A
•Me» fox W»
rum,et»m*ego ,qui mifericordiamtuamprius indigço,
(entire cftedibus gratis tuæ per, rninifterium Sacerdotale
voluilH, vcceflànte merito (ùpplicis, mirabilior fiéretcle-
mentiat edemptoris. Per Dominum noftrum.
*Qty floruit
a n n . D 0 .8 3 1 .
tcpore Grc-
! g o r i j I V . -'s } l ’ o n t .& Lu-
. douic. Pij 2
'P c
- ITEM ALIA.
OMnipotens fempiterneDeus confitenti tibÊhuicfa-
mulo tuo pro rua pietate peccata relaxa : non plus ei
hoceat confeïeuri® reams âd poenam ; quam indulgent^
tuæ pietatis àd venianu Per Dominum noftrum,
A L t À.
OMnipotens, &mifericors Deus, qüi peccatorüm
dulgentiâm in confelÏÏone céleri pofuifti, fuccurre
lapfis, nuferere coüfelîis,vt quod delidoninicatena coti-
ftringit, magnitude tuæ pietatis âbfoluat. Per Dominum
noftrum.
ORATIO SVP ER ÎNFlRMVMi g
DE v s qüifamulo tuo Ezèchiæ ter quiriosànraosàd
vitam donafti, ita & famuium tuum N .à led oæ g r i-
tudinis tua magnitudo erigat ad kluterm Per Dominum
noftrum.
F I N I S.
AMALARÏ I FORT
VN A T I EP ISC.
T R E V E R E N S I £ ....
a d h l v d o v i c v m pivm
IM P E R A T O R E M , * D E E C C L E-
fiaftico officio Libelli quatuor.
DeAmalariopluradccipé ex Honmo Àuguftodunenfi, lib. de
luminaribus Etclefu.: Sigiberto de viritlllußribuSi capit. 87*
&alÿs.
priores-audores haberéntih corde, quinoftra officia fta-
tuerunt. Sedquiahocdifficillimum mihi èft affirmare, vt
identidciri Icripfiflem q* Üli meditabantiir; vnum tarnen
fiiffugiümihi eft, fi e a , qüslcripfi, videb iintur Veftr® pie-
taUa via.charitatis nö excedere. Ex libro Augujftini dg do— a...„nu
drinaChriftiana, défendaï ab illis quime völueruitcar-
pere.quafi pericülofe fcripfi flem,e<^-mchj;e&auaöratn . ïib.i.c.jj'
officij noftri non prtelentes habèrem. Dicit memoratüs j
D o d o r in libro memo rato primo: Quifquis vero tdlem indé
Jèntenitamdixerït>qiMhuie£dificAnd£ cbartutifitvtilis, neeta^
men lm dixerit, quod tile quem legit,eo loco fenjtjfeprpbabitur, no
perniciofefalRtur,ntcommno mentitur.Ineïi quippèin mentien-
tevoluntasfalfa dicendi. Et paulopoft: Sed quifiiuis inferiptu-
ris aliud fentit,quam ille quifenpfit, tilts non meittientibqs,falR
Sed tarnen; vtdiceré ceepeiam, fi eaièntentia fallitur,
qü® ®difice%chafitatd,qu®finis pr®ceptieft,itafallitur,a*:
fi qnilquam errore delèrés viarh.eo tarnen per agrum per-
gat,quoetiam via illaperduc.it J córrigendus eft ramen, &
qüamfit vtilius,viam non delèrere,demonftrandumeft,
ne cónfeetqdine deüiandi etia in tranfüerfüm autperuer-
fiim ire cogatur. N ofindum eft ctiam,ne videretur parül-
tasmea quad furtü interpolate meis verbis k n d ö rü d .d a
patrum.interpolüiin fine eorum & principio figrium cru-
cis f .D in o HLudouico vita.NouoDauid peremiitas.Da
principi Domine vitam. Ipjli nouo Salomqniftlicitas. Pax
mundi vos eftis.Pio principio prolperitas. Domine,'vitam
ipfi concede. Veftra fides vos lèruet. Chriftus quem vos
honoratis, ipfevos lèruet. Poteftatpn veftram Deus con-
lèrué.t.Deuspacificet regnum veftrum Judith o rthodoxs
nobililïimse atq; prudentiffims AuguftsTdus per müjtos
annos. Lumina pacis Domine lerua. Lumina mundi D o mine
lerua..Vita'veftra,tutela omnium eft. Veftra fides Ec-
clenarumeftgloria. Piiffimos Dominos noftros itpperia-
'les natos Hfotharium glorioifilïlroum coronatu & natres
eius Chriftus conlèrtiet. Ex proauis orthodoxös Domine
ferua.Cuftodes fidei Domine ferua.
