B •
j '& A j .
iub vmbta alarum Detfe pfötegi exoptat? quatemis a flam-
raatam.diese tfxuftioni sill*fus,Teqniefcat. Hinc quoque &
beata: Mariäebromittitur: VirtksaUifsimiobumbrabirtibiine
vllis'concupikenuarum mptibusvaporarerur;, ytadu.ftio-
nenvincendu fentiret,quae de (pirituiandp conceptura'e-
rariCaptusenimGhrifths Dominus cum d>cicar taro eius.
nihil aliud quam vm'bra fuit, quoniam fub vmbrapaflio-
nis Fuse nos protexic,&: f ub vmbra corporis eius nosialua-
uit. .■ . ; .-la'
Quid igiturputas , qiiaritum nobisaperta conferre potent
clarltasvirtutiseius, iufticiae cum refulferit, fi
tantum contulit humilitas carnis, & eXinanirio diuinsma-
ieftatis? Per vmbram namque lepra curata eft; & per fim-
briam Dominic« veftis .illius rostriinae ftecit languis rper
vmbram quoque.tum vidimus, quandonon habebat fpe;
demnequeriecotem. Caro quippe eius, v t dixiftnis, vm-
braFuit s qua: noftrarum refrigerauit seftus cupiditatum:
quae reftinxir igneslibidinum: qua» auaritiae diuerßirum-
que paflionum.inandia temperauin Ec quid dicapa de
vmbra Domini iub qua viuimus inter genres, & in quam
genres fperaffelegimus s quando & Apoftolorum vmbra
iänabacxgrQtpSiviuificabatlanguidos.Venienteenim Petro,
offerebanturinfirmi;qiios tranfeuntis Apoftoli, vm-
brareddebac ianicari. VndedaioDominfiquid aliud quam
v m bra fuii^Dequa proFedfco carneProphc ca dicit: EcceDo-
minusfedet fttpernubem leumi& venit in JEgyptum. Sed&nu-
bes leuis & lucida oriübrabat Apoftolos, nefol iniquitatis
eos exrireret. Sub cuius mmiru vmbra quod Futurum Propheta
denunciabac.iam viuimus in gentibus & requieici-
müs fub vmbra protedfcionis eius :Nam idem Propheta in
Vmbra eumvidebac,quamuisin (piricuy cum a ihuc fid es
primahaec de eo gentibus nuntiabatur: fed nunc iamro-
tumilluminat muhdum, quamuisadhuc «Um per Fiii corporis
qua: eft Ecclefia Dei viui, vmbram viderous t Non-
dum enim facie ad faciem: quia nullm’s corporis oculi, di-
uinkatiseiuspofllinf recipere fülgoiem: & ideo quafifub
vmbra quotiaie totum protegit orb em terrarum, & nos in
gentibus fpeviua regenerates,quafi fub vmbraviuere con-
Eedit.l^ullum enim remedium erat, nifi in aduentu Domini
noftri lefii Ghrifti: qui folis defperacis poffit afferre me*
dicinam-.,Vnde&fupra fub Gopniitera, quad cbbclufus
iacebac.Hoc quippe Coph litera fonare dicirur. [ Appropin-
quauit enim tempos nofl, utn:completi fmt dies noftri - quia venit
finis noßer. ] Haec namque condufio deiperationem afFer-
ret,nifiaduentus Domini nos relejuaret. Vnde idem infpi-
ritu rccreatur. [Spiritus (inquit)«'« nofiri antefixtiem no fir am
cbriftus Dominus comprebenfus eft in peuattsnoftris. ] Ec no-
tandum quod oninis lamenti intencio adhunc decurrit fi-
riem,in quo rotius mcerori s ac doloris finis imponitur: ac
deinceps in fequenribus verfibus, quafi biuium demon-
ftraturt quoniam cosleltis Sc redempta Ierufalem dexteram
tenet :eaaem vero fänguinibus peccatorum faedata, lae-
