# 4-
tam ex Chrifliari'ts quant ex Sarrötims aitjumfuifo nondeftrre adiüdi-
cisqttemcunque audijfet pfeudoproph et & Mahometomaledicenttm ; out
certe ptrnnjfum Sarracenisfuifo, v t quem Chriflianum tut maledtcjn.
tem audtrcnt,ipfiprotinus,nontxpeftatapublica damnat ione.impunein-
itrinterent. ■ 4
i . Q t j o d q u i b u T d a m . i j Docent ad hunc thodum facrt Thtologt
martyrium donum I$eitjfe,qutbujtlam'peeulidritera Deo tributum. ll-
ludauttm efl animaduertendum, diüerfam banc ejft Ecclcfu Hijpane-
rumperfequutionem.abilla Cerdttbenfi,inqua eaptUStfiD. Eulogius.
Tempera id doemt euidenter. Et Itbiprihi capr'mo nos ixquifitius do-
cuifntss.
:c a P, XV.
ï . t à o W c ü i p y c l f u g e r c . J ] Hoe namquetrat imbecillioribus,&qui
martyria impartserant ptrmifjumdiuinaltgisinduïgentia.
t . P l u r i m i s mam ^Contra hos titmpriho libro, turn ttiam inA -
pclegttïtoD.EulogitufuJuts dijputat.
j . N o s q u o q u e a U h o i c s .]Uanc prauijftmam mfcBatièntmportuin
D .Eulogitii quafifuturi martyrijpreludium. Verton fitbito gladq
iüu tautummodo'mt^ârei^i^'carn^osqm^àuo^fiCbrtftiatti
^t^sosè^imiqd^ftAanoeontàimi^m^bfeini^^t.
4 . P t a : i c n r i c o n e j | i o f c p i l c ô p o r u m . ] In tanta calamttafe.tf dira
Ecclejî&pirf.quutbnccontttnerant prélat i , v t derèmediojipojftnt, quo.
quo modo prouidetent. Et Rex eïiafn iuforat yndique ntetropoUtunos,
quodmox apparet jConttentre. Nationale ergo ,v t i vocant, çpncilîum bot
fuitnifiawciliabulum taliauthorecongreganie inalu appeUare. Dphec
excièptorepojfcafa.c.y . . . . . . ..
y .. I n l t i b i t l i m d ï c m a r t y r r n o t , ] HfC que.feqürmtfik, adfinemvf-
que psnodt deint utn ah conctlio edittem continent, fübobfture tarnen.
Gonjilium enimpre/ulumin cenaUoftuti,vtmifere laborantitâpertcli-
I tMti'àçclcjie hue ratiompro^jcèrtnt\edicerequidi m fa-pratipere, quod
régi,quodproceribiMplacerepojfit lofifor miuefittbus. Cottrumcumye-
turquippiam,quodberJummïmafiflattm & Chriflianam re'.igio-
>fonder et, conflit une: it a decret i verba M temper ar,tnt, & confult 0
yuajîftbreftcérunt : vtmhilimpium ,ftquu Jknittterimaretur, afere-
\Hoctftquodinflqmtyib.pt^ftqiùiurp.Eulegii£s.ttPnHltoqmdem
trant omnia in eximplari olfi 'ünprx: & qua multo.cttsk idbort ,adhibito
m japientijjimorum hominum iudiçtp^ lima , fuerunt tUluçidio-
liqumto, vna.aut altéra voce tantumnodo aditcla,reddende.
I n c u l p a b i l e . ] Hoceficulpapror[utnoncaruit.Sententtam enim
fuam iam hu profort DEnlogius. Et de hoc ipfo tdiilo libellis ttiam &
'febedis euulgMoloquutus videturhbrv primo adfinem.Qttamquam ma
nifeflubt eÛ îe aütera dustr/a ab bac Sarracenoriim perturbaiioneinitio
libri h unis cap .primoferibert': Hit >pfiusfanSi VerbJttum hoc, tum ttiam
tUo Uco,&in ttio fepumi capitis aperte declarant.
