Talmudi-
darum bla-
i (j hernia,
Deumefle
corpore um
Talmudi-
, .darum fa-
|b u lz de Oei
"is’Sea-
nioaibus
quod etiam
tlibri. U "*
tribus quartit, fiat ludens&folatium sapiens & r'tdtns cum Le-
uiathan; & hit tantum vacatin rfæ.Sedquid fecit in no<fte?&
refpondetur ibidem, quod equitatleuiffimefiiper Chérubin
, & vifitat decern & odto mille mundos quos crea-
uerat. Sed hocfacit poft mundi creationem: ante tamen,
quid faciebat ? Refpondetur , ædidca.bat mundos, 8c de-
ftruebateos. Ergovideantomnes&examinent,vttum
nonexiftabeftialiautoritate hærefis fubfequatur & oria-
turforem^ndum ab æterno ; 8c quot incouuenientia fe-
quanturexea&inconftantiainDeo? & an non mutabi-
litatem, ignorantiam,inutilitatem,impotentiam, &fru- -
ftratpria opera, & alias inconuenientias inférant in Deo;
vnde arguatur inetstudiffimusintelleâu &beftialis.Item
liquidüeft, 8c fuper hoc fundatur omne vêtus 8c nouum
teftamen turn, quod omnes homines prouidentia diuina
reguntun& quod illisDeus iuxta mérita vel démérita,bona
vel mala diiponit; quod patet per admonitipnes Moy-
ds in benediéhonibus & malédiérionibus legis, & per te-
xtus legis infinitos. Videmus quod Régi Ezëehiæ fiiit vita
15.anms, propter orationes & bona mérita, prorogata A-
brahamiproptermérita d ia, dignus fuit prolem habere
quam natura illi(præimximafene&ute)negarat.Talmu-
difbe verobontrarium tenetlt, ditm ita dicunt ; filios, vi-
tam, & vfefcùm homineshab^e , non exmeritispendet
fedexfignorum conftellâtione. Item adUerfitates Regis
Saulis, 8c prolperitates DauidRegis, planetis &fignisat- !
tribuuntjdum ita dicunt} d riatus fuiuet Saul infigno Da-
uid, quammulri fimiles Dauidisceçidiflènt coram eo ?I-
tem dicunt in libro Thamiot, in cap. leiuniorumordo: quod
quidam magnus Dodfcornomine Eleazdr feuPedat, maxima
paupertate vexatus quandoque -in fuis orationibus
conquerebatur: cuiDeusreiponditj dvisamore tui de-
ftruam mundum, 8c iterum recrcabqillum, & forte acci-
det quod in tali ligna nafearisin quo locupletari poflis.
Ex quo patet, .quod erat taiisopinionis:quod Deus non
poflet dbi de diùitiisprouidere ,nifi mediantibiis ctelefti-
bus fignis. Item veniunt contra textum paginas facræ : &
primo dicunt in Abodauara, cap;i. quod tempore Mediae
non recipient quenquanvalienigenarum gentium volen*
tium ad legem Dei venire j^quod eft fumme felftim., contra
charitatem,& Contra omnesProphetas: dicit enim la-
cob Patriarcha in Gened vbi loquitur deMeffia : Etipfee-
ritexjpeftatiogentium. EtZacharias : & appheabuntur gentes
muluad Domtnum in die ilia, & eruntmihiin populum : EtE-
faias: in die ilia, radix qua ft at in fignum p op u lor urn, ipjumgentes
deprecabuntur,& eritfepulchrum eiusgloriafum.lttm peccant,
male traâando & tanquam peccatores & malos homines
reprobando îllos quos Dominus no Her approbaue-
rat bonps 8c iuftos.Etprimum de Adam,d Deo patre,for-
mato immediate 8c proculdubio cum maipri perfe€tiône
quæ potùeriÆiaberi in nomine carnali : 8c ipli eidem op-
ponunt illud peccatum carnali ter tarn foedurn 8c abomi-
nabile, vt fupérius feriptum eft m cap. i. * Idem contra
Noe,de.quohabetur in Gened :Noevir iufius atque perfeftus
fuitin gtnfrationibuifuis, cum Deo ambulauit. Ipfi dicunt in
Iona,cap.Dies expiationumiemgilaas au tern N oe ex fomno,
didicit quæ fecerat ei filius feus minor : quæritur illud, &
qtiid fecit ei? Rab,ditit: quod fecit eum eunuchumjSeh-
muel dicitj^ Sequilibet iftorum doctor um (dicam verius 1
hæreti*côrumproditorum)fuamopinionem, (imoabo-
minatipnem) rationibus condrmat, & contraalterius ar-
guit 6pinionem»Sed etiam peius T almiidiftæ côcludunt,
quod ambo iftorum duorum Doâorum fuorum, dicunt
veritatém. -Videatis horribilem murmurationem, & fal-
dlliu suTi diftamationem per ë'os oppodta ho mini, à Deo
eleâro ex omnibus creatis : 8c quis ilia pateretur ? Item de
pâtre Gened,Abraham
obiit, déditcunétaquæ ppdidebat, Ifeacdliis; aut
concubinarum, munera dedit: nunc dicunt in Sanhedrin,
capite vltimo : & quæ funtilla muner» quæ dedit eis ? 8c
refpondent j quod docuit eos npmina immunditiæ 8c
exeuntis ab homine Ifraelitico,diceris: quando veniet tale
fperma de qup iuftus incipiatur ? Item reputant ipfum
corporeumjvt habetur in libroBeroc/jöfb,capituio vltimo,
vbi dicit quod quando venitinDeivoluntatemvt crea-
rethominem, accepit carneni & fanguinem, 8c formauit
ad fuam dmilitudinem, & infpirauit in eo animam j hinc
enim patet quod Deus habet forma hominis corpoream.
