A
Hitr.ij.
B
Î.
Tfilnt. i s .
c
Pfilm. z+.
J0.8J.
Pfalm.fp.
St.66. .
PfiLii. I
PH 104.
Tfilm-toz.
103.
D
Pfilm. zi.
tfilm.63.
'S film. 68.
Sfil.tj. Si.
Pfilm.tz.
Pfilm4 }.
Sfilp, J6
Pfilm. s i
ffiK.30.70.
meus R ex. E t lèmper fiue prolperitàtis fiue aduerfitatis
tempore, hymnumtriumpüerorumpfalle. Nullus mor-
talium huius hymni virtutem explicarepotellj, in quo 0-
mnis créâtura ad laudandum Creatorem inuitatur. Si in
diuinislaudibus, &mandatis cceleftibus exercerieupis,.
Plàlmuni, Beati immaculati, fréquenta: Et licet vlquc
infinem vit.æ, huius hymni virtutem Icriiteris, ilium in-
telligere perfèdte non poteris: In quo nullus eft verfus,
inquononlegiturvelVia, velLex, velMandatum, leu
V erba, vel Iuftifi caciones, vel Sermones, aut Iudicia Domini
de/cripta: Etideo non eft opus, vt per diuerlosli-
bros animo diffundaris. In p falter io enim folovlque ad
obitum, habes materiam legçndi, docendi, fcrutandi. In
quo inuenies Prophetas > Euàngelia, Apoftol os, om nes-
que diuinos libros ipiritiialiter atque intelligibiliter ex
parte tradlatos atque delcriptos. Item delaudibus Plalmorum,
&eorum lalutaribus effedtibus dicit B. Augu-
ftinus,prout in pluribus Pfalterij expofitionibus anno ta-
tur:canricum pfàlmorum, animamdecorat, inuitat Angelos
in adiutorium, efFugat dæmone,s,expellit tenebras.
efficit fanitatem, omni peccatori refedtio mentis eft, de-
let peccata, fimileeft eleemolynis , fandtorum auget
fidem, ficut fol illuminât, ficut aqua làndtifi cat, ficut i-
gnis pe ccatum exurit, ficut ©leum défluit, oleum eft mi-
lericordiæ, fol f iuftitiæpalfs Angelorum ele&a, Deum
oftendir, diabolum offendit,voluntatem illicitam extin-
guit, alperitatem eijcit, omnemfurorem deprimit, ira-,
cunlliam frangit, laus Dei eft affidua , limite, eft melli.
Canticum Pfàlmorum, carmenefteledlum apudDeum,
omnepeccatum expellit, vinculum charitatis nedtit, o-
mnia pénétrât, omniafuffert, omnia implet, omnia do-
cet. Çpr lætiftcat,fenfus aperit, animam impingnat,& to-
tum hominem clarificat, omne malum occidit, perfe-
dlioneminftruit, excella demonftrat, defiderium regni
cceleftisdonati pacem inter corpus & animam facit, i-
gnem Ipiritualem in corde accendit, contra omnia vitia
folicitudoeft-, certamenbonumquOtidieeft, radiceso-
mnium malorum extirpât. Sicut lorica induit, ficut galea
défendit, Ipeseftlàlutis, cohlblatiodoloris, prote-
dtio laboris,notifia veri luminis,fons lànclitatis,omnem
iuuenèm caftigat, regnum ccelorum liiper terram dat,
tædium animæ collie, tuba eft mirabilis. Qui diligit Canticum
Plalmorum affidue, non poteft amafe peccatum.
admifeerifoleant fandti Angeli, idemPlalmiftamanifer
ftat, vbi ait : Præucnerunt Principes, id eft, Angeli, con-
iunclipfallentibus. Vnde cauendum eft, ne propterno-
ftram defidiam Angeli recedant. Si enim bonilpiritusle
a nobis élongauerint, irnpetum malorum quis fuftinebit?
