1074 LHgdunmfis EccUfut
; . iufto iudicio Deus damnatpeccanrem , cum il|e non i
faidhf'wda futur.
yoluntate, fed neceffirate peccauerit. Ec- hocficut eti’ara i
inillaquælupra dida font, nfhil ad præfenrem percinet ‘
qiiæfbonem : Némo enim itafehticaut dicit, quod Dei J
prædeftinatio aliquem inuitum feciat peccare, vtiam non [
propria: voluntatis ppnierfitate > fed diuina: prædeftina- j
. tionis nCceffitate peccare videatur. Sed hoc agit diuina
prædeftinatio, vtquivolenspeccat, & volens in peccatis 1
fois pcrfeuerat > nolens iufto iudicio puniacur. Item poft
aliquantafequitur & dicit. Prædeftinarioms autem fides,
fitmiffima fandarum audoritate fcripturarum muni ta
eft , cuinuilo modo fas eft ea qua: ab hominibns male *
aguntur adfcribi. Ec hoc nçmo fidelium facie Nemo enim
per prædeftinationis diuina: erga reprobos veritatem ad-
lcribit & députât Deo male agentitim iniquitatem fed
tancummedo ebrumdem "reprdborum ’& eorumdeni
maleagentiurn luftam damnationem. Scquitur in- eadem
Epiftola. Qui enim recedità Chrifto,&aiienus k^ratüp it bam
ft vitam, quid nifi inperditionem cadit ï fednoninqutd remiffum
eftrectdtt, bee inoriginal! peçcato damnabitur. QuitameKpro-
pter poftrema crin.int, ea morte affictetur quad propter ilia qua
remiffafumJebebatsr. In quibus verbis quod didumeftde
illo qui recedità Chrifto 6c gratiam ciusiri fe vacuam fecit
ft atqueita finithancvitam,nequaquam eiimputari,necori-
r ginalia, nec adualia peccata , quae illi vere in baprifmo
V rum pic. foerantremiflà fed ea iola quae poft baptifinum gratiam
ea *poft D^i amittendo commifit , magha nobis quæflio vide-,
hap Cmum\ tur.necnoftroeamfenfo, fedfandorum patrum audori-
« tate,proiupeus dederir,foluendamcredinius. Nam bea-
ciantfS I Auguftinus cum exponerct verba £falpii vbi in male-
imputtn ur diaipnibusfodaeproditorisinterc£tera dicitur in memo-
• riam redeat iniquitas patrum eius in confpedu Dorai-
ni.&peccatnm nv.-tris eius non deleatur. Ita in ipfom Itj-
dam hoc maaedidum adimpletum elfe exponit dieens : Si
Iudas tencret illudad quod vocatus.eft, nullp modo ad e-
um vel foa praeterita yel parentum iniquitas pertineret.
Qiiiaeigonontenuitadoptioneminfamilia Dei, feJtni-
qu.tatem vefufti generis potius elegit, rediit iniquitasjia-
trumeius in confpedu Domini, vt in ea etiam ipfe puni-
retur : Et peccatum matris eius noneft in eo dele turn. Sc.
C ! qüiturantem continuoin Pfalmo ‘.fiant contraDominufem-
PJdim.toi . f er* IdyftiniquitaspatrUm eius, &peccatum matris eius:
Quod idem do&pr itaexponit : fiant contra Dominu fem-
peiyionvt à Domino aduerterentt# led vt mérita eorum
peffima non obliuifeatur in illo Dominus eum illi 8c ipfe
retribuet : Contra Dpminum enim dixit, in confpedu
Domini. Ecce apertiflime beatus dodor iuxta fenfom
prophetiae quæ in hoc Pfâlnio de illo perdito homine
coi)tinetur apeniftime docet quod nec foa nec parentum
peccataiam ad eum perrincrçpotuiflent , fi in ilia gratia
& adopnone filiorum Dei ad quatn vocatus fuerat perma-
nere voluiflet Sed quianen permanfit, &ad iiriquitatefn
| vetuft^ çx Adam gcaerationis apoftatandq redijt etiam
poft baptifin: gratiam quam in feirritam fecit redijt ad eum
non folum foa fed etiam iniquitas patrum eius , & pecca-
turn marris eius non eft in eo deletqm , vt in eis etiam ipfe
puniretur, iqdicanteilio& damn^^qatreddit iniquita-
tempatrum infilijsintertiam&qiTtttafoprogeniem. vn-
de etiamadditum eft in prophcnaftarttcpnrtaDominum,
j) eftin confpeitu Domini femper, ftjiliççt peccata Zc ini-
quitates patrum eius aclnatris : vt merifo eorum peffima
non obliuiTcaturinifto Dominus cum ilü 8c ipûreftituit.
