VUttdij A ltiß o d y ^ fifu
CunebàtùbeHe,quüvosimpediuh^eritàtinonpbediré. ,
Sen fu s ii\e'éftiGurhigîtur currereti s Vveritatim agis
imaginibüs feruieij.tçs ; àquô psæpediti doiftôre pe^ifcrlo;
vmbiàm lc>|is (equifnini,& euâgeKj relinquitisventatem?,
Perfuafiohtc non efiex eo, qui vocauityos. , I>^ iaJione2 jg
ftam non di ci tdelefïë,fed eoti*ro>qui t*!ià afierebant.Hçç
enim fuafiq carnaiiscft, illèautem inlibertatem yqcauic.
Hortaturcrggeos nullùm èôh iA audire debere.quiadil-
los vcniebanc*yjfifta fuaderëftt. , . . .
Modictimfernmtum totàfn majfain i<eter>
modo Paulus difcipuluseius.qui dicir, ScneAiatc nialedic-e»-:
tibus vofe«:ß‘tip{e lo^ens^encdiciie&nolite maleMcere^xW
aliq lbeo, Itique mdlediciregnum Deipoßidebuni: N uiic Sc. J g
ledixeriteisJquiecclefias Galatia3Conturbäbai]|, Et-pura
optäncis vöto maledixeric i. Vtiham & abfcindantutqui vos
conturbant.Tärn enim deteftanda abfcifiohis eftpäiljOjVtöi
quiinuicusearn ihr ule fit, legibus piiblicisp.u qmui/Ec qui
T^ru'm'<»ftvaueritin{annsbabeatur.:non>tantiji^.!9q^»t,'
ciicuncidanitu;,fed& abfiindantnr.Sic enim henc.fpado-
nes proprer regnum ccelorum, &, carnalia feuifnare cefia-
Bunt. VidcbaCqbippctotam prouinciam, quam ipfe uio
Curomnesoerripis,dumnonomtieserraueriru?l rç i- ^
reiihsab idololatria adChrifti traduxerat
cic quod modicum malitiçfcrmèutum totampofliteccle- Jiangaine^& per
fiæ maffam eorruiftperc. Nalite putarçpaucorum horm-
iiun»v qui deîadsèaVenientesaliud doceht »irifidtas
cemneildasiquia modicum feÈmcttimtotam M g R u S S ï
mmpit.Item aliter hoc dicit,. quia lieet quippiam legis ad-
mifcentesfidci j violafitC'amen fidem, nehabeat truCtum,
Hdem;(ubica pei(uairqrierutbatani,&dolore Apoftqlicb,
dolore patns je cenere non poterar. Mutabat vocem,&
q ui Bus bl a n di tu s fii cratira feebat ur , t quos neqqiuerac
len.i.tate,feltern obiurgdtione retirieret• Quidam dieunt,
vti nam abfcrndanCtorab crrore,& iixferantur veritaci. Alij
im « nw & B S Ne-fovteincóliimem dicnnr.fi pgtaoijibi tecprocfeflê, nonfolum circucidane
™ umfiiom v,b tM D M m ,q m }m b ,U lm ifä p ie t i t . Pro- M M e.s.qüarrionmcnt proj l t u , vt eas pattes c o y w
^ N a r t& | d d i t io a °mi||ici
nominisidipfùmfignificat.^SieDjmpeE.c6njeéturanrhoc rumlntcareiniegnumcælorum , ,q«amto n iir c in g e h f^
nam: l ia & nggeoptateeisniagis ynaqi partqm corpqris
a^c^adbooGn^ rnl^jniinp", ^miqqrquodam cqnfideris. : pqrdein^quaiq per6ccabone|njntcgn corpor^ perpetuo.
s Ncqua - j
quam hoc
in Petrum,
drei.
rpiriru,quodfuturmneognoueratpropbetauit. ‘ ■ ,
Ouiaiitem [onttirbdtvoSÿpoHabitiudicïum * quicunqueeßiüe-
Öecuiti^ inquiunt, Petrum lacerat^ui iupraih.faciereiti-
tiflfe je feribic^uod nqtLteaq pede inccderetadeuangelij
j veritacem,fe^ n c e Paulustam procacimalediiïôdeeecle- I fiæpriucipeloquerétur,necPecrHs dignusquic^ntuibatç
cccleiiæ rens heret. Ex quoarbitiandiyii eft de alio quo-.