Item dicit Rabbi Ioanna: Deus fe inuoluerat in quodamfindo-
■ne vt oflenderetfeMoyfi, dieens > quandocunquepeccautrttlfrad,
& cornier tent feadme, & orauerit tali modo ■, par camfibi. Item
dicunt in lilyo Benedidionum: cap. i. quodinqualibet
die Deus ponit in capite fuo 8c in brachio dio, Ceßilim, id
eft , phila&eria, vbi fcripta dint certa capitula legis. Et
qiueritur in Talmut: In Philaäeriis Dei, quidferibitur ? illud
quodtn i . Keg. quae eft autem gerts vt populus Idaelin ter-
■ ra? Item dicit mcapitulis, RabbiEliazer: omnitquinouit
quantitatemfafturacreat'ionis mundi,nöueritfefuturamgloriam
habit urnm,&ego &RabbiAquibafumuseifideiuffores.hc redar-
,guunt Deum de inuidia,yt habetur in Zota, cap.i .quinque
homines creauit Deusfibifimilesinaliquibus .‘ Videlicet Samfon
in fortitudine,Saulem in ceruicis pulchritudine, A bfalo-
nem in capillis, Regem Sedechiam in oeuiis, Regem Afe
inpedibus; & in his in quibus dbi dmiles erant, conde-
mnauiteos.Patetergoquiainuidebateis.
C'A P I T V I V M I I I .
I Debts quafunt contra legemMofaicam &
Prophet as.
MAnifeftum eft quod omnes homines qui legem habere
fe dicunt,tenent 8c affirmant Deum patrem die
nihilo mundum creafte; cum nullani materiam neqj dm-
plicem neque compödtam,de qua feceret mundum, ha-
Duifleu Et hie eft printus fermo Moftdcxiegisjnprincipio,
dicit, creauit Deus coelum& terrain. EtenimömtRumDö-
6torum tamLatinorum quam Hebraeorum intentio eft,
quod iftud vetbn\\\,create,idem eft,quodaliquid ex nihi-
lointtenire, Cumequidemrtonitaftgnificent, generare,
fecere, operari feu formarej quia verba ifta dgnificantalo-
quid ab aliquo producere;& qüi contrarium teneret,has-
reticus proculdubio reputaretur.cum talis pr^fumatfun-
damentiim deftruere fupra quod vniuerfe feriptura fecr?
miracula re6te fundantur. Reperiemus tamen vnum dp
maioribus Do<5toribus Talmut, cui nomen eft Eliazer,
Rabbi femodis, qui contra huncarticulum vepit, vbi dc
ait in libro luovocato, Capitula Rabbi Eliazer: Cosli de quo
fuerunt create de luce veßimenti Dei creati funt: Terra de quofuit
creata ? deniuequaerat fub fede Maieflatis Dei creataesf. Et dicunt
gloflatores, quod iftamniueniaccipiebat Rabbi E-
liazer pro eo quod vocantphilofophiprimam matenam;
Icilicet Hyle, de qua dint quatuor elementa procreata;
quod philofophus probare conatur in primo Phydco-
rum-, quod dt ingenerabile & incorruptibile. Patet ergo.
