» ,
h il
t .t im .j .
quûsérudit. N amptolepfiseftirifroctocoj id e ft, præfum-
ptio rCrum feciituratü.eo quod ip principle hüius lamen-
tatitmis,fie eius diçit.quahfiieritpræmillurn cüiusVice fü-*
ftinere debuerit : quia omnibus membris notum elfe non
ambigit, qvlod paterfiliümpâflîonis virga pereulïerif.Vn-
de non mirum, fi ôc iplà membra eius,'eadem percutimur
virga indignationis, ad corredttonem perpétuas làni taris ,
v rfit omnium vox vnusin hae valle lacnrÿmarum gemitus
Ôc ploratus.Hinc qùoqüe fequitur.
A L E P H .
i f ait. jj . j Me minauit, & addux'u in tenebras, & noh in lucem. Quàri -
do voiuit eum conterere in infirmîtàte, ( iuxtallàiam Pro-
phetam: quia reputatuè eft quafi léprofns, aperçu fu s a Deo at-
que humiliatus) tuncvtique quafi addu&us eft in tenebras,
& non in lucem,&tenebr<t eum non comprehendertmt, Q u id
autem air, quia ( minauit ) eum, non foium ad ètim relpi-
éit,quem terroribusTeculi Ôc paflïonibus pàtertmdidit,ve-
rum&adomnèmEeclefiam j quam fîbi minis fubiecic SC
terroribus, [ & adduxit non in lucem ] huiüs vitæ profperità-
tisjfed ( in rowfotfjanguftjarum preflùflàrumque affli&io*
nés. Cuius itaque vçx eft ( me minauit. ) quia multis eam
difciplinis érudit âtqüe prouehit, Veruntamen impræfen-
tiarum in tenebras & non in lucem: quoniam magis eam
ad luëtum & moeftitiam,quam ad lætitiam&gaudiumvo-
cauitvHûlc eft quod fequitur.
A LE P M.
tantum in me vertit & conueftit manumfuam totadie. Quæ
ni mirum vox æqüe ad caput & ad membra refertur; quoniam
qui volunt pieviuere in Chrifto, omnes perfecutionem patiun •
tur Ôc ideo totiuscorporis voxeft [ Tantum in me vertit &
conuertit manumfuam. quia quos dilciplina fidei non corn
uërtit, libéré abire;permifit: & vnura quemque ingredi v k
as fuas.Ecde/ïam ver6 quam de Iudæis autde gentib us vo-
cauit,' multis 4UcipÜnarum affligit àngoiibus ÔC érudit*
Hinc eft quod ait, [ Tantqm in me vertit & conuertit manum
fuam] Verritquidem adcaftigapdümmanumfuam: quia
flagellât & corripit ornnemfiliuttiquem recipitySc conuertit cle-
ménter, vt mifereatur eius, quam patern© afrëëfco coaftgu*
flat multis tribulationUm prefluris. ConUettere nam que
de vtroqtie accipitur,quando manUm ad feriendurn extern
dit, vel quando ad defenfionem, vel remunerarionem d e *
menter admitdt. Vertit enfin Deus manum fiiaro totadie,
tantum vt lupramembra ëius q u i colligunturin virtim
perfecîum, Ôcmenfuram plenitudinis C h r i s t i v te â
excrüciet, emendet, ôc dorrigatimptæfenriarumdum v k
uitur,& conuertit pàrcëndo ,auxiliando in futüto,Vtmi-
fereatur, CæteritmhinulloDeitangunmr,verbere, qui*
bus non eft reÜpè&üs mortkeorüm. in labore bominum
non funt » & eum bominibus non flagellabuntur , Ideo tenuit
eos fuperbia operti Junt thiquitate & impietate fiia feü Citera
quifèquuntur; Q u ôd bene de templo Salomonis dicitur
cumidificarëtur.Non éflauditusineomalleto&feçurisj quia
omniafie paraufittit exterius & cornpaginatafuispercufsiontbus,
Vtfifigula dolata fuis benê coaptarcntÿr iuncturarum locts.Et hoc
eft dicerê j verritrtUnUm iuam omnialiniando, cædendo,
aCfefiendôi fiépfodücere, vt poflînt in ftrud^m conue-
h|re,.&cônuerdcab his cefian^b (31^9.luftificatos fuis 'in-*
