894
v oluiflent.. [Similis ell pueris fedentibus in for o,qui clamantes co- i
aqualibttsfuis dicunt.]Pueris aflïmilantuc Iudæi propter fuas
infipicntias &prauitates,quiaficutpuerpropteriuuentu- !
tem frequenter perperam agit; fimiliter Iuaaeiquiapueti
erant fenfib. erga legem Dei Frequenter obterrabant. fCr-
cinimus vobü & no faltafiis,lament auimus & nonplanxifiis.J 1 fti
ergo pueri Prophet® font, de quibus vnus dicit: Ecretgu &
pueri met quos mtbt dédit Deus. Ët Pfâlmus, ex ore infantium &
Uftentium perfecifti tandem. Clamauerunc Iudsis fedenti-
businforo, quiavbi ipfi erant propter mercimonias illo-
rum,forumpoteftappelkri, Cecinimus vobis,ideft,pro-
uoeauimusvt ad noftrum canricumbona opera (àceretis,
& (àl tatetis ad noftram melodiam, ficuc (altau it Dauid ante
arcamDomini j &noluiftis. Vndevnusexeisdiceb'ac.
Canrabo dileâo meo Canticum patruelismei vineafus.. £ Lamenta
iimus Vobis, vtvos adppenitentiam prouocaremus,&ne hoc facer
e volui (lisfomentes vtrumque,& exhortationem, àrpoenhm-
tiamdeprccatis vefiris."] Vnde &Hieremias dicebatdedu-
cantoçulimeilach:y masper diem & noékem, & non ta-
ceant; quoniam côrrkione magna cotrita eft virgo fil :a pb-
pulimei,plagapellima vehemeter. \ Smult modo nu tu. V<nit
enim Joannes netfe mandu cam neqs btbens, & dicunt dam omit haket
ex ein plum vobis proben* abftinetia : nec ilium imitare voluifiis.j
V'em ergo manduc ans & btbens vobifium, vt lucri vos fat er em,non
folumnon meobaudtßis.fedetiam detraxiftisdi entes. Eccehomo
vo ax drpotator vinhpublicanorum & pec cat or urn amicus. Quia
ego cmi fubltcanis & peccatoribus ideo manducabam, vtdum
ab eü aeeiperem corporeum cibum , ipfi a me acciperent forita-
lemi\ j.Qræce melius(pnat Oinopotlos i t ■ »«•tiîrM^quam
Latine, quiaGræee Yinipotens (boat Latine bibitor vini.
Necimproperabanteisquod vinumbibereti quod non eft;
vjtiuth nruoderatepotetut? fedimproperabantei, quod,
poteh^effer ad bibendum vinum. Q u od tarnen in Domino
mendaciter reprehendebant & improperabant,ficut &
pofuir,perfidiam habitatotum qu® in ea foerunt de-
fignauit. Tamenper hæcverbaoftenduntur diucrfà tor-
men ta effc in inferno vt qui plus peccauit erucietur : & qui
minusleuiorafentiat tormenta. Non eft veroneeefle feri-
bere,qu®Sodomafueritvelqiiemexitumhabuerit, quia
omnibus nota eft hiftoria. Et-adhuc videntibus terror tre-
mendi examinis oftendi tur : ideoqj ab omnibus eftcauen-
daadioeius.
Confefio domini adpatrem, & iugunt eius leue.
( G A P V T X X X .