quodifte Do«3:or erat opinionis philolophicajquia auti-
pfe tenet quod dt poflibile aliquid ex nihilo creati', aut
non: quodddc,non eratilli necedaiium quaerere de quibus
eilent cash & terra: quod d nö,expedit ei aut aliquam
credere materiam ab aeterno dne principio, autvnam ab
aliadiccefliue materiam vlque in infinitum generari, fed
ire ad infinitum eft impolfioile: ergo concluditur necef-
fario ex verbis huiusDodioris , quod ipfe nqn credit legi
diuinae,vbiin eius fundamento 8c principiodicit: In principio
creauit Deuscoelum & fmvo»,quod vult dicere, de nihilo
creäre: fed creditaliquam cumDeo mater^m ab aeterno,
8c hasc opinio efterronea , 8c legemdiuinam tenentil^
iscontraria.Eftprasterea&aliaDoiftorisalteriusautho- patre Abraham habetur in Genefi, quod quando Abra-
n^as,cui nomen Rabbi Simon,qui dicit adliteram, quod
nrdo temporis lam erat ante mundi ctearionem : & q u i
hoc tenet, credit neceftario quod cceleftia corpora lunt
ab xterno. cum tempus nihil aliud fit quam numerus motuscceiefti5.
Icemhabetu*.inH<d’afc*»'4,vbiquasritur: quid ! gloflat Rabbi Salomon: quoderantvocationesdiabolo-
Deusagit vel quibusfe intrornittitl &reß>ondent, quod intribus 1 rum. Videte ergo vtrum fit hoc contra feripturam, vbi
h oris diet primisfedet&findet in lege: In tribusfecundis docetpue- j Dominus nofter Deus commendat Abraham dieens in
ros qui mortui funt: In tribus tertiis, iudicattotum mundum :b t ' Genefi i8. Scio enim quodpracepturusfitfiliis fuis, & domuifua,
poSlfis
Tilmudi* K
ftarnmdo*
ßtlnafou'-
cilfiinade
paiiide &
Abifag.
Mm
Contra tucUos, L ib. J I. W ;
poft fe vt cuftodiant vias Domini, &factant iudtctum & tuptiam I quiavendebantiuftitiam argento. Item d icunt, quod.
vtaddtaat Dominus propterAbraham, omnia qua locutus^eü ad | Dauid non peccauit in coitu Berfabeæ , necinmoxteV-
tum. Quomodo, er§o ctedendum eft quodipfehæredi- i riævirieius. Item dicunt, quod peccauit quando in fine
tatetfiliésfuosdeçohuocationedæmonum? &illaeflet dierum fuorum fuit idolorumcul tor. Conclude, quod
via Dei? Item obloquuntur de Dauid -, de'quo reperimus | omnino demonftrant verba facræ paginas elfe felfa. Item
quod quando eratih fine4ierùm jfuprum ,dcvirtusnatu- præftant hominibus occafionem periumndi dcirritandi
ràlis non iuuabat eum vt calefieret*, adduxerunt ei Abifai vota quæ feciunt; dicunt enim in libro Nn/<tri»,capitulo,
Siinamitidém,.vtilli>minifttaret&cumco,dormiret: vt quatuorvota: quiconque vult quod iuram enta, promi$iones&
eftresnaturalis&approbatapermedicinam,.quodcalor vota qmacciderint fibi per totum annum , nullum valorem ha-
puellævirgimsvel domicell^valet prodeflèhominianti- béant sfurgat indie capitis anni,&d'uatfu,: Omnespromtfiones,
quo, vtcalornaturalisexciteturineo. Etfacrarelatione, : vota,&imamenta quacunque, quasar qua fecero per ifiuman-
textus habet ad literam quod minifttabat regi dormie- 1 numvenientem,ammodoprotefiorquodomniafimcaJfa&nulla,
batqueiiijfinu fu©, Rex vero non cognouit eatp : fed Tal-^ | &nuiliusvalorishabeamur. Et ifto modo vtuntur ad pne-
ftVAàiftæfwSanhedrin czp. Summus(acer<loi\ aiunt, quod
Talmudiftarumdopiain
fta.
bilicndis
pcnuiii*.
