c ra c if i« « eft.ace co p o ta tu s .i U t r o n e / ÏL u t ó s S t a l i j s C H icau te ra fo ils largiffimus propitiation ^ c o n c i l i a - ^ E
. . . . /• multis blafph« ematus. Non. a. _s , e. b. quod rt ali Uhonrna mmnorr-.
tuus eft , Heli damans, & lancea latus eius perforatum
eft, fol obfcuratas eft , & alia mulca fafta funt. Ve-
fpetas, co quod hora tali de ctuce pofitus cft. Comple-
Itorium, coquod hora tali in fepulchro pofitus eft. Item
! Paulasi.Tim. i. Obfècroprimumfteriobfecrationes, orattones,
poftulat'mes,gratiarum aótionespro omnibus fidelibns, proregt-
bus, & omnibus, qui in fublimitdte funt conftitutt : vt qute-
j tam & tanquillam vitam agamus in ornnt pietate , & cajti-
I Secundumquosquatuormodospetitiones facraeMU-
1 f* funt ordinat^.Nam obfecrationibusf etimus nobis au-
ferri mala.adducendo quafi per modum admirattoms, 8c
magn* admonitionis quoddam magnum nobisa Deo
* m‘ exhibitum (^beneficium) dicendotfercwew & paf mem
ab“Êó*v tuamliberanosDomine. Hasobfecranones facit Ecclcfiam
ipfis colledis Mifl* •, quas concludit, per Dominum noftrum
lefumCbriftum.ltcm, in otationibus petimus nobis conrer-
ri gratiam fpiritualem, &deuotionem conficiendi corpus
I Chrifti, ficutfacimusinorationibus fecretisantepraera-
tionem. Poftulatïonïbus petimus beneficia, & fpiritualia&
M. S,S.
B
tionis & falutis, aquasgratiarum in femetipfo continere
nec*volens, necpotcns, propter nimiam fuarti charitatem,
quadilexitnos, voluitnoseiusgrati* & indulgent]'* parti- **
cipes fieri largiflimc. Vndeloan. ~j. lnnouißimoautemdie
magnafeftiuitatisftabatlefus & clamabatdicens : Siquisfitit, ve-
niatadme -, & bibat ; qui credit in me , fluminadeventree-
ius fluent aqua viua. Et loan. 4. Qui biberit ex aqua^qUath ego do
eifietin eofonsaqua falientis in vitam atérnam.Et Matt. 11. Fe-
nitead meomnes,qui laboratis & onerati eßis, & ego reficiam vos.
Item.Ifa.jj. Omnes fuient es venite ad aquas & quinonbabetis
argentum,proper ate., venite, etniteabfque argento, &finevlla
communicationevinum & lac. Ëcçe,guamlargiter, quam li-
benterChriftus nobis impertiturgratiam fiiam.Ioan^O-
mne,quod dat mihi Pater,ad me veniet, & eum, qui venu ad me,
noneijciamforas.
Nunc de riuulis audiamus. Deus indulgentiaium Do-
minus, cum illam fummam & maxiroam indulgentiam
fàceredecreuiflct,vttori mundo peccatarelîixare vellet,
adqueimvnigenitum (uum mittere dignatuseft. Dominum
enim Iefum Chriftgm ipfeper Patriàrcharum figuras,
& Prophetarum fcripturas eius praenunciare aduentu
tcm'pöraiianobisbraeftativiituccdiuiniSacramentï:ficut v p l d ^ o ^ p ^ ^ q » i c t t n 4 ^Ydaodte,vd'c.ede.
f a c i L s i ^ Z d i c c n t ^
Nie. flirt-
unties.
* 25< Indulg
e s .
am. Tandem vlcimiscollefe,quas£omplmd»vocamus,
agimusgcatiasproperceptisbeneficijs Ergoordinationes
Miflarum , & omnium otationum Sc fignorum agen-
dornm 8c dicendorum , func rice Sc rationabilitcr infti-
tuc*,freut deiplis*fpecialeslibri Sc bene magnifunt con-
feripti.
C A P. X X X .
