7 7 * Angelo mi Stromata
A 1 cos Elias ad torrentem Cifon ( qui interpretatur duritia
J eoram)&interfeciteosibi. Sicquoqueredemptornpfter I
aduenieme die iudicii,mittetangelos foos& cofligent otn*
w**-' nia fcandala de regno eius, &eosquioDerantur iniquita-
t *m,& mirtenteos in ftagnumigms&fulphuris, vbieftbe-
Jtpoea. 19. ftia & pfeudoprophet*,vbi & miflus eft diabolus qui fedu-
eebateos, & crueiabünturibi fecundum duritiam&im-
Roma- *r j pcenitens cor eorum, die ac noÄe in fecula feculorum.’
j [Poft hoc Eliot afeendit in verticem Carmelt,&proti“US in tenam
I pojuitfaciem inter genua fua, & dixit adpuerurn fuum: Ajpke &
afeende contra mare. Quiium aftendifet ait: Noneftquicquam.Et rurfumaitilluReu&er tceornefteepmtepmlavtiec tÄbus.
In jeptimaautem vice , ecce nubecula par ud quafi veftigim hominis
afiendebatdemart. Etreliqua.] Quid in hacre fignifka-
tur,nifiqiiod nalcenteChrifto Deiftliointer homines,#
teneritudinem carnis noftr* aedpiente, poftquam mortem
guftauit, & vi&or de mundo ad c*los afeendit, im-
brem grati* diuinxpcrfeptiformem Ipiritum de fupemis
ad terra* mifit.quinos kpeccato mundaret,&fpiritales fru-
dus gignerc facer ct.
a c a p . x i x .
T lmuitElias &[urgent abiitquocuttqueeum ferebatvoluntas’.
Venu que inBerfabeelud^&émtfit ibipuerumfuum,&per-
exit m defmum viam vmusdiei.Cuirfquc venijfet & federetfubrer
vnam iuniperurn,petiuitanimofiuvt mereretur, dy att.Sufficit
mi hi domine, tolle animant meant, nequeenimmelior [um quant
prealtirqes. ]m Seai.n Pdrio viienci qtquuieffueb, l&eu aobndteo rfmpiirniittuju,abd v mfubmram iuan irpaepriiu. En-t
tur , quamdiuinnacvitafunt, ne aliquaelationefoperbi-
ant,quibufdam tentationibus reprimuntur,vr nequaquam
tantum pröficere valeant, quantum volunt.Scd ne ex collant
ur fop erbia, etiam fitin eis ïpfarum quædam menfura
vittutum.Hinc eftn.quod Elias dum tot virtutibus in alta
profecilfec, quadam menfura fulpen fus eft, dum Ifezabel
poftmodum, quamuis reginam, urnen mulierculam fogit.
