U S
Frecuh'hi EpifccpU
na, quæ Orisenem prelbyterum audirc curaliit. Nam fta-
tim expeditions in Petfas feàa,Xetxem rtgem eoruAi ma-
ximo belle vidfcöt oppteffit. Vlpiano vfusaffeirom.funi-
. mam fui tnöderationem Reipübl.exhibuit, fed militari tu-
ronltu apiid Mogontiaito iuterfeauS eft, Qnó imperante
R om i Therm*, q u * vöcaiitur Alexandri*, fa tteiun t «
in Nicopoliˣtiaca( id eft Epif o) editio, qu ifex ta dlcltur,
diuinanim fcripiuratüm in döiiötepertaèft.V rbanasRo-
m * epifcopus, multos liobiliumad fidem Chrifti & martyrium
perdtixit-OtigenesAlexandtit; imo toto orbs daros
haberar. D enique(vtpr*mifi )MammSamatdr Alexandrt
earn ààdirS curauiti & ad Antiochiam aecitülnfnmmö honore
habuit. Igitlir qui» fupetius.de eodem Ongene, q o iSc
Adamantins: vocàbat'ur,&nune pientionemdeamus latins
diflèramus.Hic cum iam medi* *tatis:eflet, & propter
ecclefias A d ia i* , q u * plurimis hærefibus veüabanmt, lub
teftimonio eccleftaftiç* epiftol* sajenns per Paleftlnam
pergetetiàThebtift'o Sc AleXàttdto ClTare* Sc Hteroloiy-
tnorum epiftopis presbyter ordinams , Demerru oftendit
animosj i^ U n t a aduerfis epm debacchatas'»nlama
' eft, vt per totum orbem fuper npmine eius ftnberet.Con-
ftateum antequam Cæfaream migratet, fuîffe R om * inb
; Seuetinoepifcopo ,& ftatim Alexandria reuerfum, Hetaclamptesbyterum,
quiinhàbitüphilofqpbipetfeuerabat,
.adintoremfibifeciaçràni quidem & poft Dem eM ro Alexandriam
tenuir eccièlïâm. Quanta autem glort* fucrm
. hinc appatet, quod FiitniUianus Cæ&re* epifcopus, tam
onini Cappàdociaeutninuicauit & diu cênuiti & poftea
fob occafîone fan&orum locorumPalëftinam veniens diü
ab eo in iàndtis fcripturis èrudituS eft.jied .& illud quod ad
matreroAlexandri Impetatoris religidûm foeminam roga»
tus venit Antiochiam, & fumrno h quote habitus cft.,Et,ad
Philippum Iroperatorem squj primus de regibusRômariis
Chriftianus fiait, & ad matrem eras literal fecinqu* vlqUe
hodie extant. Quis ignorât, quod tanturphabuentin tat*
pturisiânâtisftudmm,v t Hebraramlinguam, conrraæta»
tis&geatisfir*natu;ramedifeere.t, & exceptisi.xx.rnterpretibusaliafqueeditionesinvnumcongregaret
: Aqüilæ
icilice t pontici profelyti, Tbeodotioftis, BebioUei&Sÿm-
foâchieihfeem dogmatis: qui in Euangclium quoque cata
Matthàeum fcribit commenratiurn.-dç quo & fuum dogma
affirmarfecoùatur.ï?rætçrea yi. editionem, & vi i. quas
etiam nos deeiiis bibliothecahabemus, mito labore rep-
perit»&earn czteris editio nib us comparaùit> & v t de im-
niortali eius ihgenio petiitiis lion taceam,quod diale£Heatn
quoque &c Geometrikm, Muficam, Grammaticam, atqoe
Arithmetiçam & Rhetoticam, omniaque philofophorum
feétamina didicit, & ftudiofos quofque fecularium focta-
rum fe^atoies fui haberet, &dnterpre^aretur eis quoddie
concürfufque ad eüm mire fecerint. QuoS ille prpptprea
rçcipiebattvt fiib occafîone licetaturç fecularis in fide Chna ,
Ûieos inftitueret. Igitur fiquis fuper Adamantii ftatu fiire
velit»quida£tum eidem fit.primum quidsmde èpiftolise^
ius quæ poft peïièciitionem ad diücriös mifiæ fint: deinde
ex v i. Eufebii Gæfarieûfis Ecclefiafticæ Hiftoriæ libro i &
de eiufdem Àdamantiivôluminibus poflîtliquidp côgno-
fcere. Vixit autemvlquead C^llum & Volufianum, id eft,
vfque ad Lxix.ætatis fuç annùm,& m.ortuus eftTyri,inqUa
vrbe fepultus eft*Feruntde eo quidàm t ^uod promültaç*
ioquii foculutejperuerlâquædam fitconatus âfttuere coiidens
libros,quotum eft titulus Pçrj arçhon.In quibus prç-
ter multa ^næ dotftrinæ àdüerià, etiam.hoc de commutâ-
tione tôtius ratyoftabilis creaturæ atlerit, quodhon fplum
impipnim hoiriinüm aüimç,ièd ipfe quoqué diabolus poft
longampurificationemrenquatus, rediturüS fit in lu s pri-
ainis dignitatem^ fiiccedentibus fibi lêthperreuolutiônib.
