A
B
Rvm. 8.
fvui'gvmf-^
■ himepu- i
gnabat. ■’
qua prop ter
ÿic capciuus 1
fcrat.&ca-;;
era;, fed pu-
gnabat. }
c
?ro$er.
g,P«.f,r *
Eft cap.ib. I
lib.I. de vita
éon tempi.'
Prolpeii.
ÙCor.iz.
XiCor.ii.
D
E%ch.}.i7
HatitgarijEpifcipiCain itracetifis
-tfô^rïïffifîîg^fôbne ,än in.d^fè&lmónc, vel quod raa-
liuïjin pèccau cpnß?J^ cq$4&dd T ribi^enirnmodis im-
|pktur,omne pecçatumjVi|eHcet iiiggeftrone, delejäätio-.
Deleâa-,
Itio.per carnc^.^^pnfùsyperfôii'itum .* ejuia & priipam
fci^pafeqferisîï^ëffir.î^
,fpîce re,& plus omnibus contemplari. ïta Saeerdos de-
Çbetélîeptopofitus fublithitatccëlfiof cunéfis,ac maiotis
ffciéntiæ hab^e gratiani,qùa poffi t füb fè viuentes inftnie-
|re. Videamusiam,quôaditiinus feruro Continuée, gk-
'dies, inquit,.cxflrf méo fermonemi & annunciabis eis ex me:
; vi hoc diept Saeerdos,quod e i ditiinà leCtiphe didicèrit,
: quod ilU Deus ipipirauerit; non,, quodpræfumptione hu-
i manifèilËis ipuefterit., Annunciabis e»,in qu it, fx me : ex
mé.horiexte? ïica Veïbdtoqueris : ripn eft.quod ex eis,tan-
; quâin Dèus iiifleris. Ex w é,inquit, eis annuncia. Sed iam
f qàidannundetjaudiani'üstSirh^dicehtèadirnpiûmjIw-
I pieinorieris, nbii fiieris roci/tus,vtje çuftodtqf tmpius à viafiut,
■ ipfeimpmh iiti^tuiate^morietkr^^unmm ejnsde manu
■ tua requiram i qtiid pocuit exprefïiuâ ? <|üi'd%pettiu$ pbteft
[ dici ? Siimpio; inquir, loquûtus lion fuerîsy vt>fe ab im-
‘ pletatë cullodiati & lllé përieritjfâ'nguineni ëius de manii
1 tùareqùirilth. HÔC ëftdicèrê : Si eipeeCâcâfiîa npnan-'
riuhciaueris,fî ebm nonarguerisjvt ab impièratë fnàçon-
uerc.itur, & viüat; & te, qui non increpafti, & iprum,qui
lte tàcehtepeccauif,flammis petËhnibps perdaih. Q u is
; rogo ^am/aieipeCtoii^ ? quisiam ferre us çrit, que m fèn-
| tentràiîfii ribn terrèàt ? quis tamalienus £ fidè> quifenten“
tiæiftinbncredat? * ‘
I c $ 0 ih$Ê j
tdüRyeqfßi m ^gftùs'^mwjpcsra tüm f^ggeric in men-*
: t e , f i n u l l a p c c c . u i d e l c c u i d o f c q u a r u r , p e c c a m m o m n i -
Imodop erpeU'atui^ non eft., Gî^^v^rôdeleétari'ça^rp^ca^
p~éi&$nri§ péïeâifùj^ îîilcjpit i p if Si ^ùcç'4ieçiâm',â<î çdh^
fènfióhëibexdeKbctót^
gnofditurperfîci. y . .. ■ .
