Pf2 Lugdunenßs Eccltfiét
Suf. * 6 /
tâte, & fo rm « perfc&æ pulchritudinc. Dicitque eos pro- j rcfiilfure, fipervnmiliusigniscorpoiipu» lui,»aereis atrç.
pterea cxempttiifuppliciis, & exornàtos omn« omnibus citer inflâmmatis ætefnaS patientur «rumnas;Si emm libe-
riâtalibus bonis, vttahtapulchritddinerefulgenfcesprofi- rabunturillislupplicii$,tarebunt vtique«rumhis:fiautcm
ciaiîtadvniuerlîtatiè ornàtum : videlicetvtincer esteras infetnpiterniserunt çrumnis.nunquamliberàtionem me-
mundi creauiras terre fires Hue exit lies etiam ipfîperma- rebuntür. Sed exponens ifteadhuc modum qualiterillud
«entes fint in titnattlfehtomundi qui fuetànt in damtiàtio- tam fi&uifci 8ç tam laborc çoeinnatum futurum putet eflè
ne fupblicii.Et poft h&c ne ex toto Videretut venitë contta ! fupplidlitn,adiungit 8c dicit. Ita videlicet, vtigemiplè ig-
Ecclelfæ fidem & Biiangelicam atqùe Apoftolicam veri- j nis omnibus corporibus fiat gloria, quo damnaridis,atW
cacemfubiunxit dicens: excepta beatitudine quaprïuabuntur,
id eft, qubd fie fulgebunt oriinib. tlatütalibus bonis &dæ-
mones & homines fuppliciis exüti, Vt excepta beatièudi-
ne vifionis Dei quæ eis iola denegabitur nihiibohi eis de-
eflè videatur: EcCe quid audetlciitire,quid audetdieere,
quid audet etiam feribere. homo qui vult videri Chriitia-
nus, &nihilaliud laborat nili vt Çhriftianæ veritati aduer-
iètur, & hxretiçorum dogmata quibus mfoeliciter coniun-
(Stuseit linceritariEccleiiæintromittat. NaEccleliaChti-
fti vtrumque negat,vtrumque deteftatur, quia vtcumquë
eft hæreticum ôc omnimoms contrarium vcncati. id elt, Ôc
liberationem dæmonum atque hominum ex illis lùpplici-
is fèmpiterriis,& aliquem medium locum elle vbi ita lint i-
pfi dxmones & homines in requie & bonorum omnium
copia de claritate, vt née in damnations ignis «terni Une eu
diabolo* nequein beatitudine cumDeo.Et omnino cer-
tiffime tenet,neminem elle polie poftîllud vniuerlale iudi-
cium hili aut in beatitudine «terna, aut e contrario in mile-
riafempitérna.Quieniral..melfuemnt imiio mdicio vcl
in poeuammiili, vcl in vit« çcernægaudium iptromifli nü-
quam vlterius alibi vel aliter elle ptfteruni.Sicu t Dominus
cettillîmeoftendit de vtraque parce,ideft.&damnatorum
qui erunt à liniftris* & beatotum qui erunt a dextiis inre-
uocabiié lententiâm proferens eu diciv Tune ïbunt hi infup-
pl ciuaternumi iiifti autan ni vitameternaSji enim erit finis a-
liquando ilii pcenx æternx.erit etiam aliquando quod ab-
fii finis vit« xternx.Si auté vita «terna nullum omnino ha-
bebit fine prbeuldubio & ptena ilia id eft fupplicmm «termina
nullû vnquam habere fini Rotent. Non ergo erunt a-
l,n vt ifte délirât ita in medio poli ci vt nec bead lint neç mi-
lcil Èt tamed extra domum pains aliquam requiem habi-
turi. Dominus enim dicit mahifelte in domo patris mei
multaefinit manfiones. Oftendens quia extra domum patris
lilir id eftj extra ibeieutem lândorum angelorum.&
hominum ele&orum quam iplèin«ternum inhabitat nullum
elle locum nullam marfionem quietis. Quia omnis ilia
mulatudo ikmultipÜcitas manfionum non eft nifi in do-
rpo pâte ma,, vbi lieux in vnooelo ftellaab ftella diifertin
claiitace, licin vnaeademq; domo erit diaerfitas mànfio-
nuuvpto diuerlicate mentomm; Poft hicaddit ifte & di-
au faewrit ignis corporei turn wferiorisàeris corporibus qualité
te conlu.. ontt naturals vi jeruata, mfaltc um annnarum imen-
tio de corporibus fuisaternaspatiatur arumnai. Ecce quomodo,
crédit, li tamencreditjlupplicia ignis æicini exercehdarvi-
delicet quod ignis ille qui eft huiufmodi fuperius elemen-