Quod ergo in ifto apofta.ra & tranl^reuore gratiae Dei qui
yocationcm &adoprionem filiorum Deideferuit&magis
iniquitatem vetuftæ ge/ierationis , quam iuftificationem
nouarxegenerariqms elegit, & dimna^critace ,. & bead
patris mamfeftaexpe-firione fadum cognofeimus. Hàç
etiam de cæteris eiufdem gratia: tranfgrelToribus fieri
cei turn teneredebemus :, vt recedente ab illis notiàgfa-
tia redeat ad eps iniquifas am iquat^n folum foa fed cr-
iam paterna vtrum auténv originalis peccati rcatus
perbaptifmigrariatq dclejttis;ad cum redire eiqueimp@tari
intelligendus fit in Kis ^éibis prophejicis quibus dici tu r:
o Itt memgriam redeat inirptat patrum ch< in ‘co::Jpettu Do-
mini, vt non folum illprum parenturti $c progenitorum
eius qui vidno' tempore effe potuerunt, fed etiam primo- t
rum patrum &primoram parentum qui primi in paradifo
deliquerunt, iniquitas vtdiâum eft eiimputetur: Ncc in
verbis fan<fti doótoris clare elucet.nec à nobis temere prat-
fomenduraeft. Legimus quidemapud leremiam Prophe- ' Itr
tam : in diebus illit non dicent vitra,patres comederynt wam deer- x%
bam,à“dentesfiliorum obßupueruntifedvnujquifquein iniquity-
tefua mowtur. In quibus verbis nianifeftenoui teftamenti
gratia per quam.regeneratione baptifmi originale pecca-
tum ex prima tranlgreffione contraâiim foluitur & dele-
tur praenuntiata eft, vt iam vnusquifquejlla regenerationé
, purgatus, &àvinocloantiqusc damnationisabfblutas ne-
quaquam in ptjpiorum parentum peccato.qubd etiam di-
mifliun eftfedfi peccatis & criminibus feraient in fuaini-
qïïitatemoriatur.Iniquitas narçque ipfà eft vua acer ba,im-
matura, afpera & noxia,qu« »entern quali comedenrem
nulla vera foauitate i e ficitfed virrutem & robur animæ ve-
lut dentes ira débilitât & ladit \ vt cibum vitae percipere no
poffitjde quo feriptum-efhGwjft*,'* & videte quontamfuanu eft
Ü9»;i»«{:qui etiam de fe ipfo ait:£^ofionpants vite. Patres ita- ^
que eomedeiuntvuanraccerbam quiprimi in paradifo ini-
qai ta tern com niife run t, & dentes filiorum obftupucrunt;
quia non folum feipfbs fed & omnem progeniem foam
peccando Isferunt.Sed illo peccaro originaliter traâo cum
omnes qui ad fidem veniuntper laujcrum regenerationis
abfbluuntur,iam non in ilia anciqua patrum iniquitatejfe d
vnufquifqueeorum iu foa iniquijatc morietur. Siue ergo
poft baptifinum peccantibus ilia peccata qua: poftmodum
comraiferunc i mputentur ; fiue etiam ilia qua: ante baprif-
mumcommiferunt,ptopter tranfgreffionem tantæ gratis
foperadijciantur,vtique in foainiquitate quam vel ante vel
poftea commiferant moriuntur.Si ergo eis originalis reatus
poft baprifimftp iam n u lia tenus deputatur,manifefte in foo
tantum peccatö & in foa iniquitäte quifque moritur, fi autem
inter carterapeccata etiam ille reatus imputatur etiam
lie in fuo peccato vnu fquifq; moritur,dlim iam ci originale
peccatum non ideo imputatur,quia ijlud ex origine traxit,
fed %iia merito propri* iniquitacis iUud fibi iterum,impu-
tarimeruiri r
ä ^equity r poft h*cin eadem epiftola : Quod qtt’a Dei pra-.
feienti.i/u nec latuit necfefellit, fine dubio talem nmquam elegit, Q
mumqudpradeftinauu &periturum numquaab sternaperditione
difcreuir.Attfcob hoc quicuc^ talesfunt,licetfuerint renati,fuemt
iuftificati, ab iot. m n qui illo tabs praftiuttiiofunt pradeft nati.