de bonisàd mala,& de maUsadbonâ: quia hæc alternatio
non poffitnon efle p c rp e tu^ tv ififfim & d e beaus rnifen
fint, & miferi fint beati. T,unc etiam. Geminus presbyter
Antiochenus, &Hlpp olytus, & Berillus epü'copus
Arabiae, Bofttenus, clari feripto-
res hâbebantur.
De Maxmino princtpè perfecutore, &defitccefioribuseiUè
GordtAnispatre &nepote, quiparuo ttoeruallo
fibimttJuecedentés inter*
feftifunt\
C av. Ï I I .
MAximus xxir.impèratofab Augufto, Gothico gene»
reortus,nulla fenatus VolUntate, imperator ab exer-
Citu, poftquata bëllum inGermania profpere gcflèrat, fe-
(ftuS: perièciitionem in Chriftiahos v i .d Nepncexèrcuit.
fed continuo,kot eft, ïii.quam regnabat anno é ^Pupione
Aquileiae inte^feftus eft, & perfècutionis &virae finéfecjt.
Gum eo etiam fiiius eius difcerptus, eft, cpnclamantibus
cun&is militari iö co : Expeiïimo genere ne catulum qui-
dem habendum. Quimaxiihe propter Ghriftianam Ale-
xaftdri, cui iuccelïèrati & Matnme* matris eius familiam,
perfècurionem ih facerdotes & clericos -, id e ft, doctores,
velpr^cipue ptoter Origenem presbyterum miferat.Pari-
ter pecuniofos.infontes, noxioique perfequitUr> cupidita-
te alleétus. Poft cuius imperium n . Gordiani, pater
ü s , prineipatum arripierites, vnüs poft Vnum interiere. Pari
etiam tenore Pupianus & Balbinus regnum inuademes
perempti fuftt fub p r id id ó Maximino, & Anthems Ro -
manz vrbis epifcppus, martyrio coronatusëfti
Gordianus Gordiani nepo s, x x 111» ab Auguftö imperator
creatus eft, manfitque in eó annis Vi. Gordianus ad-
modum puer in Orientem ad bellumParthicumprofeétu-
tus ('ficut EuchropiUs fcib it) Ianipbrtas apemit, quas y-
trum poft Vefpaiianum & Titum aliquis tlauferit, nerni-
nem fcripfiflè memini, cum tarnen eaS abipfoVeipafiano
poft annum apertas GorneliusTacitUsprodat.Igitur Gordianus
ingenribus prieliis aduerfum Parthos profpere ge-
ftis, fuommfraude haudlongéiafolo Romano ititerfeótus
eft(.vr quidam ferünt)fa6tione Philippi przfeéti przrorii.
Huicqué Gordiano milites tumulcuir. zdificant, qui Eu-
Fratiimminetiofïibus eius Romam reucótis.
Quo temport ïulius Aphricantu claruerit.
C a p . IV.
