Prm.li. 9>
Uydefitm.
bom ..2.9.
jÿW.jj.ij.
Prou. 15.16
Machab,
.ver.vlt.
roento vtilius erogare.Quem beatum prsedicabat fimula-
tordumprofpereviueret, fatuum vel auarura poftobi-
tumreprehendit. _
De huiufmodi amicofraudulento diuinalapientia dicit
: Simulator ore decipitamicum fuum. Ec Hilpaniarum Do-
<5lotIlidotus: fiepe per fimulationem amicitia cobcur, vt
qui non potuic aperte decipere decipiat frauduleter. Item
idem. Dumaduerläptocedunt,amicusfräudulentusdetegitur.
ftatimque defpicit, qnem Ie diligete fimulabat,latent
faepe venena circumlitamelle verborum, 8c tamdiu
deceptor veritatem fimulat, quoufque fallendo decipiat.
Rato inuenitur amicus, qaipauperi homini, velmortuo
feruetfidem. Amicitia certa nulla viexcluditur nullotépore
aboleturjvbicunque enim fe vertit tempus illa firma
eft. Dehacveraamicitia,quxaduerfitate nonIcinditur,
neeetiam morte diuiditur, eo quod immortalis eflè pro-
batur,inEcclefiaftico dicitur.Amicus fidelis medicamen-
tum vitx & immortalitatis:&qui metuunt Dominum in-
ueniüt ilium. Dieet fottafle aliquis, pauper fum, vel infir-
mus: non eft mihi copia reru vnde amico mortuo valeam
fubuenire. Ad quod dicit B.Gregorius.Non eft vacua ma-
nusa muneic, fi area cordis plena eft bonavoluntate. Et
Propheta.In me funt Deus votatua. In te habes, o homo:
tur.in die iudici) pietatis fru&um non inueniet. Exemplo
ardentis diuitis, qui in inferno ad petéda tenniffima compulfus
eft. Qui hic tenuiffima negau it,tenuiffima non va-
luitobtinere. Quiddiftriâiuspoteftinueniriî Guttama-
quae ardens petit, nec obtinet qui micas panis negauit.Se-
rodiuesoculosaperuit, quando Lazarum pauperem re-
quiefeen tem vidit,quern iacentem ante ianuas videre de-
fpéxit. Non folum qui elurienti,8c fitienti 6c nudo beneficium
largitatis impendit, vel fi quid aliud indigenti lar-
gicur, fed 8c qui inimicum diligit, 8c qui lugenti affc&um
compaffionis 8c benignitatis imperticur,autin quibusli-
bet neceflitatibus confilium adhibet, eleemolynam pro-
culdubio facit.Nam 8c doârina,vel difeiplina bona elee-
mofynaeft , 8c mifericordia carnis eminentioreft. Quia
quantum excellit fpiritus carnem, tantum excellit miferi-
cordiafpiritus ( quaeeftdo&rina veldifciplinabona ) mi-
fericordiam carnis qux eft miniftrare corpori neceflaria,
Exhibeamus 8c nos amicorum noftrorum fpiritus miferi-
cordix curam, 6c amici nomine non fi<fte,fed vere merito
fulgeamus.Cum enim amicus dicituranimi cuftos,& animus
ab anima vocabulum fortiatur, debet profedto amicus
primo 8c principaliter delalute amicianimi curam ge-
rere, 8c fecundario illi vtilitati corporis prouidere. In vita
vbta Dei- in te geris defidetiaDomini, quibus reddas lau- corporis illi fidelis exiftcre, & poll diflolutionem carnis
dacionesilli.Incehabesthefaurutn reptopitiationisdclr- affedfu&etfe&ufaliuarideablolutione illiusanimæant-
dtorum amici tui, quod petit irefibi dan Dc.Patnsfapi-| due cogicaie. Nos etiam qui alios monemus, ad nos du»a
entiadicens:Pt*bcfilicortunmmihi.EtinlibroMacha- rcfledlamus:& vtcxcerisfiinusexemplumvitçftudeamus
b*ornm:fanaa8efalubriscftcogitatio,ptodcfnnaisex-Wiaentibuspro!tiinisintribalationibas,&angaftushuiniorate,
vt à peccatis folnantnt.Nota quod non folum dixit:. liter & fidelirer fubuenire : atque defunais exhibere ftufanaaeftcogicatiofedialubtisvidelicer.
