' i n Maillé.
E u ä g e liu n i
îsbçachio' ■
'1‘p^ljcaie. : ■>-
Crucefë 15-
i f i l i
^fmaUriiFortttibaU Ëfi'tf Trètére»,
• D u o c e re i
lex.&pn»*
"• jp h é 'tó .
Thuribulu
flgHgg A ltió 'r ló -
gdu qü*n
cereorum.
ïul&ïliun
vfque ad fi-
D
împofic.ij neve intfoeant npciua, figno cruets fuftomana
âc6.ràotb.(àpctiapàt^fitr^ybuthicuEi;Den^é.vadicâdak
rufàlemppteftdefîgnare, vtpræmlithus^equaexiuiten-
abgeliea pfædicatio,fi eu t icrip tumeft : ÛeSionexmitlex,
verbum Domini de Hterufiilem : vel ipfius Domini corpus , in
quo funtvçrb^ Euangelii,videliçetbpnænunciationisi Ip-
fq præcepit AppftolisprædiçareEuangeliUtnorhni créature.
ïp fedïxit, Verba qua ego loquorvoüs,jpïmtts& yitafiinu
IÇhriftusvita. Verba q u * locutus eft,in£uangëliocohti-
nentur., Diaconus quiportatJEuângëlium, Chrifïipesèft.
Portât EuângeKura irt finiftro btachio ,p er qu odfignifica-
tur temporalis vira, vbi pecèfle eft prædièàti Euangeliums
Salutante dijtçondjcongritit vt omnis/^ppulusad eumver-
fus fit.Poft hoc 6ccrdps& omnispopulus verrit fè adO -
nentem^viqi diundiaconusincipiatadDomifluni loqui &
fàciuntcruceminfroiitibuseorumvNeqtTehoGfmftraaG-
cipiendum eftsQitod ihfîxicfàcerdos perfiium^deprecatio?
nemincordcdiaconivhoc vnùfquifque fidefisfradearin-.
figere ânimpfup, Diaçpno quia bon eft licitum propter
veibaeompofita, feqnerttiafàn&i Euangcliiiècundüqu^-
eumqj Euangeliftam orateipræueuir eu m maior benedice4
reifiue.quiamarorebenediâàpne indiget, quitradirfèmii-
naEuangelii,quamquiTacçipitiScdpopiiîUsinterimdepre-
ceturDeum,hë diabplusauferatverba Euangèlii deçôrde
eius^neq; petro&^nt cprda4 neve dumofÀv.el fjfinofà-fêd;
terrabona, vt fruftumboniâttpoïEt accipcre & fru<5Hficï&
re.Dicat faite m,qui promptior.non eft,Vt capiat verba Çu-:
,angëlti | Gloria pbîDpniine.pi'oc orato^^ltUuniat le figrto
.Ss^Gtuci^ad eonfirmànda ea^quasbene.cogitando&dcrf
quexido plantauèninr; in. mèhte, Qmà mçntto fiittacft de
lîgno critpis in fi.onte,bohum eftintimarç, cur earn pbciiïî-
rnum in ça,parte corporis facianuts. Sédes Vérecubdïÿ in
fronte fple t elle. Siquidem Iudæi cru b efeu nteredere in i 1-
lum quem norantcrucifixum : vt.Apôftolus Paulus diçit,'
Bios aidèm pradicamm Gbriftum crucïfixum,ludais quidanfean-
daliim.Seanoi credimus jîeVcrucifixum fâluari, de cuius
nbmine Iudæi erubefcünt, eiufqae nomine nos credfmus
muniri AtqîideO inffpnrefignum facimus, vl>ilèdes,Verér:
cuüdiæefRficut iamdixmius. Vfq; adiftud officiuth bacu-
Iis ifûftentabamur;hipdo,Vt ©porter" fçtuos ‘antëDomiiiu m |
ftare,;luifuiliterftamusvdeponentesbaculosèrnanibus. 1
Quod poteft nos fèparareab opéré Iudæormùi qui dabant j;
’» amndiné in manu Ghrifti : Sed non abhorrera vero,H no- |