IN illo tempore refondent lefts J in illo tempore quod dicit
ad hoc fefoieft quod dixerat. Tunc cçpitlefos exprobrare
quia in illa expf obatione illarum ciuitatum,perfidia Ind^o-
rum pr®tendic,qua Chiiftum eranr repulfori:in pra-latione
gentium cintra tu m, gentes creditur® defignantur. Et inter
/eft ilia cpfeffio quod nuceftg!orifi< aturus patrem. Quod
dicit relpondens, fobauditur ad patrem. [Confiteor tibiDomine
pater i terra. : Confe (lion urn genera duo font : vnu
qua peccator con fi tenir pcccata foa, alia confe(fio>qU® ad
iaude gratiarum adionc pertinet : quam in hooEâangelio
frequenter legtmus DomimimiGhriftum ad patre fbcifte,
de qua nunc lequitur. [Quiaabfcondift hacafapientïb.&pru-
dentib.&rettelafti eaparuulu.] Sapientib. for ibis & Pharifæk
dicit nô quod ipfi vere eifont lapientes, fed quia fibi vide-
banturelfeiàpien è s:& prudences. [EtreuelafliedparuttHs.}
Id eft humihbusi Apoftoiis videlicet meis. <
Faeiunt autem.Philofophi differentia inter (àpientiam
& prudcnciamdicentes, (àpientiam cfle diuinaram cogni-
tionem , p: udentiam autem diuinarum humanarutuque
agnitionem. Potefteciam.fopientum & prudeneum nomine
gens Iud®orum intelligi, quæfibi (àpiens elfovifoeft,
propter legem & Propketarum dodrinam quamaccepit,
fed quia male earn interprerata e ft& intellexit : propterea
in certain & occu ltam Dei fopien tiam in ea intelfigere non
potuit. Gentiles verohumilesappèllantur&paruuli, quia
agnofceUtesignorântiâ ftiam.Domini prçdicatiOnë ftatrm
v t audiereiùfeepere. [ltapAtsrqtdafefuitplacititm antbte:]i
i Subauditur gracias ago. Ifta cofeftid GraceEexomolegefis
! dicitur cuius nominis duplex-fignïficâtîio eft, qüià vtperti-
netadconfeftionem peccatorum quo delifta noftra con-
fitemur Domino,nonquafi ignaro cui nihil occultum, fod
- confeffio Et erroris profeflfosrpw fit finis peccati; quodii
confpedu eius deteftamur. Alia autem confeffio eft qu®
ad loudem &:gratiarum adHonetw pertinet in hoc loco.
\ Confiteor ttbipater cafo& term [Omnia miln traditafuiit a patre
reliqua > quia ablque dubio & in cibo & in potu,acin reli-
quisrneceflariis human® carnis modjum nonexcefli,. [Er
iuftificataeR fapientta à filiisjuis ■» id'eft ego qui fom fàpien-
tia Dei patris in hoc iuftficatus firm a filiis mcis.id eft ab A-
poftolis difeipulis meis, quod omne genus curârionis&
cpnuerfionis vobis adhibuerim & omnia repuleriris.
... [Tunc capitixpTobrarecïuitàtibtujn quibus fdQafuntplurimt
virtut es eius, quod non egiffehtpeenitentiamExprobrat Do -
mmus ciuitatibuS j . qu® erant in Galilxa y per emirates
homines qui »habitant in 'ipfis ciutratibu& yolens iritel-
1'gi, quia (pfij.qui vi deram eum ab infantia iufte conuer-
/atum inter eos , non font imitati , neque exemplum
conueriationis eius neque verba prædicatiftiis eius : cum
alij multi ftati m vt eum a&d fera n t prædicante m, conuerfi
font à malis fois. [4{at.ibf€lQrozjtim, va tibi Bethfdida, quiafiin
Zjro & Sydone faäafuijfent vi tutesqua in te facia funt, olim
m c/nerycilicto poenitentiam egiffcnti] Prarferunturergo
T jm .s& .^d p n vrbibus Galil®», quiàüpfe Tyrus 8c Sy-
dpnngtfocalerp legem^caiierunt. Ift® autemi& legem | reputo quam etirfira nunc exponere, doneclaticrem extantis
mra.]Secundfim earn formam qua homo fàëtus eft hæc
loquitur,dccieâisfdlicetqmerèditurifohtinqum ? &m-
de dieu omnia, fobauditur eletta. Namfocundum diuini-
tarem tunc rradirafonr, quando de pacre genituseft. Si
quid'qu®ftionis in hoc verbo vide tur habere : melius filenaturalem,&
legem litter® cranfgreff® font,& pradicatio-
nem Domini defpetftui habuerunt. Legimus enim fupra,
quodcirçumieritDominus omnes ciuitates,Çcvicos, CU-
rans omnem infirmitatem; etiam & inter eos n utritus eft.