QVatempeftate ïulius Aphtieatiüs inter fcriptotescc-
clefiafticos nobilis habebamr. Qui in Ghronicis qu z
I fcripfit,refértié Alexaiidriamproperare Eraclse opinione,
I celeberrima prouocatUmj quem&indiuinis & in philofb-
1 phicis ftudiisatque omni Grzcorumdodtrina inftrmftiffi-
mura fama lóqueretunQuibus dfebüsOrigénes in Gffarea
PalcftineTheodorum cognomento Gregorium,& Athe-
liodorumadolefcentulos fiatres, Ponti poftea nobiiiffi-
m o s epifcopos,diuina philo fop hia im buit,
De Pbilippis, patre imperator ibus
Clmfiianis primis.
C ap. V.
•us, x x*r v. ab Aüguftcrimpetator creams, Philippum
filium fiium confbrtem regni fecit : manfitque ih
pHilippÜ:
I Dumtilii
eo annis v i is Hic primus omnium przteritorum Chri-
ftiahus fuir. Acp b ft ï i l . imperii eius annum, millefimus
à cbnditi one Romæ annus impletus eft : ita magnificis lu-
dis atug^ftifïïmus omhium przteritorum fuit , vtinnu-
merabfles beftiæ in circo magno interfeâæ .-ludique in
campo Martio theatfales, 111. diebus ac no4 ibus populo
peruigilante celebrati, & agohM. annoruma6tus;hicna-
talisannus Chriftiano Imperatore celebratuseft.Nec du-
biumeft, quin Philippus huius tantz deuotionis gratiam
i&fhonorem ad Ghriftum & ecclefiam retulerit, quando
veiafcenfiim fuiffein Capitohum vel immolatas noftias
ex more» nullus author oftendit. Ambo taniën,' quam-
uis diuerfis locis tumultu militari& Decü fraude intêrfèéti
funt. Quibus diebus Origenes aduerfus quendam Gclfiim
1 ftpicutum philofbphum,qui contra.nos libros confcripfè-
^tïviiuVolulfhinibusirefpôhditrt^ui vt bt€üiter dicartii ih
tantum fcribeihîiftdulus füiftvtHieronyrhus quödam lt^
eo v. miIia:lfhrorum eiusfèlegifïè meminerit.
D u
De Decio perfecàtore Chrißmoriim.
GAi». VI;
EciusxXv; ab Augufto, bccîfis Philippi s inuafit irtt-
perium, tenuitque anho i. & m énfibusni. qui belli
Ciuilis meentor & repréHor fuit idem continuo. ïn^quo iè
etiam ob hoc Philippum intérfeciflè dbcüit: àd périequen-
dos ihterfidendofquf Ghriftianos» v i u poftNeronem,
féralià difperdit edi&a : plurimofqüe fandrorum ad coronas
Ghrifti» déiüis cruciaribus mint; D e qua perffecurione
Eufebius refertjin-libro vi. E ccléfiàfticzHiftoriz, & mat-
tyrüm teftantur piùrimæreigeftz paiïionum aétiowes. In
qua Fabiailus irrvrbeRoma martyribcöfiiihmatus eft. A -
Ifexandéf Hierofblymorum. epifcopüsyapiid Czfàream Pa-
Izftinæ,' & Anriochiæ Babylas interficiuntur. Hæc autem
perfecutio/vtDibnyfius Alexandria: epifcopus refert,non
ex præçepto Irnperàtoris fiimpfit exordium, fed anno in-
tegroifvt ait^prittéipaliapræuenic ediéta minifter dæmo-
numquidicebaturinciuitate noftra diuinus, fuperftitio-
fum contranos exagitans vdlgus. Nam Dëcius filium fuum
Czfèrçm fe cit, vir àétibus virtutibùfque inftrüétus:
placid us & commuhis domi, inatmis promptifïimus^ed
quia perfècutionem contra Ghriftianos exercuit:hanc re-
cepit mercédem ih fblo bàrbarico, inter confiiûs turbas
gurgitepaludiS fhbmerfus eft . ita vt nec cadauer éius.po-
tucrit inueniti : filmsveroeiusbeilo extimftus e ft, Getis
contra eum dimicanubus.
De Gatlo & Völußano.Btquidgeßumßt imperantibiu illis,
tdm in doüoribus quam in uteris caufis me-
mort a dtgyiis.
C a p . VII.
