45* Freculptrt Êpijcopi
iudices reâorelqufe ptæfecit: qui v t antiquum dölorerti
houa pottftàtë cutaret, pteïTbis înfelidtet populos ifl fpëirt '
liberkatis réfpirarë rtori finebànt. Præterea màgno deleûrt
militum irt fubfidium ÈjsM. diïpofitiônis ex cota . Græcià
habito-, dücentarniliâ peditUm ÔC qùirtdëcim milia ëqüi*
turn àbfqtië exercitü Macëdoriutrt » & infini ta gentium
barbàrafum Perfica ëxpeditionë in Afiam ftuflîiras inftrü*
xiti TreVduces, h ô t efty Pàtm^ïüônëm/Amihtam>'&
Attalum, præmittendos in Perfisïégil. Et dùiri luptalcri*
præcopiæde GræciaCortgrëgantur, Alexandrie'qiji état
Olympiad* vxotis fiiâè frater, & pofreâ 1 Sabihis in Erica*
hiâ pioftratus eft * v t fuprà 'irtèirioraUiftms quem Ëpiri re*
gem ob métcèdërft ftüpri irt eùm perpefràti, conltitue^
rat , nuptias ill copulandö ei filiäm fiiam CleOpaftam ces-
lebrafe decreuit. Q u i eùm pridie qiiamob'cideretür,iriter-
rogatus fuiflét, quis finis homini magis elîètpp'fândùs, fè-
fpondilïèfërtrir : Eùm elle optimum » •'qui Vikö 'fóïti pdft
virtutum lüàfüm glôriârti iù pace regnknri firife'cOnfliótiöu j!
ne çorporis V& dedecôrè ânimâïjrubifus & celer iflôpina- ?
Fôfeïtô potufffèt acridere.Quodipfi'irtöx bbtigît. Igitur
per viginti&qûift^uèaùnos, iftddndiââuitâtiim /«Xcidia
bèllorünv, fubiedioftë^ pïôùiticiam’m j cædes hôminuift,
opürftfàpinas,pïædas pecorùm mPrÉiîbrum venditiôüéà,
càptiüitatelqüe viuorum, vnius regis fràus, ferôdià ÔÇ do- î
minâtiftâgitauit.Süffîèel'etlftaad éxémplum milerlatum
infinuatä mëmôriJe nolhfægeftapër Phïfippumjetiirôfr'À"
lexanderei nôttfiiccelfilïèt integnUfih .
Degrauißimis pratiis inter Sammtes & Romanos»illis diebusge-
ftis. Quibus & Romani d Samnit'tbus yifii» & fubiugumferuitur
tis mißt, iterumque Romani viâoresperPapyriumducem
fitum Samnites vicerunt & tugum de-
p Omani po
-IX-mas
pofuerunti
Cap. X ± :
lorrô /cüitfîam oello viginri milia Samnitüm ;
Fabio magiftro equitum, pugnam conlèrente ,ceci- ;
diflent : circumfpeôtiore cura Samnites j,ac magis infttü&o
apparatu, apudCandinas furculas conlédëïunt. vbi'cum j
Q^èlurîùm>&pöfthumfiunl èoôfulës v om o^ u^ o o p ï*
às Roiâanôrum anguftiislôeorUrn^'àïfrTifquè cläüfrflenfj
PontiüS duX eôrùm intaritüttt abufus oft ViÔoriæ lècüri*
tä te , v t Herertriitfiri pattern confalëfidtfhî puteret» v*.