Corozaim foitopidumGalil®ç,in foenndo lapide Caphar-
naurn. , Eft vero nunedefertum, & interpretatur minifii-
rittm meuitt, / ConueiDiens ir^qf “ inrerpretatio Domino
Chrifto,quod minifterium eius fuerit à patrelibi cofomifo
fom:etiam illos conuertere qui ibi habitabant. Bethfàidx
du® funt in nomine, vnaBcthfaida pifeina qn® probatica
cognominabatur, vbi languidi iacebant. Alia Bethfoida in
'Gaftke? ciui tas Andre® & Petri & Philippi,. quæfôitefpre-
tatadicitur domus venatorum.Ex venatores pofliint & in bo- '
no&fo)maloacciphficut&pifcatores.^Dropterill6sergo
difcipulosPQmini,qui ex ipfa focuti fontDominum poteft
in bonam par tern accipi « quodipfi v enat i font atiqnos eX
gentibus, ficut & pifcaci. Nam & alias venatores femper
in malo accipiuntur. Sodoma interpretatur pecus propter
peccatafoa, quæinfipienter vtpecus egit, & o b hoc
à præfonti incendio in perpetuum , qu® nunc præfcrtur
vrbibus-Galile®. Ta men vcræque peflîm®, quia Sc hoc
^qUO^D.qrpinus inj>/®k.tipng eius, for te,aduer bium dubipofitionem
opoftunum tempu- inueniat: quia (icur cano-
nes prxeipinne, .obfour® quaftiones in populis recicend®
font j Et nemo nouitfiiium nifi pater -.neque pdtr'efh quis mutt nifi
film. } ifta norici^fetundumdMiinitatis naciiraminrelligi'-
tur,qua pater Sc filius vhus Deus:Sc quia filius de patre pro-
celforit: vel quia ®ternus pater, ®CernuS fili us, ®ternus &
(piritus (andkusr&quia fomperinenarrabilis ilia ftientiahu-
manisfermonibuseft:quod&Propheta dicit. Generatione
eius quis enarrabitiQuid autem foquitur.[ &cui votuerit film
reueUrefitizmfefiectestyin US. qnod neque docen tis ho -1
minis exteriuseft virtusv nifivpfiu's Domini intcrius incre-
imentumdantis. Nam in alio locotti hoc dod era Euangelio
legimus:Nemo venitad me nifipdier meus traxefit eum.Ex qui-
bus verbis vnam operationem patris & filii & Spir. S.intel-
ligimus:& firraafidecredimusi' Quia nifitangtnteSpir.S.
quo vnus eft Deus,qui vnus e ft: neque credere quis poteft,
neq; incelligerequis diuinicatein p o te ft.' [Et cui reuelatpater,
reuelat filiw.reudatSph.sJ\($w&viiz eft operatic indiui-
duqT rinitatis. [ Vemte admeomnis <qui laboratu& onerati efiis,
& ego reficiavos.]H o t in loco & jieBt&3dj^fctoiEentiarn vo-
cat, 8c omnes qui fob ponders pdccatoru graui iugo tene-
bantur oppreili.ludsi qui c®lumDei habebant foam qu®-
rebant
______________ ________ ________ _ ___' ......... _ _ 8 ^
rebanciuftitia'm; D ébiiô eftor fobièâiiigéntës vero igtto- j latih aliam caiifarri fot(uebantulrDöftïihuhi,hifi reprfeheri
rantôs créatorem, Sccolentes creàdiiam'p'fô' creafçrfe (lii
onere dæmonu'm feruiébât, fitéti lapides oc ligna quos co-
lebarttjfoeu ndum pfolhiiftam qui dibit ^Similes illis fiant qui
fafuntea,&omnes que confident in eis. Sequitur :V Et ego rel
ficiamvos } Videlicet'àuFérértdb jitccàta à'Vdbisper bâ-
prifinum reqüiefoere fàcraiW;/ Grauém aucem eflè farci-
j nampeccatorumP(almiffa:oftendit,quiait: Qj&'meÊbmi-
q ni t at es med’fipergreffa'fîhtcaput meum : $ ficut onus gràue
grauatafitntfuperme.-[ Toilirêiugum meum fupïrros.] Hoc
eft (jîonréveftitè&'éféârtè'in'the, & fobmittite collave-