7 . Q u i n i m o n i f i l c g i t i r a a f a t i s f j d V i ö n e . ] Hoc ait. Neujfefuit
prefecloimbectUioui Jatisfitcere: no tdidij.fcanJaliscarttttur, f i forte id
tantumt»odo,quod ab Sarractnts volpbat çonciltam intelligi Jpfitttam
tnt e t gerent.'Qportuit ergo,vt ii(iimbeclUibtuinqnamiô‘ PHfldu rfi***-.
fient:tum légitima in terpretatione adeos ^proj ter tôt qdhibitatum et-
tamcaufts explicàtü,qtts ad tum modum ediclttm conformât* copnpulif
feut.
t Aï>. jtv it
i . D e n u o p o n t i f e x .]Cordubenftm Epifcopum intelligo,quimtmf-
quamproptie nominedeftgnat.Apparet autemiterumantea buncipfum
prtfulem in vincttlafuijfl ctsnicüttm : Reccnffrtdi tufnultU, vtego exifli-
I n g r e d i f o r i s . ] Hoc efl, dorhifo confineront nobiles Chrifliani,
fedem inde tforrt non studentes.
: j. P cad cm ia(lipitibüs.]G luatuorm àrtyrum E m iU (ffH ietfm i4,
Ro%iUi>&itruro Dvi,'quipoftrcmipaJfif»Kt,ihteUigi ntcejfe efl. Gatefo-
rum namqttcyv: tx fuptriortbue liqiset, non fupererant, exufla partim,
partimfepulta. Quod adfequemtm remporte peruefligationem hic iam
amtotnjfeeportuit.
•4 1 N o s a u t e m . ] Hirtcappant D. EulogtumdounclUfrttfnfaetsndum
hoc ipfb tentpon,quo Mahomad-egnarc cotpit 5 fcripfiffe. Nondnrnenim
fequentia,qtratertio libro profequitur geftafuerunt.ÿÿpd plenituètram
fuperaddita hoclocO oSratio dtmonflraf.in quapratertaUterefi dicity.u'm
feriberet, " \ ’v -
IN ORATiô^EM.
AjlOsfishdb Cothorum temporibusduÙus,vt tiiflanifcripioris
^.ptrafuaorationtad Deumfufa,au( iniip*rent,aut cMertnt. ïdsn
b . iliefonjî ópen de laude virginis Maria, in fanUi
luUâai Arehiepifèfipt i'olçtani librè
apparet.
m VI EVLOGII
CORDVBiNSIS, MARTYR
I S , D O G T Ô R I S , E T E L E C T I Archiep 15 c OP I T b L E i À-
nijmcmorialis Sanftorurtl
Liber tertius. '
V tà igiuir pràcedentium voluminum fertes
àffatimimpiorum ertïdchtatem,qua: diuin-
expugnabiliùm yirorù'm eÔnftanriàm enila
____ __ eft Fatigare,digeflcrit,vçroq; aüèrtionis greffa
ortus,ætatcs,aâ:ufque bclligcros perçu rra'c làndorumt
plusaliquid reor fæuitiae in nos commiflum tertius hic liber
non fine ingenti vulnere pandet. Nec me quidem fu-
percilio arrogandi hacoccafiont vti intendant, quod tan-
tæ marênæparùi acimo^um ,Sc( vtita'dixèrim ^.vihilitni
ingenioli fulcimen adhibuerimiautfbrce non res veras nos
thicubraiïè condemnent.Qui eo intuitu operis huius con-
cirtnauimusftru^urartijquo niminlni omttia æquitatè rfi-
‘flrî^H îudicis in fiihiro noüimus dîiudicanda. Quem nec
fallere abdita cogirationum, nec qualitas opemiu potefiv
Nam ego,qui icio fiio quemq; oneri coram Domino iub-
iâeereitur propriis diu grâuatam fubftantiam meam mo»
libüs, extetno pondère dfcprimere V'ellemîauc qui'd coni-
rfiodicOtnpido mendacio mibî conferri (peraïem»ex Omni
poftniodum ve'rbo rarione perifiirus ? Sed bine agitatur
tenuis feientise venulis mens contenta, quod rem non di-
cam magni flu minis tantummOdo i vetum eriam im men fi
«quoris affluentia neceflario itrigandam attentat: quoe Vix
parüiïfimi ûillicidiiiù'dorertî irrorànSj, quâfi quafdam cod-
ditii,&extorri liquoris guctulas profluitv Neeab re fefii
viatoris coniparationeimpertiar, qui vigore viriumenar-
uatus , fiepiuü i A irinete fètfétts, eo vehementius conlallà-
tur,quo crebrius per loça varia compaufàtur. lta & tiosto
tiusvbertarisexpertèis icièntiae, quafi debilitato^»radwpei' •
inuiaioquutionis refidemus;pigroque(vt ita dixeritn^gtef-.
