FranciæRc-
j s fuerunt
fa-lices piz
cz reris, &
in eodem hominç , lîcut fortitudo & temperantfe qu*
fimt fpecies virtutis moral is,in eodem reperiuntûr,licut
Logica & Grammatica , qu* font fpecies in êodemintel-
leftu. Non eft ergo bonum argumentum: ift* form* font
diftinftæ: ergo non font compatibiles irt eodem fobiefto:
quia Iurifdiftio temporalis 3C fpiritualisficfunttantum
diftinftæ,quod non iunt contraria » fed bene corrtpatibi-
les:quod pater » quia vnum contrarittm non ordinärur ad
aliüa : imo corrumpir iplum : Iurifdiftio ailtem fpiritualis
ordinàtur ad temporalem,vel è contra,8C melmsùmô de-
pendet ab ea,ficùt claritas 1 u næ à clantate fo 1 is.
ltemvnalurifdiftio confortatur 3c adiuuat aliam, per
miniexercituumeft. Et fubdit: quid mirum, fi noftra pie-
|.tasiilosdigneturhononuc>quibus Deus in fuoeloquio
j honorem tribuens, Angelos & Deos appellat ? V.ndc 8c
I ibidem rgfertdeConftaqtino Imperatore, quod cum fibi
oblataaccufationes contra Epifcopos fuiflent,libellos
I quidem recepit: & eofdem qui acculati fuerantepifep-
pos conuocans, in eorum conlpeftu libeilos quosacce-
I perat incendit,dicens: I te,&inter vos caufes dilponite ve-
I liras, quia non dignumeft vt Vos iudicemus Deo$,qüiä
I feriptumeft : Deusftetitinfynagoga 'Dcottitn, de medioauteiii
eorum, Deosdiiudicat. Et fubdititr in eodem c.qüod Pagani
qui Deosligneos colebant 8c lapideos, tarnen eorum fa-
cerdotibus honorem maximum tribuebant. Qujd igitur .quod patet quod non habent contrarietatem.*& per con-
mirum ,fiQhriftianus Imperator,veri Deilacerdotesho- fequens , nonfequitui' propter eorum diftinftionem,
nbret? quafi dicat: non eft mirum, fed debit« m. Et ratio j quin fint compatibiles in eadempgrfona : quod & patet
eft, quia ficut dominus Petrus pridie dicebat, & bene: In de fafto , quia in Cadem perfoiia Chrifti fuit vtraque iu-
hocmundodu*funtpoteftates,facerdotium ®num,! rildiftio, nam Domini eft terra & plenitudo eius. Orbis ter-
foiritualis & temporalis: quae infer fe difterunt.ficut fol i rarum & omnes qui habitant in eo. Patet etiara ex alio:
S c luna, ficut ccelum S c terra,ficutaurum & plumbum. | quia fi non client compatibiles,fequeretur quod nulla
Etideo, fiilliquipueeft inpoteftatemniori, eftafobditis perfona Ecclefiafticä poflet habere iurifdiftionem tem-
honorimpendendus:multofortius,illiquipr*eftinpo~ | poralem:neccaftrum,necvillam,necaliquidaliud:quod
teftace maiori, eftaquibufeunquefibi fubditis honor de- eft valde abfurdum: vnde ex hoc fequitur, quod nulla
bitusimpendendusficutexprefle die.c. folita ,dema.&ob. perfona Ecclefiaftica pollet elfe fobdita Rcgi, cum non
exprefle refpondetur authoritati quam dominus Petrus ' poflitillilubelle ratione fpiritualitatis,fed lolum ratio-
allegabat pro fe, videlicet: fubteäi eßote omni, b.c.propter j netemporalitatis: quod elfet inmagnam derogationem
Deum : & ibi loquitur defobieftionequaeeftpropter ne- j honoris Regrii. Patet, igitur , quod iftae iurifdiftiones
celfiratismeritum, non propter neccllitatisdebitum. Si j font compatibiles ,non obftante earum diftinftione ab
emm loqueretur'de fobieftione quae eft propter nccelfi- ! inuicem ; & pet hoc, patet relponfio ad omnia ilia per
tatis debirum :lequeretur, quod quilibet Epifcopus de- j qu* dominus Petrus probat * diftinftionemiftarumiu-
berctefle lubieftus pauperiori vend* quae-fit Parifius, I rifdiftionem. Hispr*miflls , procedo ad probandum
cum textus diczv.fubditi efioteomm creature & human<t:diÖ:a ! quod tails iurilciiftio temporalis poteft cadere inperfo-
autem vetula,eft humanacreatura. Dedignitateepifco- nam Eccleiiafticam, habentem iurifoiftionemlpiritua-
pali dicit GiegormsmPaftoralifoo: ficutnonQr&fobli- lem:&primo,.deiurediuino,& teftamentoveteri. Ad
mitas epifcopalis, nullis poterit adæquari comparabili-
bus: fi Regum folgori compares, quail plumbi metallum
adaurifixlgorem compares , quippe cum videas: Regum
colla 3c Prindpum : fobiecfcis genibus, lacerdotum deo-
fculata dex tra,orationibus eorundem fe credere corarau-'
niri. Et quia Reges Francise præcæteris regibus iftiim honorem
Prælàtis împenderurit : idcirco præcæteris Regibus
prolperati fuerunt, quia Sapiens dicit : qui honorât pattern
fuumûucundabitur in filtis: Et fequitur ibidem:*/«/ honorât
patternfuum,viuet vita longiore. Iftud eft ergo fignu m ti-
moris Dci:&ideo dicitSapiens,^#i timetDeum,honor at parentés.