Cauendum eft etiam.ne malédiófcionein incurratnus Prophet
«, dicentis: Maledidus omnis qui öpüs Dei faefthe-
Quihabet laudem Dei in : corde fuo , poftremo,apud
Deum gaudebit,&animam foamincoelo viuificabitin 1
lècula ieculorum , Amen, Nedum prppofitiones diras
iam præmillàs,fed & omnes alias precedentes ponere
gligenteiv Dignum quippe eft, vt mens noftua concordet
cum voce, quando addiuinumopus affiftimus, &cum
diligentiâ àprælèntibus vniuerfis quilque feretrahat, &
diuitiis inhaereat, vt coeleftia ei dona reuelentur. Nihil e-
nimeftin hacvitamortali, in,quo poflumus famiharius
Deo inhærere, quamin laude diuina. Plalmorum deuo-
tio, Spiritui làn<fto mentem præparat, & omnium gratia-
rum dona meretûr. Vnde ait Auguftinus de laude & can-
tu plalmorum, & fecundum alios Gregorius : Prophetiæ
Ipiritus non lèmper Prophetarum mentibus præftp eft:
quatenus cum hune non habent, tune lècdgnolcantex
donohabuilïè, cumhaberent. VndeprophetaHelilæus
cum d ; futuris requilitus, ProphetiæIpiritura deellèco-
j gnouit, Plàlten fecit fibi applicari, vt Prophetiæ Ipiritus
perlaudempfalmodiædefcenderct, atque eiusanimum
de futuris repléret,Cum enim intente agitur voxplalmp-
! diæ, per hanc omnipotenti Deo ad cor iter paratur? vt in-
! tentæ menti, vel prophetiæ myfteria, vel compunôlionis
gratiam infimdat. Vndèfcripturn eft, Saçrificiumlaudis
honorificabit me, & illiciter, quo oftendam illi lalutare
Dei.In làcrificioigitur diuinç laudis,oftendituriterad Ie-
lum : quia dmn per plàlmodiam compunétio ihfunditur,
via nobis in corde fit, per quam ad Iefumin fine perueni-
tur.Nullus itaque mortalium poteft mente aut verbis vir-
tutes Pfàlmorum explicare.Si intente confideres,in Plairais
inuenies Dominici verbi incarnationem, Paffionem,
Relurreétionem, Alcenlionem ,integram confelfionem
peccatorum, integram deprecationern Milêricordiæ di-
uinæ, omniumque rerum,quætibi accidunt,dignam gra-
tiarum aôlionem. In primis confiteris mileria^i atque in- 1
firmitarem mam,' &per idipfum inuitas Dei milèricor-
diam. Si à Deo merucris, vt,tibi reuelet lècreta Plalmorum,
omnes in eis inuenies virmtes. Si vis pcenirentiam
agere, & peccatorum cónfelfiönepinon celeritate ver-
borum, lèd intenta mente : decanta lèptenos Dauid poe-
nitentiæPlàlmos, &celerrimam experieris Dei clemen-
t;am tuam'mentem Ipirftuali gaudio illuminare, &ma-
gnam tib fpêi indulgentiafh promittere. Si vis orare, laxa
mentem tuâra in virtute Plalmorum ', quomm inititim
eft Adteleaaui,InteDominelperauijInclinaDomine, t ^ H ______ ^.__r ____
Deus inadiutorium, Deus in nomine tuo, Déus miferea- deietftabat principaliter propter propofitionem iam fe-
tur noftri, Exaudi Domine iuftidam, Etnullatenushu- quèntèm.
manus lènfus poteft tam perfeâe milèriam ac tribulatio-
nemtuam,,anguftiasqttetentationum explicare, &Dei
milèricôrdi m implorare, Si vis Mâieftatèm Dei laudare,
omniumque benefiçiorum gratias agere, decanta Plal-
înos,quorum titalus eft, Alléluia, aut etiam,Bencdic ani-
mamea Dominum : &làcrifiqum dûlcefuper mcl & fa-
uum olFers omnipotenti. Si humanis vel Ipiricuah'bus
t. ntationibus affligéris, vtàDeovidearis dereli<Stus^(ple-
r nqueenim.làn&os fuos vtprobéritur, adiempus deiW
lihquit)intima mente decanta Plàimos,Deus Deus meus
relpice in me, Exaudi Défis orationera meam çurndè-
pr. cor.Saluum mefacDeijs, quoniamintrauerönt: cle-"
m ns Deus ffiatim pondus tenrationis tibi, alleuiabic. Si
prælèns vitaeft tibifaftidiola, &ardenti defiderio ad vi-
dendum Deum omnipotentem & lupeenampatriam attendis,
hos Plàimos decanta : quemadmodum, Quam
© P R O P O S I T I O X.
© x
Omni Dominica oclodecim,Feflkiitaribus nouem Pfalmi, & queries
très left iones &tria Réconforta cÊuntur,falua bebdomada
Pafcha & Pentecoftes, duodedm Pfalmi ad nottis vigilias
pfallimtur-.Cater is hortt fecunda parspfal-
terii deputatur.