tum corpora dæmonum quae puïat èilèaerea,& corpora
hominum impiorum qua: luperiuS dixit tranfitüra in aere-
am quaiitatem.Nuncautem aperte dicit aCrea ficut & ip-
lorum dæmonum, dum vtriufqUe elementi natuta * id eft,
& ignis quem putateflè ignem æternum in fiippliciis dam-
natorufm,&aerisquem credit eflè in cotporibus dæmonum
ÔC hominum perditorum iu illadamnationts ergàftu-
lo inter fcconludantutatqj compugnantiefficiatinioeli ci-
bus animabus & hominum Sc dafinonutn de çorponb. Ibis
aereis æternas poenarum «i umnas:Quia fcilicet etiam in il*
lo caminoignis æterni naturalem vim leruabunt hæc duo
elementa ignis in aeris, vt ficut in hoc mundo ardore ÿgnis
fuperioris per calorcfolis ifte acr qui eftinfèrioritavapo-
ratur & feruet, Vt fuo vapore atque teruore corpora noftra
graiuiter afliriat, ita inillo vt didui^ efteamino ignis lup-
pliciilèmpiterni, dum ignis naturali vi inflammac corpo-
raaerea dæmonum atque hominumexiplo/feruoie atqj
ardore corporum fuorum, animæ quarin eis fiint fentiant
ôc patiàntur æternas afflidionis ærumnas. Dicit nunciple
qui hoefentit & fcribit quomodo infoelices ânimæ vtnui-
que creaturae angeheæ & human« aliquando illis lupplici-
ciis eruntereptae, & omnibus naturg bonis^ejut iple dicit,
mabusintrinlècusmiquitatepropria extriniecus cumula-
bimrpcena. In qu^ius verbis hoc videtuçaflerere quod i-
dem ipiè ignis ætetnus & animabus itâtrinfecus ex conlçi-
entia iuapropria iniquitate damnatis, & excerius earum
corporainflammando 8c ièruefaciendo accumuléepoenâ,
vtlalicetnon (bluminterius torqueantur confciencia,led
etiam exterius aftligantur poenaignita: Et tamen eoru corporibus
aereis idem ignis quanuàm gloriam confciac.pu camus
quia ficut ifte ignis qui iiicet in lyderibus oblculam 8C.
caliginoiàm hutus aeris naturam (ua infulione ipluminat
ôc mû tulgore lucidam redditquieft vtique naturahtei ce*
nebrofiisniliautindie radiis lotis,autmnocie radiis Ulnae
8c lideium inlufti etur: ita ifte exiftimacilla aerea dæmonum
8c hominum corpora æterniilimsignis fulgore inlu-
ftranda^c clanfiçanda li cut etiam nigreuo fern calorefor-
nâcis in lucidam vertitut qualitatem,quomodo ergo ibpe-
nus dixit angelorum hominumque corpora aerea lupplicia
ignis, æterni perpeflura? Si enim ibpplicium eis erit nie ignis
«ternus,non erit vtique gloria,iiautemglork eis fueriE
non erit poena. Abigen, es itaque & procul rcpedence s hu-
iulmodi tortuoias 8c vipereas ambages, & anfradua iabo-
riolilîimos ac pernicioios teneamus fidei limplicitatem.\ e
ra damnatorum hominum corpora,id eft, terrena cicden-
tes, & in eis ve ra& «cerna lupplicia qui in ilia fuerunt dam*
natione pafluros: Quiavenlfimus eft lèrmoveritatis quæ
in Euangelio dicit,quia veniet horaquando omnes qui in
monnmentislunt, audienc vocemriliiDei, & procèdent
quibonafeceruntinreiurredionem vitæ: quivero mala
egerunt,inrelurredionemiudicii: Ad illam naruquevo-
cemfiliiDeibmnes qui in monumentis lune procèdent:
Quiaeadem corpora quæ in monumentis eran t polira re-
feipient 8c in eildem reiurger, in eildem habicuri vel refiir-
redionem vitæ vel relurrectioné iudicii,vcaut in ipfis poC-
iident vitanf^ternam aut in ipfis mottem patiantur «ter-
nam.-bonum eft nobis & omnino faiuti noftræ omnia ne-
ceflar ium vt in fidei veri race St fimplicicare fiindati timea-
mus,& dominoauxiliante caueamus illud malum quod
Apoft. Eccl. Chrifto delponlàtæ, ÔC cafta fidei virgimtate
præditæ timere le denunciat dicens: Defporldi enim vosvni vi-
ro virginem cajlam exh there Chrifto, Timeo neficutferpens Etiam
fedu at aftutiafua ttf corrumpanturfenfm veftri, <£* excédant À