Perpendo quippe huncmir* virum virriitis ignem de c*lo
trahere ,&fccundo quinquagenarios virós, cum fois omnibus
pedtiorte fubiu concremare , verbocælosàpluufis
vfque ad montem Dei Horeb. Sic & nos dum inertias lorn-
numànobis excutimus, necelTeeftvtdiuino folatiocon-
fortati, greflum bonorum operum per omne ternpus vit*
przfentis fummoperecoi>tinuemus feftinemulque alcen-
dérein montem Dei, & in locum fandum eius /vtibi requiem
clauder e,ver-bo cçlos pluuiis aperire,fofcitamem mbrtdos,
ventura quacque pratuidentem, & ecce rurfos aninio oc-
currit, quopauore ante vnam mulierculam fogit. Confi-
rdeenrocc vaicrudmpe triem,doermépaenrcuumlfuolmie,r disem moarnteumDfeoi gmieonrtdeom y iptaertee.-
Quçrebatenim mortem dam fàÿtzct,âctm: Juftc'ttmihi9
toile animant meatn, nequeenim melwrfum quam patres mei,&
obdomiuitfub vmbra iuniperi. J Vndç ergo fiepotens, vttot
ilb< virtutes faciat?Vnde ft c infirmus, vf iu fcemuiam per-
timcfcatînifi quia difpenfationes foperninutus, menfura
occuldlibraminis appendunnjr, vt ipfi lan&i homines &
multum valeant perpotentiam Dei , &rurfom quadam
menforamodcrati lint per iufirmitatem foam. In m i virtu
tibus FrlHs quod dc Deo accepctat»in iftis infirmi tatibus,
quid de fe poterat,agnoicebar.niapotentia virtus fuit, ifta
jnfirmirat cuftos vututis. In illis virtutibus eftendebat
quod acceperat, in iftis infirmiratibus hoc quod accepcrar,
cuftodiebatJn miraculis monftrabaturElias,in infirmi ta ti-
bus CeiuabitatdJEteccc angelus ttfigiteum, & dixit iUuSurge,
comedt.Rcfpexit,& ecce ad caput juum fubcinericiuspants ,& vas
aqua. Come dit ergo & bibit, & rurfum óbdormiuit. Reuerfufquc
eft angelus domimßeiido,& tetigiteumydixitcfoilJiiSurgesomede.
Grandis enim tibi reftat via.Qut cufurrextjfet conudtt & btbit,&
ambulauit in fortit udine cibi Uhus quadraginta diebâi quadragin- J
ta noclibusyv/que ad montem Dei Horeb.Et reliqua. ] Quid ergo
hie Elias bis paftusab angelo exprimit, nih naturâr.mfirml-
tacemfQuibus nonfofficit fimplexpàftus.fed duplex, quarterns
ad fopernavaleamus afoendere. Sicut enim corpus ,
fine alimento corpotali fobfiftere nequit, ira nec anima
viuere poteft fine verbo Dei. Angelas enim qui Eliam pa-
uit, quem congruentius quam iplum fommi confilii angeium
lignificat, cuius ope um incörporali quam etiam in
(piritali natura fubfiftimus ? Ambulauit enim Elias poftquam
forrexeraf àlbmno>ôccomedit& bibit,m fortitudine,
cibi iilius quadraginta diebus Sc quadraginta nodibus 1
inueniamus sternam. [Cumque veniftet illuc, rhanfit in
ftcunca. It etc cfd mo dominiadeunt, dixit que Hit : Quidh/cagis
EliaiAt ille rejpondens ait : Ze o z.elatusfumpre domino Deoexer-
1 ituum,quiadereliquerunrpadunt tuum filitlfrael. Altartatua
deftruxerunt, & prophet as tuos occiderunt gladio;, &dere'illus
fumegofilus,&quaruntanimant meant vt auferant earn. Eta t
ei.Egredere,orfta in monte coram dontino.Eteccedominustranfiit,
a&njtpeidroitmusi gnruamn.dUiso &nif noJrptm isf tuubduoewrtiennuss m.Eotnptoefst,j p&ir titounmte rceonmsmpeottriaos.
EJonincommotiune dominus. Ei poft (omntotionein ignis. Nonin
ignedom.nus Et poft ignemjibilus aura tenuis. Quod.urn audijfet,
Elias operutr vulturn fuum pa'.lio, &e rejfus ftetit in ofttojpelun-
c£,&ecce vox adeum,d'tcen; : Quid hic agis Eâa ? Et ille nfponâit,
Zelo folatus[urn pro domino Deoexercituum, quia derelinque-
runtpaâum tuumfilH ifmL Altartatua deftruxerunt, & pro*
phetas tuos occideruntglaciio, & d, rel 'iclus fum egofolus, & qua-
runt animam meamvt auferant earn. Et ait dominus adeum:
Vade , & reuerterein viam tuant per defertum in Danrafcum.
Cumque perueneris illuc , vngesflaz.ael regemfuper Sjriaa,&
Iehufiltum Nantfi vnges regem[uper lfrael: Edifaum autemfilium
Saphatqui eft d( Ab. ImehudÈPngesprophetampro te.Et reliqua.]