l ftrâ Kumilitas perbaeûlôrùra polîridnenT demonftremrin ;
confpe<ftu Dominj. D uo cerei,qui portanturantc Euarige--- j
lium>legem&prophetasdefîgnantpra:cefitireeuangéjicâj
do$rinam:thuribulumvero> opinionembonariïm virfn- I
tum,pro.ceflentem de Chrifto.Ipfum tKiuroiilurn in tribu- I
nalaicenditânte Euangçliùm,vtibi lùauempdorem m int I
ftret. Ghrifti enim bonalopera pr«cefteruht eüangelicam
doâiri’nana, vt Lucas ïeftatur in A«ft. ApoftbL.gftje ccepit le fa
fdeere & dotere>Ptms fecit,& poftea docuit.Excellentior locus,
in qüo Evangelium legitur, eminentiffiniam do€tri-
nam euangeltcasTpridicationis, atq; manifeftiftimâauâdi-
riratemiudicandi lignât. Statusçe’reotum ,'mpnftrat infe-
riorem èlTe l^ em & prophetas Euangelio. Euaiîgélio ieqnod
aprimo tempoteaduentuS epilcopi quietifeiiialtarivlq;
adnóuiflimam tiibam diaconi,iiludtempus
lignificat I qüoneeeffeeft illiid prædicari: Præcedens-
officium »praedicationem- Ç hn ftiv lq ; ad borampaflionis
demonftrat,&fpprum prçdicatDrumvlque in finem mun*
di, & vltra^Seqüens opUspa(îîonisChriftiÿ& refurreétipV
riisjatque in coelosaloenhpnisilîmfliterliionimvellàcrifi-r
cium,. v el mortificatioriem, & refunedtiorfetb p.cr con-
feftîonematque lufpirium in coeltim, vbiauditutirunt> Ventte
benediftipatris mei,poßideteparatuw vobisregnum.
, ' De officiqiqupd vocàtur offèrerida.
C a p . X IX . . ' /
BInitis prioribüspfticiisilùperiüsmemoracis, officia in-
troducitur, in quo celebràtur oblatipéofum, qui Dho
vôta fixa perfoluant: Primumad mempriàm reducenda eft
- ôblàtio legàlis,aedëinde Ghrifti,poftrcnio npftra.Oblatîb E .
legalishabébàr duoaltaria : vnum, in introitu »bernaculit^htio y
alterüm , i h tabernaculo. Altarein introituy præhgurabat j; h a t » u ï t a i - I
præfèns offidum,de quo feriptumeft inlibro Expdi : f ofuir. | tat‘ä; } j
altarcholocaußi in veftï-
bu!o teßimoniiiofferens in eoholocaufium & fiter ificiaiVtDemintw
imperarat.
Pro quibus caûfisofferebatur;Nùmei?&rum liber mani-
feftatî dipénsincapitulodecimoquinto: Loquere ad filios
Ifrael,‘& dices ad eos : Gu m fngrefïî-fue riti s terram habita-V
tipnis veftne, quam egö dabo v ob is , & feceritis ©blacio-
nèin Domihô in Kolbcàuftum, & viétimam padficadî'vo-ît
tafoluentes, 'velfponteofferentes-munera.Eft&altei'Um j
genus làcrificii, quiaduæ funç noftræ obiationes .* Vna eft f
per mortificationem c^rnis, altéra' in oblatione b o n o rum ^ “| f“«!
operunij quWvtixque ofteruntur in introiru tabernaculft - °nci
ïn præfenri vita moitificare carnem opottet, & bon®opéra
reddercv D e fecundo^lâcrificio memoratus liber ita m ë-
moritÈritfitenficiumfimHxduarumdecimdmmyqmeonfpetJkWÊÊ
fitokotcrù&partishin, & vinumadiïbamentum tèrtt^partis^tC'"'" '!
