morteimhdücir. Vcergo homo fediligat,mipfo D e id ile -, ftauratur,Diligesproximumtuum tanqUaniteipfum.
\ ^ i0 incKoatar, vc diligat proximunv, capaciori quodam- Huius fabbati requic ac dulcedine perfufus propheta
Imoào fiuu concipitut; vbidiuinus fileignis paululum ca- Dauid,in fonumgratulabund* folemnitatiserüpitdicés.
iefeeliSi cercas caftdem, qaaS fcinciUulas quâfdam, in fai | ------ x j jj ' M g j|£||
plenitudinem miro raodoabfotbeàt : cotam animi diie-
dionem ad illud fublime, Sc inffabilebönumabducens,
vbi necipfe à fe, nec ptöximus diligatur, niG quantum v-
terque deöclensà fs^cotp ttaftsferturin Deum. Interim
hi tres ambres & ab inûitemconcipiuntur, & ab inuicem
nutriuntur,&abiriuice accenduntut, porro fimul omnes
perÜcmntur* Agkäturautemmiro& ineffabili raodo,vt
qu*nqdätn tres amores fimul omneshabeantur, neque
ÄiilÄUitec p'bteftïftöntatnenfemper*quc fenciancur: fed
nüht rèquies iââÿtllidô'cdndkasiin propti* cqnfeientfe
pa¥käfo&ftöafdt|ftünoexfi:atern*dUedionisdulcedi:
tt'ö miuuetur, nttfte^sDéixô»templàrione plenius acqui-
fatun SfchnifoRtëxai^ùis diuèrfasârômatnm poffidens
apbthdCas,nunchanC,nunc illam ingteditur,nunchuius,
Comptndtj
Eccequam bonum &quaiti iocundum ,fratr.es habit are in vtittm.
Vere bonum.vereiocundum. Bonum plane,quia nihilv-
tilius; iocundum , quia nihil fapidius. Sicut autem primo
il li in fabbato vnus tantum dies dedicatur quia videlicet
fingulareeft, quodinpropri* cuiufqueconfcicntiæ
tranquillitate confiftit;ira non immerito huic annus integer:
confecratur ; quiaficucex multis diebus annus effici-
tur,ita ex multis ahimabus VhUm cor, & vna anima chari-
tatis igne co n flatur. Quod hex (ex illis an ftis , qui fab ba-
tum hoc fpi rituale præcedunt, aliquid my fticum velisex-
fcul pere, Icito fex efle genera hominum, in quorum dile-
dione neceflc eft animus exerccatUr. Sicut autem annus
multbsdieS eotnpledkurj itain fingulis ill is generibus,
multi ndbis homines diledionis copula coniunguntur.
Primp ergo diledio noftra, naturali ordine, ad dpmefti-
Pfafo 31, i
mmcilliusfpecieiodoreperfunditur : ira mens cellaria cosfangumisnoftrideriuatur. Quæ diledio vt habeatur,
quxdam fpiritualibus refetta diuitiis, intra^confcientiae quiaipfi naturae eftinfitum:finonhabeatur,nimiscftin-
fuxfeptaretentans, nunehoç,nunc illud inambulatjac -j humanum. Vnde Apoftohis. S't quisfuorum,& maxtme do-
iocunditatis fu* materram, pro diuiriarum diuer fitate,di- meßicorum cur am non habet,fidem negauit,&efi mfidelidetenor.
Î P/aL.io. 6.
o
. Compendij-
j cup.II. , 1
; Rom. I z.15.
- i.Cor.11.19
uerfo modo compenfàt.
• .iiu .» • v ■ w ] te ( ^ ;
Quomodo fabbatum Jptntale in fui dileftionefentiatur.
/ " » Vm enim homo ab hoc exteriori tumultu intrafe-
V^cretarium fu* mentis fefe receperiri & , contra cireu-
ftreperitium tutbaS vafticatum ckmfb oftio iin'teriores ga-
ïits perluftraueritihihilq'uèo6currëritinqùietum,tMhil in.