! dam dici4quiaur c|im Äpp,ftoiis;fuerat,aut de lud^a vene-
: tat .aut ex p.harj{*is crediderat ja u t certe magnus fitapud
! C a la i s æfttmaïusj vt portée iudicium ècclcliae conturbajtæ'quicunqvclVille.
XutbatiergofuqrantGalatæinteripi-
ritumik litei4 eircunci|iofte&: côncifioné,Iùdaifmumocj
cult urn ^ma^iféftu ig, quid agerentighorantes; Breuius
âut &iieacèfpi pote.ft:quicunq',eft die ^ qui vosâd pnari-
feotö d o ,a a lam trahit f & deliderat in caine cireuncidi,
qu au is fite ioqu eq s^inlegis prdinati^efeiaiftitetjnihil
amplius d iç o , tiifi hoe qu o d etiâ vos^bnuere nô poteftis,
quod pörtabit ptq^hqcopereiudiciu ,& corilequetur pro
fuolab ote merce dein • ;Qui .du m yellçnt iftart feruitutem
peirqadeieÿ^vide^enteosPauli ApoftoliauOlpritatere-
uo® ii,dice,rentetiam ip film P au lum id ren tire iSed n p n .
jeisiieile^aperif 0voluilk,{ententiiföä opportuuefohiecit.
E^ö ittttem patres, ßcircuiicifionem adbucpr&dico, quidadhuc
perfcquutionempatior l Legimus in Aétibus Àpoftolorum,&
i p ( e qu o que Apoft olus jpa ulbs in Èpil^îl is hi is l?pç ~ ipçipprarsfeàIudçisperïequutionesere^rrimaslùftmuil-
{e, pcopterca quod-àocéfet epß ^q.ùi de Gentibu? çr^d^fr^
jf^que(de qq ib *
tiiprâ a it, Quiaüumcoptiirbfitvo^ortAbïtwdïciun^ ^quicunque
eittlie j vt deciperent^alatasdtiam hoc addebant : N on
! IqlumPetrus Ôç I^col^is,^loannes,..^ cieteri ih Iqdæa A-
V poljtcili circuncifionerft^ & alia praeÄpta legis ©bleruant,
j fed ipfe quoquePaulus, qai voif aliter docuit f quain fe rei
Veritas habetsTiinothcuui circuhciditj&.Iudaîis fiequen-
I ter Iudæus fa d use ft , verjtate cogence} quam opinipnem
j de Galatarum ineotibus Paulus nunç. yolens tollere ait:
' Ego autemfratres.,fiLiniinc^onem pj&fcico. j quidddhuCperfecutio- I nem pâtiprrOnnie,inquic,in meVdiumIudaeorum,, & qua
[ äduerfum meFurunt inlania, ob nihil aliudeft ,_nifiquod
f docfio Gentes non d(tbete circuncidii& legis onera fuper-
I îiitvàbqlita fciiftqdjrè» Cum auteiqperfëcutibnem I pari or, mariifeftiun eftnie drcuhcifiphemnonprædicare
1 qoam deftcuo N o n enim tàmpérfecutiônempatior à lu -
Idæis qni^ prædico cmçifixum v & lefum efledico Chri-
ftum ,qu tli lex Ôc.prpphet^prçrtUftciaùéruntjQuâinquià
doego legçm eile c^mpletam : acpet hoc illi inimicifunt
ccucis eiüs , .qui petlegem dicuntefle iuftitikm , non per
gratiarnhcleii..
