î78 Amalar'ti Tortunaù Epiß.Teueren..
; rum in tertia die. Tertia dies eft, quando eos de quibus
! diabolumeiecit,& fanitati rcftituit, per coniun«5cionem
corporis fuiperducit ad fbcietatem fan&oru Angelorum.
Anciphona didt,Egodormiui,8c fomnum cepi:&refiure~
xi. Relurrexit Chriftus, fed non folus. H oc teftificati flint
illi,qui in die refurre&ionis eiusperrefurre&ionem appa-
ruerunt multis in fan&a ciuitate. Caput furrcxit: necefle
eft vt membra (equantur. Proptereanon dixit Paulus> Q u i
pr*deftinatus eft filius Dei in virtute fecundum fpiritum
lan&ificariohis ex refurre&ione mortui IefuC hrifti Domini
noftri: fed dixit,"Ex refiirre&idneraorraorum. Inftitutor
officii congruentius non potuit fingula opera trium die-
rum monft rare,quam per tres pfalmos,8c tres antiphonas.
In refurre&ione Domini omnia hsecimplera flint • Diabo-
lus eie&useft a fidelibus, ipfl coniundri lunt capiti, caput
iiirrexit: humana naturain fua refurre&ione coniun&a eft
natur*'Angelorum, quamuis nimis exaltata lit fliper om-
nes angelos Angeli vbique effe poflim t citatp tranfitu,& ir
! cclo Sc in terra:8c ilia humananatura a fuaiplaperibna,iux-
taquodipia eademqiieperfonadifpofuit, potuit,quando
: vo lu it, elle in terra Sc fublimari in c*lum perimmortalira-
I tis triumphum. Angelorum natura non eget c ib o , ne ce-
getpotu,necveftimento,neque vehiculoaliquo quo dif-
currat, nequeegiiitiffa, poftea ilia humar^. natura. Qua-
prop ter dixit Apoftdlus, Etfinoueramus Cbriftum fecundum
earn m^fed nunciam non nouimus. Per iftos ties dies informa-
turcatechumeni noftri in membris Chrifti. Primo quando
per exorcizarionem-Sc abrenuntiationem expellitur dia-
Dplu»:deindc, per fidem perficitur fanitas in eix: poftremo
per man us impofitionehiEpifcoporum iuftificantur.Re-
furiedlio Chrifti, noftra iuftificatio eft. Ibi refurgimus cum
Chrifto, vbiiuftificamur. Nempe per iftos tres dies quail
per tres antiphonas,feilicec, priraam, qua: nos difiu^gitab
impiis, Sc poftea alteram, qu*coniungit capiti Chrifto,at-
que tertiam, qua: nps fecit furgere per mfrificationem in-
greffifuraus in Ecclefiam. Ex perfona Neophytorum di-
co.-Sequentes dies d en o tes baptifmales oftendunt quali-
termipfaEcclefiafecundum Chrifti dodtrinam viuere de-
beamus. Dies oftendunt. refurredtionem Chrifti. Igitur
quiavna die refiirrexit Chriftus , nc currunt noftra oflicia
per ilios feptem dies quafi adhuc fit dies Dominica. In Sa-
cramentano cantamus, Vcredignum &iuftum eft,*quum
6c falutare, re quidenvomni tempore, fedin hac potifli--
mum die gloriolius pr*dicare:Cantores quoridie-cantant,'
H * c dies quam fecit Dbminus. Vriam-eandemque diem
per facramenta baptifihalia feptem di'erum celebramus,
quando eleSh peicuune curriculum huius vit* non decii-
nant per opera renebrarum a capite fuo, qnod ita furrexit,
v t vltfa non moriatiir.' Sicutdies recohcrefurredtidnc Do-
nfinidtanosfepulturaitfeius.Sifetimus de feptemdiebus
vnum diem propter iugern refiirre&io'hem bonorum o-
perum,debemus hp&es'pnecedentes quafi-vni diei aptare.
Triduana lepuitura prxceflic refurre&ionem Domini , &
triduanalepulturapra-cediriuftificationemnoftram. Con-
fepuitientm fumuscum illo, Dicit Apoftolus, per bapitfmunun
mortem,vt quomodo furrexit Chriftus a mor tuts per glorianipa-
tris ita & nos in nouitdte vita ambuivruus.