ordinatu m V ' nihil qUOdremordeat^ihilquod oblatretj
fédôtthraïoeùtidajomniacbncotdaniiaj'orïihiapàcihca, ‘
^hhtatranquilld] wiftflar b^i'^riflimîétmùfdàmfami-
l®,bhîhis côgitàtlbhüMiféŸttionuhr operu'mquetûrba
ibfi^mo,qUàft^atrlfëmili^dqmüSarlr iferîifr oritur hinc
i0eu*ditsisV-«ftl:'id- '
eùtiditate autéra iùbitnsquida, eo aeiïotius ih Dei küdes
^hhipëns, qué-‘j)yrl|»ifcaëms'eôr^ifckÿémseflèmunerls,
qtticqthd in lebotii reeb^ofcit. > Hæc eft fepcîmi diei io- ;
cÜnU^olemnitas:;qüà;inhecdre.eft fesdies^ideft ôpdmm
jptîédédàt pèrfcÊtipfvïl^iihùm in bonis openbüsdelude-
mùsi&ficdfemümihdafçieritiaef ranqülllitate paufemüS.,
ïxbfeisnàîmquéoperibus puritas èorifcientiæ nafèitur,
fèciindum quamiuidile£tîoiudiéacur. Sieur enim isqui
operaturoyel diligit iniquitatem, non diligit fèd oditani-
inarù füam,'ita prOfë&ô qui diligit & ôperatur iuftitiâm,
hbh odicfed diligifànîmam fuam.Hçceftprimiilliuslab-
batiiocunda folemnîtas, in quarètùîliâ mündi operami-
himéëxércënmt, inquanec ignis concüpifceuciæ' turpis
àfecènditur, nec paffionum oneîa compottantur.
' 'A < G a:? iv t ' 'IV , !
Oualefabbatum éfjraterna dilectione, capiatur, &quomodtfex
. . ;. anni, qui procédantfeptmumxcharttati coaptentur.
POrrafîâb hoc Ïécretiorî' cubiculo j in qud primühoc
fabbatü celebrauit,ad illud pedorisfui diuerforium
lefe contulerit, vbi folet gaudere cum gaudentibus, Here
cum flentibUs,infirtUàïieum infirmis,vri cum fcandaliza-
tis, (enferitque ibi anim am fuam, cam omnium fcatrum
l u oru m an im ab us ^lütino c h ari t atis v ni ri $ null is inuidtçe
ftimulis agitari.nnllisindignationumseftibus inflamma-
ri,non iaculis fufpicionUm atceri,non edacis triftitiae mor-
fibusconfumi; ficq, ad quendamtranquilliftimü mentis
fuse finumomnesrapiat, vbi dulciquôdam affeâuomnes
ampFéélatur'&îbaeat, àcfecumvnumcor,& vnam ani-
mam facia t: ad Sui’ mox dulcedinis fuauiflimum guftum,
ômttiicupiditatUmfilettumultus>àCvitiorum ftrépitus
tbnqdiefcitj&'fitibi intusab omnibus noxiis abfolutava-
ca'rio,&infrarerriàedileiâionis dukedin© grata Sciocun-
da paufatioi Nam quod in huius fabbati quiete , nullum
protfus vitiumrefiderg. charitas ftatethapermittat, teftis
eft huius ipfîus fabbati continuasferiator AppftolusPau-
lùs'j fif enim ait. Non adulterabis, nonfurtumfacies,nonfalfutn
*
,Th».$. t.
Nee hancALpoftólicamfërtt'eütiam j dominicis verbis
quifque teftimet fe contrariam, quibus dieit. jQuivenitad
me\&non otfifyatrerit &niatrem,adhuc autem & atiimamfuam,
nonpotejl mens kJfëdifcipülüsïvSë& de hisin corifbquentibus
videbimus. Igit ur quia funt no‘nnulli,qui immaniores be-
ftijs,necdomeftieoSatrendunt,iamaliqU5intulum ad fab^*
batumhoefpiritale procedit, quifuos,itav't oportet,diligit.
Hxc autem diledtio quoriiam ab ipfa natutaprofici-
feitur ,ift pficèptisiquseuddileékióric pertinent proximi,
primolpco fancitur, ita Deo proteftante. Hottora pattern
tuum &matrettt. Hinc ad eos, qui nobis fpecialis amicitiSe
fcedere,vel officij viciffitudine copulantur,dile6lio noftra
progredicur,&qncidammod’ofinuampliorila<atur/Sed
base diledio Pharifasorum iu ftitiam non tranfcendic, quibus
ditftiimé&:Diligesamiètimïuufn} &ddiobabebistnimicum Mdtt.y4j,
ttium. Sanevtraqueh£ecdile6tio,quanquamparumpr£e-
mij feruataconquirat, quippe cum ad illam lex naturalis
impellat,adiftam gratia impertita nos prouocet,negle61:a
tarnen cumulum damnatiqnis importat.De his Dominus
in euangelio.- St diligitü (ihqiTi't^ess,quivos diligunt ,quam
mercedetnhabebitis ? Nonne &Jithnia hocfaciuntïEtJifalutaue-
ritUfratres vefiros tantum, quidampliusfacitis. Vtefgoinali-1
quid amplum diledho noftra tendatur, ampledatur & I
eos, quinobifeum eodepi iugo profeffipnïs fubduntur. [
Ha:c plane dileftiopraJitri^ non fraud abitur, quia Deus
caufa eft cur exhibetur.