^jrtindm & dbßinädntut^quivos corttutbaHt.Q^nzut^tib-
;ncdamnari. Si enimexpqliatio membripto'ficit, m ultq
m agi S :fû bla t iQV.i!
Vos autem inlibertatem vocatièfiisfratrçsitAntum neïibertd^
teminoçcafioncmcarnisdetis. ÿps^inquit,fratres in liberta-
tem vocati eftis, forfiran ideo quia non omnes vocatipne
cape repote ia n c lib ertatis .P îopter quod nuncauditis,tan-
tu>ndvc liberràtcm in occaûonem detis carniç.% Per ,dile-
ftionem enim oportet minpres ieruire maioribus : quia
quivulteftè maior,; erif omnium.lèruus, Nequeenimvt
fpiritaleslaçeret C li ri fti-çajnes,rie que pëcàfîp.nem illis tribuatjVt
feremordeant prouocantesV.neab inu,içeuj,eon-
ûimantur. Quibus nospoflumusJadderè,>:vtdicàmus dc
feruitutelegali ad Euangelij. libcr^atem VöcatöS i ^diEiiS
{uperiusdicitur , State &Jioliterurfûm ïugo feruïtutù hoerere:
etiam nunc m oneri, Vt îeùe Chrifti iugum & d e]ëâabilia
euangelij praîcepta fe(^antes:|iequa'qpam,fibi putet liçcte,
vt haciplàlibcrtatcrviuëndi inpcca.fîonem carnis vrantur.
S cilicet vt iuxta çarnemv.hiant.jiuxta carneincitcücid'àn-
tiu:ftdfpirituraagis,ftent,rpiritu prçputium carnisabfcin-i
danr;, &: ad fpiricus alïiora tendentes huinilitatem liters!
deiehnquanc., „
Sciper cbaritatetnferuite inuicem,Q u j enim pier chantatetn
feruit,libere feruit>&dîneniilèriaobtcmpe’ransDeo^c.um
aitiore faciendo quod doçetur,non cum timo|e, qriqd CO'4
gitur.Tune enim nos chaiîras à ffigo cul^æliberos reddit,
eu v rcilï mnosnpftro per amprem feruitio fiibijciticuni &
alienabonanoftracredirnus, & rioftça alijs, quafiluaOffç-
I rejatesîexhibem^is.T antüip âutern bôniim eftchariräs, vt
otnnis lex in ilia recapituîëtur. /Guius virtus tanfa eft, vt
nomécoufqj èxtd]!atur,vt & ipfe De9 phafiras àppelletûr.
^ . fOmp/senimlexinvnofemônecompletUŸ. Ömnctii ergole-
g emnuoçdicite x his Operibus,qu2adbonos rhoresper-
' tinent:quia& illa^quâ funtin lacrâmentis, Cum bene à 1|-
Jjeris iuteiligutltur j neC earnaliter obleruantur âferuis5ad
iliaduo præceptareferancur necêlîe ed, diletStionis Dei &
proxiini.l^e(fteitaq;aCcipitüradhocpertinerë,qtiô4 e£lâ
Dominus ak-.iJônveni legem foluere,fed adimpiere: Q^i èfa'tab- j
daturus timorem caçùal^ , fpiritaletq autém enafifatetn j
daturus^qua fölalex ii n pîeJl p ope ft. Elenitud oen i m legis, ch a-1
ruai- Et quoniam lîdcs impétrat Spiricum fauctiim, pcr <
quem charit&Dei diffuja eîl cordibus operauti u m iu fti tiàm ^
'dullpmbdd qUifquaiiî ante gratiam fidéi^èbonisoperi-
b us glorie t u fc Q^apropter iftps iaiftan tes fe de^operi bü S
legis itarefellit Âpôftolus,dumBftéhdir opera vettifta la-
ctamentpruni vrft bras Futürorum fuifle; quas iam poft ad*
uentum pominr}îibcrp^^bjeredinetçiraqbsihofte^
ft ran it. Opera veurad bonos mores.pertineptia nonim-
pleri» n tlîdileiftiöheiPCï qUainlides operatin'. Vndefi o-
pera lëgisquæda m ppibil de'tn rupetflua3qugdam an te finq;
I m ilia
jg!Cor,ó.
