.ttguft.
contra li
Pctil i.c
vos laudatores & defenfores eftis huius malignitatis.De-
inde fubiungitis > quia nifi fècundumvoluntatem veftram
venero,non habeo Ecdefias veftras confçntaneas » fed in
tantum contrarias vc nihil mihi in veftris parochiis agere
vel difponere liccat , nec qucmpiam excommunicate
vobis obfiftenribus. Vere verum eft quod veritas dicit,
malm homo de malo thefauro cordis fui profcrt mala, quare mihi
contrarii cum Ecclefiis veftris efle debetis in legatio-
ne pacis, 6c vnitaris, quod Chriftf donum & minifte-
rium eft ? an ignoratis Angelorum cantu promiflam elle
pacem in terra hominibus bona voluntatis ? per Apoftolum
autem tribulationem & anguftiamin omnem animamhominis
operant is malum î Hic apparet* quod cbngruat vobis illud
quodfcriptura didt : -Amid &g!adiiinviaperuerfi.Vos
conamini obfiftere peruerfitadbus veftris nobis, qui le-
gatione fungimur pacis, nam qüicunque inter vos membra
Chriftifiint, non eum ppteftis abicindere a corpore
capitis quod eft Chriftus, nam & ft v.os datis operam fe-
parandi à corpore vos ipfbs ,'t.unen ft cut femperfuit eft,
& erit, vtvnguemum illud, fpiritus videlicet fan£fcus,qui
defcendit à capite Chrifti inbarbam,quæeftApoftoldrusn
chorus :& de hac barba in ora veftimenti, quae eft capi-
tium tunicæ, Ecclefiæ (cilicét Chrifti, quod capit caput,
V tinbabitet Chriftusperfidem in corde eius, in omnibus vbi-
que fidelibus feruetvnit'atem fpiritus in vinculo pacis.Haec
idcirco didmns , vt noueritis non vos polïè diuidere Ec-
cleftam Gallicanam & Germanicamabvnitate turiicæ.quæ
fubiaceccapicio , fublimioribus videlicet membris Eccle-
fiae, qui proximiores funt barbæ Apoftoli', feilicet, acper
hocApoftolicis fedibus, ftcut barba non poteft eflè nift
in capite. V
Deinde dicitisrem ridiculam ftibipferentes, & quod
potiustacece ,quam dicere maluimus : fiautem nonege-
ritis, aftenfum concilio noftro non præbuericis , honons
yeftri periculo lubiaccbitis : ft potius maluiftis, id eft ma-
gis voluiftistaccre, quam dicere : quâre nontacuiftis J co-
iuetudo eft in vobis .vt id quod minus eft>vincat quod nja-
, iuseft: maior voluntas extititin vobis tacere » minor’autem
dicere, & tamen minor vidrmaiorem, credendum eft
omnino quoniam in difcordiarum amatoribus vidrixeft
cupiditas vida continentia.Illud vero quodmirarinos cp-
gnofcimus , periculum grandius. Quis explicate potent
quantum ftt abfurdum, quantumque inconueniens 6c ft u 1-
turn , cum veftra communicatio non fit propter crimen,
homicidium lei licet, fticrilegium » aut furtum,vel aliquid
hniufmodi,fed nift ita Venerimus,ftcut ipfi vultis, cui rei in
argumento adiungitis iuramentum,& non recordamini e-
rubefcetes.quia periuri peieratum degradarenon poflunt,
etiam ft eflèm.?Deniq; vos non me feiris eflè peieratum: de
vobis autem nemo quis dubitet hoc efle? In hac re memor
eflè debuerat folertia veft raj quia qui cunque cloacam com-
mouet, quanto.amplius commouerit, tanto ampliorem
feetorem exhalari facir. Quod autem de fequentibus me
fratribus,& Coepifeopis ftmiliter promitritis agendum,
6c additis inre tra&abili ter;m iranda in hoc præfumptio veftra
cognofeitur. Numquid quod in patte agitur,re tradari
apud vniueriitatem non potent? Numquid quod apud homines
à reditudine deuiantes agitur, apud meliores, redi
videlicet tenaces,retradarinpC; debet ?aut quod in præfen-
cimalitiofe iudicatur, Dei iudicio retradandum nouerit?
