c b f i j IHom.
dt
Hatali
Mathab.
Dzmoncs
fugîUQl
corpora
martÿtu.
G
Galat, 6.
corpora
preciofa.
M ten a AurcUanenfts tpifcopi
m
San&oru
corpora
quiçoàremnit,
infidclis
eft.
Miraculis
honoran-
urcorpo-
a Marty-
rum.
 É
ni (fiinam, fed dolor dxmonum per cum loquebatur, qui
fuasfucuraspoenasapud (andorum Mutyrum memoiias
imminere moerebant.In multisenim talibus locis torquen-
cur & conficentur, & de poflêffis hominum corpbribus eij-
ciuncur. loannes Chryfoftomus in homilia de nacali Ma-
chabxorum: Q u im fpeciofa(inquit)&: grata feftiuitas nobis
enituic,& totius anni diebus fplendidior dies hodierna
præfulgec ) Non denfàcis folis radijs illuminatapræcla-
rius, ièd de lumine martyrum fupra corufcum fulguris mi-
cancem illuftratafublimis, multisenim folibus ilkiftrioi.es
finit martyres,& magnis Iuminaribus clariores; propterea
hodie fi dici pote ft,caslo ipfo ornatior terra lætatun1 S ed in
haccomparationenon attcdas cinerem fan&orum corpo
rum,nec fauillam reliquiarum carnis, omniaque o(Ta con-
fumpta temporibuSjied aperi oculos fidei, & vide eos diui-
na vittute & gratia Spiritusfânâi amidos, & diuini lumi-
nis claritate radiantes. Hi ergo ipfi de iuperno Solis circulo
in terram radij, Chrifto emit ten t e iaciuntur, & à corpori-
bus fuis profilientes corufca luce fulgoris, ficut fpeciem Ec-
clefiæ gaudentis illuftrant,tta facie m diaboli inuiden tis ob-
cæcanc. Nam vt audaces latronum duces, fiue impij fepul-
chrorum effofiores , ft forte dumprædas agunt,aut fpolia
capienda conquirunt, in arma vel ornamentalmperatoris
incurrerint,quamlibet cupidi prædarum ,tamen agnitis Regis
inftgnibus deterrentur vt fugiant, nequc cominus accede
re vel attingere audeant, vnde fibi non compendium
procedere,(ed pcricdfum prouident imminere,ft quidinde
audeantvfurpare. Ira profcdo & dæmones,quiverèlatro-
num 8c principes,&: magiftri funt, vbi coronatorum Mar-
tyrum corpora viderint poftta, longé illico à con fpedu ed-
rum pauidi fugiunc & abfiliunt.Non enim naturam-eorum
attendant, fedinarcanamdignitatem&gloriamChrifti,
qui in agone certaminum j induta corporamartyrum fuo-
rum ft cut arma portauit.Huiuftnodi enit n arma non Angélus,
non Archangelus, non vlla alia creatur* virtus induta
eft,fed ipfe Dominus virtutum & Angelorum, ficut Pau-
lus clamat, z. Çbrinth.13, dicens ; Si experimentum quaritis
pralfantis in nié Cbrijli. Preciofa enim funt martyrumcorpora,
quoniam plagas pro Domino fufcepetunt, & quia ftip-
marapropter Chriftum membrisfiiis imprefta ferunt; &
ficut corona regalis vnc^que decorata , fulgoresvariose-
mittit, ita 8c fandorum Martyrum corpora,ficut pretiofis
lapidibus exceptis pro Chrifto vulneribus diftin d a , omni
regum diademate pretiofiora, & fpedabilioraredduntur.