?
G
Charitai
virtus.
H
Matt, s
:Rcw >3'
nulla Tun r, viuatiuftus ex Hde, vt & onus grauè fèruitutis
abiieiat, leui làrcina Chrifti végétât us; & iuftitiæ metas non
tran(grediatur,leui iugo charitatis obremperans.legis etiam
iplà opera qux qu a runtur,vno poftunc lèrmone concludi,
& vno præcepto compleri. N on ergofola ad vitam fufficit
H des, vc laciniofa legis præcepta vno dile&ionis capite con-
cludantur.
DtligesproximumtuÜpeut tetpfum. Quæriautem potefteur
Apoftolus&hic folam comemorauit proximidiledionem,
quam lege dixicimpleri: Et ad Roman os,cü in eade quxfti-
one verlàretur: Qui enim âtligit alterum,inquh,legem impleuit.
Nam non adult er ab is ,Nonbomicidiufactes ,N onfur aber is, Noncon-
cupifces,&fi quod aliud madatu in hoc firmone recapitulate, Dili-
ges proxmuim tunßcutteipfum.Dtleätopreximi malu no operate.
Plenitudo autan legis eß charitas. Cum ergo in duob.prasceptis,
dile&ionis dei, & proximi,perfedla fit charitas,cur Apo fto-
lus& in illa,&in hac epiftola fola proximi d iledionc come-
morat:nifi quia de dileOlione Dei poflunt mentiri homi-
B nes, quia rariores ten tationes earn probant : In dileäione
auteni proximi facilius conuinçuntur earn no habere, dum
inique cum hominibusagUnt? Conlequens eft autem , vt
qui ex toco corde, ex totaanima,ex cota mente Deum dili-
git, diligat 8c proximum tanquam feipfum : quia ho c iubet
ille, quem ex roto corde, ex rota anima, ex toca mente dili-
g*c- Item diligere proximum, id eft omnem hominé tan-
quam feipfum quis poteft, nili Deum diligat, cuius præcepto
& dono dile&ionem proximi poflit implere? Cum erg
o vcrumq^præcepcumita fit,vtneurrum fine altero poflit
teneri, etiam vnum horurn commemorare plerumq; fufficit,
cum agitut de operibus iuftitiæ: fêd oporcunius illud de
quo quifq-, facilius côuincitur.Vnde Ioannes dicit: Quienim
nondiligitfratrem fuum,quem videt^Deum, quem non videt, quo-
modo potefl diligere î Métiebantur enim quidam dileCtionem
In+.modis j ) ej habere, & d e odio fraterno earn non habere conuiniu$
tlir ceEancur. D e qu® iudicarè in cottidiana vita & moribus fa-
eile eft. Charitas veld iled io in quatuor modis completur,
G ! ho c eft, primo Deus diligèndus eft. Secundo nofipfbs dili-
gamus. Tertio proximos. Quarto ininaicos:Deum pluf-
quam nos,Proxitnum ficut no s , inimicum quafi proximü.
Et nifi Deum primum dilexerimus, nos diligere non poffii-
mus. H o c eft non peccare:Et fi nos non diligimus,ad quam
formam proximos diligemus î Si autem proximum non a-
mamus,multo magis inimicum. S iergo volumus diledio-
nem habere,primo Deum plufquam noftras animas diliga-
mus.Quod ita probatur,fi propterDeum etiam falutem no-
ftram,& ipfas animas contemnamus. N on ergo fola ad vitam
fufficit fides,nifi quis ficut fe diligit,ita &proXmmm:&
non fblum ei malum non facit,quod fibi nö vult : fed etiam
bon um facit,quod fibi vult ab alio fieri :& vn iuerfam legem
implet,quçhabet duo genera mandator um, hoc eft,non faciendum
malum>& faciendum bonum.