PRÆFATIQ ALTERA EX
A V C T O R I S S E N T E N T I A A D IN I -
tium huius operis ponenda.
Dedicatie
Icriptorum.
D
Excufatio
tdeoblatio.
nc huius
muncris.
Exod. i j .
Matth.z 1.
baufa fcri-.f
•endi huius
abri.
L 0^. 1.0 s I s s IM E Imperator, & magnificeri-
'rillimeaccenries iriuidiflime, à Deo coronate^
necnon & conleruateatq; conlèruaride : Scruus
cgoveftcr.qitamuis mihimuS oraniumAafficicbar
oKrn deßderiöjVt Icirém rationem aliquam de ordine no-
ftræ Mißte* quam cönfueto more celebramus, 8c amplius
ex’diüerîitate; quæfolct fieri ul ca, hoc eft »quodaliquo-
tieSVria Epiftdla legitiir, aliquories düte & caetera tàlia : fi-
i iîlülqî'dectEtèri^ ömeijs. Prteterita proxima æftatevide-
i batur mihi quafi in crypta pofito, feneftratim lucis Icintil-
! las rädiare vlq; ad noftram paruitatèm de re,quam defide-
i rabam longa elurie auidus,nonfrenutn paflus film timoris
;alicuiusmagiftri;ledilicomebgratias aggns..Deo, leripfi
quod fenfi; Deiflde tra£tarecoepij cui làpientüm porrigere
eâquæftfripfi: vteius“ audtbriàiteftatüetèilnir ea, quaeof- I diharefiifit&riptai: lèucorrigerehtiirjqnæinordiirateiVé-
! nft'în’métem interoés fpinta^siTientes,in hocieculode-
gentëSjveftrampotilEtTiürfi pol!ere,cüiineft charitas fine
i fiubre, lapiehmfine præiudicïo feientii qute inflatihumi-
htäs cüpfctareiquténiillt reftirudini refiftit, quæ vos qüo-
tidieexaltatàntë Dominüy& eösqniveftigia veftra intuë-
turlèquédo,ab infimfe StcadürfSad fq^limia & lempiter-
naerigic. Quaprbptêrarbitratus fum polTemeam parui-
;tatem adicum reperire ad veftram excellentilEmä prælen-
Î tiam. Infiiper meedanLcoghouidebitörem veftri fèruitij,
Iquamuis able ns d ege rem, & no vacuum redire ad veftram
•gloriofiffimäi&.piiflimam prælèntia fiebere, dicente D q-
;m ino in lege: apparebis in cùtîjpeclïtmeo vacups.Et herum
iifEuangeliorRri/diféqua funt Cdßpü, CÀftri. Præfumpfi
ipropter nimiam humilitatem vefträ, de qqa diximus,ve-
:ftrte excellenriflimæ poteftitreâ offêrrc prJlèrtim cû fèia-
ibûs vos re(%uie.oe<efl€ totius Chriftianae religionis, qüan-'
itu.m,?d hprpioie^ perripet, Ardor mihi inerat vtlciréquidr
Oftquam leripfilib ellum,qui a paruitatem ea vo-
catur. D e Ecclefiaftico ofncio, veni Remain, in-
terrogauiq; miniffros EccIefitelariiftiPetri, quot
brationes fbliti eflent celebrare ante Epiftolam
; Mißte per dies feftös,in quibus d uas' lolennitatfes celebramus
: ficuti eft in NauitateDomini äd Miftarp lecunda de
node ,in qua conrinetuf duplex officium in Sacraftienta-
rio.id eft,vnü de eadem Natiuitate Domini & alterüm de
landa Anaftafia: Etin Dominicis diebus in qum. freque-
terrecolimuslolennitates plurimoru landocuniiRelpon-
lura eft mihi,Vnam tantum. Hoc lcifi:itato,quiavidiapivd
plerosqVdiuerlo modo eundem ordinem agere, id eft,ali-
qiios tres oration es, aliquos düas iuxta affedu vniulcniul^^
queanimi, no mepiguic lcribere inquifitum meum fiiper
hacre a Romanis, & in fronte ponere membrati libelli
meorudeuotprum ad nptitfam: necnon etia & iterate, b
ex leripto S. Amb'roni,8c$: Aug.didici de ordine orationu
in Mina & in älijs offtcijs,'Secutiliint enim ordinem beati
Päüli Apoft. ad Timotheum. Infuper etia quae mihi vila
funt rationi eiultLcm ordinis congruere iuxta capäcitatem
ingeniolimei. San&us Am b to f per fubiedutti ordinem
numeratmemoratas omtipn.es: Orationes,oblecrationes,
poftiilariohes.gratiaru adiones. Orationifupponit,ouanr
do bona nobispoftulamus: Oblecrationi,quando ablolu-
tionem a malis: Poftulationi,pugna contra omnia aducrla.