r ln quibus verbisilludprimum confiderandum eft quia il-,
lum qui à Chrifto reced; t &, ab eius gratia alienus emci tu r,
atque in tali impietatevfque ad finem perdurât, quoniam
eum Deus talemfoturum yeriffimepricfciuic,affirmât feri- -
ptor epiftola: numquam eum eletftum ncque prædeftina-
tum ad vitam: Etpericurum numquam abæternaperdirio-
ne diferetum.Ita qui prædeftinationeradiuini iudicij ad iu-
ftumreprobprum interitum negant, iam ipfbs reprobos
eodem iufto Dei iudicio damnatbs, & numquam à perdi-
tionis maffe diferetos elle co nfirmanc. Deinde fbllicirius 8c
, diligentius eftquxrendum,fi reprobinumquam fontàper-
ditionis & damnationis mafia difcreti,quomodo,ficut hie
; dicitur, tam multi ex eis in Ecclefia per gratiam baptifmi
! fontrenafi & iuftificati,? fi enim vtdidum eft, numquam
à maflàdsmnationis & j>erditionis difereti, quomodo in l
Eccfefia verc font rènati & iuftificati.?Quid enim fon^rena**
; ti.ni fi regenej atione baptifaii innouaci ? Et quid fontiufti-
fmicuantdi,a cnii.fiper eum qui iuftificat impium » ifoaimpictate
Quomodo ergo in eis perficicur, dum in morte
Chriftibaptizantur, &in eius^nguineà peccatis abluun-
1 ^ r ^.vera innouatio & vera mundatio , fi adhuc in damna-
tionis & p^rditionis mafia concreti 8c non difereti deti*
nentur ? Apoftolus raraum felueftris 8c inculti bleaftiri.
prius de naturali oleafttp dic.t excifom, 8c poftea in bo-
nam oliuam infertum, atque ita fbcium radicis&pingue-
dinis oleæ cffeftiim quem tarnen poftea,vehementer ad-
foonet 8c terret,dieens : vide ergo bonitatem & feucrita-
tem Dei, in eos quidcm qui ceçidërunt /èueritatem, in te
.autornbonitiuiemfi permanferis inbonitaie. Alioquin& f
tu Crrcideris. • Q uc^r quid eft aliud nifi vt excifosà bona j-
___________jjBk«. ' o.lk>a
io ftifif
' ampli u |
pîiuà cui infei tus fuerat cum filueiftri & fero atque amaro
oleafttp ignibus depuceris. Iuxta quaift fimilitudinem me-
litis fortaflTs credicur &. diçitur quod qui vere ad Chrifti
fidem aGcedum, Severe in baptifmo eius gratia regeneran-
ttlr,&ynre accipiunt indulgenciam tam originàlium quam
aiftualium peccatorum > vere per hæc& a naturali oleaftto'
crpdendi font weifi, id eft, à pétditipnis & damnationis
mafia difoceti, & in bonam oliuam inferti, ideft, Ecclefiæ
ineptporati,^ Et tamen-fi digna excifione cqimmiferunr,
etiam poft ifta omnia ab.ifta oliua excidantur , & cum
illada,mnationis & perditipnis à qua;fuerant origiiialis
& a<5tualis‘ peccati indulgent difereti velut
çum naturali pfeaftro æternæ yftioni deputçntur : vnde
namque ilia damnationis, ^perditipnis; maffa nifi'origi-
nalis 4p.eccati; rear u & çpnfparfioné effeifta eft.'Cum
ergo in quolibet fideliter epedente , & veraciter rènato
atque expiato , vera fit eiufdem peccati originalis remif-
fio, quonlodq ipfe fo m^ffâ priginalisfpeccati remauet,
qui inde, eiufHem peccati Eemiffione probajur effe dif
creeps; Quod,. autem in verbis feniftorum^ Patrum legi-
tur, qpod cafes, id eftgrafiam Chrifti infe irritam facientes
8c ita peremites numquam'ab ilia mafia difereti font
ad Dei pr^feieritiam pertinqt : Qui licet'ad'præfens in
Ecclefia-cp.mmune™1 pis.cum eledis tegeneratiofois gra-
tiain trfpuat, ibi, tamen eq^ prædèftinationis fo* iudicio
iam députât, vbi prxuaricationis fuæ merito damnaiidos ;
videq. ; .