lufdemvicnfMY. ofieret in odorem fiumtatis potianoy E t^ pd jp fe^ e J
per fàcèrdo tis manu m debeat offerri,manifeftani r in L e u i-® ^ ^ ll
ticocapitulô’decimôfèptimoï Ideoofferre debentfitter dotifiiij1
jfiaeliiofiiaifit'ai,qtïardHidunt in agro, vtfitnäifianturBömmo
'ad ôfiikmtabernaculi iefiitnonij, & iwmrienteai hdfti&pacifieits
Domino. ■ ' - p Ê r - w - • ■
EtiternmilVParalipomènon monftrâtur,pro quibps
bus^fitoffereiVditm.lM^qî‘i_/«Vf quoquefitCirdotei adE&echiam^ Domino. I
regmï&dtxerüntci'SMâtficau'mut omnem domum Dominii&
\âttàréhôlôcaufii/êi f&k pâûix : Cdnfi(rgen/que.dâueulo Ez,e- I
ckiafièXi aâunauïi omnesprincipes ciuitatü, & afienditdomum 11
Domitiifebtiileruntqaefihinlt*urosffytbm>ariete"sfi!ptemlagnosS
feptejn^ &hircosfiptm^pjppeccatoiproregnojprofanâmyio rpro i
luda: Dixit qmqntfdcerd.otibusfiim Aaron,vtofferrentfuperâha~A ,
reI>ö»jiwo. Doftirutnttfyeteriteftamentp, pro quibus^of- fMÿfiiH
FerfëdebeainusEiCEifîciajfcilkeCjprovofisjpio^iômaneis
bpiopeccato, proregpovpro fàuétuaridjprol'udaiC^aud^
•âdimplèmur ea< qpæin tribulatronê promtfi mu || provotis
facirnns■: Quandögracias âgimiis deperceptis .profponta^
néis:(^andôçônvpungimurdëëomiuiffis>p peeçato:
Quandoretftacorda pcrimusregtbus, pro jegnot'Quant
do ftabilrtarem fàcrornm gfaduu in ,pro fà mftuario sQuam-
|do r&èetu &vnanimitarëm popùlivpt©îuda.InterMïxôan*
tuscêiebraturin tëtbplo Domini,.dicente eodem Parali-
pomcnopïConflifuit quoqutLeuitas'indomoDominjcu’ni cjm- i .PxraU*.
balu&pfidtdriis &'cn bans, fiettndtm dijpofitionémpau d. Et
v!üäöp<$,CumqutäffernM
reDomiid\&<iangeretubisfatqueindïuerfisàrganisy quaDaüid
rex repérerai, concrepÂre. Omni amem tiirb!a^dorani0 antom,
quittnebanttubas | er arii
fiüm.CutÜbjuefinit a effet oblatio jmuruauu èfi rex, é? onines'iqut
irontcumeo,&addrauirunt. '
V Sèdanteqüam ingredererur ^cetdotes ad holpcaitftai
; lauabant manus fuas, vrfcriptiun eftih .libroexodifpcwr«/^.
que eft Dominus àd Moyfin,diccti$ : Fâcies,& labrnm aneuni aim
bafifua ad iàùdndumfiponefqueiHüdin iabernaçnle teftimomi ad
air are:&Miffaaquadatiabunt in sa Aaron & fi lit eins manus fuas
& pedes,quandoiiïgreffiirifiint tabernaculum teftimomi,& qüanI
do acceffurt aduhare. ; w 11 Sijmciantift^ intérim de oblatione veteri : nune videa”
musChriftipb1atiohem.Officium,quod nos dicimqs pD
j;ferenda,«b illp loebinchbàtur, vb i iàcerdosdtcit,X)omi- a^nisoffci
' nuS vpbiftumrôefniiturvvbi excelfà vocedicit, Peromnia
! fèculafèculomm: Idebexcdfe nouiftimum profcrruriVtÿ ^ ^
• aüdi.aturàpopnlo f $c populirefpönfipne confirmetur o- j | ratio-. ' ■ |
C h r i s t v s enitfi venire dignatus eft Hierufàlém'die^
'Exdd.)OM
istuiixncii
i&tçfhplo
adlauandô.
palmartim , & ibi ' expedtare- diem immolationis fît as.
Omnis retro immblatio ilium præfigurabat . in illp con-
maiib.t
fummataeft OmnisirUmolatio. In eo di«T deftgndit Dprni- vbiii
nus de monte Ôliueti | veiiiente ci obuiam tiuba nujlta.
Non eft dubium, quin fâlucaret earn fècundum mareïb dtnfto ||
-bonum antiquæ trâditionis,quem etiam noftranoniplunigi^afa'
| perita edclefia| fed etiam vulgaris tenet.Sôlct fibi obuianti ,|
1 a^^ 1^^>Qriurti bpfareeaurafàlutationis; Etprcecipuepror-' I
pterefti
i±8.n
[n fu e tu -
îfa lu ta n -
bpcrSteài
is à d ' a i - ,
mltafe ho-
.ocauftifi-,
«/..y.