nam petiuVnde huic vae fururum imminet : ab lerufalem
Vero, Ghriftus Dominus omnem lachrymam abfierget:
quoniam Ctux Domini tribunal indicii fuifie probarur,
dum vnus eorum qui hinc inde pependerant, per fidem
ailumitur; alter blafphemiadamnacus, in interim auernag
mortisrelinquiturrquiapendentem coram oculis, per n-
dem recipere concempfir vitam. Nam quod dicic, capms
eft, przteritumpofuit quod futlirumerat, more oraniifm
comm,qui in din inis repromiffionibus pro futuris praete-
rita pofuere. Eft itaque & hoc in eiulacu,nimia fequenns
diferetio lamenti,quo fanCtorum omnium luCius termina-
iur: &gaudium poft mcerorem & triftitiam!incipitur. Ih
illis veroduobus lamenti verfibus,a gaudio v? vltimum in-
choatur.-quod nullo cerminatur doloris ac cruciatus reme-
diOiV ndelequitur»'v v '
• > . ; S l N i m
Gaude & Utare filia Edom, qua habitas in terra: Ad t i quo*
queperueniet cahx: inebriaberisatquenudaberis: Inimicos fem-
per fiiifle Ierofblyraitis non dico Edom> verumetiam tom-
nes genres pet eircüimm, netno quihiftorias aut Prophe-
tas legitjdubitat.Etideo quia cuntra Dominum epntraque
I eiusauxiliumjhiexultandodemalisquæacciderant lærati
fiint, digne quafi de reéipröcatione perceperè vindiiStam
FurorisDomini. fnebriatittautem Edotia d ^ in o ck quo'
Oiiines gentes fiipra biberun t, & ex poculo illb Baby lqnis
aureo. Proptereadicitur:[Adre vfquefieruen'tetcalixunebriar
berïs & nudaberis. ] Quia haec dicit Dominus. Ecee quibu s
non erat iudicium vt biberent calieem, bibenresbibent &
ad vltimüm duitatés eiujr(inquitj| émntinfblitudines leril-
piternas : & à voce rui næ eius, com mo ta eft omifis terra.
Quæ omnia licet cöpleta fint in ilia y aftaribneglad ii Baby-.
Ébnis,& rurfus Babylonîpfaexferminatain iraFuroris Dei;
tamenmçlius de illb vltimo iudicii die cunóta accipmn rur,
quando poftvindidam folitudofèrapiterna fequetnr : Ec
idebnon minus plan&us ifte contra Babylonem afiumii-
tnr,quiaiuxta myfticos intelleclus per Edom 6c Bab.ylo-
nem vnum eft quod fignificatur. Nam aB initio Feculidua:
tantummpdo colliguntur ciuicates & ædificantunquarvim
vna IeruFalcm, altera vero Edom au c Babylon : vna earn m
quae plangit cum propheta, & dolet & parturiualcera vero
quænefcitinquibuldamlûorum cur plangatur. fiquidem
vniearum Chriftus ædificar : alteram vero diabolus ; qui
quam fiepe in prophetis , Nabuchodonofor vocatur. Et
Babylon ilk eft ciuitas perditorum, quæ ineb riat omriem
terrain viuo iniquitatis fuae. De qua idem^propheta: àalix
aiitzîtr(ïn<imt)Babj!lon in manu Domini, inebnans emnem ter-
ram.
De vino Furoris eius biberutit oirines gentes.De quo ni-
mirum calicis vino eciam Edom potaca plangirar, & ideo ;
contra earn non monentis v o x , fed per ironiam iniultaikis
profertur,vel epntradicentis, quod nunquam gaudere debeat
neque la;tari,ad quam infineFuror Dominiperuene-
rir. Edom namque iànguinolencus vel rùFus interprétatur.