ftra fob iu'go meo leüi quia' vfque rhodo grauata lûnt
collà veftra, & artrita font’ifob iugb l^gis. Vridé poftèa
Petrus eatifobâtur dicéns àüid VuUis unponere iugum
fttperceruïces noftras : quodneqtte patres nofiri, neipuetiàs pdlr-
tarepotuimus aliquando No fi enim muituèaHquiscfedè'-
re poreft, nifi'voluntariil'S rjproptéreatoilitc iogiim meûm
fupervos quia iugùm icredtllitas eft, qua quifque Deiifh
èlegit eredere 8c fequ i. [ Et difeite à me quia mitü fini r& m-
miliscorde. *] Ipfom eft'iugütn quod foper-h$èi~tollerè dë-
bemus, & collum fobmiftéïë, vc mites firhtis :'&humileis
cordez^- Mites!& na.infoëti'cüm omnibus bonis,,quià'& ib-
(â fimplieiràs'eft quamln’ edfombi (pecie imitari iube-
Quia quant u m ex nobte ëft paèé debémûÿKabfeEe ctttb ;
fiohisbbtènpik Quödvèronihildicuiitdédamnoalterius
rnïïïïs^ nifi folhüViViodö de violatiohe 'Sabbathi: pró illa i
caufo'dimïrtiuitqiiam fuperiur dixit..Nam 8c Lon'gbba'tdi i
earidehi legé'mhabent de ipla caüfa, 8c plurim® aU®'gen-!
tës.vt quando dliqiïfs in mefletn.fiuè iii vinéam ihtibierit, i
rnindficet'quantufovoluerit, forav nc efferat. Habebant
veto ïud®i in cbnfuetudine, vt ih die ahte Sabbathum
patarètitfibidboSqüo^comedércnt in craftinq, 8>Cinde
Vocaturipfe diesfëxta feria parafceue. Hoe eftprxparatib.
In Sabbatho verbïiéquè cipos parafentheque ignemac-
cendérenr. Hac de caüfa reprehendebant Cnrifti difcipü-
los,quare ipfi hoe fa'cerent.DbminuSauteih oftëhdit qma
Ipiri taliter obferudnüurh eft Sabbarhum, 8C etiaqüia ipfo
ëllèt Dominus Sabbathi & quia propter hbfoinèïn'fuiffèt
prxceptum Sabbathum. [Dixtt eisTefus. Ndnlegifiisqnidfé-
certi Dauid quando efurijt> & qui cuin co eraftt,quoin odo intrauït
in dómum Domini & panespropofitiortistomedii,quói non lidebdï
ei ederen'eque bis qui cam eoérat, hififolis Sacerdotibusf] Ad co-
furahdam ludéorum reprehenfionerh veteris recordatur
hïftóri®, qü® in libro regum refertut foilïcët quod Dauid
fugïens d Saule, venitad Achimel'ech Sacë'rdotèm,& dixit
eifficut foitisj) quod rex eum mittëretj, & poftulaueritab
eo panes ad mariducandum, vel aljps cib ós , & illënoü
habens alios panesdederit éi illöïqni erant ih mëiila proi
pofitionis quibus non licebatvefcinifi’ i Sacerdotibus aut
leuitis,& nihil aliud interrogauferit nifi fi mundi eftchtk
mulierib. [inrellexitjtlefumrnus Saccrdosetiam, epficunduPro-
phetid dtttü,magis placeret Domino,fdccremifirnordia in aliqtto
fiarpiroximo, quant offprre hc locauftum i ] quia Domihus hon
bbaliamcaulampi'écépit fibi ófferri'hoftiasniiineidolis
iqimolarentur ficüt iple dicit in Plaimo: Nunquidmandpga
lo CafneS tduroruin, aut 'fiótgümem hircorum potabo ? A c fi di-
èdiDominus ad Pharifiros. ‘Si ifle béatus Sacerdci^ ntin
fèpfëhe nditür inip' laüdatur, qüi mffëïïcpidiam prattulitj
(aVrifidp,qüare hoh eahdem caufitm eónfidetatiS iuidifo?*1
jpftlFs p y is ? quamquamintefiftosdc'Daüidta^Brdiffë-
teh^ïm^qüia; & ille fugiebat in :d,iéBusr'fcebmeftihtmfi,l
qüibüs hbn H'éèbatincedere nifi vripfolilianoj&ëtfaFplHÉ:
fcön'fotrafos qiiciS ilbh licebat laicos hbihihes edére?edibre.