quodveftræ minx continent, numquam ad hue ab initio
Eccleftæiâdum eft. Nam ft etiam ego fuiflem periurus;
aptandum.vobis erat illud Euangehcutu t. Nequetutimes
Deum, cum in eadem damnationeftsi,
Audite hæc , omnes genres, audiat terra & plenitudo
eius à Solis ortu,&occaiu ab Aquilone,& Mari,& fciant,&
rccogi tent pari ter domini& Imperatoris Ludouici filios
iuftefuifîè,&eflè indignatos,& bene fentire& intendere
ad expurgandum paternum palatium à fordibus iacino-
rum,A:iniquisfadionibus ; & regnumabamariflimis6c
tumultuofis inquictudinibusjtantum yt inter eos germana
fid.es & fraternafynceritasDed digna & omni fidelipopulo
beneplacitaperfiftat,&inuolabiliterperfaieret.lgiturcum
prxdidus Dominus & Imperator quietus diet in domp,&
forens in palatio fuo ,cum adhuc iiiuenem. coniug’érh fub
fui reuerentiacuftodiret, &fecundurmApoftolum, vxpriu
debitum illi perfolueret, in proceflii veto dierum cum ccs-
piflent hæc primu tepefeere » deinde frigefcérc, acper hoc
I &mulierrefpluiin,lafciuiam, ceffantibus licitis conuerfa,:
I immoaduerfa, adillicitaadfciuitfibipietaptasperfonasad
I perpetrindaturpia, &primuralatenter, deinde impuden-
ter.Ç ognouerunt autem hoc initio■ / p a'u. ■ c>i,deinde pluresjad
I poftremum aüt multitudo palatii,®ni,ac finium terræ;
quam rem irridebant minores, dolebant maiores, omnes
autem clari viri intolerandumiudicantes:Goncitati itaque
fimt fpiritus filiorum Imperatoris rationabili zelo évidentes
maculatum ftratum paternum,fordidatuPalatium,con-
fufum regnum, & obfeuratum nomen Francorum *quod
haókenus clarü fiieratin toto orbe,& (urgentes finguli vno
& pio confeniuinemundatione fcelerumcpnueneruntft-
mul,& aliis comprehenfis,aliiseffugatis,au&ricevéroma-
lorum à Palatio exclufà,incluiàq;in euftodia mutato habitu
regali indutó habitu ian6limoniali,reddiderüt Patré quieti
& aliquantulæ koneftati.Cumque per nimiam filiorum re-
milfionem bene aófca diflbluerencur,per carnaliqm blandi-
menta 6c cupidorum (celeftosfeuores,atq; indecoras adu-
lationes,iterum mulier tamquam légitima domina reuoca-
ta eft in Palatium, & prælata Gonciliis &Conftliariis:Gu-
ius inftjgationibusmutata eft mens Reâoris, & coepit du-
ris cornibus ventilare filios,& conturbare populosjSicque
hdum eft inauditum antea monalibus, vt non tarn perfe-
cUtiy injufte fuftinerent perfecuriones, quam periecutores
inuiti & coaóti exercerent,& non folum exercerenr,led &
fuftinerent, dutn violentiffime in diuerià & contrariaiura-
menta cOmpelluntur. Attendite & videte ft fadlura eft vn-
quam huiufmódi. Iuratum eft ergo Imperatori feniori,&
eodemiubente, idem ipfi iurauerunt Imperatori iuniori;
& iterum ipfo faciente, aliqui ex ipfis iurauerunt Regi fra-
tri,drad poftremum pene oés compulfi funt iurare Puero,
&ne ibi quidem remanfit,fed quafinihil horum fuilïèt,adhuc
extorta funt iuramenta.Numquidfuperbis non vifttabo dicit
Dominus, & inulta rem ambit dejpettio Dei. & po lltitto nominis
eiiu,ftcutferiptum eft, non peterabis necpollues nomen Domini
Dei tuïi Ecce patefa&is abyffis ftultitiarum,ad quid peruen-
tumeft: Cumenimdeberentexercitus mitti aduerius ex-
teras genres,& Ipfe Imperatoraduerfus barbaras nationes
dimieare, vt eas ndei fiibiugaretad dilatandum terminum
Regnifidelium;-(ficnamque oratvniuerfàlis Ecclefiain
folemniis,illisorationibus,diebus pafftonis Dominicæ
pro Imperatoribus; vtDeus iHisfubieilasfaciat barbaras nationes:)
nunc econtrario omne regnum cum extremitatibus
ftiis conglobatur, in vnum in medio fui diueria tarnen in-
tentione , dum alii parantur ad inteftina viicera diftum-