Hæcille. Quiaigiturhis &innumeris alijs fandorum Pa-
trumdocumentisdedaratur , quod fandorum corpora
preciofa fin t, & à cun dis fidelibus veneranda 8c honoran-
dadiquetprofedo, qtiainfidelium eft,eaconremnere,&
fidelium,ea humaniter terr* mandare,& ob eius amorem,
pro cuius nomine pafti fun t, honorare. Quorum alterum>
impietatis eft quidem: alterum veropietatis conftat effein-
dicium.Quaproptcr quifquis ea contemnendaiudicat, aut
corporibuspecorum,vel lapidibus, aut certèlignis fimilli-
ma efle contendit, non Chriftianus,fed E uftathian us, &
Vigilantianus, & quodveriusferendum e ft, infidelisha-
bendus eft.Quod fi( vt peruerfiffime (entis)preciofa corpora
Sandorum,pecorum vcllapidum, & lignorum fimilitu-
dinemhabent, quid didurus es de miraculis, q u * Chrifti
potentia opérante, apud eoriim memorias mirabiliter fiut ?
Manifeftum eft enim cun d is fidélibus eorundem fan d o -
rum cof^ora, mult is magnifique miraculis diuinir us honp-
rati,necimmerito : Æquum quippe eft, vt qui corpora fua
membra iuftitiævriiicerexhibuerunt, & in eisdiabolum
triumpharunt.tam euidefitibus corufcentmiraculis, qua-
tenus præclaris diuinæ remunerationis appareat indicijs,
qu 3 m preciofa fit morsin confpedu Domini, 8c quod magna
fkeorum virtus apud altiffimum. A t ft nunc corpora
fandorum in pulueremdneremveiam penèredada, tan-
tis diuinapietate munerantur miraculis, quantis putas re-
furredionis tempore perpetuis donabuturprsmijs ? Quod
autem.corpora defiindorum,maximè iuftorum, non lint
abijcicnda,fèd potius terræ mandanda, docet b.Auguft.in ‘
libr.de ciuir. Dei primo:Nec contemnendafuntfinquity)&
abijcienda corpora defttndoram,maximequeii^..orum at-
quefidelium, qui bus tanquam organis 8c vafts ad omnia
Hier on.
bona opera bandus Spiritus vius eit. Si ennn p a ten t eitis
& annulus,aefi quid huiufmodi tanto charius eft pofteris,
quanto erga patentes maiorextatafFedus: nullo modo ipfa
fpernendafunt corpora, quævtique multó familiariusatq;
coniundius,qudm qufclibec indumentageftamus. Q u od
vero corpora fandorum fiht à fidelibtfs honoranda ,fcribit
B. Hieronymus adRiparium contra VigilantiumiHonora-
musf'inquitjreliquias martyrum, v teum , cuius martyres
funr,ad'oremus.Honoramus fetuos, vt honor feruorum re-
dundet ad dominum, qui ziv.Qm vosJufiipit,8cc.Tzmotuta
autem dodorum falutifetis declaratut documentis, quód
fandorum corpora non fint ( fecundùm nænias & ineptiàs
tuasjpecpribus.vel lapidibus & lignis coæquanda, fed mégis
deundis fidelibus pio amore ampledenda & honorau-
da. Quia ergo liquet te negare non poflè, qu od fàndorum.
corpora non fint his rebus quas fcripfifti comparanda, fed
magis ab Ecclefîæ Catholic* filijs honoranda, ÔC quodob
meritorum prærogatiuam,tot tantifque rutilent miraculis :
necefTe eft,vt omni obftinatione remota, humilité*confi-
teatisteerrafle, quandoeapecorura&lâpidum,&lignorum
fimilitudinem habere dixifti: & licet perdnaciæ dédiras
hoc facerecontempferis, veritate tarnen & tatione eui-
den ter errafîè conuinccris. Vtrum autem ipfi exahimis cor-
poribus fqis præfto fint, cùm beneficia præftanrar mortal}*
bus,n ecne : B. Auguftini fàlutiferis documentis, feriben tis
in libris de ciuitate De i,& in libro de cura agenda pro mor-
- tüis : neenon Beati Gregorij libroDialogorum pleniffirriè
inftruimur , ad quorumlcdionem.diligentem curiofumq; !