Quienim morituracfepeliciir, nullum' peccatum poreft
Operari. Per no&era enimde^gnatur tempus quietis, vi
Dorairius in Euangelio: Veniet autem nox,quando nemopotefi
operari. Quamuis hiedicamr-mixrimde bonis & mdis o-
peribus , poflumns tamen nodl^n int^Digere, quando
d ie , Hac efi dies quamfeett Dommus, ex iu huCte ceicbieiims
fcp’ulturam Domini. Et fi in nobis pluribus non rècölimus
hjn c mortificationem Garnis, qiue defignatutper très pfàl-
mos,& iuftificarioriem, qua: defignatur per vrilus coloris
officium,faite in his,qui nuper baptizati flint, recolamils;
Alitcr.Qm baptizantur fimplici corde, feptiformem fpiritum
percipiunt, qttem Ifàias prophetadecantat fiiper D o minum
noftrum Iefum Chriftum fingiilariter requiefeere.
Nifi credereturpercipi pofte abeis id f fpicitus, qui bapti-
zantiir,non deprecaretur ab Epifcopis.qui manus impofl -
tionem exercentpnitti inNeophytos'.V t eidem feptifotlni
fpiritui concinamus, per feptem dies religiofius, & cum
maipricautelafblito,noftros çonuèntus celebramus. Per
flngulos dies fingulis donis fàtagifhüs concinere. Vitamus
pigritiam,ne iuxta Domini vocem corripiahiut, qui dixit:
; Cantauimus vobis, & non faltaftis. Aduenit Spiritus S.
nouush6fpes,exercet canticum hetitiæ inenarrabilis ,fci-
licetfapientia: &intelle6tiis,confilii& fortitudmis, feien-
tiae & pietatis, ac timoris Domini. Hofpes (ufeipiens debet
fâltarehuicçàntiçofide,fpc& charitate. Propter hanc.vieilli
tudinem per flngulos dies cantamus aliquid flue in re-
fponforio, feu in alleluia de Pfalmo Confitemini Domino, qui
fecolitbonitatem& mifèricordiatîiDei infèciilum: & in
no&e,tres antiphonas flue alleluia cum tribus pfàlmis. V -
nufqmique Chrifti anus Spiritumfandtum debetcolere fi-
de.fpe & charitate. Has tres fbrores habet vnumquodque
donum Spiritus fänäf:& omnium feptem fluit tres hæ fb-
rores,& fingulorum. Qu od in noftro vfli poftumus expe- .
riri, fl feptem fratres habuerunt tres fbrores * & omnium
flint, &;fingulorum. V t re colam us vnum (piritum,qui h<Jc I
om nia operatur,vnû diem ducim9 in religione per feptem i
dies: &vtrecolamus feptem dona eius, dies mulriplican- '
tur perfeptenarium numetum : & , v t recolamus noftram ,
fidem i fpem & charitatatem, quæ vfquein finem th u n d i1
nobifciim manere debent fecundum Apoftolum i qui dielt:
N«wc autem manetfides,Jpest charitas, vfquein feptimurn
diem très pfalmos in noifte cantamus.
Baptifmalia facramenta vfque ad completionem die-
rum feptem tendunt, quia feptirormi ipiritu ditantur nuper
baptizati : fiué, quia vniuerfl tas temporis,quæ finefè-
ptem dierum voluitur, fignificatur perfèptèm dies, in qua
nêceflè eft fàfâgere,vt nullus Chriftianus à fide, & fpe, ac
charitate alienus fît, quamuis estera omnia bona opera
non poflît capere , feu, quia vnaquæque anima eledta re-
cederisàcôfpore,ilico inuenit fàbbatumi & habet fuum
opus complctum, quiaDeus d iefèptimoçpmpleuitopus
fuum. Deinceps in fequenti temporè quafi cfefcentium ar-
borum frondésmultipiicantur, & recolunturmores boni
diuerfbrürnoQgrum per plures pfàlmos. Agimus Deo gra-
tias,qui dedîtWcorde feruorum liiorum, vt eo ordine fta-
tuërent officia noftra,qùo poffitpopulusDeiexeo prædi-
caripropemodums ficut exledtione. Habemus feriptumin
RomanO ordine, vtnondicatur Kyrie ele«(on, flue Chrifte
eleyfon ad vllum curium in memoratis diebus, fèd fine re-
tradtatione cantemu s,H<ec dies qitamfecit Dominusiexulttmus
Ó’U.temur in ea. Colleótamlblam ioier fàcerdos dicere in
fine-ofticii.Si eflèt iam in requod agimus,nonea diceretur:
Quoniam eftin fpe oratio làcerdotis,lubfequitur,vtfirme-
tur quod tenetur:& quod nondum tenetur, accipiatur.