Dico tertio, quod aliquis dicitur timere L)cum:ex
integra rerum & bonorum redditiöne:qui enim non red-
dit alten quod foam eft ,,fed conatur vforpare : non timet
Deum. E contraautem: quireddit integraliter rem,dicitur
diligere,& timere,quia fie dicit Sapiens,^«: timet Deum
façietbona: & PCalm.àiudiciis enim tuis timui,feci indicium &
tußitiam. Siciitenîm dicuntlurilhe, & verum efttaliquid
efficitur alicuius multis modis : aüquando ex foccellio-
ne ,aliquandoex commutatione, aliquandoexpræfcri-
ptione aut alia acquifitione, iure,aut confoetudinc,&
fiedealiis. Et quia do minus Petrus,pridie periurildieftio
nis diftindtionem (fcilicet temporalis & Ipiritualis ) çona-
batur probare, quod habens iurildiâionem Ipiritualem,
non debebat habere temporalem : alioquin non effet di-
ftinctio.fed potiusconfufioiurilHiiftionem: Idcirco vqltf
probare oppolitum : quod ilbeiurifdiâiones cpmpaabi-
ies font in eadem perfona , & maxime inecclefiaftica:.&
hoc probo ram iure diuino & naturali,quam iure canonir
ço &ciuili, confoetudinario 3c prfoilegiato.Tamen prius
præmitto, quod formre acciden taies quædam font fie di-
ftimftæ, quod non contrariæ fun t, fed dilpares fiue difoa-
ratas : ficut albedo & dulcedo, & aiiæ form«: & aliaefont
formæ quae font fie diftinClæ, quod non font contrariæ,
nec font compatibiles in eodem fobieâo , vnum enim
contrariumexpellit aliud, quia importât negationem al-
tertus^Vnde, contraçiafont quæ î fe inuicem maxime di-
! cuius euidentiam , eft feiendum quod Deus poft crea-
tionem mundi ôc hominis quafi vïque ad temp us Noe,
mundum per feipfom regere voluit minifterio Angelô-
rum. Vnde 3ç ipfe contra Cain fententiam proculit. Noe
autém, qui obtulitholocauftum Domino, 3c ædificauit
altare (quod pertinebat ad folos làcerdotes) habuit regimen
omnium qui erant in area : idque in temporali-
bus. Melchifëdech qui fuit lacerdos Dei altillimi, fuit
etiam rex Salem , 3c vtramque iurilHidfionem habuit:
dicit enim Magifter hiftoriarum, omnes primogenitos,
à Noe vlque ad Aaron, fui lie làcerdotçs : qui in conuiuiis
&oblationibus populo bènedicebant, 3c habebantius
primogenituræ, ex quo competebat iis regimen aliorum,
Moyfeseft de quo diçkutiMoj/fes & Aaron in facerdctibus,
eius :qui, & Aaron & hlios eius confecrauit in facerdo-
tes, 3c totum populum Ifracl, quantum ad temporalia
îudicauit ,& in caufis hæreditariis 3c mere realibus, ficut
patet in übro Numeror. 3c in multis aliisloçis. Textus.