penda, alii ad pacandamfi fieri poteft iniuftiffimam difeor-
diam,qui omnes pia mente perpendere debuerant, quod
dicitur in prçdiôlis orati oni bus, vbi Sacerdos admonet,di-
cens f Oremus,&pro Chriftianiftimo Imperat ore noftro ,vt Deus
&Dominus%fterfubditm illi f adat omnes barbaras nationes, ad
noftramperpetuam pacem. Domus ergo Dei, quaefl Ecclefia Dei
viui,columna &firmatnentumveritatis, oratvt Ghriftianiffi-
moImperatori,barbarifubiiciantur,non vtfubieóli con-
turbenturdc barbarizentur. Nequc enim Ghriftianiffimi
Imperatoris eft fubieâosextùrbare, & vnitos diuidere,
ADomine Deus, coeliac terræ, cur per mififti fidelifiimuin
& Chriftianiflîmum fèruumtuum Imperatorem noftrum
in tantam deuenire negligendam, vt videre nolit quibus
maliscircundatusfit ? diligitenim odientcsfè &oditdiligentes
fe : quid ft verum eft , quod plerique quiftibd-
lius intelligere videntur , affirmant ; quod fçilicet fint
aliqui in latere ei quiinanicer exposant exterminium filiorum
eius. Quod fi vidennt conlatum habent inter fe, vt
in Imperatorenunittant manu m, 6c difpertiant fibi regnu;
hoc vtrum verum fit ipfi norunt : multi tarnen funt ', qui
non ambigunt illos de quibus dicitur , ita incumbere
regno tanquamparieti inclinato,&maceriæimpullæ.Vnde
confiât, quia nift Deus fùbuenerit , autexterisdabitut
regnum, aut in multos.tyrannos difpertietur, aut forfitan
Antichrifto , qui præparabitur , quod in hocaffimilatur;
quoniam
qubniam Imperator quiaduerfiis barbarorum Reges bella
[ iuftadifponcredebuerat, aduerfiis dile<ftores fuifiliosin-
iufta agere parat.Dicunt etiamaliqui quod DominaPalatij
fenioris,extra illa , qu* de eius occultis & non occultis di-
cuntur,ludatpueriliterfpe6lantibusetiam aliquibusde ör-
dine facerdotali, & plenfque .conludentibus,qui fecundü
formam quam Apbftolusfcfibit de eligendisEpifcopis,di-
cens,Domuifua benepupofitumfilioshabentemfubditoscumom-
nicaftitate,quiafiquisdomuifüapraejfenefcit, quomodo Ecclefia
Des diligentiam habebitiPredicate debuerant dominx luden-
d; fi qua Regina femetipfam regere non nouit » quomodo
de honeftäte Palatij curam habebit ? aut quomodo guber-
nacularegni diligenter exercebit ? Reducere quoque eiad
memoriam debuerant quod fuprädifta: fententi-e congru-
enter aptari poteft,quantum tarnen ad extefiotem fenfuni
per tinet, quod inaltoloco fäcraScriptura dicit: - Malier di*
ligens, corona eft viro fuoi&putredoin oßibus eius, qua cvnfufione
re, dignasgerit. Et iccrum: Tefta perftillantia in diefrigoris, &
Ittigiofa mulier comparantur : quiretineteam , quafiqui ventum
teneat & oleumdexter afwt euacuet. Sed for te di&ur ns eft ali-,
quisjhxc noneft litigiofa,(ed iuauis & blanda.Quibus verbis
refpondendum eft,non efle maius litigium,quam boni'
Patris bonos filios irritate,exacerbare,exnonorare, &pe-
nitasaParre alienare velle, qus quia propter folam pul-
chtitudinemä viro inofficiofe diligi fettur;inculcandum
vtrique fuerat qubd iterum eadem feriptura dicit. i■ fallax
congruentis confbrtium amififlet, necefle fuit vt a-
liam fibi acciperet, quæei poflèt elle adiutrix in regimi-
ne & gubernatione Palatij regni, fèd occultoDei iudicio
talisàflumptaeftjquæ licetinprimis annis viri& domini
fui virtute & poteftate preflàjfubdita fuerit ; tarnen jln pro-
ceflii temporis talis inuentaeft,quæ magnorum fruâuum
çommotionis & conturbationislargus thefàurus efiè.pof-
fetjquæ non folü plebes ac populos,fine Principe s,verum-
etiam elegantiffimos Filios Imperatorîs etiam coniuga-
tos,’&gubernacularegnorum poffidentes affligeret, con-
triftaret,&conturbaret,&peneattereret& exterminaret.