, De qua re dicit Auguftinus in tràdtatu pfàlmicentefîmi
quadragefîmiodtaui : Laus noftra læritiam habet, oratio
gemitum. Promiflum eft nobis aliquid quod nondum haqiiiefcit
homo a prauis open bus. Hanc quieteftr in qua I bemus j & quia verax eft quf prominit, in fpe gaudemus:
ccllamus amahs, & vigilamus in bonis, recolimus per tres qiiia tamen nondum habemus, in defiderio)gemimus.Bo-
pialmos,quifiuntnocturnaliofficioper dies haptifmales. | num eft perfeiierarein defiderio, donee veniat quod pro-
Quando mergimur ter in aqua cqnfepelimuf Chrifto tr|- J m iflumeft,& trafeatgemitus.fuccedat fola laudatio.Quicduanofepulchro.
Ille enim ^ n ta r tr e i pfalrhos in nodlbf
qui mente re tine t confepultumfeefle C hriftp, & idcird^
mortuum efle peccato.Ille mortuus eft peccatö,qui nohb-
peratu r peccatum,llle e him can tat in die, Hac eft dies qitam
fecit Domtnus, ex ulten; us Utemur in ea, 'qui perfeuerat inin-
nocentia& in bonis open bus.
Et quiahxc certatim debe m9medi tari, & fatagere, qua-
diu inpralenti feculo fumus, id eft,vfque dum vemat fe-
ptimadies , in quafeparaturanimaäcorpore cantemus in
fqtiid orationis fit ab his,qui veracher'Pafchâ celebrant, f i
ue in coIleâa,üèu in cubiculo'cordis,proptereafit, vt quod
promifliim eft,&nondümtenetur, adueniac vice defiderii
quod fàfiiftus Aiiguftinus^memorat, éelebratur oratio
facerdotiàf Idem in fèquentibus oftendit, quam lætiti-
am reculât fanób E cclefîa in diebus omnibus Pentcco-
ftes. Propterfiæc, inquit, duo tempora vnum,quod nunc
eftin tribulationibus & tentationibus huius vitæ, alterum
quodtunc erit infecuritate&exultatione perpétua,inftitie
Ecclep bjfid. Lib. IV.
tuta eft nobis etiam celebratid diioru tfmponxm ante paf-
chadT poft pafeha. Illud, qupd eft ante pafeha figtiihcat
trjbulationem,m qua modoftimus: Q uod Vero nuncagimus
pbftpafcha,. fignificatbeatitiidinem in qua poftea,e-
rimus.A rite Pafeha ergo qiipd celebra;mus, hod & agifmis‘:
Poft Pafchaauteni quod celebramus, fignificamus quod
nondum tenemiis. Propterea illud tempusiniCuiniisdeo-
rationibusexercemus:Hocvero tempus, relaxatisieiuniis
in laudibus agimiis.Hoc eft enim Alleluia,quod cantamus
quod Latine incerpretatur, vt npftis, LaudateDominum.
Idep illud tempus ante refurre6fcionem,fdoc tepuspoftre • 1 ti rre efti o n e m D o min i e ft, q u o tern p ore fig rfi'fi ca t u r vi ta fu-
tuta, quam hondum tenemus. Quia^quod lignflicamu'S
pofttdiirre«5tionem DominijrenebimnspolHeliinedtib-1
nemnoftram. In capite enim noftro vcrumqtie nobis figu •
ratum eft, vtrufnque demonftratum eft. Pafllo Domini
oftendit hbbis vicam pr«fehtisneceffitaris,quiä pportet 6c
laborare & rribulari. Sc ad extremum moriiReflirredtio vero
dcclarificafio Domini bftendit nobis vitam, quam acce-
pturi fumiiSjCum veneritretribuere digna dignis,Tnala mails,
bona bonis. Et quidem modo mail omnes nobifeum
cantare poflunt ,Alleluia. Si autem in malitia fua perieuera-
uerint, canticum vitae noftrae futurae labiis pocerunt dicere:
ipfiim ^ero vftamqu*cunceritineaveritate,qua:nuric'fi-
gnificaturyobtinere non pofllint; quia ridluerufic meditari
anceqUam venirer, tenere quod veriturum erat; Nunc ergo
fiacres exhorcamurvosvc lauderis Dominum. Sc hoc eft,
quod omnes dicimus, quando dicinnis Alleluia, Laudate
Deum. * ,
3 79
Repetitio de Litania tnaiore,.