Quodfi inuicem mordetis,& comeditis,videteneab inuicem con-
fumamini. Hoc enim maxime vitio contention is & inui-
0 diæ,per niciofe difpenfa tiones inter eoS nutrieban tur, male
deimiicem loq uen d o ,& quærendo quifque gloriam fuam,
vanamq; vidloriam per contentionem, quia vos meliores
alterutrum iudicatis, quando detrahitis alterutrum; quan-
do aliéna corquemihi foelicitate,&ex alterius bono veftrum
malum facitis,tunc inuicem mordetis, & . quando maledi-
<fto vos putatis vlcifci: Quibus ftudiis confumitur focietas
populi,dum in partes feinaitur. Qu om od o autem ifta vi-
tarepoffint,nifi fpirituambulent,&concupifcentias carnis
non perficiant? Melius eft autem he contra rationem,& to-
tiusepiftolæconfêquentiam,fubitoin extraordinaria præ-
ceptaPaulus^rumpatjhoc ita incelligere,ytad circûcifîoné,
obferuationemque legis cuntfta referamus. Si vos, inqüit,
conturbant alii,vos autem conturbamini, fi totam feriptu-
ram veterem legentes ficintelligitis,vtfcripta eft: Oculum pro
oculo, dentempro dente, & ira deiïderat vltionem, vitio verb
imponicdolorem,quodlexnonfblumnon prohibet, ve-
rumetiam prçcepir.iuftitia in talionereftituens,Sequitur,vc
& nudacus nudec,& vulneratus reuulneret, & comefus re-
mordeâr,& quæ videtur iufttitia efte, confbmptio fi t , Non
vnum vindicans,fed vtrum que confumens.
Pico autem,Jpir 'ttu ambulate,& defideria carnis non perficietis.
Hiblioth.Vet.Patr.Tom.ç.
In E p ifi. Paul, ad Gala. Ss
Si ergo non confentiatur concupifcentiis carnis, quancifuis
a jantur modbus,non ramen perficiantur operibus. Proin-
decum caroconcupifcitaduerfum fpiritum, & fpiritus ad-
uerfus carnem,vt non ea qu$ volumus faciamus,Nec carnis
perficiuncurcoficupifcendx,quamuis faciant, Necnoftra
perficiuncur opera bona, quamuisfiant. Sicutenim tunc
perficitur carnis concupifcentia,cum con fen tit ei fpiritus ad
opera mala,vt non coneipifcat aduerfus illam,fed cum ilia:
Sic & bona opera noftra tunc perficientur,quando ica fpiri-
tui caro confenferit, vt aduerfus eum etiam ipfa non concu-
pifeat. Hoc enim volumus cum perfedlionem iuftitia; cocu-
pifcimus.hocintcntione non intermifla velle debemus.Sed
quia perficere in ifta corruptibili came non poflumus, ideo
dixit adRomanos:Felle adiacet mihi,perficere autem bonum non
inuenio. V el ficut habent codices grxei, Velle adiacet mihi,perficere
autem bonum now. id eft non mihi adiacet perficere b o num.