Spirkus aucem domini montes euertit, & petras content,
quflbuor qui exaduentueiusimïit, & altirudinem cor-
disnoKideficit, & duritiam liquefacit. Sedfpiritucom-
motionis & ignis, non elTè dominus dicitur: elfeveroin
fibiloaur* tenuis non negatur , quianimirum cum mens
1 contemplationis fublimitare fulpemlitur , quicquid per-
: fe&e conlpicere præualct, Deus non eft. Cum yerb fubtilc
f aliquid conlpicit, hoc eft, quod de incomprehénlibili fùb-
i ftantia xrernitatis audit. Quafi enim fibilum tenuis aur*
! pcrccpimus, cam laporem ineircumlciipt* veriraciscqn-
I1 rteummp elfatt,iqounoed fdoebPiteao lcuobgtinliotfeor idmeugsu,fctuammù psl,e ntuennocs e arlgioq uyied-
, de illo cognolcere non nolle lèntimus. Vnde bene illic
j hibditat^Quodcuntaudjfet Elias, operuitvultum JùumpaUio,
■ & egrejfusftetit in oftioJpelunca, &ecce vox ad eum dicens. Quid
hic agis Eliaïôcc.'] Poft aur* tenuis fibiluttr Vultumfoum prophetapalho
opérait, quiainiplàfobtiliffima contehiplationeyeritatis,
quanta ignoranfia homo tegatur,agnolcit. V ultuinamque
palliumluperducere eft, ne altiora mens,qu*rereaudeat,
haneconuderationem propriæinfirmitatis velare, vtne-
quaquam intelligenti* ocul o s, vitra fe praecipitanterape-
riat led ad hoc quod apprehendere non valet, reuerenter
daudat. Qgi h*c agens, in Ipelunc* oftio ftetifle delcribi-
tur. Quid namque q>eluncanoftraeft, nifihæc corruptio-
nishabitatio, inquaadhucexvetuftate retinemur ? Sed
cum aliquid pertiperede cogitatione diuinitatis incipi-
mus,quafi iam in Ipelunc* noftr* oftioftamus.Quia enim
progredi pelfe&e non polfomus, ad cognitionemtamen
veritatis inhiantes, iam aliquid de libertatisaura captamus.
In ingrcllu ergo Ipelunc* ftare , eft repreflq noftr* cor-
ruptionis obftaculo, ad cognitionem veritatis incipere
exire. Vndc&nubeintabernaculodelcendente, Ilraelit*
è longinquo ccrnentcs, in papilionum foorum oftiis ftetift
femcmoratur, quia hiaduentpm diuinitatis vtcumq; con-
Ipiciunt, quafiiam ex habitaculo carnis procedunt. [Bf
eccevox ad Eltam, dicens. Quidhicagis Elia ? EtiUereJpondens
I ait. Zelo zjtlatusfum pro domino Deoexercituum , quiadereli-
querunt pattum tuum fiai lfrael. Altaria tuadeftruxerunt,
& prophet as tuos occiderunt gladio, &dercUlus fum egofolus,
& quarunt animam meam vt aisferant earn. Et ait ei. Efft-
dere, &fta in monte coram domino. Et ecce dominus tranfiit,
& jpiritus grandis & fortit fubuertens montes, & conterens
petras ante dominum. Non in Jpiritu dominus. Etpoftjptritum
commotio. Non in commotione dominus. Et poft commotic-
nemignif. Non inigne dominus. Et poft ignem fibulus auratenuis.
Quod cum audijfet, Elias operuit vultumfuum pallio&c.'] Centura
eft quod cordis foi oculum per elationis tenebras ex-
tinguit, quicumre&a agit, confidencemeliorummérita
In Lib. Bigum III. Cip. XX.