SVmitePiàlmum, &date tympanum,' Plàlteriumio-
cundum cum cithara,&Jaudate Dominum,quoniam
bonus eft pfalmüs. EtvtDeenoftro iocunda- decoraque
in plàlmisfit laudatio, di<ftam propofitionem , pro qua
principaliter aliæpræcedentesfunt præmiiïæ, efticaciter
comprobemus.Pro qua fciendum.quod Plalterium duas
. habeçparteisî.primamvfque, Dixif Dowiwôf, proofticio
Gileéfa, Deus Deus meus ad te, & cçteros, & complebit { noclurnali: lècundam, abinde pro officio diei. Primam
defider.um tuum. Siin tiibulationibus dèreliétum à Deo j partem Àrabrofius diuifitin dece nodlurnos, nullo Plaire
intèliigas, compundluVcOrde hos Plàimos decanta, ' mo prætermilïo , quos vulgusluiloci, digurias appellat.
VIquequo Domine : Deus auribus noftris : Milèrerejnéi ' In prima diguria funr lèdecim Plàlmi, in (ècfida quatuor-
Deus,milèrére mei,quoniam in te confidit: Exaudi Deus | decim,inlèpremiê'quentibus, decem&decem : invlti-
orationehimeam,, & n e defpexeris;Tn te Domine fpera- ma, o£to Pfalmi confiftunt. Iftæ decem diguriæ in officio
m ^Ibitim Deus vifitabit anguftias tuaspropitius. ^Aç- Ambrpfiano ffequentatur per totun) annum de quinde-
cef)ta âuteni qiiîete ÔC prplperitatis tempore, hos pial- naadquindenam:fc,vnàhebdpmad"a,Ferialèçüdatertia,
mos decantain laudemDei, Benedicam Dominum : Be- quarta,quinta,lexta,quinqué primæ; & altera hebdoma-
nedicanima raea, primum ; E xalt^>o te D omine Deus . da,eifdem ferijs,aliæquinque.Sabbatoaute & Dominica
. Ambro-
Ffaltem
du* partes.
Quid lit
Diguiia.
al.*dunta.
«poft
hxcduæ.
Ambrofianum habet certacandca. EtdidbaeDiguritedi-
cuAtur etiam in feftis quibufeunque exceptis tribus vol
quatfiöffeftis Domini, & excepta hebdomadaante Na-
tiuitatemDomini,,&antepalcha, Scpoftpafcha. Secun-
dam vero partem plalterij pro horis diurnis prima j tertia,
lexta, nona, velperis., & completorio Ambrofianum ha»
bet diuiiam,ficut habetur in Officio Romano. Vnde cre-
dendum eft , quod Hieronymus in ilia parte Ambrofi-
um fit leeutus. Venerabiles vero Patres, Hieronymus &
Benedi&us,exlan&orum Patrumobferuatione confide-1 teranunt. Etnefuper hoc, ignorantiaa quoquam valeat
niis finem impofuit. Exhinc venerabilis Patrum Senatum,
intelligens Angeli magiftefio congregationibu? fratrurfi^
generalem Cànonem non fine dilpenlàtione diuina'çon-
ftitutüm , decreuit hunenumerum tam in V^Êttinis,
quamin Noóturnis c'onuenticulis cuftodiri.HæJPe.Sed
in diéfco pfàlmorum numero,& in plàlmis ad Vigilias no-'
(Slis decantandisin commimibus* fecris quotidianis ho-
die inulti, maxime fæcularesRegulam lànclæRomanæ
Ecclefiæ & làndtorum Patrum çoftitutiones lèruare conràntes
totum plalterium ex integro.qualibet hebdomada
perlolui debere, aliter plalterium diftinxerunt. Nath pro
aliquibus horis diurnis, cértis plàlmisrelèruatis, refiduos
omnes in lèpterq noiSlürnos'diftribuerunt, videlicet Hie-
ronymuspro Dominica odlodecim, & BeneditSlus duo-
decim : Ambo vero pro qualibet feriàrum fimiliter duo-
decim plàimos députantes. Fefiiiutates autem beams Be-
nediélus in numéro pfàlmorum Dominicis adæquauit,
vt cap".}3 . Hieronymus vero illasrelpetSfcu Dominicæ me-
diauit: quia illis tantum nouem Plàimos dédit, &fitres
plàlmi addantur, qui more Romano in feftiuitatum vigi-
liis de lèro perlblfiuiitur, vtdicâm infraPropofitioné vi-
gefimaprima. Similiter in feftiuitàtibus ad notftem plàlmi
duodecimhabebuntur. In lècunda autem parte plàl-
terijdiftribüenda, Benediélftsdiferepat ab Ambronano
& Hieronymoi Eius autein diuifîo ex fua Regula feiri poteft.