fimpluitatequaeft in Chrifto. V nde ôc akbt admonet dice lis:
Meptas autcm & amies fabulas deuitai Eciterum profana aü-
tem &indniloquia deuttamultum enim proficientad tmpietatenii
& ferma eorum vt cancerfetpiti vnde 8c ü. Petfus ApolL ca-
dem pietate* eadem follicicudine fideleà ainmonec dicens:
vos igttui'fratresptoefeicrtns cuftodiïe vofmetipfos no infipientium
erfore traduit} excidatis àpropria firm state: Crefcit Vero in grâ- tià cogntt tone Domini noftrilefu Chrifii &faludtoris. N tin nobis
efticiancur îfta Velut ihcola& ludolimilia, quia&lüduiri
Ifmaheliscum Iiaac perièçurionem vocat Apoft: Et idép
vbicumque talia agnofeim us *zelo fidei çtintrahæc excita-
ridebemus;
Illo nos informante &adiuuahce qui in plàîmo aicit.zd-
lusdomus tua comédie me: Ojri etiam flagello de funiculi s
fado violatores domus Dei eu luis mercib:eiecit:Eo qtiod
eandem€lomumpaternamfeceririt Ipeluncam latronum.
Vere enim domum Domini, quæ eftEcclefia Dei Viui cû-
lumna ôc firmamentum ventatis in ipeluncam latronu ver-
tunc, & vere iatrones iunt,qui fub prætextu Chriftiani no-
min is velut in Eçclefia coniîicui inridelita^em fiiam occul-
tare conantur.. Et inlidiofis etiam acmalitiolis diiputauo-
mbus vit« fideUuminfidiantur. Et quia ifte, ( cuius verbis
auxiliante Domino vtcumque refpondimus ) in Philoib-;
pl^icis legulis ddy^logifticis argumétationibus gloriatur,
audiamusinfinehdeliterobedientetbeacifl! Chrifti anti-
ftuem Ôc confeflbrem Hilarium ita iftiulmodi homin« s retiarguen
AduerfUs loan stem Scot unt.
argilèrite matquédice rite m : O port uerat homines religio-
i lâ'm^dintriàtùm rerurà feientiam præferentes, vbi Eûaiï-
, gelicæàtquè Apoftohcæ prædicationis veritas præ^rebat
j cal|idc Philofbphiæ tortuoias quæftiones abiicere,'&lè-
j d-iripotius fidem quæihDçoelt. Quialènluminfirmum
%t^J^è*0deiîâæ pneiidio Sophifiria SyTlpgifticæinterroga-
ViQnMèxfiiefetu:uiri captiblapropofiric) relpôfionem fiin-
r p lice m fibiqî leçùndum inteitogatiqnemferum obfecuri-
1 dantem ad vltimurn iam lèrifiis lui intetrogatîone fpolia-
ret(: vtquod profelfione. amififlèt id iftn conlçiencia non
teneretitemidemgloriofiis confeflorcum verba Apoftp-
ïi expbnèret dicentis.- vidtfrr ne quis vosjpoliet pér Philojophiam
&ina>ie»ifaüac'umfccû8 \imj:t&dmonem hominum tecùn-
dum elementa mundi, ôc noniècundum Chnftum cauen-
dum,inquit,aduerfps Philblpphiam eft & humanarum
tradirionum non tameuitanda finitftudia quam refutan-
da. Nequeeriim his ita eoncedenduin eft ,quafi vincant
pbtids quam fallant. Quia nos Chriftum Dei virtutem 8c
Deilapientiam prædicantes æquum eft humanas dodri-
nas rioii tamdefugere quam refellerè. Ëtfimpliciptes,ne
abjiis fpolientur,& obftruere 8c inftruere; Nam cum pof
fîç'oirfhiâ,& ea ipfa pmfiia Deus pofllt|àpien.ter,&nec vir-
tuti eiùs rabo'nçc ratibpi viitus pbfiffatj Oportet eos qui
Çhriftunl pridiCîirit mundo inreligiofis rpundi imperfè-
dflque dodsinis per ïciènriam lapientis omnipotentiæ
coric,mire.B«çfl.Hilaihis.Qu‘ancaautempoena&damna-
tioiyqn fo'lumaùdoves, ïed etiam fautoresmendaciima-
neac.&quahta pietatis intenfiohe à talibüs çeçedendum
fît,ynqlt]riflqùe fidelium àbliitùs & tnùndos fidei puritate
meréa ÉÛÎ fiaoere confort ium in lignp yifæ :. A udiamus i-
pfiirii Doriiinum hoftruni tam rerribiliter quam dulciter
iri Äpp cal^pficorii;iiinantem pari ter & pplîicentèm : Qui
Veropoftïdebit., fa eroïtii Dots&illcerit mihifilins : Timidis au-
tem &ihcw'ulis & exècratis &_ omnibus mendacibus pars illo-
rtmierït inßqgno drdenti igni^fiilphure, quoi efi mors ftcunda.