mitnmus Ledorem.Sequitur in eodem opéré tuo:
Ex qua re(mquit)fummoperepenfandim eft, quia fi opera ma
nuum Deinon funt adoranda & coltnda,quàntb mugit opéra tnanuÜ
hominü adoranda & colénda nonfuntl Fr or fus nec tn honore eorum,
quorum fimilitudines ejfe dicuntur'
In huiusièntenti* fênfû nobifeum fobriè fàpis.Verum eft
(inquam) quiancq; opera manuum hominum funt adora-
da & colenda,illo videlicet cuira & adoratione, qui foîius
diuini taris eft. Opus namqj manuum Dei, corpora fàndo-
rum,præccdentia opufeuli rai te dixifle produnt, quænori .
adoranda adorationediuinitati débita,' fed pio funt amore . 1
ampledenda 8chonorâilda, vtpotefândi Spiritus templa i Deo dc-
fâcrata.Sed&illudquodfubiungis: ^ betur.
Quiafiimago,quam adoras, Deus non efi, nequaqum vmt-
randa eft honore fan ftorum, -qui nequaquam diuinosfibi arrogant
honores.
Omnfnoapprobamus, congraum que fidei Catholic*
elle iudicamus.Item paulô poft:
Et ideo(mqmi)ftiendum fummopereeft,quia non folum qui vi-
fibilia figment a atque imagines çolïtfed etiam quamlibet ,fiue ccele-
ftemfiue ttrrtnam, fiuejpir it aient, fiut corpor earn creaturam vice
nominis Dei colit,&falutm anima fua qtiakDeo folo eft, ab illisfie-
rat,de illis eft,de quibus dicit Apoftolm : Et coluerunt, &feruierunt
creaturapottu$,quàm creatori. -,
His tuis verbis breuiter rtefpondemus, nos ftgmenta &
imagines non colimus.Imaginestamen & habemus, & ha-
bencibus non præiudicamus.Quifquis verb vifibilia figmé-
ta,atque imagines,& fiue coeleftem,fiue terrenam, fiue fpi-
ritalem,fîue corpoream creaturam pro Deo colit, creatur*
non creatori fèruire conuincitur. Salutcm fané animæ rio-
ftræ à folo De o dari fideliter credimus, fêd quia meritis no*
ftris præpedientibus earn ab eo nancifci no meremus, fifuf*
fragijs coeleftium, fiue fpiritualium creaturarumiilius nos
compotes fore vetaciter confidimus,nequaquam creatur*
(vtfcripfifti^fèd potius crcatoriicruirc comprobamur. At fi Suffragia
per fandorum fuffragia falus animarum non adquiritnr, vc cæleftiu«
quid eorum incerceffio in Miftarum celebrationibus & cæ- Sanftoru
teris hu m illimis fuppli ca ti onib us, apud diuinam m aie fta- ’atcrce^
tem flagitatur i Sains igituranimæ, feimus quia nonnifi à
Deo datur, fêd fideliter credimus, quod per eorum in ter-
uentum nobis immeritis ab eo largiacur, & pro eo quôd id
credimus & fperamus, non creatur*, fed creatori noftro
fêruimus. Itemaiss (
Quid te ad falfas imagines humilias & inclinas)Quid ante inep-
taftmulachra.&figmenta tenena,capùua,corpore incuraasiReffum
te Dette fecit,& i km cotera animaliaprona,&ad terra fitu vrgente,
deprejfafint, tibifiublimisftatus&adcalum , atque ad Dominum
fîopètitar
inMiffa.
A
'eyprian.
B
Ktbr.zj»
ÇitJfijd.
\ffal-49- \
Matth.y.
lut.*.
c
Sie fêlent
Hzretici.
D
Crucisi-
niago exS.
.P.traditio-
.ne.
üfi iultu Imggtoum, Ltb. / .
