum procedere : vôluniüsidnuncex-
-prelfe oftendere Màgnus Anaftafius Antiochiàé Pktriar-
cha, qui & àfanëlo monte Sinai appellàtur : is eft de quo
fanëta fexta iynodus feribit, rec'tpimusfanäum Anaflafium:
& Theodor us Meluines tefpondit : fan et uni vocat tot us Or tens
hunefancta memoria Ànaftafium j quifuit Epifcopus Antiochia:
&qüi eum non recipit, Deus anathematizabtt: & omnes vna vo-
cedixerunt: Amen. H ic igitur femftus in oratiçne quæ in-
feribitur, De redis dogmatibus veritatis ad nos pertinentibus:
qilaî incipit, de fana nofira fide,fiait: A corpore quafi exemplari
prop ne täte accep to, diuinorum connexionemoftendinras.per them-
bmumproportiontmacfimilitudinem :fic dripiritus oris eius,
ideft, Deifpiritus fanclusdicimr, cum osf tvnigen'tti : & Sp'tritus
rurfusexeoprocedens; net folum i Pâtre, fed tnamàfiliomïffus.
Et panlopoft: atqui Dominus àfimet effe ofiendens;difc'tpulïs in-
fujflansdicebati accipiteSp'iricum femftum. Atidifti, quod
,noh (oluin à Pacte dicit, fed etiatn k fihö? Vbi fiint,quî di-
euncéx folo Pâtre» ftee præcife apponi procedéntemex
-filio ? Non ver^ntUf tot & tantôt Patres reprobare : cum
làn<fta& magna laminaria fine» & aperce dicanc etiâmex
filio, in mulns diëliombus & lÿllabis ? Quo p aclo non e-
rubefciinc» immo clare contradicunt tanta ëxamirtifà-
crorumDoi^orum? fed quid aiunt noui interprètes? Spl^
ritum dicit ex Pàttè.procedentëm & mifliim : non folum
éX Pâtre, verumeriam à filioy diftinguuncque, dicentesa-
liud elfe prdëëdëre, àliud nfitei ,^cpifocedere+ Patti aflî-
gnanqmitci filio. LibentereoSmrerrogatrem ; cumaudi-
fiius à Pâtre mitti Spiritum fàntftum, qui id fignificec : an
aliquidàliudriobiso'ftendit, quam procedere ? minime
veto.Mjfit ( diuinifirmus Paulus inquit ) Deus & Pater Spi-
ritumfilijfutincordanoflra:clxmanttm, Abb.aPater, Nônnè
hic intelligimus, ipfîuSSpirituseffèntiam ? nequaquàrô,
dicunt non petcipiëncesvnam efleSpiritus proceffionem,
qua: diuerfis diiftionibus traditur eundem feruantibus
fenfum; quemädmodum & itî generatione fih) éttenit,
quando audimüs : MifiiDeusfiltum fuum faäum ex mutiere.
eodem modo habet & Spiritumy quo Pater inteüigitur, non j Àd Gaiatas hoc inquit B. Paulus. Etipfe Saluâtorair. ego 4
aduentitium » neque extra: fiültum enim eft » immo dementia plenum
it a fentire: fed quemädmodum noftrum vnufquifqüi pro-
prie itifemetipfo commet fpintum , &ex vifeeribus mtïmis extra
profundit. lair co enim in eum corporator irtfujflault Chriftus,
oftendens, quodvtiex hominis ote fpiritus corporaliter procedit,
itaexÀiuina effentia ( vt Deo cortuenti ) profluit quod ex ea procedit.