etiam hoc dicit, exprelîè vbi dicitur fie : fi difficile. & am-
biguum apud te iudicium ejfe projpexeris, inter fanguinetn, &
fangutnem, caufam & caufam, lepram & lepram >furge&.af-
cende ad locum quem elegerit Dominas Deus tuas, & ventes ad
facerdotes I f uiticigeneris, & ad Iudicem qui fuerit illo tempore,
quare ab eis, qui iudtcabunt tibi iudicij veritatem, fequere eorum
fententiam : qui a,utem fuperbierit nolens obedire[acerdotis im-
perio & décrétéludicis ,mortetur homo ille. Ecce quammani-
fefte dicit, quod ad fecerdot-em pertinebat iudicare, non
folum inter lepram & lepram, quantum ad ceremonialia
& irregularitates legrs : fed inter fangutnem & fangutnem,
quantum ad criminalia : & inter caufam & caufam, quaür
tum ad ciuilia.-7 temhocapparet de multis Iudicibus, in
libro Iudicum. Samuel etiam qui foit Propheta & là-
cerdos , etiam populum totum in temporalibus diutif-
fime iudicauit : imo quando populus petiit Regem ,di-
Iplicuitmultum Domino : vnde dixit Samueli: nonteab-
iecermtfed m* ne regnem fuper eot; imp ex tune, durantibus
Règibus in populo Dei, quànidiu reges yfi font,confilio
ftant.&in eodem fofeeptibili vicilfim infont, non fimul; •-lacerdotum & Pontificum, bene fuit eis & tegno: quan
ficut dicit Philolophus in prxdicamentis.Sediliae form* ; do afitem dimiferunt confilium lacerdotum 3c Pontifi-
qu* font fiediftineft* quod non font contraria*,fedd|lpa- cum , regimcnieorum fadtum eft in diftipationem, & fi-
rat*, font compatibiles in eodem fobieifto, ficutquanri- naliter dudti font in captiuitatem : qua in captiuitate,
tas , 3cqualitas,quia diftinguuntur genere generafiifi.no populus ex toto regebatur per facerdotes fe Prophetas,
lurifdiaio
temporali,
compatibi,
ii* cum fpj
rituali.i,
eadem pi
for»».
* For.
Incompati-
bili tatem..
Ecclefiafli-
ci pofliint
habere &
poffidere
iurifdiftio-
nein Ecclt-
fiafticam.
Sacerdotn,
in couiuiii
benedicem;.
Benefmt
Iudçis qui-
diu Reges
vfi funt co» filiö facctficut
j jpit. u ..
j J.UU. I(S,
! U ArM ' t
Cont, Petr.de Cugneriis, pro Eccl Uber. A ft.l,
licut&perEfdram & Neemiam. Nouiflinie verojopc-
ra Machabaeorum ^ redudtum eft regimen ad facerdotes^
3c iidem fuerunt Rpges feu duces popdli, habentes regimen
tam in fpiritualibus quam in temporalibus ficut
fegitur.i. &i.Machab. de Matachia & filiis eiiis ? yidelicctjluda
Machabæoi lonata, Simone, & Ioartnefilio ^lij Epifcopi jficutDifcipulis j Curari : vt apparet ifi glolT.
Simonis •, qui in omnibus j tam fpiritualibus quam temporalibus;
prxfuerunt populb Dei; Quinimo Hieremi*
qui fuit de laeerdotibus; ditftumeft. Conftitui te faper gen-
tes & regna, vt euellai , dijperdas; deftruat, & difiipes^ (edifices &
plantes. Quin etiam tempore Iudicum; Eliachim fecer-
dos, in temporibusiudicauit:extotalexvetus, plena eft
iftis. Secundoetiam, pro hoe;ex nöuo teftamentö:Chri-
ftus enim non lolum fecundum diuinam naturam (fecun-
dum quam omnia ex nihilo creauit, &per confequens
cratDominus o mnium)imo etiam fecundum humanam;
habuit vtramque poteftatemj lpfe enim fiiit facerdos fecundum
ordinem Melchiledech ; & habebat in vefti-
mento 3c infaämöre feriptum, Rex regum, Dominus domi-
nantium. Per veftimentum aurem 3c femur intelligitur
humanitas per quam iungebatur diuinitati, ficut veftis
veftito. Ipfe etiam de feip fo dicebat data eft mihi omnis po-
tefias in coeloi&in terra: 8c in Epiftolaad Hebr*os, dicitur;
quem confiitutt haredem vniuerforum:3c in Plalmis,& vt dixit
Apoftolus; Minuifit eum pdulominus ab Angelis,gloria &hono-
re coronafti eum, & conftituifti eum fuper opera mdnuum tua-
rum: omnia fubieciftifub pedibus eius ioues, dr bou.es vniuerfts in-
fuper &pecora campi: In eo autem quod omnia fubiecit: nihil ex-
clufetnon ftibiectum et. Ex quo patet, quod quantum adna-
turam,in quaerat minor Angelis(id6ftliumanam)omnia
erant ei fobdita.Hoc etiam patet vbi dicitur: humiliauit fe-
metipfumpropter quod exaltauit iUumtejrc.8c fequitur: vt in nomine
lefUfOmnegenufieftatur cceleftiunt, terrefirium, & inferno-
rum.Ecce patet,qUod fecundum naturam,fecundu quam
humiliatus elfcexaltatus eft,quia fibi fledtitur omne genu.