Cumque talibusincrementis vidèrenthi quibus curæerat
de ftatu &.honore Regni,ac ttanquilfitate pacis, & quiete
populijdehoneftari Palatium,oblcurari claritatem regni,&
ad ignominiam deduci nomen regnantium ; coeperunt
queri, &murmurare, acdolere , &deplorare. Inter hæc
conçicati fîmt fpifituf virorum honoratorum, & filiorum
regis, & çrefeente conludib, accedente etiam confilio,
conuenerunt finguli de loco fuo,& coniunóki ad Palarium,
effagaueruntminiftrosfceleris, & Reginam , quætocius,
m.ali caufàerat, excluferunt de domo & honore regni,&
conftjtucruntinretrufionemexilijrAcdeinceps quafi iam
liberatum bonumPattern impleflè quodinferiptum eft-.de laqueo ejce deriforem,ruinæ,& gaudebantfe
exibitcumeo
iurgium,cejfabuntque eau fa, & contumelta.
gratta & var.aeftpulchritudo,muliertimens Djminum,ipft lau-Hoc tam ii reprchenfibile faPVum & omni laude dignif- fimum cum cempleffènt.filij redieruntad fùa,reftituto Pa-
dabitut^Nunc igitur omnes timentçs , & amantes Deum, tre honori & gloriæ fuæ. His ita tranfàPlis inimicus omnis
Regem quoque®numjpacatafbcietate . rebus mundi bophaïuftorque omnis mali,qui non.reliquerat corda pofi
vtentes» rebus diuinis fmences, omni conaminèdare o- fellà,fàtegitinftaurare & redintegrare malum fuum,& Rc-
peraui. dçbent vtexprimaturvulnus iniquitatis, 6c obdu- gina.quæmutato habitu regaliputab aturperdurare inha-
caturcicatrixfanitatisjabfquelanguinis ef%fione,*abfque bitufàn(ftimoniali,ficutordopofcebat,&reditudoIudi-
ftrageinterfe&iouis,abfquearaarittidineiurgiorum, abf- cij docebat,reduâ:aeftinPalatium,& alïumptain confor-
que turbulenta & foetida commixtione fpiritunm immun- tium quafi légitima coniux.quod eflè iam nullatenus pote-
dorumrvt veredicarurdeEcclefia huius regni, haceftdomus rat. Gpllocata itaque turpiter & indecenterinfaftigiore-
P4 .y<^pmaCoeli.Eortaqutem infers non praualebunt adueifus eam.Et Dominus Deus turn in medio tuifortis,ipfe laH-gali,prius malum auxir,&multiplicauit;adquod bonus fié iterum : lius quid agere debuic,numquid difftmulare î numquid fi-
dabie,gaudebitfuper teinlatitia,filebitin dileclione tua, &exul- lere? numquid quiefcere?non ita placuit illiindormicabili
tabttfuper tein laudewugas qua a legetecejferant congregabo,quia oculo qui euftodit Ifîael fuu m, fèd fufcitaùit fpiritus filio>
ex teermt,vt non vitra habeasfuper eis opprobrium,& dicatomnis rum,& conuenerunt iterum,ad fuccindendam recidiuam
Apoftûlus,amen,ameny&hymnusDeo. uiaIorumftirpem?Timebant enim ne Patrieueniretillud,
Sicut yeritas non eft tantum in di<âis,fèd & in fa<ftis,fie quod de quodam RegeScripturafandta loquitur, dicens:
enini Apoftolus demonftrat,dicens : - Ventatem facientes in lgiturnonfuit aliter talis vthabet, qui venundatus eft, vt facer et
fharitate creftamus in illo perpmnia,quieft caput Çhriftus.Etali- malum in conjpeftti Domini : concitautt enim eum Geacabelvxoï
us A poftolus.Fi/io/i, non diligamus verbo nec linguafed opéré & fua,& abominabilisfaftus eft.Sed fortealiquis diuerfæ vôlun-
verirate. Et iterum : Si dixerimus quoniam foçieratem habemus caris homo, amouerenitaturhæc verba feripturæ fànébé;
cumeo,&in tenebrisambulamw,mentïmur,&non facimus vert- tanquam inconueniettriaeo quod fèquatur in tantüm ,vt
tetm.itaqiloque mendacium non eft tantummodo ver- fèquetur idola Amorrheorum.