fuvix opuiculorum limitem contingentesi,vbiquc hnern
ioquendi opramus» Et tune tjtagis magifque debilis viator
xjuaiïànlr, cümïèiàm de perucncione ilincris gaudeiB fpe-
ranSydenuo éx înâproûiib emergere fibiadhuc inOpinaùmi
conficiendum certiit (pacium. Vode & nos, qui iam finifle
opufculum ciedebamUS, ac veluri procéllotUm mare in
naùfragio tranfmifiùm tcmighi,lxtabamur, & optatipor-
tus (àlui fruèbàmûr quietemünc àiiud Fottuico contftBittür
fuperuenifie, quod operæ pretiiïm p-ræmiffisOpufculis fit
addendumiTendimus igitür pareitate fecundia: coar&ati,
rendimus imminentium perlèquutiônum calîbus occu-
•pati;& quafi in contrarium venco furgenteyinaitum nos
detnum deuolutos pelagus, inhotrcfcimuS. Confîdimus
autem etus nos incunftanret bonitatis niuamînc profpc-
rati, qui digues nos eôtûm vifu, & atnicitiàdiiudicauit » vl
quorum fruebamur duiccdinc,eriam trophæis imbuett*
Gi€tet\im,Vtin fine (ècundi operis annota^tm eft.ade*-
pto Mahomad patris imperio, cófeftim in prömptum
odiil ttt contra ’nöSprörufnp‘cns, ipïo 'di^, quo fafidbus in-
fula'tus,folium Vcgnatui us confceiulic/Chnftianos om nes
palatioabdicans ,inclignos aula: principaliminifteriopro- pautio
mulgauir. C^nps itetum poft ntmlongo interuallo ftib tri- fti-
bütariö céttfö pteeFcribélft, piüres prxmio regali priuauit,
qui düdum hiilitaribus vefcebantur annonis.
u, Et quiafcriptuin eltjSccundum iudicem populi fic & Etcltfi
miniftri eius, ipiis per idem tempus gubernacula v rbis có-
tnittit,qui cónhmili zelo cOntrouetlice adueriiim Dei po-
pulinn laborantes, cu'm vbique aftligcrent, eucrterent,&
ópprimcrent : vt nOnfolum vatemfuum nullatenus infa-
mari pracfumercnt, verumetinm terroribus compulfiabominabilem
Ira B i
B jpeeptor
Smpius
Chrülum
ibnegat.
M 100,
Memorial# Sunftorumi Ltb&.ïïi.
fidnabiléirièorifiterentur èulturam.Sicqübq;«îM,wi ««.,
portabilis Sc perfequutio ttuculenta vndique nobis obui-
ans,plerofque p rauar icationis laqueo immergebat.
Fuuaricatio illius exceptoris,qui pridemfanttos anathema*
tizuari computer at.
G a p . Ï Ï .