De*incredulitate indulgentiarum.
fern reprobant hareticiVValdenfes Indulgentias praela-
rorum Ecclefiae: peregrinationesad limina faniStorum,
nino indulgentias confecuti funt;quia,deprjmçuis riuulis
Dominicæ annunciatiönis pocula futur*falutis haunre
neglexerunt.Hos omnes Deus pater,vine* Dominus, ve-
re malos agricolas perdidit male,vt habetur Matth. 21. Et
Rex, nuptiarum filij fuicontemptores, abiecit,& nullas
indulgentias dédit,imo non veftitum nuptialiter, liçet in-
trauit,damnàuit.
Alios yero riuos emanate de fc fonte ipfe Dei filius &
(uæmortalitatis tempore, & adept* impaortalitatispoft
refurreâionem fuam fecit fânékos videlicet Appftolos.Et
quicunque de ipforum fontalibns riuulis non biberunt,
fimiliter æterna fiti përierunt.Poft illos emanauerunt (an- !
J.rorumEccIeli*:peregrinationesaanminaiaui^.wiuii», ^â i M—artyWres, rp of^t il los beaXtii fimi Doä,o res,c Erke m■ ita*,1Cö-1
Scannumiubüxum. Ecnonmicum, fihscnoncreduncj fedores.V.dua, V.rgmes, Sc qu.cunqueperfcae
quia, non credintea, de quibus h*c proüeniunt. Indul- prultores Scfermroceside qu.bus omnibusdicitunnPfa.
pentiales enim gratia; Sc venire fluunt adnosde fónteSc ^.Kmommimbrum mulnpluapmmmaaus. R.ui Ecde-
duulis.Fonseftmetitum Domini „oftcilefuChrifti.Ri- |fiatCath0licre,inqu.busaquïgratiarnm,8Cper qtiosve-
uulifunr merita fandorum Dei, interquqsvnuseft, qui jlut]per aurert quatdam canalra Huunt in membra Chrifti
non tantum riuulus.antriaus.fedfluuinsmaximuipote- iadhacm ternsdcgentia/untfanai Dei. Sed fluums ,11e
rit SC debet appellari , ilia videlicet BeataDei Genitrix 'magnusB.
fm erVir o Maria ( Dorix&Jicutaqtia ductus exiutde Paradtjo. Donx interpre-
DeomnmmaeneraliumrimilorumfonteDomino no- tatur generationis medicamentum : Etcongruiflime fi-
ftroIefuChriftofcribiturloan.j. Suidicdlovalit.fupcrc- gnificatB.Virginem.percuiusgeneranonemlanatumeft
[mneseft. Pion enim admenfuram dat Deus fliritum. Paterdiligit genusumanum. , c , ... I
flium.&ommauitmm.mam. Etloan.17. dicitfilmsad rte/i«m,g,tar,flsBd^toes.dequodanturfidebhuS
paaemijïcHtdedillieïpoteflatemonwiscamir,vt,omne,quodde- Indulgent!®, meritum eftDomminoftr.IefuChr,ft,,B.
di/laiJtekvuJm/anm.Ucn, ibidem : Omma mu«u \ Virgin« Maria: fandomm Apoftolorum, Martyrum,-
funt &omniatuamea/iror.Matth.r,.Oronirfiwibitraiitafunt ConfeflbrumSc V.rginum, omnmmfanaorum, perfe-
aPatremeo. Et ficipfe gerrraetri«a pnlleenniiflfliimmuuss V. hhrriiffttuuss ccaappuutt --- -------------^ i a ü S
eftEcclefi*, cuius omneseleftilunt membra. AChrifto
autemfluunt fluminagratiarum ineius membra- Pfalm.
44. Vnxitte Deus, Deus tuus oleo latitia pra<confortibus tuis.
Item, Pfalm. 67. MonsDei,monspinguis,monscoagulatus,
monspinguis, mons, in quo beneplacitum eft Deohabitare in to.
Ptemm Dominus babitabit infinem. Item,P(alm.13 i.Sicut vn- •
guentum in capite , quod defeendit in barbam, barbam Aaron,
quoddefeendit inoram veftimenti eiusficutrosHermon,qui defeendit
&orum,iuftorum , adhuc in terris vita iportali degetium,
Qui.quamfit magnus, quam fitinexhauftus,quantumqj
dediein diem crefcat, augeatur,nonminuarur,proficiat,
non deficiat,fic accipe.