In hpc'ftatu mensveftimentisadglutinata Iefu,aliquid
fibiilliusvnetionis elingit ,quxdifcedensacapite,etiam ^ ^
barbae iqfluit yeri Aaron,& ad oram vfque?yeftis attingit,
cuiusvndapinguedinealiquantifper extenditur; Scpri-
mum omnes,adquosvn&ioipfapertingens,participium J
illiusnominis Iefu, vt ab vnifto vn6ri,id eft, a Chrifto i
Chriftiani vocentur, impertit, & laxiori finu recipit dili-
gendos. Reftantadhucduo hominum genera,quae ft pe-
«ftori nofto amoris vinculo aftringantur, nihil profedlo
obftabit, quin veriillius fabbati requie perfruamur. Nam
& eorum qui foris fun t,Gentilium videlicet & Iud^orum,
Hsreticorum vel Schifmaticorum neccfte eft vt igno-
ranciamdoleamus, compatiamur infirmitati, maliuam
defleamus, ac pio affe<ftu folatium illis noftrae orationis
impertiamus, vt & ip ft inueniantur nobifeum, ip Chrifto
Iefu Domino noftro. Inde ad illqd.tranfeundum eft,in
quo fraternae charitatis fumma confiftir, in quo hofno
Dei filius efficitur, in quo diuinae bonicatis limilitudo
plenius reparacur, Sicut ait Saluator in Euangelio: Diligite
inimicos vefiros, & benefacite his,qui oderunt vos,&orateproper-
fequentibus&calumniantibus vobis > vtfitisfilijpatrisrpefiri quiin
caüsefi. •
Exinde quid fupercrit nifi annus feptimus,in quo debi-
tores repetereno permittimur, in quo feruus libertati do-
natur ? Qui enim nouit etiam inimicos fimplici oculo in-
tuerijillceftquiveraciterdicere pot eft,Dimitte nobisftcut&
; iefiitnoniumdàçesyé1fiquodefialiudmandatum ,tn hocverboin- nostUmittimus. Omnis, inquir,quifad'tpeccatuferuusefipeccati.
Deut. IJ. z
Mm. 6. h .
loan. 8.34.
Compmdij
Euc.f^9.
Matt. 9. a,
loan. 8 7.
loan. 4-j.
Cui deploran dx feruitüriSfaftidiu quifqUe sddicitur ; dd-
necipfe dimicténs& difigèhS, dimictatur & diligatur, &
de fçrùô non modo liber,fed ëtiam amiciis éfficiacur. Vere
tempus pacis, tempusqufetis, tempustranquillitaris,
tempus glóriae & exultationis. Qujd eiiim: moleftiæ,
quid pettürbatiónis, quid üaoeroris, quidàtixiètacis eius
poterit interpolate lætitiàm s qui fub primo'illo fabbato,
in quo laborum fuorum frudtibus paicitUr, ad’huius di-
ùinae fimilitüdinis ftatirtn gratiaplenioré prdgteditur ? vt
omnehóminum genusvno mentis amóre cömple&ens;
nullius iniüria moueatur ä» fed fient iodülgéhtilîithus a-
liquiS pater j d g a charilümum fibi filîum phrenefî la-
borantem , ita ilïe erga fuos afficitur iniihièés ; vt <|ùo
magis ab eis iniuriatur * co profundiori chatitâtis alFe-
dtu inferentibus fibi moleftiam compatiatur. Hac igi-
tur virtute poficfliis, tufic maximeïabbâtufti hôçèelq*
b rare dicendus eft, çum ingrediens cor f i iumin fràter-
nae dileëtionis dulcediricm inténditanimum, & erga cha-
riflimos fibi , in qucndam fuauifiimuni'rèfolütus âffe-
âàiù, guftat quam bonum & q«am iuCundum , habitare
fratresin vnum. ; ■ :
G a P. ; V , •
' Quômodo vtraque hac dileclio Dei dilettiorti
feruetur.