tram occideret claùlos, art parceret iubiüg^t». Vtyiuo ’s
tarnen dedecori relèrrta'ret »felegit. Româuûs 'étiam àfltea
fæpiffime Vinci & oecidi : nunqüam àuïêïù Câpi , aùt ad
dedîtionem cogi potüifte . tônftabàn Itaqùfe Samnitei
vidbriàpotiti, vniuerftim exercitum Romarium turpiter
captum j àïmis ',etiam yëftimèrltiiqûeniidatum* taÜi'tUtrt
frngulis vilioribiis operimentis, ôb Vèrécunda côrpbîUrâ
•tegenda conCèftis ^ fiibiügüm mifliitn ^ fêFüitioàUèfubrê-v
d um , longum àgére Pômpæ ótdirtetó> pïæçepèrunt. DI,
■ O. autem eqnitibus Rômatiis > in ûbudatiim receptfÿ,
oneratos ignominia cæteris tebus Và'CübV’cbriiqles fèltii-
icrunt. Pofterrore anno irtfringunt Romani fîrmatam
■ cum Samnitibus padionem , ëôfijüe irt bélliftn coguat.
Q u od Papyrio éonfiilé infiftème COmmïïïum -, tqâgnaS
ftrages vtriufque populi dédit y cum hint ità rêcëfitfemfe-
mix, inde gloria proximæ Vidoriæ pugnàn te s inïli m u laren
Tandem Romani pertipacitet ftàôtien'do Vitetüriç
néè cædi paritet vel cædere deft ite ru n ftó fi p o ft qua m yi-
d is Samrtitibus 8c captb düèë-ebfumt iugutti repofiierunt
ierüitùtis* ïderti déirtde Papytius Sutricum etpüHbjirtdê
Samnitico prælîdiô, expugnailit & cepit. Hic aittêrfî Pa-
pyriusadeotUneapudRomanosbellicofiffimUs'aefttenui
iflimus habebatur j v t eu ni Alexander Maghu s , difpone-
re diceretur àbOriehte dfftëdënS, obtihére viribiis AFH-
càm, atque inde ïtaliam t ran fue hi. Romani inter cæte-
ros duces mne in Repüblicà fuà optimOSihunc præci-
puüin fore, Î$À Aléândifïirftpètum fuftirtérepoiïëti
ai'tàrehtur. Qui b us die bus quidam Ha'nno tiomine priita-
tis opibus Reipub lici vires mpërârts,ihUâdertd^ domina-
tionis haufit cupiditatem cui rei eonfilitim V tile ratus eft3v’t
fihlulatis vnic* filiæ nuptiis.omnes (enatores qtiorum d ignitatem
obftàturam inccéptâ luis aitbifrabàtüt iftt(^pô-
cula veneno necaret. Quæ res per miniftros prodità, fine•
Vltione vitata é ft: ne in viró potenti,plus negotii faceret re«
ÊÖgnitaiquam cogirata. Hob confiliö elufus Hahno, alio
machinamento fäcihus aggtêdi parat, frruitia toncitatj
quibus repertte ifièautatrt vrbérrt Opprimeret. Sed putn an*
te ftatUtam cxdibus diem, p'roditumfê prxuehtuVnqhe in-
tellexiftetjcaftellumqüoddamcum viginti milibusferuo-
rum armatis öccüpauit. Ibi dum Afrbs, régeraquè M^utp-
ïum conóitatjCap'tUseft^acptimo Virgis c'?fiis>deinde,éjÈoft
fisoculis»8c martibus crunbufque u ad is , velutafihgulis
membrispeena "exlgferetür ,incöiifpedü populi » hëcatus
èft^Cotpus VérbetiBüs lacerum crücituffixumeff.ftfticö-
gnatique ofnfteS fupplicio traditi nequis èu m eiufdem fa-
mili^ vnquäm autimitari,autvlcifci meditaretur.H tem-
'poribüs Philippi gefta fünt> Q u o fn tempore Xenocrates
philolophüs illuftris habetur.