Ille eft igiturfànguinblentus atque hifpidus populus k qui
quae carnis fust leâacur:i&: pre prælênris vicæ dlecebris,re-
demptionisæterna’ perdiditpriniogenica. Hihc eft quod'
dicitur : [ Qua habitas in testa, A libquin nifiiriterrenis aâà-
bus mentem pofùiflèt: nequaqùam inc b riare t ur aureb illo
Babylonis poculo : neque fuis nudaretur vircutum iiidu|
mentis. A t vero Iemfàlem quæ fùrfum e ft, mater eft ele-
CtorumDei,non in terrafçain caslis habriet j vbi fè totam
tranFpofiiit ficut Paulqs aiebat : Ncfiraautem conuerfatioïn
calü eft. E lyQjtafurfunifunifapite, non quafuper ferratn.Peztir,
mef cebat nam queîllud, quod Ioànncs in Apocalypfi füa
ait: Vava habit antibus in terrât quia diabolusdefixndit ad, vos. in
ira furoris Domini. Propterea auditores fiios monebat : Qua
furfumCuntfapite. SedEdom quod elegit hâbitare in terrai
totam fcilicetviramfiiamin terrenis & cruentis peccato*
rum ope ri b us fordidare, licet impræièntiarum videatur
gaudere & lætari, paulo poft aureo iam inebriata Babylonis
poculo, ex ira Furoris Dei nudabitur. Nec immerito r
quç magis decreuirinondico in terra fimplicicer conüerfà-
rijverumvt quidam codices habenr,in terra H us. H us quo*
que confiliator interpretatur, non ille vtiqj qui conlilii angelus
dicitur,fed ille qui verfànribus in terra,peruerfà con-
traDeum confuetus eft dare cônfilia. Nam & Edom êtiam
terrenusinterpreratur. Vnde per Edom nec immeritoilli
defignantur.quinon cæleftialed terrena fèmperfeâantur,,
aftutia decepti & confilio diaboli. Ad quos vfque calix ille;
aureus peruenit,quocun^Fs&inebriantur gentes,& nudan-
tur gracia Dei. Vilde fèquitur T au.
tA Ÿ . _
Compléta eft iniquitas tua filin Sion : non àidet vitra Vf ‘tranf-
migret te.vifitabit imquitatem tuam filia Edonr.d/fcoperter peccata
tuai Hæc namque iuxta fiteram vttlfqiie conrigillè vidécur:
fèdmelius generaliter de; omnibus accipienda, qui iri vlti-
momagniiudiciiexamine, vtrfccipiat vnufquilqueproiit
gefllt, iudicandi fùn t.Sion quidem, vc de meerore tranfèàt:
adgaudium &læritiani Fempiternâm : Edom verorubicu-
dafànguinedeli&brum ,vifirandaeft v t Fuppiicia recipiat
perpetuæ vlrionis.Hæ namque Func vtdiximus.qnæ ab ink
do conftruuntür:quarum vna hoc loco Sion vocaturcalte*
ra verö Edbm-Sed Sion etiam diditar per Îfàiam-Propheta,
quod eöpletafitmaliria: quia dimiflà eft iniquitas illi’ fècü-
> dum
G
A fcc. 8.
Matth, i f .
dum quod Dauid ait : Bead quorum remiflæ Funt iniquità-,
tes, & qùorüm te6ta ïimt peccata. Hiric eft fàrie & höc locö
quod ait : [ Compléta eft iniquitas tuàfilia Sion. ] Conipletâ
quidemquiàremifià; Vrideinreriiifîiohe Fcelerum compléta
malitia,id êft,finira prædicàtur, qüià im{jræFentiàrum
FuFcepitdùpîiciade manu Dortiihi. Ex quofàtis lætarepro-
miffio mbxfubiuttgitur. [N s» addetvltràvttranfinip/et^.]