In fuwgeftiôrie igitar pecCati fernen eft? in deTetfrarid-
ne‘} fit Êt'fàme ebifc
tingit, vt Iïoc, quod maligniis fjNi'cuifemihât
done, càroin dëlë&auone ciahac, nec ta? nen ani ma eideiii
dele&ationi confer, tiat. Ëttèm ca lo deledtatifineariîmo
nequeat,ipfe tarnen animus carnis voluptatibus telu&ansi
i in deledlationecarnaliäfiqüö ni odd ligattirfb.uitas,, vt ei
I ex ratione coritràdicat,neçonfendat,& taroèn delë&atib -
i. ne ligatus fïc,fedligatum,f§yehçniei3ter ingèmifeat. Vn-
ï de&illeçoeleftis exer^iuspræcipuus miles gemebat, di-
t çep,s •: yideo allant legem, in membris mets, repugnantenl legt
y mentis mea '& eeptiuum meducentemïn legèpeccati, qitaeÏÏin
: membrismeis. Si'aUlêni captiuuVerat, »ninimê pugriahat:
? fèd & pagnabap-Qmprppter^capmii^er^tj^pi^na-
? bat: Igitur legt rnënüs Je^,quæ iiinibmbds eft ,repugnâ-
bat^ fiautempugnabatjcaptn^us nönerat. Eccéitaqué eft
,;homq,captiuus Uber/L,iber ex iuftidaijqua diligiûcIpEiuiis"
! ex dcledatione,quam portât iniiltus. Amen,
Qttoinihil profit Saeerdoti, Îtmmfibeneviuat,ft
male vtuentem tacehdo ’non
corrigit.
C A P . X V I I I .
HVodvero dieft Apoftoluèï vt nos formàm debea5
miisexhiber.e fidelibds quid yalebit,fiis,Êui vel hora
tandi,bobos, vel .caftigaudi malos cura cdmmifiàeft;be*
|neviuendofe iniitandumbdiiis exhibeas, & malos taceli-
: do nQOCprrigaç î A d ; hoc enim, nifime failliqpinio,/àn-
ô|ç;vi$end umeft Saeerdoti» nam d iâ a iùa rëpugnandbiis
ifa^is euacaet; : if qiipd pjrædiçatfieri debere* non faciac:
autfi quodiiqnfacitvp rædicàrepræfum pferit i îiihilapu d
( eos, qui eiuiviEàninouere, pronciat.(^iiaadhocefb£c-
iclßßatljei prcepoUtus, yt non f^lumtbeae viuendoialiós|
exemplo fuæ conucrfàtionis iuflituat, ß d étiam fidticiäJi'-
ter.praedicando, pngafis'-ante ociîlos^peciiara fiiacdniti-
|uat :, quæ poena maneaf dqros ; q,uæ.gloria obedienteS
pftendat. Nullus fàlu,tem de^eraildo rcontemnat : àni^
ma^emendannolentium plaijgat, imiràtus Apoftoliimj
qui ait.. Vtlugeain midtoiexhis^juiàntepeçcauerutïty&non
tgaunt poeriitetftiam. Ët icerûm : Quis jnfirmatür i &egô
non mjirmoy i . Qujifiandali^attin■ &. egq non fjfotj? Q^.a-:
propter fçiens, ,quod fi qaibuSibetdiuitibus, ac petenti-
b^, piale viiiçnti bus par.eat,aui; fopear eos, perdat limul,
»i& peréat. Ec ßn<äe debet vi ufire prop rer exemplum : &
doce re , propter fpae adniiniftrationis ömciuiii : certus,
quod ei nihil fuaiufhtia fuffragetur, deéuius manu anima
pereuntis exigitur ; quando quicunquë alius perierit.
buein nulla doeendi n^ceflitas manet * fblus poenas | i i i .
fceleris dabit. 111e apt em.cui difpenfgaio verbi coihmiu
ia eft» euamfiianä:e.yiuat, 84 tanlen pefditfe yitien tes ar-
gucre aut embefcat,aut mctuaticum omnibus, qui eo ta-
jEente perietupt,.périt. _ E t quid e* ptoderitiion puiliri
iu o , qui puniendus eft alieno peceato.? Mentior, nili hoe
Dominus per Èzechielem Prophetam, fub cuiufclam tet-
roris denunciatione loquiturydicens ad eum : Et tu, filt
hotnjnis, fpeculatorem didj te domui ifrael. Nec hoe trani-
eunterdeb^niuSa^aire ,quodSacerdotemfpeculatprefn
appellat, 'y c j fi'cut ipeeulatoris eft de loco edition,pro-
ïuàuofa deferiptio earn aliter viuentium
Sacerdotitm.