ftaürat locis, & çoaptat manlidnib.usà feçulo pfiparatis»
,Qüprümitaduelàn&orum ftruëhiiavnaêft, vna & com-
pago membroturn, yna vox, ynuique ploratûs» Et idèo
Ghrifti Ecclefîæ fie, coaptatijr cofpus, vt vnus fit integet
Ghnftus. Moraliterautem,fpiritusquieft in Jiomine fo*
lus, feit quæfiint Èbminis.*^iaeO quotiens diui no tangitur
^jripi,paupénatë,ipiû^m ihtelligens?h^oxnetibus affeétus
Wemit, d icen ÿ [ Ego virvidenspaupertatem meam in virga indignationis
eius./\ quia cqm Q e i verberâturftage^ilo v t afficia-*
tûr in lu(ftu, fubito jp|hil iq Ce îemanfiffe yirium cognplcit,
dum h u lk eft v i r a i s opeiqtip^dequa videatur pr^fitme*
;re.MemoigitUr iÉndorum beqç gloriatur le caftum cor
Habere, ideo humiïjter cum fledbqs cotiütçtur^Ëgovirvi-
den\paupertatem meam^cgÛA de le in nullo præfumit, maxi-
Efd. 71 .
Matt. j.
me Cum virgâ indigrtatiôrtis Üei intrinfêcuè ad ëorreptio-
nem caftigatur. Vnde ait, ( Me mfiiduït>& adduxit in tenebraS
&nonin lucem'. ) P rofe&o quiaomnis anima cunr rçcorda-
turmiiiarum D e i,& terrötes difeutir i udiciorum eiuS,Iliaque
ante oculos fâdta, quafiin exitus Horaponit, le noqni-
li'mderoribuSinfedtâin tenebras vërlàri videt.Et hoc eft dk
cere, quotiens intiis fuorum dilcütit paupertatem rrieri-
rorum in virgâ indignationis Dei, (me minauit & adduxit in
tenebras: ) quia nihil de fe nifi infirmÿentic, didiim le conliderat
& reuoluitfeaddu6tâm v t fe^Cohfpiçeret/quaftm
tenebras & nbn m lucem pkngit.Talis quippe anima cum
Virgam difcuflîonis D ei, & qmnia'minarum lius ëloquia_
iheus contemplatur ôc intendir, fuaque malefaéta, vtiDa»
uid dôram felemper replicàns, quid aliud quam le addu-
ftâ iii tenebras, & non in lucem reéte credit? Ad hoc quip-
pé fe àddudam in tenebras, Vt fe perpendât nouit,nedum
bene mens de feelatapr^fumit, hùinilitatem, q u * cüftos
eft omnium virtutû, amittat,^fîipèrbiendô incidat iniudiciumdiaboli,
& idéioquia beatipàuperesfpiritu praîdi-
Cantur. Benefpiritus humilis, qiiinouitlîaquæfuônn hôjf
ihine paupertatem fiiâm, fe m per videns contremilcit, dû
fe adhilc verfari fub virga indignationis D e i non ambigit*
Quibus pro fe âo plagis corredionis, animæ quad mînatâ
le üi addudâ, vt ad fe redire v u r e ihtcHigit: &c hæc eft do-
drina, quæper Alçph intüs ih anftna operatur j v t femper
infe verletur, fe fuaqueretexens lugeat, dohecilluftrec ça
oriens ex alto,qui venit illuminati iis qui fedétïtl tehébris
6c vmbra mortis. Sequi tur, Tantum in me vertit, & con-
uertic manum fiiam tota die j j Materqo quide âffedu D e -
us aliquando aniraam expohit tentatidnib. Ôc abiieit, alk
quando ad le plorantem ac dolentem intus in finum retrahit,
& lacd od rinæ in corde jfùggerit, fiiaque conlblàtio-
nis verba inlpirat, & fempiterna prôrhittit; E tho ceft dice-
re, ( in rfe-vertit ôc conuertit manuin fuam tota d ie , ) dura
eam omniteroporeprçfehtis vitÆ nunO minis & terroribus
xlunc centationibus ôc prêlfuris , etiara delidorum afficit
fpinis, nunevero infpirâtione diuina&remediis ad fe ihui-
fans'j betteficiis cxhortàtur innumëris i quatenus in nùllo
infolefcat jinnu llo frangatur diferimine, fedfub ïéda ino -
mnibus, quicquidacdderit,ad laudem & glöriam nomi*
nisDei conaerlâreferac.