ReghanteDariö» qüem Alexander occidii» laddtis princeps&fa-
ctrdos lud&orum depulit fiatrem fuum Mänajfem d facerdotio,
■ quiaduxerdt vxorem filiam Sdtrdpa Samaria. Qua occaßone
adificattmeß iemplum in nioritl Garzarim»
adinfiarHierofolymtanu Cap« XXÏ»
DAriu's Är/änii fiiiusanms*v. '(aLvi.)dfeardifiotnö*
ne vetotenapliannifiuit C L X X V I.Iaddus princep^
iacerdoturn erat Iudxorum. Erat ktitem huius frater Ma-
nafflèsycüHaam 'filiamdelegauitvxórem Sanabaläth taiflus
Dätio ad Särtianam fitrapa genere CutheüS, ex quibus
& S i ïft aritótïëicendüh t : Pdncipes quöque iacerd o tum
"cum própufö ho c mdigfté féïebartr* NämextitiSfe etiam
priorem captiüitacem p>eï hiaéc Oöniugia ïllala ppt^bant;
quod mulfi inhis peccaflentidum lion vXores rtrouinci*-
les ducerêt. Iubebant ergo Manaile difiungi ab vxöte, aut
ïiönintcoirefrcrarium.Manaftes aut'em prohibitrtsa fratce
«ócëderehdyitare; ad ibeërultt Sènabalath p'e'ruenit.,ita-
'qUeSanabälath HOrttfifelum i&efet<totium >iedcuamprin-
ciparamladêrdotii,& pótcnuamacliortoremoriinïuhi ló-
cötü fibi fubiedbrum dare promffit.- Qua de re templum
'ëÜcdëpta occäfiöhe oportiïnitemporis xdj'ficauit, ad ïn-
ftar Hrerofblymóïum fiiper mörttëm G arzirimvquiktior
tjmrtibü^ Saitóaüai 'irtohtibii's Apparëbat* quoniam Alex*
^ndfdm adüé:füs prirtcipeni fecerdotum Sanabaïath itó
'Cömtnotïim hoftiti d'iiin nórt vënalia'ëxèrcitui, & ea qu*
^riiïs Darfp eoriferre iölebat’ | mitterec AleXandto, dum
obfideretTyrum. Sanabaïath haiique iäm deiperat,p Da*
r ió , 'e llen s d e ïüïs O d o milia, profedusieft aft Al.exan-
dhimi/Cuins äde'ptu's'eft gratiam^&äb eo ihipetr?uit, vt
témplumédrficaïetiam pKediduin. Hoeäutem&’tei pro*
futurum Vifihneft.-Vtin'düas.parrës potèntia Iudéorüm
eilet'diüifaj negens coniundai-ebelibreL Pe,n«anfitialitem
templum rllüd ,:8cfi ’qui^cnlpëm IVabüiflëfapUdHiqrolo'*
l|fthitas
ö ,aü td ë c iiïó in lid to ïcü d e tgtolgteflionelegis,ad
Sychemitas- recede bat
i his coriWtuti Hiefoiqiymit*
dëgebint»
'Quibasß^bns Alexander regnum adepiut Macedonum, defunclo
pafte quanta (irqualUmtraßtam egerit.gentem^Pmhdfquepri-
niüm bgllofuperauertt» inde ,mem Aegyptum SfmiHquefitbiu-
gandóHrérofoljntampefuenitintaäumque templum reliqmt mU‘
'i Mribm bondraitm . iterumque duobus ptaliif copias Pat“
'thorm deléns.dt mum interemtDarium » in a^
benosirudetißfmüsjiiptbximosimpius
■ exißens.
Cap/ XXII. ! 1 ;;;xÄ
Le)c^ % t r ^ 0 t€x ^acedonUm.» patri P h % p o fuc-
^ 8 ° ^ » qui priimatn experientiam aninii &
celéritèrÖfaefco^im motibm dedit.
QuibhUüthor vtab imperio Macedonum deficerem,Dc-
moftnertes0rätotauroPer^rumcorruptuSepctiteratl..itaq;
pellrtm deprecànq|5Us remi^qûqscin^r*
péretiam rtiufto iâétuiol|iit. ^ îèbanoscum dfrut^citiita-
ttdcleuit, reliquos iub cOronaVcndidit. Coeteras yrbes A-
chai* &, tnéiMj e' Illyrio? & TJhracas
6 ^ iu tp ^bX abhihc bèll.ó ao^.mt, Inde profe,éturu,sad
m f ic um bellum.om'nescognatos aeproximps fuosinrer-
^S't.tn exercitu eius fuerunt p editum X X Xfivmilia, e .