C A P . X I X
SEd nos præfèntibus deîeÇfati, | ’um in haCvitacomnib*
da i l a/èchohoresinquirimus, non vrmeliores,fèd
jVfditiorc^i,nonvt'fànâipi^ vt hon^fatiores ïlihüs
^fâéCeris'feflinamus^ Nec'gregem Dbniihf,qüi nobis pa-
! fcenduSjtuendufquêepmmiiïùs eft; fed noftrasvblunta-
l ’tes, dômihatfoçem.idiuitias, & ctte râ blandimenta ear-
ihaliterepgitàmus. Paftores diçi volumus,nec tamenef^
îfe conterldimus. Officij noftd vitamus laborem: appe-
: timus dignitatem j immundpnim fpirituu'm feras àgrege
^dilacerapdb non pellim.us j & quod eis remanfèrat, ipfl
.cpdriimimus ., qüandopeççàntes, didite's, vel potentes
Inohibliim non'ar^ùirnus^redeiiarrivenetamur.-ne^nobis
iaut munerâlolita offenû nôn diriganty aut obfèquià défî*
ideratafiibducant: acîïc murierib. eoru,& obfequijs capti,
*imoper f e e , illis addidH,-loqiii eis dèpeccato lüo,'aut de
«futuro i.udido formid^mus ." & id eo mipaciterfuperbiam
i .nbftrani dïuiilus fermb contuhdit : fed npfter aüditus ui-
hilyi-vndeproficiàmus, admittit : qiiià præfentis vitaîca4- >
pti dulcediné » tjuté poenà hegligentianî noftrâm maneit
iiiærernum, nolumus cogitate. Ip Paftores ergo , ifta di-
cuntur ;.de qubrun^nbbisi^iani app^%tibne b.andimur.
H?ec dicit Dbniirius Deu^^ VèEafloribttiJjrad, quipafîe-
b$ fèmetipfiïiElorinègregespafiuntjir k Pajlôri us ? lÀccomide~
.batfs, & Unis openebamini quod ïrdffurh èrat, oçcidebatis, gré*
gem autem rheüm nonpafeebatis. Quod injîrmum fuie, nonJoli- ’
daftis : &qüod agrbtUm, non fânàflis; quod jraà'Um, nbn al-
\ ligjafiis :, &;qubd abieclum,non rédüxiftis i quod perleràt, non
I rediixiJlis, non quafifiisÿfed eum auftoritate impërabatis eisj& i çum fotentU:<JydqperfafuntowsnnayèoquodnotJfet pajlor: Et
fitta Jùnt iniü'uorationem omnium btjiiarilni agrt. Er paulo
- poft : Eropierea Paftores, 'audite terbuni Domini. Viuo egà
! Uicit Dominas beûs. Pro eoi quod fÀffïfuhi gr'êgei met in rapi-
nam,&ouesm'eèt in deuoratmèm omnium beftiaruningti j eô
' quod non effet Pâftoï. Neque enitot qilàfierutit Paftores gr 'ègèm
meum : fedvpdftebani Paftores ftinetipfis : & gregèm meuni
I non paftebant. Propterea Paftores audite verbürn Domini'. Mac
■ dicit Dominas Deus■ ; Écce.egoipfefupèrPaftores, Yequiram gre-
gem meum de mahu. eorum, ty çeftareàos fàciahtiVt vitra non
paftanigregem: héipâfcahtamphüs Paftores férri'ëitpfoSi Quis
àdhæcnpiïihtreftilfcat ? QUis ifta fine infolerabili Hi.çtil
fu.tufÉfe ex^ihafibnis^^accïpTatPriifi ^iihutrtoh ihtelligit,
:ap t futu ranorrcredi f, fedomiiiaVquæ Deus b.bferuareVd-
■ lüit, tamapertc pbtuit, & itàfeinofninis auCforirate fir-
mauit,vt ea façiîms, quod diétu quoqj nefas eft » contem-
nàmus, quàrii p.os ipceHigere,velnon credere. Iam aper-
ta,«St diuinafingamus,quando audimus : Hacdicit Dominas.
. ~ r .~ . , ' 0 ^
tpdm.fa.
D e pcénitentia, Liber.