BVE T H .'
Vetufiam(\TiOfx\t )fefitpetUmmeam&carnem meamjon-
triuit ofsa mea. Hçcnamque Voit plangentis,licet capitis,ef-
fe videatur, Eçclëfiæpoteft congtuere: nôquod khriftûs
vetuftate, vtiam fuptadixi, affedüs fit pëccàti,fed quia sut
infra eis corpus, quorum vita adibus inueteratacorrumpi-
tur,pro quibusgemitrede caput ttbftrum,gemunt•& eius
omniaeledionis membratquia mqif os videntinfra Eccle-
fiamdelidoirüm Vetüftateconlumptos. Vnde Dauidplo-
jan s quafi Vha de iàcris pe llib u s :!»^ ^ « ! ( inquit) inter 0-
ipnes ïn'micos meos. Haber igitur vir ifte ( vidons paupertatent
fuam ) pellem ôc catnéthy etuftam, habet & pelles arietum
rubricatàsad operiendum tabernactilum luum, habet &
hyacinthinas ad dCOorem & laudem nominislui. Sed in i-
ftis pauper, quaî vetuftâtèâfficiuntur : in illis vero diues,'
quæ ad decorëm n ominis eiuslànguine proprio rubrican-
tur,autcælicoloribus cotpparantur. Portopellesarietuih,
rub irca ti,corporafuntfendorumraartyriö dedicata, de
quibus canitur: AfferteiDominofiUi DeiafferteDomino filios a-
Mefww.Hyacjnthinç vero &nc eorum quos virginitas ad,cç-
H Ipecié propexit: q u ia taies néq-, nùbent neque nubentWf ( E-
uangelio tefte ) fedfuntfiicut Angeliin calo. Vnde & in taber-
hacuio proximiores cælo. fiunt. Proptereà ôc Ecdefia lo-
qùens de.fe in Canticis: îüigrd fium ( inquit )fidformofit,filia
lerufalem,ficut tabernaeula éadaf,ficut pellis Salomonis. Non
"etiim de illo Salonionè,lëd de Chrifto rede accipiendum,)
cuius pelles funt omneS làndi, qüî fe moitificauerunt cru-
^ifigendooum Chrifto tarnem luâm, ad inftar pellium
mortuptum, lub quibus teguiitur vitalia tonus cotports'
membra, quatenüs ppftint in le Ghriftiportare fimilitüdi-
nem pafilbnis.In euiiis nimiriim perfona introducirur Sa-
^ lomon
B ‘
[. loan. I.
Col. }.
Rom. 6.
Eph:$.
Pfai.%6.
Gtn. j.
D
m . s.
ffatM
lomon, qui pacifrcils îbretpretatur,‘cuius quicunq; pelli?
d fet meiucric, proçuldubio cohtinebitin receflib, ammæ !