Et prtElcribitfepe nosdebereho^facere,quando in ynum
c6uerumus.SandusAuguftinii4ita:Precationes,orationes
interpellationes, fiue, vt veftncodices habenr.poftulatio-
nesjgratiaru adiones.Et diciuQuas omnis,fiue pene om-
nis frequent Ecclcfia in lolennitate lacramentoru. Preca-
tio eft omhis oratio ante illtld q> agitur in Dominica mela.
Oratio eft, quicquid pofteaagiturvlq; ad cbmunionc. |n-
terpellatio, fiuepoftulatioeft.quado popul9 benedicirnr.
H
Gratia.
gratiarum ad io omnia concludic. Vbi l§ndus Aügufti-
nus dicit'brëcatibnèsi nóftri codices habehr, obfécratio-
nis. Öbleérationi vt didum eft* fuppöfita eft ppftulatió a
S Ambtof,proAbfólutionepeccatórumi Caetera vndmb-
do nominamus, vt pixlibatumell de S. Auguft.éafidemq;
virüobtinent, t quiaS. Ambrofiusfüppóluicei^& ince-
lebratione Sacramehtorum, & in caeteris officiis. In omni- j
bus qute feribo ;fufpendor virorum laridorum atque pi- i
orum patrum ludicio: intérimdico qüaè fentió. <^uae ai
guntur in celebratione Mifite , in lacramento Dominic®
palfionis aguhtur, vtipfe pr®cepit, dicens: H®C quotief-
cunque feceritis,in mei ftiemoriam facietis. Idcirco pref*
byter immdlans panenii & vinuipj& aquam infacramén-
xoeftGhrifti: Panis,vinum & aqua in lacramento cai'nis
Chrifti & eius fanguinis. Sacramenta debeht habere fimi-
litudinem aliquam earurh ireruin .quorum facrameta funt;
I Quapropter fimilislitfacerdos Chrifto , ficut parlis & li-
quorfimiliafuntcorporiChrifti.Sic fell immölatió faceii;
dotis in altar*- quodammodo vt Chrifti immolatiO in
I ctuce. V t fimiils eft homo Chrifti 1‘ëlurredioni aliquö 1 modo,manducatcarnem, & bibirlarigliinem e iu s .C h r ii I ftusrefürrexitamortuisj&iam non ihbritun Për cotpits 1 Chrifti quod manducac homo digne, anima Jrefurredio-
ne accepta per baptifitium , fiue per posnitentiam. viuit*
vfquedumadimpleatür plena refurreótioi&S.dié. Qüaide
requando in extreme vit® eft homo, vtfeparetur corpus
& anima, fumitanirniviaticum fibi corpus ChriftijVt pto-
pcer illud corpus in fpe homo viuat i Vfque dum recipiat
éórpusih tefurredione, qtipd viuificabac per le, id eft, pet
. fuamadminiftrationem. Q uamdiuhievixit ^nima, viue-
I batpröptér corpus Chrifti, & proprium corpus propter
« animam. Chriltus lntequampacereturrfepe orauit folus,
I & përnodabat in oratione. Pro nobis, non pro fe, ora-
i bar. . '
A i
Omne gehus humanum lubditum ërat diabolo: Pro
hacabfólutionedefcenditde coelo, & fufeeptam difpen-
fetionem exéreuit. Sacerdos enirri praïlensinftar eiüso-
rationis, orationem facit proabfölutione peceatofum an-
tequam tranfeatad immolationem. Mülta vülnera vpo
miedicamine frequenterianantur; ita & vna oratione f r
cerdotis creduntur niuita peceata pofte ablglui eorum qui
obfequuntur. D id a lint ifta de immolatidne facerddtis:-
dica'mus de ordine orationu, quem pKetermilimds. ,Prin-
cipium habuit idem ordo de Mifla in. n o d e Natiuiratis
Domini* vbi duplex oratio eftrvna de Natiuitate Domini,