- ' ; — quitum
'Chronic.F pm. I. Liber 1V.
quitus «u* miliaD. naues C L X X X. ac tani parua cum
^ màfttl» Vniùerfiim terrarum orbem'.vtrui-n mirabilius fit
■ quia vicerig, an quiaaggrediaufiis fuerit,incertuni eft.Pri-
mo eius cum Dario rege congreifu, fëxcentà miliaPerla-' •
rum in afië friere non minus ârt& Aléxandrrfupemtp
quarrt virtùte iMacëdÓnum têrgà vertërlmt; Magna Igiair
cædésPérlàrum fait.In ekércitu vero Alexandii cetitum
viginti équités & noüem.tantùm peditVs defuere. Deinde
'GordienThrigiæ ciuitatem>q«Ç riiincSardis vócitatür.ob-
feflàrh expugnatamque cepit,ac direptiöni dedit.Inde nun-
ciatur èi Darii cum magniS êôpiis âdùenïus.Qüi timetis art*
guftias locbrum quibus iriérât, Taurum montem mira ceferitatëtraqfcënditr&
qüingentis ftadiisfüb yna diecuffù
tranfîniffiâ Thaï film vertit. Ibique cumfudans in Ci<j|uirt
pnefrigidum amnem defcendiflet,obriguit-cbntra«ftuque
y - neruorum proximus fuit morti. Interea Darius eiim fcréi
centismilibiis peditum,& centum miübüsequitùminaci-
t> emprocedit.Môuebat hæc multitudo hoftium fetiam A-
T f lexandrum ; maximerefpebtu paucitâtis filée : quamuis iam
pridem, fexcentis milibus hoftium eadem paucitate fupe-
ratis, non ifolum non timëre pugnam, fedetiam vibtoriarrt ;
fperafé didiciflet. Itaqüe cum intra iabtum teli vterqüè
conftitifletexercituSv& internos ad fignum belli populo's
difrürrentes principes^ varus ittCitamentis acuèrentdngën-
tibus vtrimque animis pugna comitdtur, in quaambo re--
ges , & Alexander fciUcet & Darius, vulnerantur, ac tam-
diu certamenanceps fuit, quoadufque (iigeret Darius. Ex-
indecædes Wrfarum fübfecutäcft. Ibi tunepeditum qtto^
ginta milia ,equitum x. milia cæfà, capta j | milia fuerê.
! i ExMacédonibm vero cedidere ; pédices e x x x. équités e u
In caftris Perfarüm mulcum auri jcæterarumque opum éft
repertüm ,ihtercaptiuos caftrorum mater &Vxoreadem-
que foror , & filiæ d u* Darii fuere , ’quarum redemptionem
Darius y Cum etiam'oblaca regni dimidia partë non
qmpettaflet,;rertiöCuh^is^er%um^yiribus^ciohiniq«e
auxiliis eontradtis belluminftaurat. Sçd dura hæc Darius
Q j agit j Alexander Parmenionem ad inuadèndam Perficam
claflèm, cum copiis mittit: ipleinSyriampröficifcitUrivbi
ex multisfibirègibus çüm infülis vitroqecürre,ntibüS)|liqs
alië^âjfibs naUçattityaiioS pferdidi^ Inde ad Iudæam ten-
dens Hierofplymam afeefidit, cüfladd.üS princeps facer-
dotumeum hyacinçjiina & aureaftola, habëns etiam fuper '
caput cidarim, àc läminam auream : cæterivero lacerdotes.
cumbyflînis ftolis,reliqua multitudo cum véftibus albis
occUtrunt. Sic enim principi façèrdotutn çoiifulenti, dor
minus per fomniunr'éftenderat indign'auönem polie i%-
gis effagére." Alexander autem lolus adüt > & nomen Dei'
qüod inaurealaminaèrat feriptum, adotauit;,princioem-
que làcërdotum primus veneratus eft. Omriibiis verq lu-
dæis vna voce-Alexandrum falutantibus & circum|bnti^
bus Éègibus Syriæ & reiiqiiis , hoc ficientem ftupiierunt,
corrupçamque regis mentemputauerünt. Parmeqiiis verb
folùs éum interrögaüit dicens ; cur eüm omnibus adqran-
tibus-yip^adoraflèt principem làcërdotumgentisIudææ.