quiafanaumfa-ldiacharitatis&iacrifiojs.eleeraofynis.Scoratiombus.pecitcogitantem;
cormouetadbeatamvitâdefidetandani,[regrinationibus,&oninibusbonisopetibus,eotuinpcenç
&fperafubleuataddeliaoturaveniamfibi, aeproxiitlis! compatiendo diuinoauxilioeorum temporale miferiam
obtinendam, vnde petDeigtatiarafalusotiturviuenti-i mifeticorditerrelenare, vt cum defecerimusmortecor-
bus,fidelibus Sc defunais. Ifti namque tali cogitatione à I poris,& illi à malis liberi inter filios Deifuerint coraputa-
torpote defidiæad bene aeendnm confutgunt, illi veto d ti,recipient nos in seterna taberttpcula, vbi clatttate vifiot
_ . . . . . - 0 r r n b 'A K l__H . l e ..m Mlle finA n p r f r n i m ^ r p im i i r . A ITlPtl.
Defum.bo-
no Lye.}.
Matth.10.
fjfot.4. id.
rJacob.z ij.
pcena Purgatori j libcrantur;fi fan&a &falubris eft cogita-
tio,multo validior,(an«ftiot 8c falubrior erit oratio,& plu-
rimum fan tftiflima atque faluberrima operatio.
Nullus itaque mentis compos, quantumcumque pauper
vel debilis poteft iuftam excufittionis rationemprx-
nis Dei cum illis fine fine perfrui mereamur, Amen.
tendere, cum ipfa cogitatio fan&a fit & falubris, quin ha-
bcat fibi,8c proximo fubucnire.Poteft etiam fxudlumbo-
ni operis adi p ifei, qui & fi non damore vocis, tamen cla-
morc cordis(quod ionat prxcipucin aure Deijpoteft ora-
re, quod rede computaturintereminentiora opera cari*
tatis.Dicit enim gloriofiffimus&fandifiimusille Bernar-
dus legere,fcribere 6C orare, opera funtcaritatis* Et inter I
iftaorarelempereminetexcelleter,vtaitB.Ifidoriis>meli9 i mur.
C a p v t XVIII.
Contra iüos qui dicunt fanftos Dei pro viuentibus, velde-
funftisfidelibus non orare.
ISidorus.Feftiuitates Apoftolorum ,feuin honore Mar-'^.i.ÄEo
tyrumfolennitates antiqui Patres invenerationis my- ckf.officïu
fterio celebrare fanxerunt, vel ad imitationem , vel vc cap-34-
mentis eorum confociemur atque orationibus adiuueotarequamlegere.
Ptobaturetiarneleemofynamdate.li Itemidem.Sandiquiiambeataimmottalitateregnant
calieem aquifrigidi quis tribuit propterDeum. Quodfi cum Chrifto pro nobis quiadhucin incertis veriamur pe-
tanta eft penaria,vt ad calicem aqu* trigidf dandum non riculis,affidue Domiftum deprecantur, Sc fuis nos mentis
fufficiat, intingat faltem extremum dtgitifui in aqua, vt I protegunt,ne aduerfts mundi periclitcmur.vel magni no-
JO.lib.Ety.
mo. in diet.
refrigeretlinguam proximiinflammaignisPurgatorij pa-
tientis. Quideftextremumdigiti ad refrigerationem linguae
in aqua irttirtgere, nifialiquod pietatis opus, quantumcumque
minimum pro abfolutione alicuiusmortui
o p era r i ? S i cut enim per man us opera & per digitos difere-
t i one m operum intelligimus : ita per extretnum digiti minima
operatio poteritdefignari, quia refrigeratur lingua
proximi patien tis .Quia illud ociofi 1er monis,quod corri-
gere, dum viueret, negligentia prxtermifit illi dimittitur.
Liquide claret elfe inexcufabilem quemlibet, qui fpernic
amico mortuo fubuenire.