C a p . X X I I I I . ;
Vando firiplide litania maiorc in fiperiPrifiift, id eft
V ^ ih primo libellohuiufce operis, nondum legeraihÜ- 1am lläfiitam elTe a fanifto Gregorio. D ixi illam ftatutam efi
fê ob duas caufas, fcilicet, propter immihentia bella, qux
eo tempore excitari poflunt & propter fiuges cbnferuan-
das. A t poftquam legi ftaturum fan6ti Gregoriii curaui illud
hicinterponereeodem m o d o , vtlegitur in volumine
Epiftolarutn eius.Poft quod fimiliter curaui Epiftolä quän-
dam ad Phocam Imperatorem fubnedere, in qua demoh-
ftratur, a Longobardoram gente eö tempore debaeehari
terminos Romanoium.
Sequuntur diäa ex Epiftolis Gregoriii
C a pf X X V ; f
T N no mine De i Säluätoris noftri Ie fu C hrifti petindi-
Adionem fextam. die vicefimatertia menfis Nouembris,
temporibus Domini & beatiflimi Papa: Gregörii, corona-
tuS eft Phocas Sc Leontia Atigufta in fèptimo in palatio,
quod dicicur Secundianas.Ec Occifus eft Mauritius Imperator
cum omnibus filiisfuismalculis, id eftj Theodófïö
iam coronato, Tiberiq, Petro,Paulo, & Iuftiniano, flmul
Sc Petro fiatre fuprafcriptiMauritii Augufti ,fed Sc aliqui
procerum qui ei cohxrcbaritj id eft,.Conftantinus patrici-
us, & cutarorde P lacidias, fed Sc Gregorius no tari us prin-
eipis. Venit autem Iconafiiptaferiptorum Phoc« Sc Eeon-
ti* Auguftae Romae 7. Kalendar.Maiar. & äcclamatö eft eis
in Eateranis in bafilica Iuliana ab omniclero vel fenatu.Ex-
audiGhrifte,Phoca: Augufto,Sc Leonti* Augufta: vita*
Tue iuffit ipfam Iconam DomiQus beatiffimus Sc Apoftó-
licus Gregor. Papa reponiinloratorio S. Ciefarii intraPa-'
latium. Opörtec fratres chariffimi, vt flagella Dei,qu* me*
tuere Ventura debuimus, feltem praefentia Sc expértatime^
amus. Göflflerfionis nobisaditum dolor aperiac, & ( noftri
ebrdis dtitiriam ipfä jam, quam patjmur, pcena diffoluat.
V t enimiPropheta-tefte pr ididü n i eft peruênitgladiüsvfi
quead änimam. Ecee etenim cuiida plebs c*leftis ir* mu-
crone perentitur, Screpentina fihguli cxdevaftantur, nee,
languor mortem prxuenic, fed languorig moras, vtccrni-
ns, morsp'raecuftiCj Percuffusquifqueante rapicur, quam
ad lamenta poeni’centia: con'uertatur Penfate ergo qualis
anre confpedum diftridi iudicis peruenit, cui non vacat
flerequod fecit.Habitacores quique non ex parte fubtra-
huntur, fed pa rier coiuünt: Domus, vacux relinquuntur,
filiorum fijnera parentes adfpiciunt, 8c fui eos ad interitum
hasiedes pr*cedunt. Vnufquifque ergo noftrumad poeni-
tenti*lamenca confugiac.dum flereantepercuffionem va-
cac." Reuocemus ante oculos mentis quicquid errando
commifimus, Sc quod nequiteregimus,flendo puniamus.
Prjeueniaxïius faciemeiusinconteffióne, 8c ficut Prophe-
taadmonec, leuemus córdanoftra cum manibus ad Deum.