MVlti autem fiia le fponte à Chrifto diuertentes adhæ-
rebant iniquis > fedamque diaboli fiimmo colebanc
affetftujficuciille fpurius,& fanétorum benedidione indi-
gnus,de quo in lioro iècundo mcminimus agit. Qui fæcu-*
laris reuerentiæ pompàm irebuspræponens coeleftïbus,in-
auditaque libidine pro Deo offleium venerans,po ft bifèno
menle.quo làncftos anathematizari decreuerat,nolque
feedis conuitiis impetierat, honore deieâus eft. Gratia ita-
que diüèrtudinis linguæ Arabica: i qua nimiumpræditus,
erac,iblus è Chriftianisà confulibus in offlcio exceptons
detentus,poftaliquos menfes, & palatio, Sc minifterio eft
abdicatus. Quod fadtum non leuiterfetens, tum Ce deie-
dcnaipicerct, priuatumque tanta dignitate altius fufpi-
rarct,præftantiuspeo mori.quamnon viuere (iculoeli-
gensconcinuOjftdem ianblæTrinitatis (pernens,cedit(è-
dæ peruerfitatis, & ncquaquam feChriftianum vult iam
vlcrjiyideri. Quapropter in détériora conuerfus, quinufi-
quant fimplicia meditatus fuerat, exul Chriftianis efte&us,
adunatus gentibus , crebroque dilcurfu illud impietatis
delubrum, quafi vnus è miniftris: diaboli frequenteringre-
ditur,expulms detetnplo Domini, quoddumadhucnde-
liscxiftcret,(craacpigra vilitatione incoluit. Scriptum eft
enim;Nonhabitabic in medio domus meæ faciensfuper-
biam,&quiiniqua loquitur,non direxit in confpedu ocu-
lorum meorum. Idem vero poft nçgationem in honorem
priftinum reftitutus,palatio reformatur : quo pædica & ha-
mus cæteros illiciendiexiftés, foret aliis inpræuaricationis
fcandalum,qui caulàgloriæ temporalis fibi fuerat laqueus.
Vejlruftio bajilicartim.
C a p. III.
tcreacum fiepius contra Dei cateruam ficua prindpis
conlpiratio inolelceret, affligererque vbiquè Ccriftico-
las,& nec fic omnes generali dilap(u,vtfidebatadricum
(uum proruerent,iubetecclcfias nuper ftrudas diruere,&
quicquid nouo cultuinantiquis bafilicis (plendebar, lue-
ratquetemponbus Arabum rudi formatione adiedum e~
lidere. Qua Qccafione (atrapæ tenebraruminde cap ta, et-
iam ea templorum culmina (ubruunt, quæ à tempore p^cis
ftudio Sc induftria patrum ereda.pene trecentorum,a die-
bus cqnditionis fiiæ, numerum excedebant annorum.
IN
Defeditioneprouinciarum.
CÀP. IV. •'
ET quia vndique dibellionum infiirgentia bella magnant
ei moleftiam inferebanr :nam libéré in cundis
Hilpaniæ vrbibus, quas vigorepoteftaris & egregiipoten-
tia intelledus, largoque munere præmiorum pater fuus
acquirendo domauerat,&oblèderat, hic priuilegium do-
ntinandi gerebat. Præfertim cum Scex aliquibus lociscæ-
fum, Sc fugatum exercitum (uum cemens vbique immi-
nui, vbique le gemerctin détériora conuerti, Id circo contra
nos diu meditatum in futurum differebat perditionis
intérieure,tardoque ac pigro impetu ecclefiarum operaba-
tur ruinas. Nam nullos credo Cnuftianorum(nifi tftadif-
ficultatis obftarét repagula) (ècum paterc tur morari Quinimo,
vt iam alibi præmilîumeft,liconimodan1regnandi
haberet liccntiam, Iudæosetiamàferepelli cornpeileret, ;
Quo (bliitsgentis fuse comitatuvallatus,ni$prçefle folum- i
modomereretur, cum quibus inextricabiha «eterni bara-
thri lueret tormenta,necaleerius diudfitate religionis vnb
tas damnabilis culturæ icindcretur.Ex qua,Deo vocante,&
6 7 f
perlplendenria fi Jei (àndæmyfteria compuhgenté,plures
admodum recedentes, &pietatiadhaerêhtes i mortemque
(peçiefirmiori propter Cnriftum èxcipientcs, idem inge
mifeebar.præter eos, qui nimia catnisimpediti formidine,
ardua cordis contritigne Chrifto régi fub çhlamyde adhuc
militant.
Deodio juorum aduerfusregem,& de tpßus auaritta,& de
tributis Chrtßtanis impofitit.