Nosautem fratres chariftimi mifereamur defun&is a-
micis noftris,vt polfimus à Domino mifcricordiam impe-
trare, fimus milericordes in ptoximum, vt mifericordiæ
premium tempore noftrç mileriæ cum noftra virtus defe-
cerit,mereamur. Quia, vt ait fapientiftimus Auguftinus,
mifericordiaeftpeccatofumremedium.Mifericordiaipfa
eft,quaeàmorte libérât, Ôcnon patitur hominemintrare
inintcritum. Haecpatrocinaturindieiudicij,dicenteIa-
cobo Apoftolo, Mifericordiafuper exalt at indicium. Indicium
fine mifericordia illi, qui nonfteerit mifàicordiam.
x ilidorus. A compatiendo aliénas miferiæ mifericordia
vocabulumfumpfic.Qui hiemifericordiam nonimpertibis
ipiritus noceânt quantum cupiunt-
Gregorius. Orant pro inimicis fuis fan&ieo tempore,
quo poftunt ad fruâuofam poenitentiam eorum corda
conuertere,atque in ipfaconuerfatione faluare.
A uguftinus* Illi iüfti qui tanta fanditate vixerunt,vt a-
lios quoque rec i pian t in tabernacula aeterna quibus amici
fadi funt de mammonainiquitatis, vt tales client, miferi-
cordialiberatifuntabeo,quiiuftificatimpium,imputans
mercedem fecundum gratiam non fecundura debitum.
In quorum quippe numéro eft Apoftolus, qui dicit: Mifericordiam
confecutus fnm,vtfidelis effem. Illi autem ,qui recipi-
untut à talibus in tabernacula xterna, fatendum eft,quod
nonfinthismoribusprxditi,vteisliberandis fine luffra-
gio Sandorum lua poffi t vita fufficere. Mitati foleo etiam
apud Virgilium reperiri iftam Domini fententiam,vbi ait;
Facitevobis amicosdemammona iniquitatis, vt &ipfirecipiant
vos in tabernaculaaterna. Cui eft 6c ilia fimillima; qui réci-
pit Prophetam in nomine Prophets, mercedem Prophe-
taeaccipiet.Nam cum Elifioscampos illepoeta deferibe-
rçt, vbi putant habitare animas bcatorum, non folum ibi
pofuiteos,quiptopriis metitisadillasfedesperuenirepo-
tueruntjfed adiecu atque ait:
Quique fui menions alïosfacere merendo.
Id eft.
39. Moral,
cap. u .
De ciu. Dei
,ai.c.z7<
H
Rom. 4.4*
.ad.Ctr. 7.
Ideft,quiptw...-— — — < 1 \c'"
merendo fecerunc.Prorfustanquameisdicetet,quod frequenter
ore Chriftiano cutrife caique fandorura humi-
lis quifque commendat,& dicit,Memor mei efto. Atque
vt id efte poffit, promerendo efficit.
Item idem. Italiberatio , qüxfitfiuefuisquibufqueorationibus.
fiueintercedentibusfandisid agit,vtinignem
quifque non mittatur sternum, non vt cum fuerit milTus,
poft quantumeunque tempus inde eruatur. Ad hoc etiam
probandumMachabxi vifio nem ficüt facra S criptura verboten9
memotat de S. O nia, 6c de beatiflimo Ieremia poft
mortem corporis pro viuisbrantibuSjiudicamus.Dicit ita
Scriptutafacra. Erat, inquit, huiufeemodi vifus. Oniam,
qui ruetat fummus facerdos,virum bonum & benignum,
verecundumvifu, modeftum moribus 8c eloquio decorum,
6c qui a puero in virtutibus exercitat9 fit, manus pro-
tendentem, orare pro orani populo Dei. Pófthaecappa-
ruiftè 6c alium virum state Sc gloria mirabilèm, magni
decoris habitudine circa illum.Refpondifle vero Oniam,
8c dixifle. Hieeftfratrura amator, 8c popiili Ifrael. Hie eft
qui multumorat pro populo, 6c vniuerfa fandaciuitate
Ieremias Pröpheta Domini.Cum igitur vètéris Teftamcti
fandi, qui ante Paflionem Domini noftri Iefu Chrifti erat
inferno, hoceftinfinuAbrahae, pro populo Dei orare
tend Deodifpofita,vtadhocelediexlaborepetuenianr,
quatenus poftulando mereantut acci pere,quod eis omni
potensDeus ante feculadifpofuit donate.