— At contra; magn* humilitatis radio femerip-
m I S -W S qdialiorumbonafubtilirer penlàt, quia
dum eaqu® ipfe feceritfada for is & abaliis videtac con-
f icitietim qui de fingularitate incus erumpere nititur fu-
^ctbix tumorem premic.Hinc eft quod voce DeiadEliam
folum fe æftimantem,dicitur. [Reliqui mihi feptemmillia vi-
rorum > quinoncuruaueruntgenua ante Baal frteutn non fi-
Æ 1 fe remanfifle cognokeret , elationis glorfarti <ju*
ei de fingularitate fuigebat,inclinaret. Prophetanempe e-
rat, & fiepe myfterialupeina cognouërat, quid ergo difficile
fuiragnofeerem hoc mundo fideliter Deo famulos
remanfillè 5 fed hinc folerrer intuendum eft, oculum cor-
diselatiQ quam nequiter ejaudat, quando quihumilis &
occulta Dei nouerat,elatus & aperça nefeiebat. I Et ait do-
minus ad Eliam : Vade &reueriere inviamtuam per defertum
Vamafci- Cumqut perueneris, vnges Haz.ael regem fuper Sf-
riam \ & Iehu filium. Nam ft vnges regem fuper lfrael: Eli*
ftum auum filtum Saphat, qui eft de Abelmehula vnges pro-
phetam pro ti. Et * it quicunque fugerit gladtum HazAel, oc-
cidet eum lebu. Et quicunque fugerit gUdiumlehu, interficiet
eum Elifaus. Et reliqua. ] Hoc non ita accipiendum eft,
quod propheta Dei Elifeus homicida foturüs fit & tyran-
nus , fedmagis Ipiritaliter intelligendum , quia iuftitia
diuina qu* fingulis reddit fecundum opera fua , punit
peccata hominum , aliquandomanifefta vltione,aliquan-
do qcculto iudicio. Vindifat per reges & duces, vindi-
cat’per prophetas & (acerdotes, cum alios nocentés focic
plcai mucrone , aliostranfuerberat gladjolingu*. Vnde
Dauid & Salomon, & c*teri reges poenâm *ris exige*
bant,cum eoé trucidari iubebant.Ec item alibi feriptum eft
de fuperborum & inobedientium poena : Dolaui eos ( in-
779 j
longefuperficiem térr* tranlcenderat maxime cum in mo* |
tis verticem (vt fcriptütaVefert ) foefit Vrbs eddçm pofità;
Ait ergarex foperbus obfelTam terrens ciuitatein , quod
tantam haberetfecuinexercitus multitudinetu , vt etiam
fiquilquemilnumeius , vnum fÿumrpodô.lapidemvel
celpitem ,vel ftipitem ad conftrucndum contra vrbem ag-
gerem apportaffet,agger èxurgeret qui fuperficiei ciuitatk
ipfius , quæerat inrtamuros , elîeviderèrur*qualis,iti
vt ex *quo piignantes contra ciuitatem télavel faces mitte-
re polïènt. Cuius temeritatem arroganti* , modefto fêr-
mone compelcens.rex Ifiael ait : ! Diciteei, Neglorieturac-
cinttus aque vt diftinttus.'] Aliud eft enim accinaus,aliud dif-