Poft hxc feriptor Epiftolæ interpofitis perpaucis
;verbis fills çaeit* nomine li belli ypomnefticon fubiungit
&adiungit eius verba & fenfos velut vno tenote & ordine
fermonis lui. Ex quibus p^)bare conatur diuiuam prat:
deftinationem tantummodo 6c in patte eleiftorum femper
accipiendam jin parte yero reproborum null am om-
nirio efle. Prius ergo.ipfom-nomen prædeftinationis quid
indicet exponamuS'.* Deindé effe apud Deum , qui fine
acceptipne peribnatum eft >, prædeftinationetn , diuina-
ru'm fcriptypariim auçftoritate probemus. PraideftinatiO
quippe præmittendo&præueniendo vel præordinando
fiiturum aliquid dicitur. Et ideo Deùs cui præfeientia
non accidens -eft, fed elïentia fuit femper & eft , ©mne
quod antequam fit, p'ræfcic, prædeftinat ; 8c propcerea
prædeftinat, quia quale fucurum fitpræfeit. Etideo Apb;
ftolus : Nam qttos prafeiuit, inquit i &pradeftmàiiït : fed
nor; omne quod præfcic, præ.deftinat j mala enim tantum
præfcit;& non prædeftinat. Quod ergerbonum præfeien-
ria prædeftinat, id eft, prius qua#n fit in re præordinat. Hoc
cum ex ipfo auâore effe çoeperit,vocat ordinat 6c difpo-
nfo ynde Sc fequitur : qu spradeftinatiit bos & vocauit j Et
quos vocauit illos &iufttficauit : Qftos autem iuftificauit illos &
glorificamt...Iam igitur aper ti us dilie ramus quod loqui-
mür quomodo hnmano genërepræfcientia fuà 8c præde-
ftinatione Défis in quo .non eft iniquitas vtatur: maffie ita-
quehumani generis quaj in Adam &Euæ præuaricatione
damnabilis mortalifque fadta eft, non coiMirione diuina
eeneraliter fed ex debito poena ccuciatüfque gehennæ de-
betur. Venia vero noil meriro, fed Dei iufti iudicis mi-
fciriajrdiæ largitaie confercur. Qqiavero iuftus & miferi-
* cpri Deus præftiufque eft foturqrum, & ex haedamnabili
mafia , non peifonarum acccprior« fed iudicio æquitatis
fuæ irreprejjenfïbili, quos præfeit mifericordiafîia gra-
tu^apræparac, id eft, prædeftinat ad vitam 'æcernam : C&-
teros aucein vt prædixi débité punit.? quos ideoqiunit,
quiaquidellent futuiipraefciuit: non tamenpuniendos ip-
fe^fecit vel prædeftinaui t ; fed tantum vtdixi in damnabili
mafia præfeiuit. Quod fi # me quæris feire cur duo i fia
differenter Deus faciat, fi perfonarum accepto^non eft:
,Quià gcneraliteraut punire debetiuftitia.aut mifcricqr-
dia liberare. Contende.cum Paülo, imo > fi àudes, argue
Paul uni, quidixic Chrifto in feloquente : O komo tuqwts
qui rcjpondeof. Dw ? Numquid dicit figmentUih ri quife finxit,\
vt quia msfiefi.ifti: An non habétpoteftatem figulus lutiexéa-
•demmaffdfac. re altudqutdèmvasin bon rem, altud vero in cori-
tunnh.un ? Ego autem hoc dico qfiod dixi quia quicquid
Deus‘agit, mifei,icorditer, iufte, fândleque facit<quia ÿ -
ÎUs ipfepræfeiendb fçfe, quod homone&iendo nefciR Qjfts
enim co ’nouirfinfum Domini} aut quit confiliariuseiusfuit î Aut
quit prior tUdit illi, & r: tribueturei? Autquis dicit ei quidfeiïftû
qon poteft tantum iuftus, diet Deus, àut folum mifericors,
fed iuftus & miferi ors. Sic dicimus, fie credimus. Pro;
pterea quando illi cuin Dauid mifericordiam ôc indicium
cancamus, m<4pentes non interrogamus quæfitvoluntas
eius in iudicio & mifericordia conquirenteS.
Hæc igitur omnia quia, vt diximus, non font verba eius,
fed manifefte ex iam di&o libello fompta agnofeuntur,
de quo quid nobis,videatur, iamfopràftcis oftenfum eft,
relitSlain medio prolixa&piaexhortatione qua omnes fidèles
omifîis. eiufeemqdi obfeuris 8c difticillimis quæ-
ftionfous ad bene viuendum & bene agendurmfideliter 8c
falubriter cohorcacur ex diuinis fcripturis,ad hanc rem
pertinentes fententias multas 8c miiltipliciter fomens
tranfeamus ad eius verba quibus çirca finem epiftolæ, ita
dicit.