Çuiille ;N o n hunç, inquir,àdoçaui,lèd ; Deum,s»ius pnn-
cipatu freerdotiifundtus eft. Nam/p.er (omnium inhuiuf-
modieumhabitu conlpexi,adliuc in Diociuitate.Macedo-
nîæ conftitutus. Dumque mecum cogitaftem an polïem
rj Afiam yincereuncitauit me nequaquamnegligerejlèdcon-
fitenter tranfire,Nam leperdu6turuin meum dicebat ex-
ercitum, & xPerfarura traditurum potentiam.; ideoque- ne-
. minem alium in tali ftola videns, cum hùrtc animaduertil-
fem liabensvifionis ßc probationis nodiurnæ memoriam
làlutaui: Exinde arbitror nie diuino iuuamiite deledtum,
Dariumque vieille,virtutemquelbluilïè Perlârum.Præter-
ca & omnia quæ meo corde (perantur, próuenturaconfia
do.Poftquam Permenionilocûtus eft:principem làçerdq-
tum hpnorans,accurrentibus reliquis lacerdocibus ad ciui-
tatem'vfque peruenit. A d templum afeendens facrificäuit
DeOjfeamdum lâcerdotisoftenfionemiipfiautem principi
làcërdotum, & reliquis làcèrdotibus munifietntér multa
donauit. O.blato vero ei volumine Danielis ,in quèlcri-
ptum erst quendam Græcorum perditurum Perlàrumpo-
tenriam,arbitratusleipfumelïè quem Icripturafiguifica-
batjconuocans Iudæosiulïit perere ,quas vellent accipere
Biblioth. V et. Patri Tom. p.
.457
donationes. * Principe ergo petènte y v t liéeret patriis vti
iégtbtts 8c feptimum annum fine triburis fellé mândarèt ;
omnia concelfic. Inde ,.ad allais vrbes profedtus, Tÿ-
rura vrhem anriquillimam 8c florentilllmam fiduéia Car-
tliagihenfittm fibi cognatorum obfiftenteni oppreffit &
cëpit. Exin Syriam, Rhodum atquç Ægyptum, përrinaci
furore peruadit, Inde ad templum louis Hammonis pér-
g it :v tmehdafeió ad tempus compofitq,îgnoniiniàm fibi
patris incerti, & inlàmiam adulteræ matris a,^plerëf. Nam
accerfitum ad le pharii ipfius ançiftitem, eXoccülto mo-
iiuit, quid fibi tanquam confulênti relponderivelit, ficuc
hiftoriciéPrum fticunt. Itacertus Alexanderfuit,n pbifque
prodiditdiisipfisfurdis& murisâvelinpôteftàteëire'anti-
ftitis,'quid vfelithrtgere: velih völuntatecprtfpleïuis,'quid
malitaudire. Reuertëns abHamroone ad-tertiumbéllum
Perficum,Àlexandriam in Ægyptp condidit. P'ariusyero
Ipe pacis ârnilîà, quadraginta quatuor peditum, & centum
milia equïtum, Alexandro ah Ægypto reuerténti > àpiid
Tharfum bello opponit.Néc pugnæmora.ornnescæca ra-
bie in ferrum ruunt. Macedones tories dlë yiëris hoftibus
animofi :Perlknifi viiicant ,moripr*optantes;ïaroin yllo
præliotaptiimlànguiiiis fiifum eft. Sed D a t i us eu m c i
fuos vidèretjirtbriin bello-parâtur, perlualù fuorumragere
compullus eft. Hpc prælio Afiæ vires,& régna coneide-
runtjtotufqué oriens, in poteftatem Macedonici celïîrim-
perii, atque itaattrira ëiftin hóc bello Perlàfum orpnis fi-'