cindus^liud non accindus. Accindus nam quod eft qui
cingulo circundatus incedit.Dilcjndus, qui cingulum nu -
per depofuit. Verbi gratia balneum intraturqs, vel ledum afcenlurus.vel ad terrain forte tdnicamindutuvn?. Non accindus
quinuper tunicaindurus hecdum fe addita zon*
circumpofitione muniuit.Sic ergoin eXpeditionecallren-
fi,qui pofitus eft rede accind9 nominatur, ideftarmisin-
dutus.Qui pugna conkdavidor do;miim rediic, iure dif,
cindus vocatur.quianimirum depofitis armis qptat* pacis
otium gerit QuiveroneGdumpugnare,neq;feàdcertame
parare iam ccèperat,merico non accindus elle dicitur : Ait
ergo rex lfrael, regi Syri* glorianti,quafi iam cepiflet Sama-
riam,quam obfidere coeperat î Neg orietur accinâus, aquevt
difinftusï] Acfiapekedicat : Noli gloriari quafiiam vidor
bellici difcriminis,quiaihuc inacie pofitus^quem vidoria
lequaturignoras. Et verum profedo dicebac. Namraox
initocertamine,Benadab non vidis aduerlàriis triumphâs,
fed c*fo foo exercitu fugiens domum rcdiinMyftice autem
le lnuerborum ocinooeoicnciuiLi uucua ; i/wwwti K/i ^ »«? • Benada-b-h--o-f-t—is- lfrae. l, li0g n>if icat diab. ólum o«f• oniu„m ,b orn •b *■ mit ) 1 pnpfotis, & Midi m in vnbi, crû mil. [ trofeclm ram inimicum , H dmetfos cxcrt.ras mal.gnoram 1pmr
o inicElias,remit E’ifau.vfilium Saphat aranttm in dcu«omdt-- " ptiuiuemraasdpfruinbcuieprutemnldfuaemlvproapcutrltatrm,cDumei;pceotnbloranhoisra. uSdeitdo p eesr
UZ uZsmEU^aLSjK.npnerfitiErlpifaa:üiimiuïlniu^muSranph danta.]ra Ingtittmuri npLroo-- |1r eWmtroanmramr.Adnonaqourlu,msh qomfticsrinfdoagla,rmeavuedmmrmar>0&ma>nSi%!mrpulues-
P P ! cum redemptornofterdelcendensde exercitus kmilitibusChnft, promtfearat. Qm bcnc.du-
2 ‘Tuinoiudido acquifmitpopulum adhuctetrenis ; c e n o ttlU k & t^ d a p e ffe Jc u u tu r.q m h .^
operibusinhiantem.inquoEilutcmTecit.cumeum adfi- qucteftamentifcient.am,perEeas tenent , &trinitatisfide
demconuemt. Elias enim interpretatut (vt iamdiximus; I cum gemma chantateDeividchcet&proximiconferuant
l_ mo•mininuius uDemtts :. Soaappuhtaut.,, m«idtcudW.füi :^ & Eii&us Dei mei,faint.Um abpantitpuerr.ormFwniefmc»mw»pedBuim'»m«iil«m*«æ*r'tSim)™m init eCgijUisCcciurmecompro-
uirabilitcr fuperquem ptopheta pallium fuum mifit, cum
ilium dominus fide èatholica indult. Omnts(ait Apofto-
,us ) qui in Chrifto tapnzMi eftit chriftum indufta. [ At ille f t .
rim reiitis bebus, ptuurritpoft Eliam &MC- Oftulir ore te p*
bantur.[ Frçgif qvoque Benadab rex S) rid in eqito cum equiiibus.