T 7 Erum quia vt fiiperius dixiitiils i Vtramqub huheâ*
- V mdtem, quö vel propri* faluti confuhmus, Vel quô
proximis puro affeCtu vhimur, quadam diuini amoris
portione necefte eft ahimari : feiendum quiaad hanege-
minam dileótionem, Dei.nos d ileâio mouet &promo-
uetjfecundum id, quod Verbumcarofàfîurheft , & habitauit
in nobis. Siquidem in hac geminadile&ioneacquiritur
innocentia, qùæin duobusconftarèmanifèftüm eft; In*r
nocens quippe eft, qui nee-fibi, nee aîteri noçet. ' Sibi
aùtem riocetj qui femetipfiim vitijalicuiusj aut turpitu-
dinis labe cdrrùmpic. Ad quamcorrüptiönemquia ma-* !
xime voluptas, ac deleäatio carnisimpellit , fic earn facile
quislibet refpuit vel euitat, fi erga carnem noftri Sal-
uatoris pium indutus affeâum, gaudet fpiritalibüsdçu-
I lis intueri Dominum maieftatis, vfqüè ad praefepis incli-
natum anguftias , ÿirgineis inhiare vberibus , ma ternis
amplexibus ftringh tremulifehis, fanóti videlicetSimeo-
nis, felicibus labijs ofculari. Qui mentisfUæobtutibus
imaginari dulcehabet, quam mitisafpeóhi, quam dulcis
afFatu, quam peccatoribus compatiens , quam infirmis
& miferis condefcendens. Quod mira benignicate nec
meretricis attadtum, nec PubliCanorum refugit conui-
uium-} qiiod vnius adukeræfufcipit caufam nelapidetur,
quod alteri confabulatur , vt de adultéra EuangeKfta
quodam modo efficiatur. Quiseft, cuiad hocdulcefpe-
(ftaculum , omnis foecentis catnis deleâatio non forde-
fcat ? Inde fuaues quaedam lacrymaefacile oriuntur, quibus
omnis concupifcentiarum æftus extinguitur, tepefeit
Caro, gul* voracicas temperatur, omnis vanitatum ticilla-
tio fedatur.
Pötro a4 inimicorüm dile«ftioiiem , in quafraternae
charitatis confifticperfedtio,nihil nos itàànimat, vt illius
miras patienti* grata confideratio, qua tile fpeciofus forma
p r* filijs' hominum , venuftam faciem fuamimpijs
praebuic confpUendam 3 qui oculos illos» quotum nutu
reguntur omnia, velaminifubdiditiniquorumj qua late- j
railla fua flagellisexpofuitj quacaputtremcndumprin- j
; cipibus 8c poteftatibus, fpinarum aipetitarifubmifit 3 qua
femetipfumopptübrijs ac contumelijs addixit; quatan-
demCrucem,ClàuosiLanceam,Fel,Acetüm patienter fu-
ftinui t ; in omnibus lenis,mitis,tranquillus. Denique tan-
quam ouisad occifionemduäuseft , &quafiagnus coram tondente
feobmutuit,& nonaperuitos[uum. Confiderao humanafil-
perbia, oluperbaimpatiencia, quid fdftinuit, quisfufti-
nuitjqiiomodofuftinuic. Cogitcntutrogo,nonfcriban-
tur. Quis eft cuiusadhuncmirabilemintuitumnon fta-
tim ira deferueat ? Quis illam audiens mirabilem vocerii,
plenam dulcedinis, pienàmcharitatis, plenamimmutabihstranqaillitatis,
P?fe)-i2TOf „ ® jnûnftatjIilothii^ ffe. Ê
a u luosampledlitur ftiimicos ï Tat&(inqvik)anofieiUi,.
Qmdlemtat's , quid charitatis huic addi potuitoratjoni!
Addrdittatnen.PammfuitorateiVB'Iiiit&iiidufare. Tam
(inquitjtgnofee tUis, non enim fciuntquidfaciunt. Sunt
qurdern magni pecratbres', fedpufilljæftiniaeoresîideo
parer ignofccilhs. CmcihgumJ qntnr ramcn crncifiyaift
* e ia n n t ,q \ iit Jh o $ i* ifim im à^amoiminumfkrietritiiL ,.out. 14
Jïxr/tarndèdpafer^rij^iffK.Putahtlcgisptauaricatôreriii
puriiit diüihltàt'iS ^jcfùm^tbhern ;-'putant popiili ftduworëm.