Chriftus Dns licet fibi meruerit fiii corporis-glorio-
{am immortalitatem, fu* refurre&ionis accelerationem,
lui nominis exaltationem, dilatationemjnobis proculdp-
bio meruit ab *ternamorte liberationem , peccatorum
|remiflionem,grati*&glori$ colIatione.Propter cuius me
ritum etfolius,quainexhauftus exiftatEcclefi* rhelaurus,
aduerte.Ia,ficut feribitur,anno Domini *M.CCC.XCV. * .
mille trecenti fexagintaduoanni, velcirciter elapfi funt, ef e”‘ 'v,tio
boftquamChriftuspafluseftpronobis.Quid tibividetur? DeminiM
i nonne facer baptifmusj nonne in Sacramento altaris ve- 'CCGC.1.
} nefiabile&verum corpus Chriftij&aliaSacrametaa Chri mille treat
ftp Dno inftituta,& eius pretiola motte confirmata,tant^ 'ft
funt virtutis,tant* funt efticaci^.tant^que dignitatis funt
hodie.ficutfucruntfuginftitutiohis&confirmadonispri- m c. longt
madie?Antibi videtur,ipforum eflicaciam & virtutcpro- tudinem.
pter dierum^prolixitatemfp.re minoratam?Abfir.Nam fi /
condignc confideres,qu* Matt. vlt.dixit; Ecceego vobifeum j
fum omnibus diebus vfque ad confummationemfaculi-, tacili t er 8c j
infallibiliter intelliges vltimum baptizandum ita ver«i
in monttm Sion. Item,losxu ,Et deplenitudineeius omnes ac-
cepimus, gratiam pro gratia ■, quia lex per Moyfen data eft-, gratia
& veritasper Iefum Chriftumfattaeft. Eccequalirer Chriftus
fons eft gratiarum, per quem lolum, & ante quemJ>er^
nullum gratia mundo fa6fca eft, ilia gratia, qu*ad vitam
perducirsternam. VndePlalm. jp.dicit filius ad patrem;:
Sacrificium & oblationem noluifti, aures autemperfeciftimibi.
Holocauftum drpropeccato nonpoftulafti; tunc dixieccevenio. V,t
icilicet,egofolus,tanquamfons, & origofalutishumahi
generis, facrificium& facerdos eflem pro redemptione to-
dusmundi. Vndei.loav.2.Aduocatumhabemusapudpatrem
Iefum Cbriftitiuftum,& ipfe eftpropitiatio propeccatu noftris.tfon
pro noftris autem tantum,fed & pro totius mundi. Item 2. Cor.j.
Deus eratinCbrifto mundumreconciliansfibi. •
ïtapërfe&e bäptizafiificüt primüm, quemlibet in terme- ) mum verbuni DeiftedquônidmrepèUuisillàâ, indtgnos fos tudium.
dicat is vïuatérna,ecce conuertimur adgentes.
£ a V. xxxi.
O virtusvnici Chriftipaffi. Ad Rom.5. Sivniusdefc M'**"-^»~**~*
(lo multi mortuifunt : multo mdgis gratia Dei & donum, ingra-
tiavnius hominis Iefu Chrifti inpluresabundauit. Item 1. Cor.
15. Etficutin Adam omnes moriuntur -, ita & in Cbrifto omnes vi-
uificabuntur. r
' & ad Heb.ÿ.Chriftusaßiftens Pontifex futurorum bonorum,
per amplius dttfoperfeftius tabernaculum, non manufaftumjd eft,
non huius creationis -, ne^perfanguinem bircorum & vitulorum,
fedperpropriumfanguinem intrauit inftnfta,*terna redemptio-
newuenta. Plal.(ii9.) Copiofaapud eum redemptio.Pfal (nb.J
Memor erit in feculum Teftdmentifui,
Nuhcetiam aduercamus merita fandtorUm Dei ,quiai
q£cut exigente diuina iuftitia, per peccatum morrale perdit
homogaudia coeleftisbegni, 8c mereturpcenam «terni
fupplieiji fic exigeiite diuina dementia & mifericordià
per opus meritorium faólum , poftquamper veramcon-
trinbnem , conreflionem , farisfa<5tionem, pcena ilia *■
Dc anno lubilei.
ÏTem de Iubileo EcknbhurLèmt.ïy Sanftificabis annum
quinquagefimum, & vocabis remiftionem cunttis habit atorib us
terra tua-,ipfe eft enim lubileus.
C a p . X X X IL
De excommunicationè.