»Illt» reäus tß.lllucintacre,illtuiituliisttios ingi.mfufmw Dtum
quart: vtcurcre infer is peßit,td alta&caUfiMfiiJfcnfumpethu ,t~
nUt. ‘Quid tern Upfum mortis cum mftnfat, imagine,quam coin,
ftanisiQuiimrmnamdiaMiperipfs.&cumipfucudisifublsmusi.
tcmferu*,qua nattu esrperfmer, tulis,qualis d Deo fart us es.
H * c no tua Claudi.lcdbeatiCypriani funt martyris vet-
ba,c quibu.s quasdam iqbtraxifti,qu*dam immutafti,5t vt
tua propria pofuflli. Sctibit itaq; idem eximius Oociot ad
Demetrianum idololattiq cnitui deditum hate verba,ita in-
quiens:Qaid read falfosDeoshumiUas.&inclinaȊQuid
ante ineptafimulachta 8c figmenta certena captiuam corpus
incutuast Redlum tcfecit DcnS)8t cum caetera an ima-
üa prona & ad terram fitu vergente deprefli fint, tibi (irbli-
mia ftatus,6c ad ccelum atqiDedm tuü vultus credtus eft:itlacintuere,
i1lucocnlostuoscrige,mfupeinis Dcum qua>
re.vt carere inferis poffis. Ad alta & cmleftia fufpenfum pe-
ftus attolle.Quid re in lapfnm mbrtis cum ferpente (quam
colis) fternislQuidinruinam diaboliperipfum & cumipio
cadisiiublimirarem iei'ua <jua natus cr, pciicucia tails, qua-
lis ä D eo fadtuses: cum ftatu oris & corporis animum tuum
ftatueivc cognofcere Deum poffis.te ante cognofce. Mirari
nequeofatis,quod ram clanculoalterius verba furari v o k -
etis, Sc quod idem furtum alios latere pofleratus fis. N e -
fci£he quid Dominus de hirantibusverbafuaperProphe-
ram dicat; Credo etiam re legifle Cafliodorum. qui quale
officium fit compilarorura.inexplanationepleniIfime exequitur
Pfalmorum . Conftat igitur re in hoc &dlo,imperitä,
&reprehenfibilitcr egifie & idcirco nccefie eft, vc ingenue
ffitearis rein eodem feiäoerßlfle. Verum qmeunqueinaer-
rataconfileridctrectat, aliotutn piocuidubio 1: beta fronte,
nee reprehendere, nec corrigere valet, audiens a Domino;
S m e tu manat utßaiat mas.&affumit Tcflamattum meum ptr
ostuumi Tu vtn odiJHdifrtplinam.O' proiccißifermones meos re-
trorfttm. E t in Euangelio:'g»d ergo vidts ftßucam ist oculo fra-
-trtstui.nabemautetnquatßmdculotuotioHconßderas i dcreliqna.