Vtriulqùe autem diuifione licet alia & alia, totum
allegari, in decrètis Iuriftarum de conlècçatione diftin-
(Sliûne quinta, capit. In die, huculque pofitus eft, & feri-
ptuslàcratiffimus Canon magni viriGregorij Papæ V I I .
edkus in làcra Synôdo generali. Qui etiam Canon ne in
Ordine yeftro contemnatur, pofitus eft de verbo ad ver-
burft in Epiftola MagalonenlisEpifcqpi fuperiusallega-
ta. Et ilium omnes fuper Officio Diuino fcribentés,in eo-
rum operibus Conlueuerunt ponere , & v t didus nume-
ruslèruetur, fæpiusallegare. Eft autem talis tenoris : In
dieRefurredlionis vlque ad fabbatum in Albis, & in die
Pentecoftes vfque ad làbbatum eiufdem hebdojnadæ,
tres pfalmi tantum ad noftem, trelque leétiones antiquo
more & Cantamus éc legimus. Omnibus aliis diebusper
tôtum annum fi Feftiuifaseft , nouem plàimos & nouem
leâiones dicimüS. Aliis autem diebus, duodecim Plàl-
mos & tres le<5tidnes îecitamüs. In diebus Dominick, o-
dodecim Plàimos, excepto die Palchæ& Pentecoftes,
plalterium qualibet lèptimana,nifi Feftiuitas occurrat,eft êt nouem leClionës celebramfis. Illi autem, qui quotidia-
complendum. Vnde beams BenediiSlus tandem capite nis diebus, tres plàlmos&tres le<Sliones tantum viden-
trigefimotertio fie concludit : Hoc præcipué cpmmo- tur legere, non exRegula fanélorum Patrum, fedexfa-
nentes, vt fi cui forte hæcdiftributiopfàlmorumdilpli- ftidio&negligentiacomprobanturfacefe. Romani au-
cuerit,ordinët,fi melius aliter iudicauerit,dum omnimo- tem diuerfo modo agere coeperunt, maxime a tempore
dis attendatur’, vt omni hebdomada plalterium ex inte- quo Tefitoniçis concelïum eft Regnum Romanæ Èccle-
gro numéro centum quinquagintàpfalmorum,pfallatur, fiæ. Nos autem & Ordinem Romanum inueftigantes, &
& Dominico die. lèmper à capite repetatur. Ad Vigilias, antiquum morem nôftræ Ecclefiæ ftatuimus fieri, ficut
quia nimis iners deuotionis fuç lèruitium oftenduntMo-., fupra notauÿnus, antiquos Patrès imitantes. Hæc ibi'.
n^chi, qui minus plàlterio cum canticis conluerudinarns Ponite hæc verba in cordibus & in animiî vcftris, & fuf-
per lèptimanæ circuhim pfallunt, ficut legimus Tanétos pendite eapro ligno in manibus, Si ihtra veliros oculoS
Patres noftrosVqo die ftrenue impleujlïè, quod nos tepi- collocate, Sc docetê fîlios veftros, vt ilia meditentur.
di vtinam lèptimanaintegra pérfolûamus. Hæcillé.Qûa-
Quia hic eft aptus modus viuendi ad ambulandum in via
reautëm beams Benediâius omni noéfe duodecim plkl-J
Dei, in quaalius fie, alius fie ire contendit, & pauçi reôle,
mos tam de tempore, quamde fahélis, beàras vero Hie-
maxime læcülares,&religiofiplüres. Omni igitur Dominica
ronymus primo noélurfio Dominicali.& cæteris feriali-
per totum annum, quando non tenetur Feftiuitas,
bus noëlibus fimiliter duodecim pfalmos deputaiierunt,.