Item de excommùnicatiohe, quam réprobant hæreti-
ci. I. Cor.5. Egoquidemabfenscorpore,prafensautemftiri-
tu, iam iudicaui, vtprafm,eum ‘quificopératus eft, in nomine
terna in tranfitbriamfueritmutata > meretur illius tern- flsomini tioftri IESV Chrifti, congregate volts & meo ftnritii,
poralispcen* diminutionem, 8c cceleftispr*mij faliitemi cumytrtute Domini noftri'l E S P Chrifti, tradere huiufmodi
&accidentalem augmentationam. Sed quia B. Virgo sdtanainiiiteritumcdrnis,vtjpiriiusfaluusfitindie Dominiho-
Maria riunquarri aliquam pcenam meruit', 8c tamen infi- ft/iifftt chrifti. Item, Matth.18.Si Ecclefidm non audieritfttti-
nita opera meritoriain feruentiflitiiafecit charitate, ideo bijicutEthnicus&Publicdhus. Amendicovobis, quacunquealli-
folummodo adepts eftaugmentationem prasmij, &non gauerttisfuper terram,erunt ligata & in ccelo.Ei 1. Cor. 16. Si
pcen* diminutionem : Etillafecunda pars ceflit in the- quis non am at Domtnum Iefum Chriftuni,fit Anathema, mara-
faurumEcclefi* :vnde multorumpeccatbrumi&multa- naiha,\n Domininoftri aduentu. Sic enim interpretatur
rum-peccatricum pcenam diminuit meritumB; Mari*; maranatha.
Etdeilktehefaurodanturindulgenti*.SimiliterS. Apo-1
ftbli,blflRyres,&multi perfe6teiufti,etfi prius peccatores
fuerint, taimen itafufficienter in hac vita pcenituerunti
quod nulliuspcen? obnoxij petmanferuHtiferiam cum adhuc
in hac vita mortali fueirunt \ &ficadepti fuhteorum
operibus meritorijs foliinimodo pr*mij augmentatiohej
&aliud totum cedit in Efcclefi* thefauriim. Etfic pater
quombdo Ecdefiqthefauriis non poteft exhauriri.Et hu-
ius Thefauri difpenlator iioluitefleipfe Chriftus Domi-
De * incredulitate imaginum.
ÎTem reprobant hæreticiimagines,& éarum veneratio-
nem. Et videntur habere pro fe multas authoritates di-
uerfarum feriprurarum , quæ poften adducentur, & fol-
*m. s. s:
Nicol. De
imaginib.
in Eccie-
fia.
nusfolusiimocommifitipfePrælatisEcclefiæjfecundum 1 uentur.
tamènplus&mihus; I Primbvideatur,andiuin*maieftatisfithabereimagi-
Vnde quadruplicçs Prælati habent indulgentias dare. | nés in EccleCia.Exod.x^Duosquoque Cherubim aureos &pro-
Primus&fiimmuseftpominus Apoftolicus,verus&le-^1 duâiles faciès ex vtraqueparteoraculi. Cherub vnusfit in Idtere
gitimusB.Petrifucce{ror& Vicârius-, cui Dominus pleiiä , vno, & alter in altero. Vtrumquelatuspropitidtorijtegant expan.-
poteftâtem dédit fuper omnesaliôS.Matth.i(5.Ef«&id<<i>o ; dentesalas, &operientesoraculum, rejpiiiantquefemutuôvei'fis
c/rfMWr^jicce/orMW.SecutldrfuntCardinales.Ecadillorum', vulttbus in propi tïatomni,quooperïendadrca,inquaponestefti-
velutàliorumApoftolortimpoteftatisexpreflionemfai- momumqucddabotibi.lndepracipïain&loqUaradtefuprapro-
ptum eft,Luc.22. Et ego dijpono vobis,ficutdijpofuit mibipater ' pitiatorïum,acdemedioduorum Cherubim,qaieruntfuperar.cam
meusregnum. Tertij funt Patriarch*, quafi principales pa- j Teftimonij,cunda,qu£ mandabopertefilijsïfrael.