dutia, vt poft hp.ç rtüllus rébèllare aufus fit. Patienterque
Perfie-poft imperium tôt aUnorum iugurn feruitutis àcce-
perunr. Alexander trigintaquatuor eoptinuis diebus câ-
' ftrorumprædampercenluit, Perlèpolim caput Perfici regn
i, frmofiffimam & conferrilfimam opibus totius'orbis
inualir.Darium vero cum à propinquis fills vinÖtum com-
pedibus aureis teneri comperrlïèt, pêrlèqui ftatuir. Ità-
que iufib vt fubtèquetetur exercitns, iple Cum v i . milibus
equitum profeétus, inuënitin itinere lplum reli.étummul-
tis confplïum VulneribüVpariUm, extrema vitae pervul-
nera efïlarttem. Hune mortuünî, inahi milèricoidiarefer-
E
riirifepulchramaiôrum , fepeliriqué præcepir. Guius npn
dicam mâtrém ,Vel vxorem, fed etiarn paruulas filias çru-
deli capriuicate retiuebar. In tanta malprUm'mùlticudirtfe.
difficilimadiCfis fides'y tribus præliis , totidemqüë artpiy,
quinquies dfecies centena milia equitum cphfumpta, £c
hæcquidemëxeo regrip, jllifque populis, vnde iamante
annos lion multo plures, decies nouiés centena nafiia pro-1
fligàta referuntur : qüanquam extrahasclades, perep^em
très annos , & Afîæ ciuitâtès plurimée oppreflx fint^&;Sy-
riatotàvaftata, Tyrus excifa»C0 Hâ exinanita,'Cjâp|ado*
cia fuBaéta, Aegyptus addi-fla fi t , Rhodils quoqueinfulâ
vitro ad lëruitutem, tremefa^ta luccelïerit, plurijrnæque
: lubieétæ, Tauro prôuinçiæ, atque iplè mons Taurus dirt
decceëtatum iugumdpniitus & v iâu sâcceperi c, & nefpr-
' te tuncquifquamopinetu.rvel orientëm Iplilrn Alexandri
viribus lubadum, vel Italiàm fantummodo^ Romana in-
quietudine facigatam, tune etiam bellum Hagidis Sparta-
noriim régis in Græcia, Alexandri regis Epiri in Lucania,
Zophyrionis præfednnScythia gerebatiir. Quorum Hagidis
LaCedæmpniis excitata- rébellanre lècum vmuerfa
Græcia cum ^ntipatre, fortiffimis copiis' ëpngreirus , in-
ter magnasv trorumqueft i ages & i pfèpipc ubùit.’A lexan-!
derautem in Italia^fre&a;*» occidentis impeiium'? æmu-
ans Alexandtum Magnum, poftriumerolà & grauià Délia
ibidem gefta è Brutiis Lucrptiifqüe fu|>eràtus, é ft, cor-
pulqué eius adfèpulturam v en d itum V t fiipra mèmini.
Zophyriop yero præfeëtus Pon t i , ad u nate^trigin ta irtili-
ura exercitu »Scythis b'ellum infer re aufös, & vlcjue àd in-
ternerionem. cælus , fundicus cum omnibus copiis fuis
àbrafus eft. Occifo nanque Dario, v t præmifimus, Per-
làrum regnumconcidit. "Alexandrinorum autem nafeimr,
q^od regnurtreftliegypri. Alexander Macedpadnis quin-
que. Hnius ertïm qujnque anni |>bftrerri'i , in ordinfe nu-
merantur, quibus monarçhiàm obtinuit orhis- Nain Jè-
ptemeius priofes , lùb regno Perlàrum fupputantür. A-
reædifiçatione vero rempli, annus centéfimüs oétogefi-
■ mulprimu s erat.
G
Q ^ Confira