Quiaergo cettnmeft, alterius verba,tua propria fe-
cifie violenter, qmeto ab rcjcurinlbcovbibeatur Cypria-
nus pofuic Q u id re ad falfos Dcos humilias & indinasiTu
falfas imagines feripferis ? Ille falfos Deos dixit, quiaveri
non funt: Imagines potto, fi imagines iunc aut hominum,
aut quatutnlibctaliarum return, quoinodo fidfijmfit, eas
imagines non eile,non fatis v ideo .Quod fi rciponderis eas
falfas eife idcirCo, quia nihil veritatis in le habent, quoniam
cum habeantfimifimdines huraanotum cotporum, non
tarnen verafiintcorpora, idcirco cas merito falias appellate*
Imagines tameninveritareeas’efie nullatenus negate
potetis. Quödcutnnonpöffis,iußareprchenfione fuper-
uacue falfas eas pofuifle denotatjs. Nam & in eo quod pau-
lopoftpofuilli: Q u id teanteinepta fimulachra& figmenta
tetrena captiua, corpore incuruasi vt qnid figmenta tetre-
na captiua duccre volueris, necefle eft vt exponas. Q u id fif
rrienta tertenafint,non ignoramus: captiuavero quomo-
o dici poffint, merito qu^ticur. Si capciiia funt, a quo in
huiufmodi capriuitatcm deucncrunt? Q u o d cum tua ex-
pofitione non egeat, quia ipfb diÄu abfurdum eft • conftat
te tam vefano furore correptu,vt prorfuS nefeias quid dicis*
Extant &alia q u * dc verbis ciufdem fandliflimi viri fintim
vfurpafti, & non eo ordlne verborum quo ab ipfo pofita,
v eleo fenfu quo d id a funt, fed ad peregrin urn quendaitt
intelleftum violenter pro libitu tuo retorfifti. Q u * fi, vt
d te immutata & pofita fu n t, leiftoris ptudentia difeuti
& examinari ccepennt, quant* abfurditatis, quantaevc re-
prehenfionis fine: & quam coade fluenta, q u * lympida
haufifti,pcde praüi intellcdus turbaueris, liquido patebit-
ltemais:
Seddicunt iftifalfareligmkatfcfuperftitioniscultorer.Nos ob
recordatmem Saluatorisnoftri crucfmpiädin atq\ in eius honorem
Q uos fùpramçmbra diaboli, h,os hiojnfà'ufto & impu-
denriorefàlfæte%onis atque fupcrftftionis cultores ap-
pellàs, caufamqueprotinus reddere vîftcri vis,cur falfæ re-
ligionis atque fùpérftitionis cultores appellantur, eo quod
fvilicet ob memoriam paflionis Chrifti crucem pi£tam atqj
in eius honorem imaginatam colant, venerçntur atque adorent.
Q u o ergo ob recordarioncm rederaprioni? lu * fanw
f c ÿiblieth.Vet'Fatr.Tom.y._ _ _ _ _ _ _ .
d a Ecclcliaex Sanélorum Patrum crauiuone crucemChii-
fti ven«etur,adoret, colatnon cultu & adoratione quæfo-
lius diuin ttatis eft, fêd eo potius* vnde fiitis abuhdeqi fupra
diélu m eft nemo nifi qui ab Ecclefiaftica tradinone diflen-
rit,ignorât. Vnde ob recordationem fâlutiferæ paflionis
Dominic*annuatim in fàndiflimo die Parafceues fecun-
dum rraditioneraEcclcfiafticam crucem Chrifti adorat, id
eft,fupplicando fàlutat,q; jæ etiam totum diffu fà per orbem
in Chrifti laudemproruxnpensgratulabanda can it : Cru-
ccm tuarnadoramusDomine, & fan&am refurredionem
tuamlaudamus, & glorificamus. Eciterum ; Ecce lignum
crucis,in quo fàlus mundi pependic,venite adoremùs.Er B.
Gregorius, de cuius didis nemo nifi immemorfalurisfuæ
ambigit, in libro fàcramcntorum ita meminit: Deus qui v-
nigehiri rai Domini noftri Iefù Çbnfti preciofo fanguine
humanum genus redimere dignacus es, concédé propitius,
vc qui ad adorandam viuificam crucem adueniunr,à pccca-
torum fuorum nexibus liberentur. Quæroabste, Ciau-
d i, fialiquaffdo hanc orationem Domino decancafti, cum
à ce ventum fuit adlocumadorandæcrucis,quid ibi dixeris:
fêd reor te imitatumludæos, quos Apoftolus flendo irimt-
coscrucis Chrifti dicit,adeo eiufdem ccucis inimicum fa âum,
v t vetbum adorandæ crucis aut penitus præterieris, aut cer-
tèimmutâdomxtafamiliariflîmum tibimodum aliud pro
alio dixeris, ficut in verbis beati Cypriani martyris conuin-
cetisfeciflè, quapropter ficut in euertendis imaginibus fan-
âiorum & ab Ecclefiis penitus pclletldis, B. 8c exceilen-
tiffimi Do âo ris Gregorij feribendis adSercnum Mali lien,
Epifcopum , fàluberrimis didis contumaciter contraifti;
ica nihilominus in abdicandis ab Ecclefia Chrifti cruci-
bus&defpedtui habendis , eiufdem Doâorisfaétfs &di-
d is irreuerenter imprudenterque comprobaris obuiaflê.