dicendi fun t Ododecim plàlmi,ëtiâm in-temp ore palchâ-
non humana,lèd diuina exiftebatadinuentiO.Vnde Gaf-
li, præterdiemPafchæôèPentecoftes, & fimiliter etiam
fianus lib.z.de inftitutis ccénobiorum cap.4. Igiturper v-
in Dominicis infra Oôfcauas maiores., vt Natiuitàtis Domini,
niueflàm Ægyptum & Thebaidem-, duodenariüs plàl-
Epiphaniæ, Afcenfîonis, AlTumptionis& Natiui-
morum mimeras, tamihvelpertinis, quaminnoëlurhis
folennitatibuscuftoditur, ita^vtpqft hune duæ leëlio-
nes,veteris fcilicemcnoui T eftaméti ,fingulæ fublèquan-
tur.Qui modus an'riquitus conftitutus,ideirtÄ pertot læ-
cula penes cunélaillarüm prouinciarum mo^afteria intern
erat us nunc vlq; perdurât. Quia non humana adinuen-
tioné ftat ut us à lènioribus affirinatiir, lèd coelitus Angeli
tatis Mariæ,Petri & Pauli. Item in omnibus diebus trium
leôlionum, fiue de Tempore fiue de làndis agatùr, & per,
ÖÓtauas maiores, & etiam tempore pafchali præter dictas
duas hebdomadas, ad Vigilias noôlis loluendus eft
noëturnus duodecim plàlmorum ferialis. Et hoc lèruant
Monafteria Ordinis veftri m Italia & in parribus fuperio-
nbus Ocddèhtis , & vbiqué prout: notauitGuillielmus
^minifterio Patribus fuiflèdelàtus. Et cap.5.fiçait: Cum-1 in fuo RationaliDiuihorum, v.biloquitur deleptem die-
que pro fuo vnufqüilq-, feruôre, infirmitatis immemor a- bus palchalibus. Item & idem lèruant læcularesfycclefiæ
lienæ, id ftami debere çehlèret, quod contemplatione fi- j'Italiæ, & paqcisrdiebus lubtra<ftis, Ecclefiæ per Aleman-
deiac roboris fai fàcillimum iudieabat.parum dilcutiens, niam, Religiolï plures, vt Domini de domo Tèutonicoquid
generaliter plenitudini fratrum polfibile e ile t, in.
quamecefie eftinfirmorum^uoque partem maximam re-
periri, diuerlbque modo enormem Plalmorum nume-
rum inftituere pro animi fuivirtute certarent. At alij quin-
quagenosplalmos,alij lexagenos,norihulli vero,nec hoc
quidemnumero contenti, excedi eum debere cenlerent,
efletque inter eos pro Religionis Regula, pi« contentio-;
nis län6ta diuerfitas, itavt.tempus Solennitatis velperti-
1-nXy lacratifllmae füccederet quaeftioni, qiiotidiahos ora-
! tionum ritus völentibus celebrare, Vnus in medium plal-
mos Domino cantaturus exurgit. Gumque ledentibüs
cundtis, vt eft moris nunc vfijue in iEgypti partibtis, & in
I plallentis verbaOmni cordis intentionedefixis, vndecim
I pfalmosjorationurhinteriedlione diftindtosi coni^uis
verfibus parili pronunciatione cantallet, duodecimum
fob Alleluia relponfione confommans , ab vniuerforam
rum. Carmelit« latis * probe leruant. Ec pr*terea lecun-
dum diftributionembeatiBenedidlr, idem leruant Car-
tufienles , Ciftercienles, & caeter« Religlones Mona-
chales. Imiho obediendo didfeo focro Canoni, & ler-
uando'beati BeiiedidliRegulam in plalterio hebdomada
tim perloluendo , inter Canonicos & Monachos differentia
aliqua non exiltit.Nam vbi Monachus dicit No-
dlurnum lecundum luam aiuifionem , Canonicusinfi-
mili die Nodturnum dicere tedpiir, focundum Roma-
nam diuifioriem. Et cum Monachi a fua Re'gula adhue
non declinauerinttamenCanonici quamplures in diuer-
fis Nationibus a didlo Ganone diuerfimode declinarunt.
Primo autem plures Nationesper totum tempuspafeha-
lej tres tantum plalmos, & tres ledliones dicere conten-
dunt, & dicunt, allegantes quod Alcuinus M agifterCa-
roli &Ludouici filij eius, rogatuBonifacij Archiepifoooculis
repente fobtradlus, quæftionipariter&cæremô- pi Moguntini, approbanteConcilioMoguntinoJillnd
Dm tu '
G