C ^ a fin ito iudiclô cùiri iniquitas cêïlauerit, 8c perüen-
tumfiierirad requieitt, deinceps nulla erit immutatro ne-
que tranFmigratio devirtute àdvitium, debearitudine &
gaudio ad moerorem, de glorià àd Füppliciurii. Et è contrario
Fuper Edom Vifitabitiniquirates eiusDoiïïinus, nonvt
retriittàt Fed vtpüniat,neque vt relaxet ; qüiâpertnanfèruht
in eiFdem,Fed v t cotidemnet,qriibus didturus eft, Ite fiiale-
di6ti iiiignem æternum, qui paratus eft diabolo &aftgelis
eius. Vilde FeqUitur, ] Difcooperiretpectaia tua. ] Quorùigi-
tur peccata tedta non Fuerint, & iniquitates remiflàe per
rriifèricordiam,Vifitabiteas Dominus tûric vt puniât & a-
pérta fiant;quia pröFedto patebunt omnia in Future prçua-
ricàtorum ctimina , & remifïàeruntâc deleta eorum, qui
præFciti ac prædèftitiati Fun t ad viramfecinora.lRedte igitur
ibidem eorum diFcoôperientur Fcelera, qui hic ea dete-
gere & maniFeftare nöluerünt ad pctnitentiam.illorumve-
roquï Fua confitentur per lamenta& gemicum, penitus iri
eis non erunt quae appareant omnirio,qüia deleta & tetniF-
fàerunt, qua: per culpam delinquentes contaxerant. Haec
fiquidem fignafimt mturiexaminis, ad quod omnia decu-
currerunt diuini eloquii prîEconia : quod per Tau literam
bene fignificatur. Tau namque figna interpretatur. Pro-
pterèâ & haefc lamenta Fub eadem litera tali conclufione
determinantur. Ad hoc quippe metuentibus fe Chriftus
dédit fîghificationes & figna, vt Fugerent à Facie arcus. Sed
quia præuidere nolunt, iuftumcft, vteoduriusFeriantur,
quo à fàcie arcus extend,Fugere neglexerint. Libeat in cal-
ce tanti lamenti mentem airius âttollere ; v t vidiere fimul
queatmens, quam præcélfo' Jeremias in culmine coeli a-
fcerideret,vnde contemplando dilatato Corde, tanta quafi
in palæftra huius fèculi agonizantium diFcrimina vidit, ira
vt mine ad omnes géneralite,r pculü mentis extendatmunc
ad fincmlos Iudæorum cafiis defleat & ruinas, nunc eccle-
fie lu ^ a t detriraenta.Sed & morum vniuFcuiufque animç
déplorât improbirates,&dirçcaptiuitatiseius cum lachry-
mis depingit difpendia : nunc gloriam & folium contuetur
Ieni41em, atque fimul omnium elediorum D e i, nunc mi-
feræ Feruitütis eorum , qui iugo excruciantur aduerfàrio-
rum , nunc cum omni dolore cordis commémorât. Verum
&ipfâm ecclefiaris lugentem nunc fè,nunc fiios intro-
ducic. V a titu r ergo planâus eius interdum admoenia ciùitatis,&
orhameftta virtuttum, interdum vero àd fàcerdô- »
tes & optimates plebis, quod eorum ex culpis non minus
ipfi quam & g rex capti fiintatqtle virufti cum omni Foedira-'
te peccatiloro iniquitatis,riéction&ad pacuulos&la6ten-
tes fermo dirigitùr gçmentis j eo quod Fame fitiqu’é 'exta-
buerint, dum nullusin plebedoéîor egregius inuenitur,
virgines quoque eiils & continentes Fqualidæ dëploran-
tür,quia in eis obinediam VerbiDei nullus viror,nuIlapul->
chritudo Vùltiis, Vel venuftas decoris, 60 quod egrefïus fit!
à filiaSion omnis decor eius.Quid plura?Nulla eft vexatio,
nullus cafusanimæ, nullaque fcelerum aut aduerfàrionim
afïlidtiointusForisve, quam non defleat & connurüeret,
huila boni priiiarip,quam hon tetexat moeftus, non minus
in genere, quam & infpecïe, & fieu t nulla Funt orna men ta
virtutiim qutenonamifètint hi per partes, ira necvlla eft
mcfcroris aut doloris,qüibus non moueanturvoxlamenta-
tionis&: lachrymarumfluenta, & duhivariaà intro mitt it
tarn vulgi quam &nob ilium perfonas,variis mouetur fleti-
bus, & innouajltui per fingulas perfbuas,afflidiones & flé-
tuum incremença. Et ficut nullus eft prifèntis vitæ reams,
quo ilia nondeliquent, itanecvlfifletus, qtlibus ifte tion
ingemucrit,ad vkimuni pro eifilem noftris reatibusDeum
Sc Dominum captum & pafTurti in carneinfinyatj necfic
tamen omnes de morte redilïè immaniffime dolens, déplorât.