tresin Domimcögrege,paratiorescumfanftis Martyri- I EcceWaldenfisHæretice,&ciendaseiièimagines. An
bus fanguinetpfuum hindere profrattib. &fide. Ad quo- non funt aurei Cherubim imagines verfis vulcibusadlc
rumpoteftatisexpreflionem diciiurnotanteriLucnz.lti'w 1 contuçndumfabricati? Velergo oportet te illamliteram
eftû,qutpermanfiflismecumintemationibusmeis‘,&ego diflono ; expônëre,&nonomnirioficutfonatintefligere,ficutfcri-
vobisregnum. QuarcifuntEpifcppi, quafi perfediiufti-, de biturExod.20 .No» faciès tibi fculptile,neque omnemfimilitudi-
quorum meritis femperlocupletaturthefaurus Eccléiî*. nem,quaeftïncoeloUefuper?&quaïnterradeorfum,neceorum,qua
Ad quorum poceftatis expreflionem dieiturMatt.23.Fe»i- funt inaquafub terra-, Vel,oportet te dicere,quod Dominus
te benedicli patris mil ,percipiteregnum.
' Qu^re autem non fblum:Waldenfcsh*retici, immo
multi Catholici, quandoq; titubant de lndulgentijs,hoc
facit indiferèta pronunciatio quæftuoforum facefdotum:
qui indifferenter omnibus honunibus,hoc 8c illud facie-
tibus, indulgéntias promittunt. Et hoc non eft de mente
DominiPap*,autaliorumPr*latorurn * qui non dâficas,
nifivére pcenitèntibus 8c confeflis, 8c contritis. H^rau-
tem indulgentias lieer ad diuerfa loca, 8c pro diuerfis o-
peribus piétatis Prælati Ecclefi* dare valeant, tampnere-
Driuseasconferunt iis locisjvbi languis plurimus Martyrum
effufus,vtfa£lum eft Rom*, & alibi. Ergo Romipeta
præcepic contraria;quia, hîc*dicitur-,woflpa«:illic,/<i«M. S.S.
An non funtaurei Cherubimfimilitudineseorum, qu* p ic’ IC1C*
füncin coelodefuper? " H
An non fuit Arcacolenda &honoranda,prbpter eum,
qtii mandauit ita diligenter 8c fapienter ipfam fieri ; im mo
terribilitermetuenda ? Curaliâs Ozaincattte tangens éâ,
pereuflus eft plaga mortis? 2. Reg.6^. Compara ergo lice—
ram qu*procedit & fèquitur,Exod.20.vbi{cribitur; No»
habebiscorameDeosaltenos-, 8c fpccificat; no faciès tibifculptile,
neifoomnemfimilitüdinem\intel\i%e, vt crcdas, aut dicas, eà
effe Deum tùum, ficutfaciuntgentilès idolblatr*. Noix
êrgo adorabis ea, nequè coles e#tanqùam Deôs/fcd, fie
&alijperegrinibiaintentione8credtaillucvenientes,ve-1 utfine'4 bbio,fiquis Iud*orum pf«fumpfifl^tiHosChc-
rentur eas.Nam ilia Romaria ciuitas {pecialiter aDomino 1 rubim aureos ftangere,vel maculare,vel pr*cipitare, imb
eftcleda, vbinonfblumplurimfisplurimorumMartyru Moyfimodicum contradicere ; fuifle grauiter plagatus:
fanguis , fedetiamglorioforum principum Petri & Pauli Sic tu WaldenfisH*retice,offendens imaginem land*
eft efFufus.Et tuWaldehfisH*tetice,gratias illas non vis | Crucis.autB. Virghis Mari*,autalteriusfandti , vltrices
credere jfaltemcredunteasChriftiani8cdicunt;Dominus . flarnm*Cfiriftian*iuftiti*deuorabüntte:cüm1 necrexa-
regnauitjrafcanturhxtetici. Iud*inolebant credere Apo- | liquistcrrenuspatereturfuam gal earn, vel clenodium de-
ftolis,&tamenexhocnoneftinfirmata fideseorumrim» j turpati.Etillomodointelligasöimnesfcripturaslcülptilia
per hoc, quodab eis repulfi funt, ipfidifleminauerunt fi- | prohibenres, ytiftam Sap. 15. Non enim in err or em indtixit
dem per orbem terrarum A£tor.:3. Vobisoportebatloquipri- nosbominummalaartisexcogitatib, neevmbrapictur&ldbbrfine
Z Eiblioth.y.et.Pat.Tom,i). . x , _____ __ ___ Ee. 3 , fruäu