S a ib it i^que idem D o â o r a d Ianuatium Epifcopum-,
itainquiens: Iudæi , de ciuitate veftra hue venientes ,
quefti nobis fîmt, quod Synagogani eorum quæ Cavalis
ma eft , Petrus qui ex eorum fuperftitionè ad Chriftianæ
fidei cultum, Deo volente,petduduseft, adhlbius fîbiqui-
bufdamindifciplinatis fequenri die Baprifmatisfui,hoc
eft, * dominicaipfafeftiuirate Pàfchali, cum gtàui fcànda-
lo fine veftra occupaucrir volunratc, arqué imaginetn illic
yGenitricisDei, Dominique no^ ri, 8c venerandam cru-
; ccm, vel pyrrura albam qua deffonte fürgens indutûs fue-
ratadpofuiflcc. Etpaulo poft: Confiderantes ( inquit )
hacdereveftræ voluntatis irirentam ac magis iudicium ,
hishorcamur affatibus, vt fubîata éxinde, cum ea qua di-
gnumeft venerarione, imagine atque cru ce debeatis quod
violenterablatum eft,reformare. Icsmidém ad Rechate-
dum Regcm Wifîgothorum fcrilüt inter citera ita ; Cru-
cem quoq} latori præfentiumdedimus vobis oftêrendam,
in qua lignum dominie* crucis ineft, & càpilliB. Ioabnis
Bapriftæ,exqùafêmperfblatium noftri Saluatoris per in-
terceflîonem præcurforis Domini habearis. Sçribit etiam
Bedavenerabilis Presbyter ÿ modernique temporis huius Sf 0Tiajl
peritiflîmusac pr*clariffimus D o d o r in hiftoria Anglo-
rum, qualiter eodem B. Gregorio dirigente falubriterquc *
docente, AuguftinusEpifcopuscumfociis fuis, Britanni-
am venerit, Regemquc Anglo rum adierit,itadicens;Poft
dies ergo aliquot venic ad InfiilamRex , & refidcnsfub
dio ,iuffit Auguftinum cum fbciis ad fuum ibidem adueni-
r e colloquium. 'Caucrâîenim ne in aliqûatn dorrium ad
fèintroirentiVeterevfîis augurio, nefüperueritu fuo fi quid
maleficæartishabuiflênt,eum fupèraiido deciperent. A t
illinondæmoniaca, fêd diuina prædiri virtutc veniebant,
crucem provexilloferentesargcÂteam, 8c imaginem D o mini
Saluatoris in tabula depiéiam, liràniafque canentes,
pro fua, fimul&eorum,propter quos vénérant,fàlu ce sterna
Domino fiipplicabanti Ecpqftpauca: Fercur autem quia
appropinquantes ciuitati, more fiio cum cruce fà n â a ,& i-
maginemagni Regis Domini noftri Iefù Chrifti hanC lita-
niam confonavocemodularentur: Deprècamurre Domine
in omni mifêricordia tua, vt auferacurfuror tuus, 8c ira
tua à ciuitâte ifta, & de domofàrnfta tua, quoniam pecca-
uimus, alleluia. Attende, horror te Claudi patienter,
quantus qualifque D o d o r , 8c fiiperius crucem iuxta præ-
mifTum modum adorandam, 8c in feriptis crucem vene-
I z ranf
de quo.
Greg. inli. [
F
Philip.3.
Greg.ad
Serenum
Mafilicnsi
Epifcopum
ld i ad la- ,
n atrium
Efifcopum
It.j.iptftolay
tfominiainipla.
G
Idem lib.y.
Epiß.nC.
H