A d Deum quippecorda cum manibus leuare, eft orationis
noftra: ftudium cum meriro bon* operationis eri-
gere. Dat profedo; dat treftiori noftro fiduciam, qui per
prophêtam clamac, N o lo mortc peccatoris,fed Vt Conuer-
tatur, Sc viuatf. Nullus autem de iniquicatum füarum im-
manicatedefperer. Veternofas narnque, Niniuitarum culpas
triduana pcenirentia adfperfit, Sc coniierfus latro, v it*
premia etiam in ipfa'frntentïa fu* mortis emeruit. Muce-
,mus igitur corda, Sc pr*fumamus nos iamper'cepiffe quod
petimus. Citiusad precem iudex fleditiir, fi äpräuirate fiia
petitorcorrigatur. Imminente ergo tant® animaduerfio-
.nisgladio,nQs importunis fleribus infiftamus; Eariatn-
que, qu * in grata effe hominibus impottuhitas fblerj iu-
dicio veritaris placet. Quiapiusacmifericors Deus vultd
fe precibus veniam exigi, qui quantum meremurinbn vult
irafeiiHinc etenim per pfalmiftam dicit; Inuoca mé in die
tribulationis tu *, Sc er nam te, Sc magnificabis me. Ipfe er-
goiibiteftiseftquiainuocantibüs mifereridefiderat, qui
admoner vt inüocetur. Proinde fratres chariffimi, contri-
to corfte Sc correótis operibus craftina die primo dilucutó
ad fèptiformém litaniam iuXcadiftributionem inferiuS de-
fignatam,deuötacum lachrymis mente veniamus. Nullus
veftrum ad terrena opera in agröeXeat, nullus quodlibet
negociUm agere pr*fumat, quatenus ad fanift* geni-
tricis Domini Ecclefiam conuenientes, qui fimul omnes
peccauimusi fimul omnes mala qu * facimus,deplorémusi
vt diftriótus iudex dum culpas noftras nos piihire cönfide-
rac, ipfe a fenténriapropofit* dämnätioriis parcatj 3eqiii -
tur: Litania clericorum exeat abecclefiaB. Iöannis Bapti-
ft*. Litainfa virorum, ab Ecclefia fandti martyris Marcelli.
Utania monachorum, ab Ecclefia martyruIoahnisScPaü,-
li. Litaniaancitlarum D ei, ab ecclefia beatorum martyrum
C o fin * 8c Damiani. Litania fceminarum coniugatärum ab
ecclefia beari Petri 8c Martyris Stephani.Litaniaviduarum,
ab ecclefja beati martyris Vitalis. Litaniapaupenim & in-
fantum, ab ecclefia beat* martyris C * c ili* . ln fequenti e-
piftola monftrabitur,quöd impor tumtate bellórum potéft
proculdubio videri litania ihftitura effe. Et ex qualitate
tempori, colligimus earn deceflariam efle ad fiuges con-
feruaüdas;
CÖnfidéhte curngaudiis Sc magnis a<ftionibuà gràtià-
runi liber, quan tas ÖmnipÖtènri Ddiiiino laudes de-
bemüs, qüod remotoiugo .triftiti* âd libertatis tenipora
lub impetiali beriignitatis veftc* piétatc, peruenimüs. N â
quödpermanere in palatio, iuxtà antiquam córifuetudi-
nem Apqftolic* fedis,diac.trtém veftrafeireiiitâs iiöri iiiue-
nit, non hö cme * negligenti*,fed gràtiiffim* nèécffitâtis
fuit.Quia du miniftri omnis hiriüs Veftr* ëcfcléfîas tâtStrirà
afperaq; tempora cumforraidirie dèclirtatéhc, âtq; refitgé;
renc,nullieorumpoteracimpöni, vt ad vrbem regiarh iii
palatio permahfurusaccederet: A t poftquam veftrani cië^
menriam, omnipotentis Dei grariâ difponenté,ad culiöêh
-imperii perueniflè cognoueruntj ipfi qüpqué fliccédehte
fætiria ad veftra veftigia venire fèftinabartti quia illüc priüs
àccedere valde timuerant. Sed quia eoruifi quidam ita fe-
neóhitè fuut debiles, vtlaborem ferre vix pofllnt quidam
Yero ecclefiafticis curis vehementerimplicantur i Sc lator
præfentium, qui primus omnium defenförum fuit: bene
mihi ex loga afliduitate compertus eft, vita,fide,ac morib.
approbatus, huncaptum pietacis veftr* veftigiis effe iudi-
_aui. Vnde eum.audore Domino,diaconé fed Sc fub cele-
ritate flans mittere ftudufqui cunóla quçiniis partib. agü