.offc.lib.1. . ' [ ", ih
iüfcipiendas oblationes: Interim cantotes tantant more
antiqüörom.vt iam pmulimus.Gue tatbatum.qu^ c an ti'.
bant Chrifto venienti Hietuftlem. Populus. dat oblatio-
hesfiiiS,ideftipariem& vinumfecundiim ofdinetn Mel-
bhifedéch.Pams quem offert & vinu m . eitprimnht omnia
defideria|)iäintrinfeciis laten tia, fiue fint pro imriiólatio-
he,feu prö hbftia viüa.Qüod forft agitur j fignüm eft illiiis
quod intrinfecus later. Vnde Auguftmüsinlibrq dëcimö
deciuitateDeiCa.i9.(^iautemputanth£ec vifibiÜa facri-
ficia diis aliiscóngruereiilli vero tanqüam iriuifibili ihuifi- |
bilia,maibra maiori,méliorique ineliófa, quaiiafuht puraj :
mentis 6t bon« voluntatié officia,profedo hefciunfc haéci-
ta éfTe fignaillorurh,ficut verba fonaritiäi figria fiint terutrij
Quocirca ficiit orantès atque laudantés ad eüm dirigimüs
facrificantes voces, cüi res ipfas in cosde quas fignificamusi
bfferimus: ita facrificautes non altêri yifibile facfifiöium
offerendum eile hoiierimUs 4 qüani ilh , cuius in cordibus
noftrisinuifibilê facrificiurhhbs ipfiefïè deb emusf .Suf-
ceptis oblatiohibüs, reuertitur facerdos ad altarë, difpo j
hente diacoho öblätas fuper ältare, mor? primorumfepté
diaconofümiLaüat fäcetdös manus fuas more priotum fa-
cerdotum,vtefeteff«finta tatäu communium mahüütii, s
atquy terrehö pan&^Qu« lauatio manüs»mUrtditiahi doi-
dis fignat pèf lacrymas & compunÖtionés, ficut Beda in fi- |
bro dë tabernacülö& vafis eius refert.Rede,ihquit, * prö |
altari hölocaüfti labfum pbnituriin quoabluti fadérdötes,
iiigrediantur tabernaculum,& thymiaihä Döminö lticen-
danti Düöbtis namque mpdis lacrymärum ,& conipun-
ótiónüm ftatüs diftinguitur. Etpoftpäuca: Nequeenim
qüifqitanï’de plebeibilauari,fed ipfe Pontifex iuflus eft, &
filii eius i videlicet facerdotés gtadus infêrioris-quia ma-
gnorüm vitortim ficut perfedtior vi^» fic &compuriftio
folct elfe fublimior.Etiterümi Q yo d |i in perfona Aaron i-
pfum mägnum Pöntificem Döminüm faluatorem äccipe-’
revolumusiconftat etiärii,eum hüius aqtla labriprius, qua,
adaltareoblaturusintraret,efTe lotum: Qüia,priufquarrt
thymiamafui facrofan^ti corporis propter lalutemnoftra
in altari cracis incenderet, pro noftri am ore etiam lacry-
mas fiidit,qüod in refurredione Laizari celeberrime inno-
tuit. Cantantibusadhuccantoribüs, vadit facerdosädab
tare,& orat, Qu od caeteros prsmonuicfacere, ägit. Orat
^ S S d iam ü ib öm m qm lalutalfe tütbam veniétem fibi |
obuiam,qüohiam talis erat cohfuetudo Iud*omtn,vt Au-
bufUnüsln pFalmo j Sapeixpugnauerunt me. Noftris enim,
ait fratres .quando tranfitur per opèrantes,eft bohfuetüdöj
vt dicatur illissbenediótio Dömini fupêr vos. Et mägisifta.
fcohfiietudo erat in gente Iudteorum. Nemötranfibat, &
VidebataUqüodppusinagrbjvelihvinea, velinm eflè ,y«
aliquid eiuftóbdi, non licebat tranfire fine benedidtione.