GAllus Hoftilianus x x v i . ab Angufto regtium ade-
ptus y vixit i j. âniiisculnVolufiano filib inimperio.
Ëxeritur vltio violati nominis Chriftiani : & vfquequo ad
prbfligendasecclèfias ediéta Decii cucurrerunt, eatenus
incredibilium morborum pëftis extenditur,nulla ferepro-
uincia Romanà/nuliaGiuitas, nulla domus fuit , quZnon
ilia generali peftilentia cortupta, atque vaftata fit.
Teftis eft liber Gypriani bèati, de hac mortalitate cbn-
fcriptus: & v t refer tDionyfîus, etiam hac folapernicie in-
fignesGalius & Volufîanusdum contra Aemuianum no-
uis rebus ftudentem , bellum Ciiiile m oliuntur, occifi
font. Aemilianùs tamen i ï i . menfèinuafz tyrannidis.ex-
tinétuseft. AtnëGalius quidem malum Decii atzt videre
potattàut cauere, fed ineundem lapidem offclfioihs im-
pegiti CuiuS cum regnum florerét m initio, & cunéta ei eX
fèntentia ce derent, fànbtos viros qui pro pace regnreius
Deo fiunmofupplicabant, perfêquutus eft: cum quibiis &
prolperitatem fitam fugauit&pacem Origenesxxx.ztatis
anno non ad integrum impleto defunétus eft, & in vrbé
Tyrifepultus, vtpræfatifumus. Cornelius Ronia? epifcopus
, rogatüs à quadam màtrona Liicina corporaapoftolo-
tum dé tumbis leuauit nè<ftü, & pofoit Pauli quidem via
Oftienfi, vbi decollates eft: Petri autem iuxta loctim * vbi
crucifixus eft intra corpora fànétorum epifcoporum in
templo ApoUinis in montéàureo in Vaticanopalatii Ne-
roniani, 111. Cal. Iuliii'fub principibus przfatis, Cornelius
martyrio coronatus eft.- Extantad eum Gypriani épi’*
ftolæ. Quatempeftate Nouatiis presbyter Gypriani R o main
venions, N ouatianum& cæteros confeflores fîbiib-
ciat, eoquod Cornelius ptenitentes apoftatas recepiftet.
Elatione quadam NouatuStumidus, l^empenitüseièfàlu-
tisadimebati etiam fi dignè poenitüiflent.Èx quo &prin-i
! ceps hzrefeos ëxtitit Nouatianorum » qui àb eëclefiafèpa-
râtifoperbo nomine femetipfos eatharos/ id eft iriundos
appellatunt. O b quam rGm concilium fâderdotale celë-
' Biblioth.VeuPair. ÏM * 9*
berrimum iil Vtbe Roma côngrégàtiiifi ëft ëpifcdporüm
quidem t x . liümero: presbyrerdrum quöque totidemj
cumdiaconibüs plerimiS Prçtereà etiam per fingulâs q u a f j
que prduincias, de hac re magna deliberatione Habitai de- I
cretis fignificatüt, quid foéto öp üseflet; 5tatuitur ergö , Nouatum qüidèrti, èutft His qiii eüm
mentis elatione tumidum fequerëntiiCi, quique ad inhu-
manam iftam , & nihil fratetnz charffous fèruantéiil fente
rwiam declinaüerunt, alien um eflèab ëtclefia : eos vero
qui lapfi ifieertamine fuerant, fraternamiferatiöne j curan-
d o s , &fomëntis,poenifehâzh3ei4Ëah^qsiDionyfiüsmi-
rabilis Aiexandriz doél.or, & m iil to rum lib rqr u m co ndi-
tor, qui hoc tempore floruit : de lapfis refctt i ih hunc mö-
dum, rehttans Nouati errorem ; Ifti igitur diuini martyres,
qui cum Ghrifto in coeleftibus fedent, ôc ^:egni eius participes
atqüe iüdicii ,q ü i cum ipfö de lapfiV'ffatribiis iudi-
cantrifti, inquit, ipfifufceperùntlàpfosad pceiiitentiattij
conuerfionemquç eorum non refpuemnt, feientes quod
Deus nofter, cuiüs ipfi étant martyres, non voit omnino