Ntcnon egrefftnrex ftrucl pe> nfir equos& curt us drpercußit Sy-
rum plugs mugnu. [Quid eft quod Benadab tex Syriac ine-
quo ciim equitibus fugete defcribittit, nifi quod ptineeps mZ? rmeiamis& bobmusu, tcrumcu rmntJpaomjt dErlfttacmfe q&uaartft.e . ujc uQieuri aormo otex p av<t qo*um on m•i_u_m.S iVn.Miq1IuVIo erlia^mKndiiiiacb noi.lm.u...rs.i..iq.m.u ortrranmlfi ofnchdliimfuebshfomnetsfnu;nnrt
ledtorumchorusaudiuitloquentempeteuangeliumdo- Syrasn.intetpreratutrublimis,inequoliiærupetbiæconfi-
ninum : Qui non renuntiauerit omnibus qudpoftidtt, non poteft d e n e . c m n e q u m k & B ^ ^ o ^ b u .^ ^ ^ a tgfe tieuselfedifcipuius,{Utimccilàuitterrenislucrisinhiarè j iè- cftcaputlùpcromnesfiltosfupcb.æ, abcxetctuChnih,
Xlusdefideriisdefcrairt.Totumfe'contulit ad ferai- hoceft,humilibiisStDeumt.mentibusruperatus,tnfu|am
ium ChriftijHectamenaliisverbum vira: prxdicare défi- vettitur:Errexiiîraelpercutitequos&cuttus,qua e p
lit Hoc enim ofculati patrem & mattemeum quofcunque rege tegum fetiptum eftmuod cutiils Pharaonis & exera-
ïolfit!fiue deIudæis fmedegentibusvelleièrmone corri- tumeiuSïequum &alèeniqre eiusfubmerfitm rubrp
>ere T Tulitittque Büfiusporboum & m4llumtilllld,&mara- , dûneqmtiasfpmtalesçumveto lharaone,antlquo vM t-
S S g S I W m m &romederiint.] Cum po. I cet botte . aquisbapnfmans obtmt.humam geuer s de-
mlus Chfiftianus arnaliadefideriamaaabs ,'toram exer. lènimeccoBsÇAtcidensamempropbeu udregem lftriel, date
citumiuummopuseuangeIizandoconuertit.vndefuffici_ ; ei :vde & confondre , &fctto & ndeqmdfacm. Sequenti
-nKmbaftumauditoribusfuisprabcrepôilit.Ipièveroiè, ! enim omo rex S,ri. oftende, contra terserut vrr, n » syrU
-tuitut nofttum Eliam & miniftrat ei | quiveftigiaeius fe ., dixeruntei : pii montmmfunt Du eorum , uUo fupnauerun,
^uens,hoceft,mandatailbusfiûéfite^bietiMns^miniftelum
à maliri* fuæ intpntione nunquam celTare. Qui h-
cet à lànéHs viris fepiùs yincatur , tamen iteruminftau-
rat prælium contra illos. Et dum vno modo vincitur, alio
ns,nuccit,uw“Uiu«Hv—e v ^
n ei bonotum operum condigne eSthibcrc latagit.
CAP. XX.
D Orro Benadab rex Syria congregauit omnem exercitumfuum } ftatim vined^e conatur. Hinceft quodferuirc^sSyoaccü YZTnT&duoskrsfecLltquosdrcurrus&aftcndm Uenint ei : [ Di. monmmfuntdu eorqm , .
... . .•___ ____ . W t & l t U a nos. sei me'tuseft .yt pugnmuscontraeottn campcjtrs us,&
mffiabatcontra Samarium & obfidebateum , Etreliqua.]
3uod Benadab rex Syriæ obfidens & impugnare incipi-
sns Samariam , ait:[Hac/<iCM»rm>tódii , &hacaddantft
ruffeceritpuluisSamaria pupllis omnis populi qui fequitur me.]
Hune habetfenfum , Samaria neceflè eft', iuxtamorem
ciuitarum vt haberet tettaminteriusproptermuros.ipfis
pene mûris æqualem, ne videlicet eosfine fiiblidio tetra:
adiacentis eteaos , eteberinfiftente manu hoftili deiiee-
Jntocst. uSnte eimi .e 'ml u e.f.t .,..\.t.. .p.—ugnemuscontrae' o-tt n cam1 p' cop s■ us.d.
obtinebimm tos. ] Quiamaligni fernpet dolofe fentientes,
(i fpiritualibus vincuntur, in cotporallbusbellumpreparate
contendunt. Hoe quoque diabolus , hoc& totus
exercitus eius maxime latagunt, vtanimas hominum de
fuSetnis ad ima prxcipitent, quo facilius eos vmcetepoi-
faidnat.mSaivniddueirningteeroasn tc-aStlievfitdiae rdienfciidlleotasprero, ltpeerrrietnaateScco cnacdeufclaa