Hoc etiam dicit B. Petrus in adds Apoftplorum,quod ipfe
confiitutus eft d Deo Iudex viuorum&mortuorum: 3c loquitur
de natura quam DeUsfufcitauit tertiadie: ficut patet ibi-
dem.T ota etiam facra feriptura hoc clamanBeatus Petrus
etiam,hanepoteftatem habuit,quem Chriftus foum con-
ftituit vicarium, &.inftituit: qui etiam Ananiam&Saphi-
ram pro crimine furti & mendacij , iudicialiter conde-
mnauit. Paulus etiam conuidtumfornicatoremiudicauit.
Quod autem Chriftus vbluefit,taleiudidumefle penes
Ecfclefiam:videtiir exprefle dicere textus: Sipeccaueritinte
frater turn, vade dreorripeeub inter te&tpfum folum,fite audie-
ritlucratus esfratrem tuunnfite non audient,adhibe tecum vnum
vel duos teftesyVt in ore duorum vel trium teftiumßet omnever-
bum: quodfi nanatidierit, die Ecclefia:fiautemEcclefiam nonau-
diertt ,fit tibitanquam Ethntcus & Publicanus: Amen dico vobis,
quodcunque ligaueritis fuper tenam, eritligatum n ccelis; &
quacunque folueritis fuper terrain, erunt foluta in ccelis. Ecce,
quam exprefle vult quod inomnireinquaeftpeccatum
vnius aduerfus alterum .* fi file qui deliquit (monitus cha-
ritatfoe)non emendaueric, debet negocium ad iudicium
Ecclefi*referri;quam Ecclefiam finon audierit,debet vi-
tari ficut Ethnicus 8c Publicanus, id' eft, ficut ab Ecclefia
excommunicatus: ita vt neccommunionemnecpartici-
pationem.cum eo habeat ƒ Et quod ifta fuerit intentio
Chrifti: videtur multum probari per hoc quod (quafi af-
fignando rationem huius) fobiungit immediate; Amen dico
vobiSy&c.Vnde,ly qua t«M</«e,vniuerfaliter diftfibuit: ficut,
ly omnia. Vnde ficut Apoftolus arguebat & poneba-
tur fupra in eo,quodfi fobiecit fibi omnia, &nihU dimilit
non fiibiedbum: 3c itapoflumarguere: fi quaecunque lol-
uerit Ecclefia, fintfoluta: & quascunque ligauerit Ecclefia,
fint ligatä : nihil eftin quo Ecclefia non poflit fbluere
& ligare. Vel vt accipiam logice: nihil eft ligatum per
Ecclefiam,non ligatum in coclo. "Et tenet iftud argumentum
per quandam logicalem regulam , quod contraria
per negationem poftpofitam equipollent: Omne autem ,
& nihil: quecunque, 3c nulla, font contraria,& fie,nihil non,
valct,omnia,8c nulla non, valet, quacumque. Secundo,probo
hoc,ex alio textil Luc*, quem dominus Petrus allega-
batprole: volp eum percutere de baculo foo. Dicebat
enim (& , in hoc beiie) quod per duös glaaiosinteliige-*
bancur du* poteftates: videlicet temporalis. & Ipiritualis.