& altera de fati£ta Anaftafia. V b i reliqui® flint land® Ana-
ftafi®, vel vbi corpus eius eft, dicanturorationes de fanda
Anaftalta iuxta Romanum morem: V b i hoctiön repêri-
tur * dicantur de incarnatione Domini. Quarido in Dortii*
' riica, die fuerit ali%ia feftiuitas landorum, lilfficere pötëft
ilia oratio, in qua precat'utadefte cum oratioiie lacerdo-
■ 'tis intercelfio landiftlius, cuius feftiuitas cèlébratur, id
id quod intendituf*rid e ft, ad memoriam immolationis
: Chrifti pr®cipue cum oratio, qu® in Dominica die fta-
tuta eft (bleat eurrere per dips fcquentis hebdomad®* Iu^'
uat muicQS quando tempus vacac ledionis & plalniodi®,
atque ca:,terarum oratipnum, feorfum lacramenta'cele-
hrarede Dominicisdiebus , & feorfum de feftiiiitatibus
‘landorum; Similimodo in ceteris diebus, quando feftiuitas
ad plurimorum fandorum, duas aut tres Miflas.Hu-
ic ordinicongruit Sacramencarium, & GantoriUs, in qi*i-
1 bus inueniuntur l®pe dub officia lan(<feMum in vno die:
j necnonSc Dominipr®ceptmn dicit : riecquotiefcunq;
! feceritis, in mei memoriam facietis. In e®terisórationibus
Mill® pro diuergs neqeffitatibus inferibunt, ficutfimt,' In
tempore belli, & proiteragentibus, acprodiuerfis béne-,
didionibus :, , vbi non latis eft hominioratio communis*
fine pane&liquore, quid aliud agitlacerdos , quara ,v t
Chnftum quodammodo cöntendat recordari, qui nun-
qiiam pbliuifcitur magni precii languinis lui,' & iuxta ma-
gnttudinem precii , maximum adiutorium eius precari ?
Tamen fi quis volueritdiligenter attendere ea qu® ibipre-
cantur,reperiëtmleqtientibusorationibus Mifl?.Si pro-
'priis confcientiis volueric intercedere, habet deuotüs homo
locumvbipro eisrogét. Poft laluitionem fiicerdotis.
Eüangélioledo, quando laccrdos dicit, Oremus ,& deiti
tranfitadaccipiendas oblarioiiès côngruenter poteft multitude)
populi pro propriis confcientiisintercedere, ante-
quam tranlèât ad grarias agendas in Pf®fatibne: Sacerdos
propriis, quando po ll acceptas oblatiohes primo tranfic
adaltare. Cantores in eo lo co , vbi lacerdos componic
hoftiam in altàri, & fàcit earn trahfire per fuam lecretani
orationem adriomen hofti® ; fiue muneris, doniue, v e lk -
crificii i leu oblationisi Si pro coriiundiohe landorum
Angelorum jhàbet in præfatione.‘ C um quibus & noftraS
Voces vt àdmitti iubeas dcfirécamur : Si pro pace cerrat
intercedere : habet in Canonei Qu® tibi ofterimus prd
Eccléfià fanda Câtholicà, qtiam pacificare: Cuftodire. Si
jLro vnitâté Ecclëfiæ, habet ibi Sipro cuftodia fui,habet ibi
AdunareiSiprodiredione grelîuqm mentis fiue fcorpo-
tis, habet ibi, Regere digneris tqto otbe rerrarum. Eccc
hicoratumeffpro vniuerfali Ecclefia. Sivoîuérit pro fin-
v'gulis amicis intercedere, habet ibi, Memento Domine fà-
mulommfaniùlarumquetuàrum : N ominetibi quolcim-
que ei quas placuerit, fingulasVe neceffitateS : dein re-
cordetur eorum qui cirëunftant, & præfens làcrificium of-
férurit Siqüis Voluerit proliiàdefenfîdrië clamare, habet