Dauid cognouit eam in Çonlpeéfcu Bcrfabeæ duodecim
vicihusin vnahora,&Berfabea terferateamçum tredecim
lin teaminibus. Re (pi.ee quælo fordidas çogitationes
homihum impurifiîmprum ; nilpræteKluxuriam (purcif-
dmam cogitantiumjqui optantes & committentes illarn,
tantum nori omnino textni&veritaticbntradicentes&
dilfehtientes funt ; & quantum Deuf qui veritas cft , alie-
husèft ab eis in tanta cæcitate demerds / Item, vbi in libro
ludicum narratur de magnobono & virtute, venerabilis
t_ i..._ Deiferuitium interfccitSidi^
p Xum.ii.jo.
tudiftaii
deBalaam'Sc
Samfonc.
le ns iifti Iudæi -, naminnoâre ante diemExpiationum,ftat
Rabbi in Synagoga,tenens rptuiùm Legis in brachiisfuis
( & qmnes Iudæi epram ipfo cum magna folennitate )
eadepi verb.a prpferens fupradiéfa : & in hoc intellîgunt,
quoddnt-dnc pnere viplandi quodeunque fecerunc iu-
ramemum j &dgnancer, Chtiltiano : quiâfecramentum
qupd quidam Iùdæusalteri fecit j^ille qui recipit, iuranti
dick:-Tuiur4sLegi& Deo ad'meum intÆettum, quod faciès hoc!
Sec. Et ex quo dicit, ad meumin%Ht8 um •,. reuocatufprp-.
teftatio illa quam fecerat in principio ahni : feddiura-
men#.im fit faârum Chriftiano •, dicunt ilU quod licet
Chriftianusdicatludæo T u mrasad intelieclum memn\
quod hocripn reuocat proteftationem , eo quod Ghri-
ftianus nullum habeatintellecèum. Et cum hoc j quam-
uisyniuernludæoium coetus & vniuerfitatps invno loco
çongregatæ pro habitatione, iuxta forum villæ, fuæ ciui-
tatis , faciunt iuræmentum in po(IèRe6toris ciuitatisfecèftu
ft,«,
noft pe:canegt.
lz.
‘ Talmudiftç
^ peceato
foliiunt filios
Hcli &
Samuclis.
'•ass».
, quæ proptÿ
ram inimicamldrael; vt^videmus inGantiço per Debo-
ràm Prophetidàm & Baruch, ordinatum niagna laude
quod de eàdem Iael enarratur: fed cum totp hoc,ipdper-
uerdT^lmudiftæ dicunt in libro Nazir, hæc verba : dicit
Rabbi Ioannai feptiesfuccubitlael Sifara, ineodem infianti -, &
continuo ceciditettm. Item Balaam,quâmitis ypluilfet noce-[ . ..................... _
re populo D e i, & cenferetur jniquus,., Propheta tamen mel inanno, quod non dabunt pecunias (uas ad ydiram,.
fuit,&textu$didiieîilo^ieratauâiterfernmum'Dehjqui. v|.trailludquodeftperPrincipem aut communitatem &
nouitdoftrinam Altißimi: fed ipfi prædicàtores&diffajna- i regimen ciuitarisprdinatum&decretum; tarnen nullus
totes, iliropponunt turpiïfitna&exectanda , de quibus r eorum, taleiuramentumobferuatnequecuftodit, quia
fcriptLirjt nullam facit mentionem y. vt habetur in libro L credit minime fepèccare,propterpautelam dipradiéiam.
Beriedi£liQnum,& in Sanhedrin,dicénâo verbâafinæ quæ f Item dif&mant eprum patremMoyfenin miraculis feétis
dixerat :^ tiMnetgo tuum fumanimal, cui femper federe ajfueuifii à Deo Patre,& hoc dicic Rabbi Salomon fupra illud Nu-
vfquein diemprajèntemifiicimtetiam qupd nuncifregis Ba? i ïperJgnisegrejfusà Dominointeij,ecitducentosquinquagintqvb-
lach interrogauerunt eum : quare .non equitasequum? ' rosofferentesincenfum: venenum (inquit) dedit eis Moyfesik in-
quibus ipfe relpondir, quia dimifit eqi^ps meos vt come.- j cenfo, cum quo Nadab & Abiudcombuflifuerunt. Item diçunt
dantherbasytimpinguentur: Ettuncafimi,4ixer^tj non . in\ib.Sabath,c^p.tgreßusSabath-,qupd,(Iduofimulhomi-
eft verum : Nonne animal tuumfum ego ? & Balaam : Jt.a j ..nesautpluresynum crimen cpmmiferint,dintimmunes
eftmpdo quiafuitmihi necedariumeo quodequiimnon ! apoena , vt fividelicetduo velplures cumfingiilisfufti-
haberert):Etipfe; non eft ita, fed femper,&nihilominus j busadterum rnterficiunt, dpcenafemt imrmyjes j & L é x
quia fumafina cuain d ie ,& vxorin nptfte.Videte, quaife) k- quod, quando aliqjia anima peççaucrit, talem.fuftipetuerfiones
luxùriôfes -, in quibus cogitationibus lin,- ; nÇ^c Punidpn^m rergo patet ( dicunt ipd ) quod tantum
guam apponant ! quod tantum cogittre, appminabilç^. ^q^d/griU^ eft: puniripne; ftle videlicet qqi lcelus perpe-
pfbs fecit,^ omnibus inuifos &ödiofos.dnépierate,Item ] .a;auit. Exq.m^us omnibus, pöteftis eorum & nequitkm
dicunt in Httllin, cap. jaw»«« voces : quidesl illud in libro ludi-\ ^uftuftitiara&ruftitatemcondde.rare&deteftari.