Quapropter eorum ad extremum qui audierint & '
. conuerfi Fuerint, complcramraalijjam & iniquitates prai-
nuntians, gaudet quod vltranon addat e o s , y t affligat Do-
. minus,neque v t tranfmigretdeinfirmitate fuæ virtutiç.'fèd
eruntfiçutangeli in cælo^ & cum Chrifto fine fine regna-
bunt, eorum vero qui in vitii.s & fceleribus vitam finierint,
contraque fan«ftos & eledfcos Dei femper commodi ad in-
ujfdiam&Fraudemegerint, vifitabitiniquirates nonvt re-,
leuec & remittat,fed vtpuniat & cpndemnet, & difcoope-
riat atque detegat omriia peccata eorum. Vnde prudens le-
i £tordiligenterperpende, àprincipio lamentihufiisquod
præmifi, quia in Fçripturis fàcris, non nifi lamentationes &
carmen arque væ inueniuntur. Quorum trium impræièntiarum
lamentationes valent:inilla yero æternç vitç patriar
earmina hymnidicis angelorum vocibus, & fandorum o-
mnium cum iubilp exultationis erunt. Hinc rpgo adhi-
beanturin hac noftra peregrinatione lamentationes & la -
chrymæ,quatenus iliic in carminibus Deum laudare pofli-
mus cum fandtis. A t vero quos hicpræfèntis vitæ gaudium
& lætitia extuleri n t ad inania,illic væ perpetuum erit: quotum
iniquitates vificabuntur in irafutorisDei, nonvtfi-
niantur, & luétus ceilèt vc requiefcant , fed acrius vltio v t
iîiriouetur,&puniantur eorum fine fine delidta,quihicfine
fine peccare decreuerunr,filicuiflec.
Finis Libri Quarti.
PASCHASI I RATBERTI
L IBRI QV INTI ,
P R O L O G V S .
»
VINTVS igitur liber non eadem lege eß editut, qua prxniißi qitdtumfed eorum condufio ïnhocvno rtcapitulatur, !lge rht-
iprum,qmjubefilagilinfintconcludimt&ikmnmamMclmumnmtfinguUsnsbrcuim,quuMtigirunt.Agmtmimtac
rminifeendicaufa, dum reidijperfat,&diffußts, vnotocoquaßfubajpteb- {ubuciuntconquer,nda : vtindignarmemv'1 cl,.
mentUmmucMtpiiiuduil. clmmnamfciücit,infeuutmfuos:mdigmtiojitmvcro,controhoftts:quaumsiudtxgrMm
odioconcittm&offmfmcontrabattxhitnbus.qMpirfonùiutmgotiisfuntMtribuU.AdboçqmppeniixmeconqucftiovaUtiVtmi-
fauordiamiudiCKmplorct-.&uuditorUammummütmacmißricordmfuiut. Cmus itaque pnmm hau eft per quern qmbmmknis
fuerint,&nmcperquetnquibus in malisfint,cum dicitur :[MçmcntoquidGiâumiitnobisvel<[uiAacçident. Hærediras ( ;» -
duit) no<in\et&eliuiu\knos.\DeplorMigiturcprmcltmmtißmoiudKiommacoruinmcommed<t,refqueturpes&humilesfibi
accidijfc:& omnia quafi ante oculosfigHlatimapponif.vt vtdtantur quapraterjpem eiscontigiffe dolet : &adfummas miferias deuolutos
(c fuifqut commémorât,mortvtdixiOratorum.Vndefiibibemperpenditur,magit'muaiiaexnofiris,eajdemloqtiendiartcsprigreflat,
immexeorumdifciplimirtofiroitaliamutuaffi.-Siuameliuspn'IingiilainJpiciesmba.fimtentmem&affeaumprophetaconfideres,
q„icelfainfpirituliuatutarcemonfiiatfiiorumquetantummododefla,quamaiamprophetaligratiafingulorumfingulas:&qudom-
nmmfimtmmaMm,quafifubfuorumfpectedeploratrumat. Hoc quippe diflarev'tietur inter patniientes&lamcntantet: quoniamfimt
vt,Üquetrifieslacbrrmacommums.Tmitenitsveroprofuisrogampcccantautproexctß,busalmum,nDommasdeUaaignoftatdelimuentium,
nepumatetratamaltrum cumiudicat-lamentantesergofimt, quipietatitinmimalfamcnteiefitnt ciuitatum ruinât,
' ! BibÊth. Vet. Pair. Tom. 51 -•. / ■ . S i exci