Gap. V,
VmqueEcclefîam Dei flammis inuidia: inurendo, intemocogiramine
corrolus tabefcercc, & fiiorum patent
affe«5taret, hæc Sc huiufinodi contra nos exercere dif
poneret : in nullos tarnen diuinam dilpénfiitionem Humana
procacitaspræualetimmutare. Quæ eum dj&is ödibi-
lem,vniuerfis exofum, omnibuique execrabilèm reddens*
etiamdomeftico.&vt ferunt pellicum (uarum odio,Vel
maledidfco impetitur.Verum vtferiptum eft; Rexiuftus e-
rigitterram.virautem auarus deftruiteam hic idem ihau-
ditis cupiditatum fàfcibus ardens, militure annonaS de-
mutilat?tribunorum coar«5b t donaria, lunarçmq} præmio-
rumdilcurfiim imminuit, i Et cum fibivilia admodum, Sc
peneexiguaà vicinioribuslocis reddi veôtigalia ccrneret,
quia videlicet fi culpa vulgi is ad fçeptrum Deo dilpenlàn te
admotus eft,tarnen huius meritorum improbitace vrbes ac
nationes in ftimulum recalcitrationis incluâç.non ad inte.
grum tributis prouinciarum eum perfrui patiuntur.ideo in
nos arma diftri&ionis conuertens, & vt lutum platearum
dominiiplamftu contribulat:quorumdare ChrilUanorum
eius oprioni fauente nequiria ( fi tarnen Chriftianis non
magis operariiiniquitatis appellandi fine) qui vtpriailegiu
chirographaexigcndi obeineant, z fortem Domini fideiiu-
que conuenturo fuo vadimonio vel crimine à rege mereä-
teSjimportabili cenfiis onere colla aggrauant raiferorum,
quotidieplebem Domini peffimantes, Ilia proculdubio
pletftendiin futurum(èntentia, quætalium condemnans
exceflus,ait;Etqui peffireantplebem tuam, inueniantpejs
ditionem.Quibus vriquç (ècundum veritatis ediduni feli-
cius eratgrauatis molarure pondéré collib. profundp mer-
gi,quant tanto pufillanimes perturbari (candalo,auttan-
tamvirogregi paruoinferre,cuipatri dare regnum eoro-
placuir.In quorum çonlpeftu Deus non eft, Sei quorum
intuitu iudicia Dei (ublata funt.Semper inuidi, (èmper ini-
qui,vbique malitiofi,in alcerutrâ iraçundi,in alîorum euer-
(ionepacifici, inconfederationibus infidi, in conipitario-
nibus conciti,in circumuenrione vcrfîiti.in apparatu noxi-
etatis aptiffimi.Pro fe iduicem diiparati.ad perdçndum cæ-
teros adunati, ad decipiendum excitati, ad roilèrendum pi-,
gri.In inceflu tumidi, in aflèrtione fuperbi,in promiffionç
aubii,in datione auari, in largitione parci, in acceptione a-
uidi.Id promittentes, quod dari nequeat, id conferentes,
quo frm non liceat.Qui non dormiunt,nifi raaiefecerint,S
confurgere; ad iniquitatem feftinant. Qui lætantur cum
male fecerint,& exultant in rebus peffimis.Et cum (e Chri-
ftianos eflè pronunrient,Ghriftum quotidie in membris C*
ius crucifiguncjudæ proditoris documenta (estantes, dui
præceptorem venaliterdiftrahendo, pecunias crucifigens,
fîbi quidemlaqueum perdiuonise(Fodit,mundo autem li-
bertatem débitât« contulit. Hi vero (è eidera incorporantes,
cum redemptos eius crudeli accuiàtione affligunc, &
(quod non fine graui cordis mei vulnere prefero ) quos tuer
i debuerant, quia fit mus inuicem membra Chfifti*euin
(proh doloi^nçgarc compellunt.
Deinfultatione frocerum contra martyres.
C ap. VI.
Prouer.tg,
F
pibliotb. Vet.Patr.Tom.ç).
H Is interim imminentibus malis,& huiuftereodi çntm,
nis Ecclefia vapulante, ferunt ob hoc regem ingenti
crapulatum lætitia,amplipra fidelibus feandaia irrogatu-
rum fe promittere : S , vtalibi taxatu eft,dira incùrfatione,
moleftiaq; contricurum,fi commodum regnandi (ùcccf
fùm diutius obrineret;adeo vtplerique procerumplim dç-
JLH 2 ceden-
Chriftiani qCuhirdifatmiano quutpPfWçfjC,r
E n left 6,
Math i S ,
G
Cap. i