Euter u m^poruetus non claudentur per diem, noxenmnon
eritilkçiËtqfferçntgloriamemgentium in illam y nec in-
trabh in eam àliqutd cointjuinatum&fâctensabom inationewffy
m m
tijm
dici tur.Qiiaïiter videlicet in duobus Èpifcoporum concf*
liis&auditusfaerit& iudicatusatqne damnatus, diligenter
&brcuicer in Epiftola fua expofliit atque digelïit. Et
fingùliseiuspropofîtionibusqtiidvelab ipfbVefà cæteris
fine tune obiedumfueritïuicvfquehodie apudeos obii-
ciatur pari ter exfecutus eft.
Secundus au,tem eriam qüoldâm qui àduetfiis eum lèri-
plèrint fere fçx numéro mèmorauit. Nec tamen àliquepl
eorum ad remdequaquærituc fuflicicriti fatzone latisfç-
ciflè conqüeftus eft. v
Namtertius non ad Ecclefiam noftramled àd queiidam
àlium Epilèopum fpecialiter fcripfillc, & quid d eh acre il-
li tenendum liûe docendùmeflet, ficut ei vifuiü eft,expo-
fîiifle & definiflè cognolcitur.
Quæ pmhia cum lègiflèmüs : & prout Dominus dédit
fbliidtèi&fidèUter tfadaflèmüSjVilumomnino nobis eft
quod & interroganti bus;vt didiim eft venerabi!ib.viris, &
ipfàrutn opiriionü quç tam laciniolæ&inuolutç ponutur
riccèflîtatè cogence,neenon & fimpliciorum & igribfâritiü
fratrü, quos talium quæft. incerto nudiure cognolcimüs,
pertutbatione compulfi riullaceniis qualem dohâte’dpmi-
pus digriatüs fuçrit,ièlponliStiem fidei rionex ntiftfp len-
fu lèd ex feripturarum fàridarüm immobili verifaté 8c
bearilTimorum Eciclefiafticorum p«trum fundatifsiiria au-
doritate fiïbtrahere debeamiïstquatinusin quantum Dominus
opitulaii dignatur, & nobis jpfis ex hniulhiodi re-
Iponfionis ftudio h*jei firmitas augeattir ôc aliis qui hæc
fotcaflè legere voluemit, quam fideliter diuina verkas fit
ièruarida,quam rcuerenter ôc obediencer paternaaudo-
ritas fequenda diligentius & manifcftiusdeclarerur.
Primus igiturqui, vt fiipra diximus, milèrabilis illius
Monachi& adnmdtfciîbit, ôcdodrinam redarguic, ÔC
djmnàtionèn^ exponir,poftquam eum dixit vlcto libi præ-
dicatotis nômën afliimpfîflè atque ad barbaras & paganas
geritesvelut Eùailgelizaturum perrexiflè his verbis letiem
pr«d-i.catioriis eius exequitur dicens. Alio prædicationem
Iua m or fus initio quam loannesqui dixir : P cenitcnttamagi-
fè34p. ropinquauttenim re^ninn color um: Et quam Paulus qui
poteftas ; docuiupervfibilidvifibilinm & tmnfibilium cognofcere crea o-
eorum iriligno vitatä per portas mirent in çiyitàtèni. Fprif canes1 rem. ccept predicate. Quia ante omnia lecula & antequam
& vehefici,& impudici,& bomifidx,ér tdoluftruiqités, & omnis
qiii arhat&facit mendacium.Ego le fus miß angélum meum tefti
ficartvàbishàcin Ècclefiis.