Qüîs futurum effe non credat, quod dicit Deus» nifî qui1
Deo non crédit ? qu.od autem dicit : VaPaftoribm,iftud,v<c,
p. o maledido poni,& Paftorumnomiiie,nosfîgnificare,
quis n.onintelligat,nifï, qui futùrûm non cogitât ? Grçges
Dômini pafeendos Paftores fapti ilifcipimus, & nos ipft
pafciinur : quaudo non gïegumVtilitati 'profpicimus^ led
quidfoueatj&augeaoioftras volupratesattehdimus.Lac,
"&knas buium Chrifti oBlationibiis qubtidianfe, ac deci-
çiisfîdeUuingâudenres açcipimüs, & c.uram pafeendorü
grègum, acreficiendorum, à quibüs perueifo ordine 7 %
lumus pafei/d^eponimus. Non fànamüs fpiritaïi confilio
peccatis ihfivm um. Nqh facerdotali ope côfoUdamüs,àut
relîcimus,diuerfîs tribulationibus fraChim. Non ad viam
fàlutis reuôcariitis errorieum..Nonrequirirnus fbiicuudi-
né paftorali veniædefpprationb iim p^rditu. p | hoc tantum
potente sefE cfti,vt iiQtpS infehieiftos dofhihatibnem
tyni!ïnicam'vïndfcemus,nô vt affliCtôs confra violentiam
p.açentilm,quiin eosfetaium moreiæuiüht,dëfe ndanlus.
Inde feft, quod ram àpotehtibus h'uius mimdi,<pia à nobis»
quod peius eft,nonnülli grauitèr fatigati depereunt, quôs
fe de manu rioftra Dominus requifiturum têrribîUter cp-
minatur dicens: Requiram ouesmeasdemanu paftorum,& ceft
fare eosfaciam,vt vitra nonpaftant: quod, quid èft aliud, qüa
paftores, qui femetipfos, nongregesmeospafeunt,lubli-
mitàtèfùîedignitatisexfpoliem, ôc inter reprobos ^ quia
honotemfùum nolucruntcuftodire .ptoifeiam ?Horüm,
& his limilium cohfîderatione perterritus, timor, & tre -
inbr venerunt fïiperme,&concexerunc me teriebræ. Et
d ixi : quis dabit mihipennas ficut Columba ? & votabo, '& requit-
featn. Ei hoc eft totum,quod imperitiæ mea;,ae futüri finis
fecordatus ingèmui,& vblui làrcina Epifeopat9 mèidcpo-
fitaelongarefugierts,&manerein ïblitqdine,& ibi expe-
«ftire Deumiqui faluum me facetet, 8c a pufillanimi- : '
täte me a& ab ipfà iritolerabilium mihi lolici-
tudinumtempeftate.
Expliât liber quint us féliciter.
PO EN IT EN T I A LE
H A L I T G A R I I , M. È
S I VE A L T ER IV S IN C E R T l
Autoris.
L E C T O R I .
I UI S i v m titulumpofuiex conieclura: nam fine vltel tU
<M tulohac, qua ftqufintur , reperimus in eodem codice, in
||| quo inerant quinqüe lifrtjlalitgarif, immediate fub^.
iuntta. Numcoltifta&eXvariis excerpt a ftntdbipfb
Halitgario affirmare non habeo; licet probabile f i t : nam eodem
modo ex S.ProJpero & aliis collecla funt, ficut confueuitHalitga-
rittsfacere. Hoc certurn duco, non Jp eel are tanquam partem ad
fiipradittos quinsy libros. Quia tarnen petinent adpcenitentiam
rite peragendam, praceptionescfe vitiafugiendi per quant falutares
continent, ommno Halit garij hbris adiungendaerant, idea^ Pce-
nitentiale appellaui. Qua ex S. Gregorio, & S.ProJpero adferun-
tur,iampublici funt iuris. * ;
O R A T I O .
■ O m i n e Deus omnipotens propitiüs eftp mihi
pëccatori. vt condigne poffim tibi gratias agere,
qui meindignura, propter tuam miferieordiam,
miiîiftrumfecifti officiq làcerdotali : & me cxiguü,humi-
Temq; mèdiatorem conftitaifti ad adorandû,&intercedé-
dum ad Dominum noftrfi IefumChriftii pro peccantibus,
& ad pcenitentiam reuertentibiis,“ ideoq; >dominator db-
mine, qui omneshomines vis fàluos fierf, & ad agnitione
ventati s venire,qui non vis mortem peccatoru,fed v t coh-
uertanfurj& viûant: fufeipe orationem meam ; qua fùndo
ante confpeCfum elementiç tüæ pro famulis,& fàmulabusr
tuie, qui ad poeniçeritiam venerunt. Por Dominum no- I
ftrum lefum Chriftum*
1N C IP IT ORATIO AD DANDAM
pcenitentiam.