mortem morientis,fèd conuerfîonem eius @c poenitenriam
quzrit. S i ergo iftireceperunt quoldam, &irlecclefia fta-
tuerunt, in oijationes quoque eis & ii j cibd communicaue-
runt: quid nos focere vultis fratres ï Quidnobis agendum
putatis ? Nonne fequinos çorumfehttntias , & iüdiciunl
conuenitï Parker etiam Cornelius hânc vefäniam réfuta-
uit validiffimis aflettionibus. Cÿprianus quoque qlii de
lapfis atque pcenitenribus multa conferipfit, in tantiml
pcenitentes recipiendos alferuit: v t etiatn fi in vltimö v i t i
tetmino, errata fîià ingemifcendo defleuerint, de iàluté
eorum non elle defperandum, Q u i fob przfatis prihcipi-
bus fiorueriijr doiftoreSj &fcribehdo agönizandoqüe eni-
tuerint, quamuis quorundam iam fecerimus mentionemi
brcuitertamen eorum aiftus j memoria digrios, repeteii-
do adnotare Gutabimus. ^
Ammbnhis Vk difertus&valde erudiriis inphilofbphia
eodem tempore Aiexandriz clarus habitils eft inter multa
ingeniifui& przclaramonumentaj etiam de confbnantiä
Mofi & Ielü opus elegans compofoit, & feuapgelicös cäa
nones excogitauit: quos poftea fecutus eft Eulebius C z -
fàrienfîs. Huncfalfb accufàt Porphyrius , quod ex Chfi-
ftianO EthnicüS fuerit : cum eonftet éum vfqtie ad ex-
tremam vitam Ghriftianüm perfeuerafle. Ambrofius pri-
n* us Marcioneus, deindeab Adamantio correétus, eccle-
f iz diaconus, & confeffionis dominiez gloria infignis fuit;
Cu i cum Protheotifto presbytero, liber ab Adamantio de
martyrio feribitur. Huius indûftriæ fomptu & inftantia
adhuç infinita Adämanrius dieftauit volumina:fed & ipfe
quippev t vir nobilis elegantis iogenii fuit , ficüri eius ad
Âdamântium epiftolæ indicio font.
Obiit autem ante mortemAdamantii: Sein hoc à plë-
rifquereprehenditur, quod vir löcuples amid foi fenis ôé
pauperis non reeordatus e ft Triphon Adamantii audited
ad quern nonnullz eius extant epiftolz, in fcripturis difer-
tiffimus foie. Qgod quidem multa eius fparfim oftendunt
opufcula : fed præcipuë liber quern compofoit de vacci
rufa in Deuterqnomia : & de arotaafibus, columba, 8è
curtute , quæ ad Abraham ponuntur in Genefi. Minu-
tius Felix Roma infignis caiifidicus feripfit dialogum
Ghriftianis & Ethriicis Odauus infcribicun Sed ô4
liusfubnomitte eius ferturde fato, vel contra Mathema-
ticös: qùicumfit8c ipfedifertihomirfis,non mihi vidé-
tur cum foperiötis libro ftilo Conuenire. Meminit huius
Minutii& JLaâamiü^’àfibris fois. Gaius difputarionem
aduerfos Proeülum Montani fedatorem valde infigtle vo4
lumen eondidit: arguenseum temeritatis foper.noua prö-
phetfo deferidenda, dein eodem volumine epiftolas qild4
que Pauli x u i ; tantümenumerans , x i v àutem quæ fer-
n u ad Hebrzös dicit non eius elfe i fedapud Rorrfanos
quâû Pauli habetur; Berillus Arabiz poftremus epifcdpusi
cum aliquanto tempore religiofe rexiffet ecclefiam, ad extremum
lapfos in hærefim quæ Ghriftuiil ante incarnation
nem fuifïè negat, ab Adamantio eorrcétüs, feripfit varia o3
pufeula, & maxime epiftolas,in quibus Adamantio gratias
agit, fed & Adamantii ad eum literæ font. Extat & dialogüs
Adaittanrii & Berilli, in quibtis hærefis eOarguitur.
H x ClarUift
mm
Ills'; B iB :
n