Hsccbhfuetudö rnanetvfq; hodie in hoftraècclèfiai qüa-
do ttanfitum facimüsde vnb officio adaltepim, quafinu-
per introeamüs ad operarios/alutartius eos verbis benedu
^ioné plenisiPoftea dicit lacerdös, Oremüs. Nifi Chnfti
virtusrepleftet cordaturbarumad orationerri.hph eicanc*
rent tatn magnificaslatldes; Qratione éniraferènatur cor
ad cognpfcendum Donunum^üritas lintei,quod ponituf
in altari, püritatém mêntiumeotumfignat,qui Dopunó
cantabant. Eandem puritatem, qua repléüerat cordi car^
tantium,requirebat in templo, quando eiècit inde vêndé-
tes & ententes,dicehsiScriptiïeft, Domus mea domus orationü
vocal*ur.T)ufo enim facerdos ftifcipit öblatrortes jcantores
cantantQüandiü h.türba qantabatjO/4fW«rf in excelfis, Chri- !
ftus votaèorum fiifcipiebat. Oblatione fufeepta».facérdos f
redit ad altare,vt inéö di^piiat fiue ïpfè,, fitte diaconus ob-
iationes coräm Dprttjno, quasilli immolatutus eft in fè-*
‘quentibüsMiffix.Chrifttts;n.|>oftaeceptayota Cantantiu,
Hieruralem&templumDominiintrauitjinqUo etataka-
' rCjibiqué fe praïfènrauit fibFDeoque patriad immolatio-.
nem futuratm- Ppftea dicit facerdos Secretam, v t fécreta
Chrifti, qu x illo ternppfeagebarttur, nobis ad memoriätn
ducantur./Auguft. legamus fuper Ioannem, vbi exponit
Ghriftüm venifTeid diem feftumfcenopegi«, non hiahi-
fefte,lcd quafiin occültOiitainquinmanifeftëtur ergo, tob
latur velum appareat, quod prat fècrëtüm. Ömnid quat di-
«ftafunt antiquo populo Iffaêlin multipliCi-lcf iptuta fändt^;
,legis,q u x agerent iiüè in faerifidis,fiue in fiicerdöuis * fiue
I ih diebusfeftis,& omriinoin qüibuflibet rébus, quib.Déü
: Colebant,qü£ecunqJ illis di<Sa&prxcepta-funt,vrnbrx fiie-
runt fumrorUm,qu£e implentut in Chrifto. Vnde dicit A -
poftoliisi Quptqüot enim promißioties Dei,in illoet'iam, idfeft, itl
Chrifto impleta; fünt. Ëxhis diótis intelligere pbfTumus,-
cuius vice Secretam dicat facerdos.Agnus päfchälisjatebat
■ in Chriftosqui imtnolandus erat. Hoc erat fècretum Apo-
ftplis,ptat fèptetum cäteris fidelibus,qui aim co erSt: erat
fècretum populo ludponim vfque ad diem eoen^quo ipfe
apertius maiiifeftare dignatus eft pafïionem fUam. Vfq; ad
iïlum diem protèrtditur fècreta facerdotis. Móraliter,in
prxfenti officio altare noftrüni' praffiguratuf ab altari holo-
cauftijqüo itnmolabatuc vitftitóaepro peccato j pro tegno*
pro fan<ftuario>pfo Iuda,provotis,pro ipontaneis.Has ob-
laciones quótidie habëmus innoftra eCclefia: eafdem per
manus facerdotisoft'erimüs. Altare noftru dëfignat inprae-
fèntfgenerdlem.vitam iuftorum, quï carnem fuarn crutifi-
nis.&vi-
T » i
Vifibile la-
tnficium fi-
gnumeft
inuifibilu
faaificij, .
quod nos i-
pfifumuf.