Sed; penes quos voluit elfe iftös duos gladibs f c€r-
tum .eft, qubd penes Petrum 8c alios ApoftdloS: Pttro
autem focceflit dominus Papa: Apoftplis veto fuccfedunt
Luc. i o. ex quo, arguo he; PerduoS gladios jihtelligun-
turpr*did*du* poteftates : fed Chriftus Voluit elfe iilos
duos penes ecclefiam : ergo & vtramque potfeftatbm. iScd
dices , quod Chriftus reprehendit Petrtim quiapërciiflît
gladio temporali, amputando auriculam, dicens ei : Con-
uertegladium iuum, &c. fed hoc non valet; Chriftus enim
UonriixitPetro,quodexpellereti fe, talemgladiumfed
reponeret in vaginam, penes fe, feraandum in yagirta : vt
daretintelligi,quod talis poteftas, 8c fi fit penes Eccle-1
fiam jtaméneius excrcitium ( quantum ad caufam fangui-
nis Jin nouä lege, vult elfe in manti IUdicis laicalis : fecundum
nqtum vero & imperium,penes lacerdoteim
Tertio,probo hoc, exintenriorie Pauli Apbftbli ^ vbi
dicit, quod habens hegotium etiam fcculare aduerfus alteram
, debet iudicariapudlàndos-.vndéfeeit tale argumentum:^
« nefeitis quomodo fanóli de hoc mundo iudtcabunt
& y filin vobis iudicabitur mundus indigni eft is vt de minimis iudi-
cetis, quafi dicat-, non nefeitis quoniam Angelos iudicabi-
tis ? quanto magis ergo fecularia ? Et fequitur : facularia i-
gitur iudiciafehabueritis : contemptibilesfiquifunt in Ecclefia, iilos
conftituite ad iudicandum. Nec obftat quod fobdit A po-
ftolus ibidem:^ verecundiam veftrdh dico: quia illud referri
debet ad hoc quod dicit, contemptibiles conftituite. Vnde
quafi ironice , in hoeloquitur Apoftolus:ac fi dicerfet:
quod citius deberent recurrere ad iudicium contempti-
bilium qui font in Ecclefia j quam ad iudicium aliorum
qui font extra Ecclefiam : ergo multb fortius deberet re-
currete ad iudicium fapientum,qui font in Ecclefia multi.
Vnde ftatirri poftquam Apoftolus dixerat : ad verecundiam
veftram dico, fobiungit :fi non eft inter vos fapiens quifquam qui
poßit iudicare Öfter fratrem & fratrem fuum : quafi dicat : imo
riï.Patet ergo exiftis & multis aliis qu* caula breuitatis b-
mitto, quod vtraque poteftas pbteft cadere inperlonam
Eccleiiafticam, & eft perlbria Ecclefiaftica di<ft*iurifili-
6Honis capax. Nec obftat fi dicitur quod Petrus & alij A-
poftoI?timo eriam Chriftus) parum vfi font ifta potefta-
te temporali : 8c quod in eis non fuit alia ratio quam nunc
fit in nobis:ficut probatur,i i.quaft.i.cafuturam: 8c in multis
aliis cap. Apoftoliab ßnitononrecipiebantagrosnec
prædia, fed precia eorum : qu* tarnen, Ecclefia valde ra-
rionabiliter recipit, etiam cum magno merito.dantium
& olferentium.-ficutpatetde Conftantino,& aliis. Etra-
tiö diuerfitatis tangitur in ditfto cap. pro eouquodApo-
ftoli futuram Ecclefiam in gentibus, præuidebant non a-
pud Iudæam remanforam ;&c. Confimiiiter quia Chriftus
& Apoftoli,ab initiö totaliter noftræ làluri, & con-
uerfioni, ac eruditioniintend, parum area cuiufeunque
Iurildiäionis exercitium infifteoant, attendentes illud
prim* ad Cor. Omnia mihi licent ,fed non expediunt, 3c iUud
Ecclef. Omni negotio tempus eft & opportunitas. Sed nünc per
Dei gratiam totus populus Gallicanus colla Chriftian*
fidei fobmilit : merito igitur Ecclefia inliftit circa deli-
eftorum punitionem , 3c iuftorum iudiciorumredditio-
nem. Eric enim opus iuftitiæ, pax in Ilàia : in iftis enim iu-
diciis hoc folum attenditur, vt vita hominUm corriga-
tur, &c. Patetergonoftra condufio aliqualiter, de iure
diùino fondata. Sedprobo hoc, de iure feu ratione natu-
rali : primo fie ; ille aa iudicandum videtur aprior & con-
uenientior,qui eft Deo proximior: cum proprie ,Deus fit
régula & dire&oromnium iüdiciorum,Prouerb. 8.pw me
Legum conditores, ittfta decernunt: fed perfon* ecclefiaftic*
lunt Deo proximiores, cum lint cleft* in populum pe-
culiarem-Deo, de quibus dicitur i. Petr. £> cap. Vos eft is genus
eleäum: regale facerdotium gensfanäa,populi acqutfitionts,
&c. ergo conuenieUs eft, quod Ecclefia poflit de talibus
iudicare. Propterea nullus dubitätquin cognitio dcpec-
cato,adperfbnasecclefiafticaspertineat: cum ergo talm
non perpetrentur fine peccato alterius partis : patet quod
Ecclefia cognofeere poteft : Item , cuius eft iudicare de