dit.; Qü od verb dicit: hts qui'futh■
qfibdjbi aliqhi^üïti illo fiierft, (ëdH eo qhoBrIixét'ifdd
!§aiefdotefo.1>uéris'tondixitiniPu'm &iillüm lo'cüi crcaifont,
pmnibus hôminibus. Q^'foUtVirtuttisqiksDomihüs
difoendas élfo ppæmonùit. Nt>n dixit,difeité k'mc mor-’
tuos firfoieare,d®mbnés éftu^alè.fopef’mardfïéeis pedib. •
ambulare, fod hoc quod pdftfitniis imitari,foilicet v t mites.
fimuS'&'hamileseordé. ïndfbetiamWdbdîdtrlnVwir^-;
gnofient otnnês quia met efiis dïfiipuii,fi dilèdt'ohetû habueritis
adinuicem. Iftà font tria figna pet qu® Chriftidifoipuli di-
hofotftîtut. Q u i ifta tria non hàbere deprëhènditüf ,n8 efle
Chrifti difoipuius conuinckur,quàmüis mortfoie tenus di-j
catur Chriftianus.'î Noh eft de hisdè;q&tbüs foquitùV. [fe*
mnemotit requiem animabus Vefiris Nbn^pfdihftut'tempb-;
ràliafod (piritu .lia, quia qutëvideritdr,cbti^ribiliàJfüh,p,4
& cito tranfeunt: qu® aüt poft mortem hift i sda ritùr,® re t-;
& immarcefoibilia font, [iugum enim meuni fuaue'eSt,
k meumleue.’] Quomodo pôt elïè hoc qddd’Db’miriùsj
dicit, iügutn-fohm elfo lefouS^nàm iuffùm legiS juifï^Sed
fi fubtilicer perpendimus ,-inueniemus leuiora efle præce-4
ina Euangelij .quam legisi In legeenim piulta præcepta'
q u® Apbftblfreftantujrnon pofte cöpleri : quia in M i j ■ hius ^ aut fècü^ ehtti fueriht, aut p'éf ’àfiàm jvia'ih obuî^m|
- - - — requiruntpr: quæquifecprkjviuetineis. InEu-jj ^ é iié r in t fE ^ ilta'^Q^etuBifiëqualbcat|iS0&
igeliovolünras qüxrimrïqu®fiëtia effeëfcumpó habue-
rit,pr®mium tarnen nonamitttit: & e a nobis pr®cipiun-
tur, qu® pbftiimus'óbfortiafe; ddelïcëtliekdcübifoair^is.
In vecerldege.fi opus affuëri t; ‘8c vblutas dèfuètf^ 'pu uitu r;
quiiëcérit, in- Euahgelió ëX'Vblüntatë'qtufiBët iiTdicanir. f
•V erbi gratia, fimulierppprelk^erit 8c dóhtaminata' per
vim: qüduis voluntas dëfuerit in veteti legroroptér bpiisi
pütiitur. IiiËiiangëlib aiitërh öiiia Volimras Vib-?
lentiam perpëfla eft apud Deufti vifgoiudiCStÖt.’
'Beeoquoddifcipttlifoc&veÜittii.