Petrus. Probari mihi apettius velim, fi poteft prxdefti-
natio precibus adiuuari.
Gregorius. Hoc quod ego Petre intuli: concite valet
probari, certeetenimnofti, quia ad Abtaham Dominus
dixit.In Ifaac vocabiturtibi lernen. Cui etiam dixerar.Pa-
tremmultarum gentium conftituite. Cui rurfum promi-
fit,dicens: Benedicam tibi, 8c multiplicabo lernen tuu fic-
ut ftellas cceli, 8c velut arenam quae eft in littore maris.
Ex quare aperte conftat,quia omnipotens Deus fernen A-
brahae multiplicare per Ilaac prxdeftinauerat :8c tn feriptu
eft.Deprecatus eft Iiaac Dominum pro vxore fua,eo quod
eilet fterilis, qui exaudiuit eum, 8c deditconceptum Rc-
beccce.Si ergo multiplicatio generis Abrahxper Ifaac pr$-
deftinata fuerat,cur coniugem fterilfim accepit?Sed nimi
rumcoftat, quod przdeftinatio precibus impletur, quando
is in quo Deus multiplicare fernen Abrah^praedeftina-
&17.C.4.
frc.it.17.
frc.ï6.<h
uerar, oratione obtinuit, vt filios habere potuiftet.
Petrus. Quiafecretum ratio aperuit,nihil mihi dubie-
ratis reman fit.
Ifidorus'. Omniaquidemfunt in praedeftinadone, vel
creduntur,multomagisdum libetatiabotnnicotraptio- prafeientiadiuma: qaædamtarnenliberoatbimodirnif-
nc,modotamilli, quamfaniäi nouægraiiæregnantcum là.Etquiaprædeftinatio,autprafcientianeccffitatembo-
Chtiftoptofiddibasorare viuentibus, & defunäiscrc- J ni vel nialinon inferl,feraper eft orationibus. & bonis o-
dendi funt, & nos fuis patrociniis tueri, &infitma noftra peribus vacandum, vt his ptaedeftinatio adiuuetut.
mifericotditer releuare.
C a p . X I X .
Contra iüos qui dtcuntpudeßinationemprecibus mi-
nime adiuuari.
GRegorius. Venerandus vir Anaftafius fan&çRôma-
næ'Ecclefiæcui Deo auótore deleruio,notadus fuit.
Quifóli Deo vacare defiderans,fcnnTum delèruit mona-
C a p . XX.
Contraiüos, qui dicuntfanäosfolavirtuie orationis, &
nunquam folo nutu voluntatis miracula
operari.
ÏSidorus. Angli boni cognofcunt omniaantequam in fe
fiant:8cqùæapudhominesadhucfutura funt, Angeli
ftedumelegit,atqueineoloco, quernpraefatusfum,qui iam,reuelanteDomino,nouerunt. _
Suppentoniavocatur.petannosmultosinfanâisàiftibus Item idem. Animaepoftquam à carne exeunt, 8c in ua
vitam duxit: eique monaftetio foletti cuftodia præfain ; viuacitate 6c fubtilitatc confiftunt, multa etiam futura
Quo videlicet in loco ingensdefuperrupeseminebat, 8c ; contemplantur.
profundum fnbterprxcipitiumpatebat. Quadamvero | Itemidem.Multumexfuanatttrafplendorempo id.et
nodte , cum iam omnipotens Deus eiusvenerabilisviri .anima,ledfufcaturcommixtionccarnis,quaretineturin-
Anaftafijlaboresremuneratedecteuiftet,abaltatupevox clufa. , .
fa6taeft,quaeprodudkofonitu clamaret, dicens: Anaftafi, Item idem. Praeuaricatores angeli etiam fanchtateaveni.