N on ait faCere,fed perficere bonum. Q u ia facere bonum,
eft pollconcupifcendas non ire. Perficere autem bo num,
eft non concupifcere. Q u od ergo eft ad Galatas, concupifcendas
carnis ne perfecentis, hoc ecocrario eft ad Ro -
manos:Perficere autem bonum non inuenio,cqxxiu nec illx perficiuncur
in malo,quand,o eis no accedic noftra: voluntatis ad-
fenfus: N ec noftra voluntas perficitur in bono, quamdiu il-
larum, cui non confendmas,permanetmotus. Ipfe autem
confli<ftus,in quo etiam baptizati velutin agone decertant,
cum caro concupifcic aduerfum fp^itum, & fpiritus aduer-
fns carnem.vbi & fpiritus facit bonum opus non confende-
do cocupifcendx malx.non perficit, quia ip ft mala defideria
n 6 abfumit:& caro fecit malum defiderium,fed nec ipfe
perficit, quia non fibiconfendente fpiritu & ipfe ad opera
damnanda non peruenit. Ifte ergo confiiiftus non Iudxo-
rum,nec|juorumlibet aliorum,fed plene chriftianomm, fi-
deh um ,& b i i ‘
Caro enim Imcupifcit aduerfusfyiritum,fpiritus dntem aduerfus
camem.Non enim caro fine anima concupifcic,quamuis caro
concupifcere dicatut,qiiia carnaliter anima concupifcic,
caro enim nihil nifi per animam concupifcic: fed concupi-
fcere.caro aduerfus fpiritum dfdcur, quando anima carnali
concupifeentia fpiritui relu&atur. T un c enim caro adulte-
rium,fpiritus autem defiderat qaftitatem. T o tum h o c nos
fumus,&caro ipfe qua: difce&i'Äe anima moritur,qux pars
noftra infirma e f t , nec fugi^madimitcitur, fedrecipienda
reponitur. T uncei-it iuftus fine vllo omnino pecca to, quando
nulla lex eric in membriseius.repugnanslegi metis eius.
Nec recepta vltefius relinquetur. Vnde dicit, feminatur corpus
animale, furget corpus fpiritale. Ec quia fupra fecun-
dum duplicem intelligentiani h u ic locum cceperamus ex-
ponere,redden da funt qua: omifimus.Caro concupifcit aduerfus
fpiritum,id eft hiftori$& feriptura: carneus intelledlus co-
traaliegoria &fpiritalem doiftrinam repugnar .Spiritus autem
aduerfus carne’\d eft fublimiora deie<ftis,?terna breuibu$,vm-
brxveritari,refragatur.Etcarneus feriptura: fenfus,quia im-
pleri non poteft(Nec enim valemus omnia q q x fcnpra funt
fecere ) oftendit nos non in noftra pofitos poteftate legis
explendx. Cum edamfi vclimusliteram fequi,impoffibili-
tasnonadmitdr. i> N
Hac enim inuicem aduerfantur,vt non quacunfc vultis,illafacia-
tis. H x c fecit ratio, vt voluntate non fequatur effe<ftus:quia
in hac vita pugnat caro centra fpiritum, & fpiritus aduerfus
carnem.Fit ergo per fen&ificationem perfeeftam, v t omnis
carnalis appetitus fpiritui noftro illuminato & viuificato,
id eft voluntadifubiiciatur. Et ficut nuncvidemusmulds
puerilibus deleiftationibusnos t-ürere quxnospueros.fi de-
negarentur,acerrimecruciabant: Itacredendum eft d eo -
mni carnali deleiftadone futurum efle,cum perfeifta fandi-
tastotumhominereparauerit,nunc autem quandiu eft in
nobis, quod refiftitbonx voluncati, auxilio Dei per bonos
homines, 8c bonos angelos indigemus , vt donee fenetur
vulnus noftrum, non ita molcfterur vt perimat etiam bo-
nam voluntatem:hanc autem mortem peccato meruimus,
quod peccatumeracö<mninoinliberoarbitrio:cum in pa-
radifo nullus dolor denegaret dele&ationes voluntati bo-
nx,nec quicquam re&b habend fe homini refiftebat. Nunc
verb paulacim fubrepens deledla tio mordficac animam, vc
fi fe abftinere velit,fine moleftia 8c angore non poflit.
H Qptod
F
Quid bo-
m face-
quid
perficere.'
Quomodocarodicupifcere.
G