Hoc loco fi quis Vult cttra æquitate viderë 8c difeerë,
intelligere licet, ftatimque à fehifraatis pr^iitate deftigere
, & fynodo fubiiei. Cum fit enim, itiquic» naturalium
bbnorumDei&Patris confors Filius,non âdüentirie ne-
que extra,neq-, improprie habet etiam$piritum,fedeflert“
tialiter eodem modo quo intelligitur 6c Pater. Si igitur
naturale bonu Partis eft, Spiritum fàmftum eniittere: cô-
municar vero filius naturalibus Patris bonis non improprie
fed naturâliter & eilentialiter ^fecundum magnum
Cyrillurtt( nee poteftis negare) ergo id habet etiam filius,
yidelicetSpiritum fîmdhim emiteere, non parricipatione
fedeflèntialirer eo modo quo Pacer ipfum efîentiâhcere-
mittit. Attendite huic,inqu^un:attenaite. Symeon Meta-
phraftesin fanériDionyfijAreopagitç vite fermôné,tertia
Oiftobrishæc feribit : qua Corporalis quidern préfetit 'iafuM :fi -
tient accipiunt, qua verofpiritus, inciptunt & in coelum Chriftus
meus effertur,ac inpatriam reuertitur federn,&procedentem ab eo
Spiritum difcipuUs fuis mit t it ad infidélités gentium conuer-
fionem.
S e c t i o V.
AVdis, dcprocedentemeiusSpiritum dicit, ideft qui
ex eo procedit. Arnon ponttur prgcife(dicuntho-
ftes veritatis) procedentem ex filio, fed fi alibi reperitui
ex Pâtre procedere intelligitur,ex filio vero uequaquam,
Pâtre exiui.&veni. Éta\ibi:Paterenim m fitfilium Salaatorem
mundi. Et turfus: Euangelstarepauperibus mißt me. Ëc iterum:
hunt enim Paterfignauit Deus. Et là&toies: Et verbum confia-
élumeft,& babstauitin nobis. Qua:omnia,generatione nl^
exPatfe'demonftrant : idqj vere & fideliter intelligimus;
veluti quaiido dicit : «tigenim Pater iudicàt quemquam,
fed ömne iudfciüm dédie filio. E t ficut P ater ha ber vitam
in fèipfbi fic dédit & filio vitam habere in femeripfo: rion
ènitti prius generauit, & poftea ttadidir ei vitam & iudi-
èium ; fed Vitam genuit iplum & iudicem gentiit ipfùm.
Sic'ôe deSpiritu fànifto,quandoSpirinimPatris audimus,
Spiritum ex Pâtre intelligimus, & fpintum filij, fpintum
ex filio percipimus. At quando audimus» Spiritus profluit,
feariirit, ëmanat, imînitritür,prodit} traditüm, tnif-
film, emiflum, fumminiftratum, efmfum » procedentem,
pfofufiimtperhæcpmnianominâ,& quæcunque aliafi-
milis funt deriuationis,Spiritusprocefllone intelligimus:
ira hand hic dexftor intelligens » indifferenter in Pâtre v-
furpat filio , & Spiritum didt procedentem mifium,
non folum à Pane,(ed eriam à filio. Aniraaduertite, rôgo
per dominum, animaduertite. Acceuat igitur veritatis
præco & confeflor magnus,& Celebris Athanafiu$,vt me-
cum eadeih teftificetur, hic enim in confeflîone fuæfi-
dei, cuius prinripium : Quicunque vitlrfâluus effe a^te
omnia opus eft, vtteneatCai^ioKcamfidem, fic inquit:
Spiritus fàndus à Pâtre, & filio, non fàiftus: nec creaffts;
necgenitosfed procedens. Dôdtorhic e%m didt a Parie,&
filio Spiritum fànâum effê» non fid um , non crea-
tum non genitum.fedprocedentem.Cum in hunclocum
peruencrim, fiibijt mihi vehementerflere, &invocem
prbrumpere cum lacryn#s, & eiularu, & eos deplojrare,
qui fponte fuaaduerfils lucem,oculos qccludunt,KVeri-
Biblioth.Vet.Patr.Tom.t44 :i repu-
Habetur
huiusBibliothecz
ÇlUt*.