vt infra feiidar 1 andorum diuina fummi regis myfteria. Eft
autem Ecelefia vt tabertiacula Cædar, qui tcncbrolùs moe-:
ror interprctàtur, quando eosqui de tenebris errorum cô -
uerciincurfuæ conlolarionis dodr'îna, moerentes lîib alis
fuis fufeipir poenitentes. Eft ôc vt pellis Sâlamonis quando
intrale orthodoxos continet viros,& omnia ilia qu x in ta-
bcrnaculo figurantur. Sed quia va^us pellium eftèdus,in
a'iis quid, m pulcInicudolàudatur,in aliis profrinditas my-
fteriorum Dei côoperta tegitur, in aliis deîcnià ChriiîiEc-
clefia ôc muhita exteriusfyt latan aitad Dominum )often-
ditür; Pellem pro pelle, &vmuerfaqu<e habet homo, dab n pro a-
nimafua. Qtua profedo vniuerlos ländosfiios Deum ad
hocdedillc conftatih paifiones ëcpreljiiras v it*,&v tiplö -
rum atque omnium animæ làluarencur* quæ erant eofum
‘doëtrina ôc exe m plis crediriirae. Acfi diceret. quando là ik
d u ra a| peteoatviriim.Quidlftum pafitoniac tentationr-
bus dare retraiiis, cum vniuerlbs fàndos tuos, qüafi pelle,
pro pelle quandoque daturu s es in pallioqçm, & vniûerlà
quæ habent pro aùimabus eorum? Vnde quia canta glorià
pelliu prædicatur, gémit vir videns pappertatem lua G hri-
itus vidëliçet ÔgEcçlefia: quianônnulli àfficiunturex myt
bris eiusyetullàte peÇcati,imo generaliter imprælcntiatu ‘
cunditinguncur foudibus peccati. Vnde Apoftolus : Si di-
xerimus, qutapeccatum nonbabemus, ipfinosfeducïmm, '&vèn-\
tas in nohtsnon efl) Quid enim quod peccato feinfedu m çè-
fitetur, nifi vetuft^telàuektum fe ingemifeit/1 Cund/sjgi-
tur liquet peccanribus, quqd omnes vetuftate infrciuntur,
eo quod vitia pertineant ad vetuftate, virtutes vero ad no -
uam vitâ. Vnde ÔC Paulus dicit: Exuent.cs vos veterem homme
cum aftibMjùiSi&indumesnouum, atque itemm iVetusItomo
noßerfimulcrUcißxuseßQwRmttiiiüm vetuftate C_ hriftiEe-'
clefi^aconfedayquia^iiecdumimprælenciarumfiae macula
& rugâ eiîèpoteft. iure Chriftusin membris luis plahgens
dicit: ^Vatufiam fecit pellem meant&carnem WMwt.jPercar-
nemquippe,.yulgi m u ititu d o ÿ e i etianivniuerlicas in'fta
Chrilh corpus, propter ceneritudinem defignaïur plebis.
Vnde Dauid gemens: Dum appropinquant ( inquit ffupßr
menocpntes, vtedintcamesmeas. Äliöquin nifi caroeflëtvfe-;
^tuftatepeccatiçonfumpti.elcainimicôtûnoneÛent.Quos
pkngit Propjietain luis lamentis,imo Chriftus capiit&s 0-
mnis eius Ecclefia,quafî corpuSyetüftate delidorum cbn-
fumptos. E tàdieat, [ contrtùit omnia ojfa mea. jP e r ollà nâ-
que fonimeSquiqj inteiligunttir: quia in palüone Chiifti
etiamipfi Apoftolicontritifiint, ôc pauore mortis frigari.
.Sedquodait hæc omnia D eum feciflèyinfiriuat infto fuo
permififieiudiëioad conlùmmàudas^palfibhes, & in eius i
c ôq^ re vcihciterquæ pianguntur accidilfe. A princjpioe-
nim huius alphabeti nulla immutaturp'eïlbna, lèdàliaqui-
dem horum ( vt dixi ) àd caput pertinent: âlia vero ad corpus,
v t prælëns verfus: quoniam in Chrifto neq; Interius
'dicit ahijna. Vetuftam fecit pfcllem meam, & car nem meam,
aut exteriasvlla vetuftaspeccaci-attigic,nequeoseiusebn- •
trituhî-friifle prpbatur, led hæcin membris contigifle iüre
pianguntur, eo quod interius ôc ex teiius, etiam quæq; for-
cia, contricâ inçiuseorpotèôc vetultetê delidorum con- |
fumpta videauctu-. Prærerca & Jeremias non minifs in ilia
prima capHuitacc, quam eciafti&in fecûnda talia feelerato-
rum ex c^ulaprouenifie, aperte plorans cohnumerare v k
detur.porro moraliterpëccatrix anima, rnerico deflet ve-'
tuftatdh fuoirum fcelerutq, ità'diëens: etuftamfecit pellem :■
meam & car nem meam.) Neque enfin pluraiicer pelles^ Æ
pellem-fingulariceri vecuftartinfed^m lugens gémir, ÿ i a !