• M ■ im c a p . ^xxxr. * -f9 ? .1
TN iübtenippreabiftlefiüSdbbdihopèrfitUid^ipiil'iadteme-
^imefitmniescèperuntViti^Jpicas^manddedre^\’’Safi'di-,
cuntur fominata. Erat cóhfoietüdoin lila geritfeot le i’, v t •
qui vellet ihgredi in meftèrii' ^röjdmi'foi, 8c cöthedefé dé
granis, foceret quancüfovèHëttantummó^b"fifce nerirtf-
teret. Similiter in vineatn ihgrèUiehscbfokdëhA rafcemö^!
quantum fufficeretfforashè êffèrret. Pib ha^^ftgb’ lege, j
difoipuli efuriq ritéS,.ii*[C«Wï uMibttlaret lefiisperyi'dm, difiipüli
pravgrediebdntur~ & vellebdnt fpïids, & ftidalidrit manibus '&
L eginius eiüin ih hbcEüdngèlïÖiquod erat
qui veniebant, & fèdibaht'ihulti, & non babebahtipa-
• ciö m mandïipandi^ ideóiql^hommeS'jelurtebft, 8c in-
’ ediam confoiabantur,;vel(èti6^diik^itath,dtiftétam:qtiia
non haberent e-pulasprspardtas-i fodfimplitfëibo cótenri
effent. [Phdrifitiautemvidentes dixeruffiei.Ëccedifiipülïtüifd-
ciunti^nonlicetfacèreSabbathisifElicipp&ettfitod öb nuli
fb|;aüitfi muhdi effofif püeti à'mültàriBiis ptæc^VAiiil'ra
lÄ'dfoPhibüsi ëriàm Hid qüi lé^itifoê cé'Hihgës haßeht;,J&:
ëbrhmuriicare cörpÜS & forigüihèmDomihi dçbèfif &
fèitàforiaabftineritès ab eis,ablùtb cVrpbrc &.véraihk'if-
"ris,fo;diëtertfa cbmriiuniceht. [ Auf non legifits in lege quod
iütbbathis Sdcérdotés H templo Sabbat hum violant» & findctiiiiî-
ne funt i] Sabbatho cnim Sacerdocesvfofcimas inïrn'dîabafj
iugulantes arietes & tauros : 8c creipantes foper ftruem li-
gnbrum.’Eit fecüfl'd'ütll aliùih Éüàngeliftaih Koc àddidit, qi
quado eùenit vt infans die Sabbatho nafoatur,alio dieSab-
bathi v dex impleatur qu® pr®cipit circumcidi,oclâuadie
circumciditur. Er Idfoe' muros Hierfcho (èptem diebus
cum exercitu circuifouit: quod Macfiabæi intelligentes &
^h’fifidefon tes,fl atuérùnt poftea,vt G nirat-
i k i Sabbatho,bellaFét acfcerfom^eosiiSrFéccrünt Ältäbirb-
riihtViiftorias deprobahérunt q> tftfo i^iplieeret DëBfSéfl
fifoiliter conuindtëbs'dfovice i qfiréprehetidébàîitBtiïh
de hiùliere (ànata, q> ipfi pecbira’foain^SàbbitKbadàqua-
reht: & fi décidèrent in puteum, erüerë foftihareht. fB?
co auteni \obis, quod templo motor ell htç :] ’Nbhëft ih ift b lb-
co hiepronomen ? fed aduèibiùm ëft ibëi : quia vidéllèél
qüiibi loqucbarur Dominus erat Sabbathi : qüià ipfè ëfât
qui præceperat obfer uar i Sabbathùm: ad fi diceret. Si D’ai
uid panem illicitum edens & Saccrdotès hoftias propOpS-
lô invfookntës fine criminè font & àpud Deum Bi apitd
vbs: quanto mägis éo'qrex 8c Sacerdb9 verus fom,& tëm’-i
pli Dominus 8CSabbathi.non poffîm abfq; culpa difeipu-
lbs meos reddëre : cum pro hominum (àlute non llcuerit
ante ëis edere. [ Si autemfiiretis quid ell. mifirkordidmfofo‘&
non ftcrïficium , nünquam condemnajfetis innocentes. Melrn
F f f f 4 intellexit