ibi : Communicantes & methdtiam veneràntes multo-
rum, fandorumiquotum meritis precibufque concédas j
vt in omnibus proredionis tuæ niuniamur aUxilio. Ecce,
hicoratümeftprdipfisfaçerdotibüs. Si vdluèrit ptopace
clamare totius cemporis vit® fuæ, habet ibi in verbis qu®
àddidit (art dus Gregorius,Dielque noftros in tua pace dil-
pdnas: ôidein ab sterna damnatione ètipi, atqué iubeas
in eleddrum tuorunigregé riümërari.Ecce,hic oratum elb
pro aéteriia vita;Iuxtadidafandi Ambrofii, in hac oratio^
ne,bonariobisnecelïàriapdftulâmus. In oratione', quam
dicit keerdtis ppft communionem; dicit fimdus Aùgufti-
nus bénedicère fàcerddtem populüm,& tranfire populuni
ad nianuslàcérddtis. Hscconmetudo non oblèruatür a-
pud nos vlqueqüaqüè nifî forte id fit tranfire pdpuliim ad
mands facerdotis j qudd eftj accipere ab eo facramenta corporis
Domini; qùodpené omnis Rômana Ecclefia & Ori-
entalis pèr dmnes fo’léncs dies agit:& id fit beriedici,qüod
comeditur cibus Dominictis;Sid enim catiitur in Canone,
V t qüorqudt ex hacaltaris pafticipatidne làerofimdum fi-
lii mi corpus & fanguiriem fiimplêfimus , omni benedi-
diorte ctelefti & gratia répleamur. Intendat diligenS auditor,
pro quibüs l'ônent orationes,quas làderdps dicit poft
coiftrrtunionëm: reperiet nempe eas loUarfe pro his» qui re-
fe d i funt pane coelefti. Iuxtà ordinem orâtionum, 8t expo-'
flionem memoratorum patrum, preçatum eft in prima o-
rationê Milfif; proàblblutionc peccatorum : Super men-
làm vero, poftulantür bona nobis iiiftarorationis & hyrn-
ni euangelici, qüemChriftusceciniclècundum Ioanném
cotrimendandodilcïpiiloslùospatriante paffionem fuam:
Iniftanouilïima benedicimr populüs. Quid vult ifta be-
nedidio? pugnare yult vtiqüe côntradiaboltim ÔCeius in
fidiaS.Idipfum meminitlàndus Ambrofiusin tertio ordine,
vbi poftulatio eft. Iuxta Auguftmùm, quar tus'ordo o-
rationum gratiarum adione omnia concludit , hoc eft,
quando populus re (ponder, Dc-o'gracias. Qu® fi qüis di-
gnaduxeritad legend'um ,'làtius ea reperrec lcripta in lè-
quentivolumine. H ic Hotasidum eft, quod in diebus qua-*
dragefimæ,quando populus horànbna conuenitàd Eccle»
fiam,celebretur apiidnoftcos benedidionis firper popiilû,
& populus fe humiliet poftratus ad orationem îüxtadida
S-Auguftinî; Et poteft yideriab âliquibüs duplex ©ratio in
tertio ordine orationum: Qu® duplicitas fi diligentet con-
fideretur* no reperiretürquafî duplicatio,lèd quafi fimpli-
citas ad vnam rem pertihens,i. beÜtdidionem, quæ tamen
pro diuerfitate populi necelkrio duplicatur. Non enim o,-
mnis mufiitudo çurritad kcrificium per continuos dies ;
qui ad Ecclefiam conueniunt, ( prout faciunt, quiper dies
folennelconueniunt ) qui non communicant, vt rtbn fint
extorresa benedidione, luperëos beriedidiô làcerdotis
tranfir, qu® non tangit keramenta coiporis & knguinis
Domini: qui vero communicant, benedicuntur ip k corn
munione,Ôcpro eis oratur in priore oratione poft com.mu*
nioncm,v t tanto keramento côngruenter fint concordes.
Ce H®c