/. F IN IS R E S P Q N S ÏO N IS L V G D V -
nënfisEcclefi^.
ECCLESIÆ LVGD
V N E N S I S D E T R I B V S E -
1* IV T O L IS L I B . I . IN N O M IN E D O M
I N I N O S T R i I f. s v C h r i s t i , i s c i - pit libellus De tribus quibufdam Epiftolis venerabiîium
Épifcopôrüm quid de earum fegfù & aflertiombus g
iuxta Catholrcæ veritatis regulam fèn-
ticndumfit. ’
Vorÿnd am "venerabiîium virorum trium
videlicet Epilcôporum ad Ecclefiam. noftrâ,
id eft, Liigdunanlèm Ebiftolæ perlatæ finit,
Ex quibus duæ priores lifnpliciter & finceri-
ter quadam profunda8cperplexâ quçftiti-
riequæ iam pér aliquot annos inter plureS multa 8c Varia
dilceptatione veletiam contentione verlàtur de veri rate
fcilièët.diuinæprælcientiæ & prædeftinationis, Etquidi-
p fis'videreturaperuilîè 8c eXpoluiflè vidctür; Et quid præ-
fita Ecclëfia noftra Deo infpirante àtque aiixilian te de eadem
re fentiat,’ vt eis vère 8c fideliter felptihdeatür, atreri-
tiusftàgirare & exigérenofeuntur. Quorum vnus qbi &^n
tö'ridDUs^ritfiu^jpbnituf,eri9tn cuiuldtm milèrabilis nfc-
nàchiiqUi‘inquieta& iiilôlëntiprîèlumptione huius quæ- -,
ftionis velpotiusTcandsli excitator & èxagitafor exritiflè
quicqu.iinfaccietd principio Deus quos voluirprædefii-
nauic adregnum, & quos voluit prædeftinauitad interi-
tum. Et quipradftinatifunt ad interitumfaluari non poffunt:
Et qui pradejlinati funt adregnumperire nonpoffuntt Et Deus
non vult omîtes hominesftlnosfieri ,fed eos tantum qui falùantur.
Et quod dicit ApoHolat^quivultomneshomincsfaluosfièriM-
losdici omnes quitantummodo fàluantur. Et Cbriftus non
venitvt oinncsfaluarct, necpajfus efi pro omnibus nififolummodo-
dopro bis qui pafsionis eius fàluantur mjfteùo. Et poftquam
primus homo libero arbitrio çecidit,nemo noftrüm ad bene
agendum, lèd tantummodo ad male agendum libero
poteft vtj atbitrio.Ec cætera quæ iam de aliis aëris eius non
de doûrinæ renore exlèquitur. Hoc itaque ntibis licetex
parte iiicredibile videatur quod videlicet gentibüS igno-
raritibus Dominum prædicans prætermittcre p'otuèrit, vt
non cos primo omnium ad poenitentiam prouocarét nec
éis inter creàturam& crearorem rationabilicer dilccrncre
perfiiaderet,vtiam non colerent,neque fèruirent creaturæ
per idololatriæ errorcm,lèd po this creatori qui eft benedi-
âu.s in lècula.Sed quSftiones eis etiam fidelibtis & doiftis
difficillimas dedij^inis isdiciis ôc prædcftinationis ac re-
demptionis myfterio propofùerit : Tamen prætcrmitten-
tes huius rei tam abfûrdam & incongruam obieëtionem,
magj^ eum credinïus inter fidèles veletiam fàcerdotèsillatum
partium talia moltere & proponere potuiflè,quibus
xnagnarum & nouarumrerumveiutnouusatqueadmiran-
dus:prædieatpfexiftim^:etur,quamtantæeum.fàtuitatis&
ftultitiæextitilTevt imputetur omnium rerum diuinarum
penitus ignaris tam importune &^)r«poftere taliaingelsif-
iè,quibus apud eos non audicndtis lèd penitus ridendus&
ab omnium auribusarcfndusiùdicaretur.
Depræfatisautemquinqjlèntcntiisquasvel prædicaf-
fè dicitur , vel etiam in conciliis vbi audiendus ac diiudi-
candus admilïùs eft propoliiiflè ac defendèi e ac confirma-
revoluiflè aflèritur,quidnoftr«pufillirati iuxta rarionem I
veræ