Quo vocato,ali) quoque leptem fratres ex nomine | mifla non tamen amiferuntviuacitatem creaturxange
funtvocad. Paruoautemmomenro eaquasfueratomif- 1 caefenfuum.Tdplicietiimmodofeientiçacuminevigent,
fa vox filuit, 6c oiftauum fratrem vocauit.Quas dum aper- , id eft,fobtilitate naturae,experientia temporum;&reue a-
tevoces congregatio audilïèt dubium nonfuit, quiaeo- | tione fupernarumpoteftatum.Cauteigitur 8c lo îcite e
rumquivocatiraerantjobitaspropinquallet. Intrapau- bentChtifticolaecircumfpicere,necuniAngelus atanae
cosigicur dies, primus venerandus vir Anaftafius, cseteri in A ngelum lucis nonnunquam le transfigurât, ecipien-
autem in eo ordine ex carne eduâi funt, qui de rupis ver- di introgreflum inueniat,aliqua de fotutis quandoq, prç-
tice fucrant vocati. Frater veto ille,ad quern vox parum fi- dicit, 6c etiam oftentatione falla vtilitati homims. e in er-
luit, atque eum nominâüitmorientibusaliis, paucisdie- uiredemonftrat,vtinerrorislaqueudeuoluatur. vim. *
bus vixit, 6c tunc vitam finiuit, vtapettemonftraretur, aliquavidetutbonapraetendere,agit,vtfraudulenter e-
quiainterieékum vocis filentium paruum fpacium viuen- cipiat.Cum veroinfert mala,agir,vt faeuitiam luam cru e-
difignificauerir. Sedmirarescontigit,quia dum vénéra- literexpleat. Retia tendit innumera, ytmultipliciter,
bilisvirAnaftafiüsdecorporeexiret, erat quidam frater diuerfimodedeciperc poffit, étcautafolicitudinevigt an
inmonafterioquifuperuenireeinolebat. Prouolutus ve- | tes:pilcatorisvelaucupismore,qdulcia.velpu c rape*
roeiuspedibus,ccepitab eocum lachrymispoftulare,di- tendit,vtpifcisautauishamo,leulaqueoraciliuscapiatur*
cens: Per ilium ad quern vadisdeprecor te, 6c adiuto, ne Sunttnquaedamfecretapeiprçlèntia,8cfututaquçetiam
feptemdiesfuperteifthocmundoviuam. Ante cuius fe- J-eminentiores Angelicifpiiituspenetrarenonpo
Lib. S. Ety-
mole. il.
eft diuinitatis incomprehenfibile arcanum,Scillud de ho:
rain die iudicij, quod nemo nouit nifiDeus. Vndecon-
grueter dicit Do6torHilpaniarum Ifidorus:Cum de Deo
loquitur fetiptura, plerumq; dicit, E cceDeus, non quafi vi-
libilem oftendit, fed vbique efte praefentem fignincat,per
id quod dieitur. EcceDominus; vel quia magnitudincm di-
ptimumdiem, etiam ipfedefun&us eft. Qui tamen in illa
no&e intet egterosnon fuetat vocatus,vt aperte elarelce-
ret,quiaeius obitum fola venerabilis Anaftafij interceffio
obtinere potüiflet:
Petrus. Dum idem frater 8c vocatus intercaeterosnon
eft, 8ctarnen fan£ti viri interceffionibusexhaclucefub-
tradus eft,dätur nifi hi,ma-
ttactus eit, quid aliud datur intelligi mil quod ni, qui raa- uinitatis eius nullus poffit fenlusattingere, etia ange 1CU*»
gnilunt apud Deum metito obtinere aliquando poi!untj| ^quamuis vfq; ad paritatem^angelica
ea etiam quae non funt praedeftinata?
Gregorius. 'Obtinere neqiiaqua poftunt quae praedeftinata
non fuerint, fed ea quaefim&iviri orando efficiunt,
ita praedeftinata lunt, vt precibus obtineant. Nam ipfa
Mat.i$.}6i
Defum.bo-
notLi.c.h
refurreftionem proficiat, Sc ad contemplandum Deum
indefella confiftat, Dei fecretaiudicianon poftuntlenlu
penettarivelangelico.velhumanb. Etideo quia occulta.
8c iufta funt,tantum venerari opus eft, 8c timeremó dilcutereaut