boruni?fed& fi6torum, ficutin Apocalypfi loquitur Do- Nouerit quifquisille eft,non poflè euacuari cengruen-
| minus,dicens :Kemtra itineah.iuddubium , quinemtatem tiameoruminhocloco, quoniam temporelegisin veteri
cceleftcm aliquidcoinquinatum,&faciçnsaboniinationem&men- populo idola & fimulacra ftgnificabant omnes errores iri
^ri«;«..^cpauIop.oft:qw»» qui dm at érfacit mendacium. Et nouo populo tempore videlicet Grariæ : Nam 6c ipfè Prdp
Dominusin Euangelio , de inuentore omnium malorum horum verborum,ita intelljgendus eft aboitoinabilis faftuseft
ùdlUehomiçUaeratabim io,&inver,tatenonftetit.Sictgoillti diuerfis cupiditaribus&iUecebris, vt etiameuidenterad
veritas,4ç qua ^cinPfalmis cantamiiç ; Prope efi% Domine & cultum rueret idolprumVquifquisautem aliter hie fènriré
omnis y ita tua veritas, omnium hominû mentes poffideret, vult,penfè t quali ter contradicat Apoftolo dicenti.- Et aua-
etjam fine Revftoribus & Principibus res mundicpncordi ritiamqua eftfimulacrorumftruitus:, 6c videat quam veraciter
foeietate pacatæ manerec : nuncaüt quiaille qui in veritate dùftum fît;-radix omnium eft cupiditas, quaquidam appetentes
non ftetit,contra veritatemf ere nunquam defiftitJ& dor- etraueruntà fide. Si ergo cupiditas errare facie à fide,& auari-
mientibus hominibus feanuaiorum^z izaniaièminare non cia fimulacrorUm eft fèruitu^quod malum remanet.quod
cellar,apra fibi corda ftitisinueniens,c]uæfoueant,&nutri- non deradice cupiditatisoriatur î Propter quod fîdcliter
ant lèmina eius ; redundat malum çommotionis, quod colligendum eft,omnes appetitores diuittyrüm gloriæ, St
quie.temP^cisde vnitatisinfàno furore conturbet..
honoris fecularis,atque primatus ,quam non longe abfint
Propter quod follicite vigilandum eft,& fàgaciter agen-
abidolorum cultura. Hæcproptereadicimüs, vtoftenda-
dum contra, corrupteres veritaris &Pacis,lingua & manu
mus mala 6c bona, anciquorum malis & bonis congruen-
WatitcohibeanEur.aut comprimantur. Commotio itaque
ter aptari, 6c his qui enaujcin nouo populo. Et quanquani
huius temporis5& harum Regionum,quæ mira Omnipo-
Ahab concitantc fè vxore fùa e rrauerit à fi de, & ea auâticé
teucis Dei fuauitate 6c dulcedfne, finç conflbluarmorum
perpetrauerit facinus illud demorreNaboth Iefrahelitæ»
fèdatae.ft,non fègniter memoranda eft,fèd debet corda fi-
correptustamenab Hclia Prophcta,non cori e<ftus,com-
delliuft idlaùdibus Dei & gratiarum aôlione alacricer fuc-
pulfus èft agere poenitentiam:quaaâ:ione poenitenriæ ma-
Cendere, 6c ad folertiam cautelæ follicite« reddere,
la fibi immineUria diftnlir,non abftulit : Hoc fi re&e per-
Qnq? commotio 5c conturbario quale habuerit in
pendatur,liquido demonftrat, quantum noceantvxores
riüra , velorigiuemÎAnpneft penicus reticendum., Igi-
malis viris fuis. Iehu autem quem Dominus fùfcita-
turcum Chrif|uaniffimus 6c ^piilïimus Imperator D q-
uit in Regem , ad puniendam domum Ahab , 6c eius
mjnus Ludouicus s bonæ Goniugis fide & mqribus fibi
deceptricem. vxorem ; lices æternam vitam non pro-
Fff meruerit,
Colàfif.i.
Rsg.f.p.