Quomodo ifti vaniloqui garriunt, quod nihil profit
homihi recla fides 8c bona operatio j quoniam nifipræde-
ftinatus fitquis,non veniat ad vitam ; Cüm prædeftinatio
nihil aliud fit nifi vitæ donatio non perditionis damnation
Vnde manifefte feri peu ra dicit: Deus mortem .nonfecit, net U-
tatur inpcriitioneviuorum. Creauit enim vt effent omnia, &
fânabiles fecit nati ones orbis terrarum .* Et per Pfophetam
ipfe Dominus ait : N la mortem peccatoris, fed vt conuertatur
&viuat. Si autem non vult Deus mortem impij& peccâ1-
toris ,qüomodo prædeftinauit eum ad mortem > Cum nihil
alind eius fit veile quam prædeftinare. Caufà enim om-
niumrerum voluntas eft Dei : eiufque fâcërevelle eft: Nec
fimplex natura aliquaji contrarietacem in fe habec , fed
idem.Dominus omnium dtues eftin omnibus quiinUo-
cant ilium. Itaque prædeftinatio in böno legirur non iii
malo. Vnde dicit Apoftolus : quos prafeiuit & prédefHnauit
conformes fieri imaginisfilijfui, i>tJit ipfe primogenitus in multis
fiat rib us. Qhqs duttbipradefiinauit bos & vófauit:& quoi votait it
illos & iufbficauit:Quos autem iuftificauit,Mos&glorificauin
Nota quod dicit: Qfiospradeftinauitfiios & vocauit: non quoi
prædeftinauitillôs &dàmnauitrAmauitenim bonusfa&or
creaturam foam : Neçïmmerito aliqüem damnar. Deqüo
alibi feriptum eft: Mifereris omnium Domine, & nihil odifti eorum
quafeciftiydiftimulam peccata h/tnimm propter poenitentiam
& partent eis quia tu esDeusvniuerforum.
De his omnibus quia nlultàiam foperms di&afunt nbn
eftdiutius laborandum, fed tantum pauca ex eis quæcon-
fideratione indigent, breuiterdefignanda. Itaqueined
quod ait , vaniloquos dicere quodruHii ptdfit homini
reda fides 8c bona operatio quoniam nifi prædeftinatus
fit quis non veniat ad vitam, veriltt? eft omnino quod foil
illi-veniunt ad vitam qui diuinitus eledifont 3c prædefti-
naci: fleur aperte prædicat 3c confirmât Apoftolus dieens:
Ouia quos prafeiuit & pradefttuauif, QuosaiitetH pradeft inauit
bos & vocauit: Etqaosvdcauit, bos & iuftificauit', Quos autem iuftificauit
illos & magnificauit. Hi font qüi omnino yeniunt
ad vitam : De quibus ipfe DominUs p romicti t dieens: Et egó
vitam aternam do eû, & nonperïbunt in sternum. Reda aurem
fides £Cbona operatio abfit vcquifquam fidelium dicitquia
nihilprofint;vereetenim promnt,&veré hominem fàl-
uant, fiillud eis adiungatur quod Dominus dicit jquiper-
feuerauerit vfquein finembicfaluus eïit. Secutus itaque fide-
lis homo, & rede credat & bene operetùr, quia fi in his fideliter
perfeueraueric ,[fme dubio faluus eric, & ad ele-
dorum numerum p A: tine bit. Quod Vero hie pofitUmeftj
quia prædeftinatio^nihilajiud fit, nifi vibe donatio non per-
ditionis damnacio , videtur nobis non ita a S. Augufti-
no didum vel defiiiitum j Qui diftinguens inter præde-
ftinationem 8c gratiam^ Ita ait :prsdeftinath eft gratia prx-
paratio : Gratia vero eft iam ipfadotiatio. Et poft pâuca quai
interpofoit,eandem prædeftinationem diuinaln duplici-
! ter accipiendcm effe id eft,in bono eledis qui grads præ-
! deftinati font ad Vitam: Ét in malo reprobii quiiuftepræ-
deftinati funcadposnam,ita dicltVradeftinatio igitur Dei qild
in boni?tit,gratis efat dixi, pràparatiovltem quod propoqit
3c dicit :fi autem non vult Deus mortem impj|.& peccaro*
iris quomodo prædeftinat eum ad mortém,qqantiim pufib
liras noftra potuic, iam foperius eft tradatum. Ec nunebre-.
Xxxx 4
G
Sap. if. 14.
bpèrs bona
próluiit
uite