priiiïi homines, expu lfii p^radilb .lùnunduci. Merito> liquidé
multorumvhacft pellis vetuftate fdfcata; quia mor^
talitas proculdubiojiuore peccati concrada, præuaricatio-;
pcmpflm'iHoite'iius^vnaomnë%vcftiuft.^li^ôrâ'-ér' motf-
tis conlperfione.quanon minus & caro peccati exterius, '
quam& ilia omni^quæ infra conlciëntiam teguiicnr, com- j
maculata iure pianguntur. Vnde Piàlmifta, quafi voce bu- '
mani generis;, ioquens, inter nialignos Ipîri'cus dcprehèn- !
lus: inuerteraui f inquit f enter omnesmmneos meosfh fernere
etenim mentis inter Ipirituales ihimico^ yel ihrer catna-
les quofq; proximos, aliquo ntodo vlu viuendi veceràlci-
mus^llumptænouitatislpeciemfulcamusi.Idcircogemés
) dum eius confèiétia quafi exterius vtpëilis inuetera-
rur, ôc omnis eius interius detor quafi caro corrupta rabo
i peccati eonfiimitur. Hinc quoq; Dauid ait : Dum appropt-
I antfiuper me nocentes, vt edant carnes meas. Per quas nimirum
j carnes, çarnales iaanimaaffedusdefignar, ad quos quafi
i ad liiasleges diabolusappropriât, vceos, in quibus lunr^
quaficarnemedensin luo.corpore traiiciac.Quib:profed
o finitiscatnibus, quid aliud nos quam fpiritus enmus,
v t nihil in nobis, quod edat, reperiar inimicus? Sed quia
mens ôc confçientia noftra, inrrinleçus hui ulcemodi affe-
d ibus quotidie replecur,quid aliud quam pellis mqrtali-
tatisnoftræ,& caro defideriorum carnalium,vetuftate cor-
rumpitur-.?jjce«/r/tftt (inquit) omnia offatneai] Peroflà nam-
que, virtutes animæ demonftran tur: quia licut ollà érma-
mehràfunc corporis, ita virtutes fortitudo sütanimæ^hri-
busconfradis, aut obledamentis feculi, aut terroribus
minarum,aut vllis inlidiarum dolts, red e plangit anima
mccrens: quiacontritafuntqlïà eiiisy&: omne corpus eius
interius éxteriufve ad nihilri vetuftatè cblùmpcû. Sequirun
B E T H .
Ædiftcauit ingyrffmeo,& circund. dit me feile & labore.Qw-
bus p io fcd o vciiibus, iuxtahiftoriam, oftenditur Icremia
; lïon minus deplorare populi lui cafus&ruinam, quam ôc.