Abfcoltdiftiàb eis faciem meant, nojnagnotierùnt thaïe-
fiaum mum, i i c o fmit igHofeeillia!‘q ÿ ii nefciurrtquidft-
erdnt. Igitur,vthdriiofe'diligat',nullafecarnisrteleétà-
tione corrumpati | Vt veto cathali cohdSpifcerStiahbii
lOccutnbat.omiJcm affeaum fuum ad fuauitartth DomP
misecafnisèatendat. PStrbvtperfraiüSiâcfuaaittsitt
tiacernæ charltiris delcftariohe ■ qffieTcaSV erfârndninn-
cos brachijs veri abibris aftrineat. Se'd ne!dioi«i» bici^ F
gmsiniunaramflatbhdpeicarnirFedfciDotninPa'c Saida- 1 '
tbris fui tranquillam pitiedtibfti^ oCubs mentisfemper
aiplciar.-' ; ■■■ 1 ■ ' > --v. n T h i
C A P. - V # J
Q&modoptrftaumfaMatumiht>emiaMeit(tritiir,&
qumodoqùtnquagefmwannuihmciiUitit.
nicomparétüt: ; -
T T E r u m hacgeminadiledibrie purgatamens, tanto compendii
" ® c “ qaus(,.qu^®.tofecurius, adipfius diuihitatis féli- csp.ij. .»a
ceSgeftitamplexus 3 ita vt nirnit) defiderid fucc'enfa vèla-
meh carnis excédât, intranfqUèitfiHud fân<ftu*riü'mVvbi ’
fokitus fit ante fofcietii fuam Chnftufcjefus, ab illo inéfFâ-
bili lumine, abillaitiufitata dulcedine penitus ablorbea- !
turjradtoque filentio ab omnibtrs’cdipbfalibùs,ab omni-
1 ra“ «bilibus5 in id'quod eft;
& fi*fempereft,ôëidipfiifn eft,in itiud'vnum perïpicàcem
ngat intuitum; vacàtts & videris qiioniam Domïnüsrpfe &
j eft Deus,&inter charitatis ipfius ^uauesampiexüs, ^àbbà-.,
tizansfine dubiofabbatumfabbatorum, Hicannusiubi-
leus, in quo homo ad fuam pdfieffeohem reuertitur, i-
pfurn videlicet audorem fuum,vt hitnirum poflideatur &
■ Pojpd^a^hâbè’ariir& habeat,tehéàtdr & tëneât.^ïtftà^ft |
pofleflîq, qu*diftra6tavilipeccatipretio;amorehominis
diffluente ab e o , à quo fa«ftus eft, & inhakente rei, qu*
fadaeft. '• SHhic
fabbato ndn immeritbquihqitagënariùsnütpe^
nis dedicatur,ih quoi feruilis rimotexpellitur, cârriis ndii
iolum concupifcentia, fed & merhoria cohfbpkür, fpiti-
tusplenitudoedriefpitur. Antè(inquir)idfeftantePente-
co lxcn,Jpirit us non erat iatus,quiàUftunondumerdtgtorïftca^ ,
: Non omhino non datus, fed non tantaplénitüdifte£ ■
non tanta perfedione. Daturprofedoin fabbatoprimo,
datur & in feeuhdo, fed in fabbato labbatorurrieiusitt-
funditur plenitudo. In gemihp enim illo fabbdtd'Iefus
cerniturparuus, non maghus: huniilis, non fiiblirriis ; ih- . pf
iuriatus j non glorificatus. Ideojpiritus nondu'ni erat datus; loan. 7.3 9.
quia lefts nondum erat glorificatus. V erum quid char it as diffun- Rom-
diturin cor dibits noftfis, non alias ft i fipér S pin tulh fanduin •
quidaruseft nobis,- vbique feprèharius numeru&cuftodi-
tur, fed in ipfius fepcenarii multiplicatione, prdfoduSi^
pfius charitatis dignofcitur.Namfeptimus dies duaficha^
ritatiseftinchoatid;feprimusiannuspromdtid,'quiriqUi- .
gefimus annus, qui eft poll leptiesfeptem*, eiüséftplëifi-
tndo. In fingulis readies, in fingulisvacatidjlhfihgufiS' !
fpiritalisquædamfàbbatizatio. Pritfto rcquiesiripuritate 1
confcienti* 3 deinde in multarum mentium dtilciflifrià' !
coniundione:poftremo in ipfiusDetcdftterftpIariohe.fft ;
primo fabbato vacatur à crirrtine;infecundo à cupiditatt3 !
in tertidab omni prorfus diftentione. In:pritnpgùftac '
iftens,quam dulcis eft Iefiis ift hurtranirate * in fectihdd Vi* |
dec quam perfedusih eharkate } in ferttoJquafn ftiblimis i
inDeitate, Inprimocblligkuradfeiinfeciinddex^ !
’tenditürextrafë,lrtforriorapitut * 7 '
C a p .