cum, vbidiciturde Samfonei creuitquepuer 8c Dominus^he-
nedixijei? In membro eius: quia quandoptoiiciefàtJj>erma,proii-
liebat itafor titer, quod v.tfliiuius egrediebatufifSccpaçpido Çtér
perunt eum Philiftæi,-& erueruntfibi o^Ciilos,& inçatçe^
ribiiseum molare fecichantiibidicufet^almudift:?, quod
illud » molare ; intelligitur quia quilib« Philiftinnruitiad-
'ducebat dbÏ vxorem fuam , vt. fi fieri po(Tec ducipetent
proletqab eo,tanti robprisdcutipfe erat, Etreperietisin
alio lo coT almut , quod feciîint cantçarium : videlicet, '
qiiodmiiludtetunt perfecrato.fcripturampecca.tptesre-
putati, quorum pep.catalitera manifeftat ; §c jpfeexciil^nt
ipV^ccatum in Genefireferatur. Abitt (inquit)Rubemvgr
dormant cum Bala concubinx patris fui : proper quod fcclus
pekliditprimQgeniïiiram,i.Paralipom;.lpd:veto,omnes
textiis felfos faciunt \ &4 e hocdicitnt in hbro Sabath ,ca-
pitulo,C«w quo: dici t Rabbi lohath.'in -. tjuicunquedicit quod
Ruben peccauit, non eft nifipeccator : Ita qupdpeçcatorés red-
àùnt Prpphétasepfdein qui præmiflaferipferunr. Shnijir
ter iuftifteare niti^nrmiosHelfe4éqiuhiiù.in i.Reguna
Fçribitür: porro filij tteli,filqBelial,nèftienttsî>ominum' ltetn
ibidem: keli autem eratfinexvalde, & audiuitomniaquafa*
ciebantfilij fui vhtuerfblfiael, &quomodo dormjebant cummu-
lieribùs qua dbfèruabaitt ad bftiuni tabernaculi. Item iultari"
cant filiös4 amuelis cp,ntra textum de illis loqùentèrn,
quia non anibülabant in via Sanluelis partis eprüm , 8c
Iudæi, confus
iuramë-
ta, exercent
vfusu.
C là P I T V L V M IV .
Devanitatibus, decifionibus, & vitiis content is in
g Talmuth; |
PRimoSc principaliter diçunt naultas vanitatësaduen
fus Dominum,noftrum Deum Patrem omnipotentem
« îfam Rabbi Salomon ita quærif : Quaeft eau fa, quare
Iqcob (cum effet Propheta) non babuitin retielatione qupd filius e-
lus lofeph, affatribus venditusfiterat, &non a fer a deuoratus, vt
ipfe (redebat ? Et ipfemet relpondet &rationem præbetj
quiafcilicetfratnseius in bora venditionû ipfius volueriht excommunicate
& anatbematiz,arequemcunque, venditionern huiuf-
cemodi alicui rendantem ; quod equidefn fieri non poterat nifi
e fient dfctm perfona, in quorum ajpeâu folenniter fieret excom -
municaùo talis érquia non erant nifi nouem, afiociaruntj&i
Deum , vt efitnt decern in ditta Ixcomnunicatione j & ideo
Deus non fuit aufus, nequeetiampotuit hocfecretum alicui reue-
laye. Item dicunt in Sabath, cap. Rabbiaquiba\quod quando
Moyfes afeendit ad ccelum, inuenit Deum rotulum Legis inma-
nibus habentem , & ccronas Leclçribus eius facientem ; & i-
pfe kioyfts nihil illi àjxit : Deus autpm dixit et, ; Moyfescur non
mefaluiosî &ipfe-, quoniodo Domine ? efine ferufàquifpiam aufusfttuni
dommum falutarc ? ér Deus illi : Verunfdicü, fed ex
quoyea
Taimudi-
ftarum a n tics
fabula:
de Dei igno
GtncfjY.H,