rribulatibnisiüæângoftias, friper qups Vertit Ôc cohuèrtit
manum luanvDeus totadie,vrexpenretiirvtrurn eum fe2
qui vclfçnc.pio quibus etiam pellis & card leremiæafteda
elVfamé, quafi vetuftate(enedutis confedai atque omnis
vigorpopuh mallèo perciiflbiis eommihutus, ira v t nullâ
in eis remànlèrit vircus bellandi.Sed de hune oblîdionem
plangic inimicoriim, du ait : ( Ædificauit ingjro nioo, ) QupcT
btDomfiîusinEUangelioprnisdèfiëueratjdicenS'.i'irogwo-
utflès^fumAcïVdicctet: i>i cbgiiouiflësmalaquæ immi-
nenc,&ru q|uoque Herc-siQuia circundabunt ce inimiçi cui
yallo,,&coânguftabuntce,&ad cerram cqnfterneilC ce, ÔC
non reltnquëiîtin te lapidem luptr lapide^, Icilicet arrima
defenfionismuHiminajfintcriusexteriulvedeiicientj&riik
petgent. Hincquoqjeft quod iriodo Prophetâ löget, ( Æf
dificauit mgyromeos &ciïeuudedtt me feile & labore. ) Q u od
eftdicere: L.ircundedit‘me,fcilicet:^optiltlni gènl$$' më£ë
tribularionemilèriarum& labore anguftiarunuhon minus
in lecunda obfidionejfceleratæ ciuicâiis, quam & in primaj
(ubquafuic&iplè leremiasà populo nimia cordis amatl-
cudine vexatus,etiam Ôc pro populo, labore tribulacibnis
afflidusv.lntereamyfti^jChiifti‘Ecçïefiarcdëgemic,inio
Chriftus in mëmbns luis, qük’&^jleinpalSonedëprèhé-
lüs: Traditiisfum ( inquh) &%onegrodiebar. Quoniam coæ-
dificaueratei parer ifi gyro oblïdionèni, qualîdo cüiii atùiiS
& lu lit b us eum, d Iudà'craditurrij appréhenderüht ; & ne
.polfet eftugere,vindû eam adprælidem perduxetÖc^Quö
nimirum vallo circuml^ptus, qüâfî feile amaritudinis & la-
b o te tribulaübiiis affligftur humanïtàs CHiâfti. Et froc ëft
diceré:(Ædificauitingyrotiteo.) tjuia exipfa b b f id i f e a t - :
màcorumeriinipprehendenrium, traditus eftadpaffionë,
vbicibatus eft feile amaritudinis , ÔC labore tribulationis.
Vnde & in Piàl. Oederum( impie ) in eftam meamfel, & iüfi-
tt mea, potauerunt nie aceto, Per fel quippè ôm'nijjrâiharitudb.
pallibnis interius defignat^r, & per labôrë exfc^ibi1 in carne
cnbulatio exprimitur: vc integra pàilio Ghiiftiiri corpore
Ôc anirtîa infeliigâtUr: quoniam & pro nobis intüSdoluit'
:& exterius in carne vere pallfis fuit; Qqibiis profe&o p if.
itombus adhùc qüocidiçin carne fu a& in m/bris lùis,fei-
licet in{Ecclelia> parieur: quia de cârnê, -qüæ & dérilfibuS
eiu pp là formater, vr com|J!eae m le cä quæ dëlüHcpàniô-
riib. Ghyirti. Ex quib.profedopaffionibus&preflIitis,plä
git, dicéns:(Ædificauttingjrç meo3& circundedltmïfelie'&ïà-
bore.) ^jwniâ impræfentiat£,omnibus obféflà UîaÜS,ihmé'
dto laqueorü am bula^ vbkfedes elHàranæ. H the d ï ^liocir
hæreticoiü quâ fiepe vallaturcxercftü, âéint9 fiiïfôrrihi ê & r
trumâffligicur.dt rèplcttirlaborib. ac.li feile ariiätküdirifs.
Quo ninuru felle.Simo illcMagus pèrfiifus omïri èëhiôtiïl
impietate, zelo nluidiç moliebatur Cfrrifti fiibubfeétë dif- :
d pu lo s ,& Eccleliâ élc ëfotû Dei ccârumpefe.HÏÂcq'urih;'
exterôr û àtqüe pçrlècutorum Opprimitur lupplicîisi fiihc ‘
quod obleCtamentfs iècùli hüius, & rerüm pfcrïriüicetut
. « . . v . • ........... ■ . biandi >
È
BjÉh 1 '6.
p
Luca.ijp. j
6 '
P/.U t j .
Màié.iG.
pfii. s'8> !
n