I F , Beda üb. j,
pro fuis propriis deü&is remifIionem,vt dignus fitaccede-
re ad ältare, & a.d taótum oblatarum.- ne f ia tp i > quod fa-
dtüm eft Bethfamitibus,qui fernere videruntarCaniDomi.
ni,de quo fc'ribiturin librö Samuejis i Pewßitautem deVtris
Bethfamitibusjto quodVidiffent arcam Domini, &petcußtt de populo
feptuagmtaViros,&quinquaginta milltaplebis. Deinde fuf-
cipit oblationes SaCerdottim & Diaconorum, qüibus lici-
tum eftaccedeie ad altare. Accipitetiam ab archidiaeöno
duäs: vnam,pro fe , & alteram pro diacono. Ex jihüribulo
qüodfuperimponit poftoratjonem,dem6ftrat perqüem
ei propitiari poffit Deus:videlicet per Dominum noftrum
Iefum Chriftum,cuiuscorpus defignat. tarib ulum,de qüo'
feriptum eft in Expdo, vt offerant inea thymiama Domino, ne
(orte moriantur. Vnde Beda memoratus: Mors etenim ti-
mendaeftanim«[fpiritälis &«terna, fi qui ad minifterium
altaris eletftuS,Thymiama orationum Deo reddere negli-
git.Diaconus aquam mifcet.vinp- C u r hoc faciar, Cypria-
nus monftrat ad Quirinunt, de fäcramentoüohunici colitis
gêre quotidie cu,iu yitiis 8c concupifcentiis,atq;in hoftiam
viüentem Deo offerte fblentj fïaltare quod pnefigutatur
ab altari holocaufti, fignificac generalem vicam iuftorum,
oblatiqnes quseinep offeruntur, eorum Cógitationej &
bona"operadeftgnant.Redeamusad inithim prxfèntisof-
ficii.Saiiirate.pifcopus populum,deprecando,vtDominUs
fit cum illo. Pöpulus econtra oratpröfacerdote, vt limul
cumfuQfpintulitDominu%cumeisi;H£ec'falutatiointröi- — , , dicens:--------- Quando autemin calicevino , aqua , * . mifeetur,
.
tum demonftrat ad aliud officium. Poftpadicit, O rem us ,! Chrifto populus adunatur.&credetmtn plebs.ei, in quem
qdmonetquevtvnufquifqueofferentiumfefèad fuäm co-;: credidit copulatur&iungitur. Quaecopulatio & coniun-
fcientiam introducat. S i quis habet ad immolandum, im- j tftio a q us & vini fic mifterar in calice Dominr, vt commi-
moletjid eft,!! quis confcjuseftpiópriivitii,roget, vt mu- ; xtioillaqbinuicem non pqffit feparan.VndeEcclefiam,id
crone inuifibilifcriktur:$i quis habet voluntarium facrifi-j ef^Jflebcm in ëctleua cónffitutam, ndeuter & nrmitetm
cium,fiue fpontaneum,fiue pro quacunque re fit,precetur eo quod crédidit,perleue^antem,nulla ten feparare potent
antequam de manu eiüsexeat, vtacceptabilé fit Domino, j a Chrifto, quo minus hsrcatfem^ér & maMattndm^düa
I-abrum «•
neum fiue
.labium.
Chriftusla-
ctymis lotus
eft ante-i
quä in cru.
ce offenet.
1 loao.u.
Oratio là-
cerdotis
pro feipfo.
Turribulu
deûgnat
Chnfti.
Zxod. jo.
Cypr.lib. 1
fpjsmji
nec defpiçiatur, ficat def|>eétum eft Gain 4 quia non reéfce
offerebat.Interim ponitur fîndon in alcare.Sindone quam
folemus corporale nominare ,adtnonecur pmnis. fcilicet'
populus & miniftrialtaris»necnon & facerdos,v t ficut illud-
linteum caftigatumeft abomni naturalbviriditate & fiu-
«1 ore,-ita fît mens pftercmium âbomni çarnali cupiditate,
& fient illud nitetfiipfplendore,itaintentio,offerentiüm'
firoplicit^te niteat coram D e o . .Dein tranfît fàçerdosad’
dtleÊlio. Sicautem in fàn<^ificanào calice D ominiofferri
aqua fola non poteft, quomodo & vinum folum non f»o-
teftNamfivinum tantum quisofferat, languis CHrifti in-
. cipit elle fine npbis:fi vero aqüa fit fola,plet^ ïncipic elle fine
Chrifto. Quaüdoautem-vtrumquèmtfcémr, & aduna-
tione confula fibi inuicem Cppulatur, tune fàcramentum
fpiritale&coelefteperficitur. ; r ‘
Sic vero calix Domini non eft aqua fola, aut vinum fo-
Bibhoth. Vet Patr. Tom.y. lum,