T Nprimis dicPfàlm. XXXVII. totum. Domine ne in fu-
A rore tub arguas me.
Etpoftea die orationem^
EtdicPfalmumCII. Benedic ^îima mea Domino, vfquC,
o Refiouabitur yt aquilæ iuuentus tua.
Et iteruuj.dic orationem.
EtdicPfàlmum L. Miferere mei Deus, vfque. Ètomhcô
■ ; iniqüitates meas dele.
Poft hæc Pfalmum die LIII. Deus in nomine tuo.
EtdiCoratioiiem.
EtdicP.'àlmum LI. Quid gloriaris inmabtia,vfq;Vide-
huntiufti, & umebunt.
Et die: ,
O R E M V Si
DE v s» cuius indulgentia nemo non indiget; memento
Dominpfamulo tuo N. &quilubrica, terreniq; cor*
poris fragilitate nudatas,quæfumus,vc des veniam confirent!
; parce fùpplici ; vt qniiioftris mefitis accufàmur, tua
miferatione ,foiuamur. Per Dominum noftrum lefum
Chriftum.
A L I A.
D E v s», fub cuius ociilis omhe cor trepidatibmnelquë
confciemi.-e cpncremifcunt, propidareomhiumge-
mitibu s^ cu h d o rum medere vuineribus. E rficiitnemo
noftÈum eft iiberacuJpajdtanemo fie alienus à vena, Per
Dominum.
ITEM O R A T 1Q.
T~\E v s infinitæ mifèficordiâé, veritafisqj imhiefae, prb*
A—'pitiare iniquitatibus noftris, & omnibus animarum
. noftrarum medere languoiibus, vt miferationum tuarum
remiffione percepta,in tualempër benediiftione lætemur»
Per Dominum.
ITEM ORAT IO.
PRecor Domine clemehdæ, 8c mifericordiæ tuæ maie-
ftatem, Vt famulo tup N. peccata, & faqjnorafuarco-
btenti veniam relaxare digneris,&præteritorum criminu
cufpas indulgeas : qui bumeris tuis ouem perditam redu-
xifti,&publiqani preces, confefCone plaçatus, exaudiftiî
T u çtiam huiç famulo tuo placare Domine; Tu,huiuspre-
cibusbenignusafpira: vt in confeffione placabifis perma?
neat : fletus eius, & pecitio perpetuam çlementiaih tua ce-
lériterexoret, fanâiislq; altaribus,&fàcrarqs reftitutus,fpei
rurfum æternæ, & coelefti gloriæ mancipetur. Per Dominum,
IT EM ORATIO.
Manus impofitioi
DOmindàti(fte}paterômniporens, æterneDeus, qui
per fefîim Cbriftùmfilium tuumDominum noftrü,
vulneranoftra curare dignatus es ; te fupplices rogamus,
&petimus,nos buhiiles tui^acerdotes, v t precibus no-
fttisauré tuæ pietatis inclinarë digneris,re.mittasq; omnia
ctimina,& peccata vniuerfà condones : desq;huic famulo
tuo D o mine pro fuppbcijs veniam, pro meerore lædtiam
jp morte vitâ,ipfe i cçeleftis * apiçis deuolutus eft,&de tua
mifedeordia con fions,ad bonam*pacis præmij tui,atq;
coeleftia peruenire inereamur âd yitam æternam. Per Do minum.
IN C IP IT R E C O N C 1L ÎA T IO POENI-
tentisqumtaferiaPafeba.
IN primis diçatPfàlmum L.'Cum Antiphona,cormun-
dum créa in me Deus, & Jpiritum rectum innoua in vifeeribus
F \ Eus humani generis benigniflïme conditor, 8c, mife-
L - 'n c o rd i flîm e reformator: quiinrecbndladonelapfo-
H
Fort, cede