io i8 Lugdunenßs Ecck{i&
libertatem habere aut reciiperare potuit, nïfi per redem- i fidefhndati, ab errore hxretiço turi fimus : aut fi iftius
ptionem mortis & cruçisChrifti, ficut Apoftoius ait ad | verba aliam fenfum habent , oftendat ipfe qui Icri-
quofdam, qui fe aliter putabantpolieiuftificari, ergoCbri- pfiu
flus gratis mortuus efl, & hx c eft làpientia verbi | ih'qua j Quinto capitulo huiuimödi propofitiones po n it, per
euacuaturcrux Gh r ifti, vereenimfipoft illüd peecatum i prafti enttarn & pradeftindtionem Del neminem conipelli : pr<t-
veram libertatem homo habëre potuit , non indiguit re- frire ea etiam qua non effet faâUrus, pradeftinure tantum qua
demptione,non indiguit redemptote. Et fiiperfluus' eft effet fadurus , fie ut in prafrientia & pradeftinatione Deicau-
aduentus Chrifti , iuperflua eft mors Chrifti. Q uod i/àw non effepeccatïita necpcena eiHS, nec mortis. Deumftt-
autem dicit ifte peccantem hominem non amififle li- j ut neminem compeüat peccarè ,' ita nec beneviuere. Si qua
bertatemiedipiiùslibertatisvigorerh écpoteftatemynon I caufapracédflivoluntatemÿdeft i naturàm ad bonavel mal* co-
re&e dicit , quia nec reifte fentit : non enim bonum li- ‘ gitanda vel facienda,non effe naturani. Ex his quinque prober
tad sex parte renuif, & ex parte amifit : • fed ficut vigo- i pofitionibus, iam tres iùperius-prout potuimus iàtistra-
rem&po'teftâtem libertatis ? Ita ipiàm perdidit liberta- j iftatæfunt, &éX:luperfluorepetendx non fünt: id eft pritem
, vt iam ipfe ad verumborium , vndecediditliber
eflè non poflir. Remanfit autem liber ad malum : Quia
ficut libera voluntate deferuit bonum : Ita libera volün-
tateadhxfit malo. Habet itaque homo poft illam-dam-
nationem Uberum arbitrium quo propria voluntate in-
dinari poteft &inclinatur ad malum, habet liberum arbitrium
quo polfit afliirgece ad bonum : vt autem aflürgat
ad bonum non eft proprix virtutis, fed gratix Dei riiife-
rantis. Nam & qui grauiter argrotat, poteft did poflèreci-
peroianitateni : led vt recipiat faniratem habet neceflari-
üm mèdicamentum. Et qui mortüuseft, poteftdicipof-
ferdurgere,poflèviuere, nontamenfiiavirtuteyfedDei:
Ita & liber um arbitrium hominis femel laüciatum, lerne!
mortuum poteft länari non tarnen fua virtute, fed gratia
miferäntis Dei. Etideo redte ornnes admonentur, red
e omnibus verbum Dei" prxdfeatur quia habent polte
credere, habent poflèconuerti ad Deum , vtverboex-
rrinfecus admonente, & intus Deo fiifcitante qui au-
diuntreuiuifeant: vt rede de huiuimödi homineaieatur,
quia mortuus fuerat & reuixit : perierat & inuemirs eft.
De hacpoffibilitate humanx naturx, quae tamerir.ih
&fecunda&quarta.Réftantergoduæ, quas nüncpri-
mum pofiiit. In tértia kaque fie dicit : ficut in prafrientia
& pradefiinatione Deum caufam non effe peccati, ita nec pana
eius nec mortis, quibus verbis nOs telpolidemus^ Quia fi
prælcienna& prxdeftinatio Dei non eft alicui caulà pec-
càti,ficut omnino verum eft j Ergo eadem diuina- præici-
enrià& prxdeftinatio non eft iniufta , nec iri aliquo viru-
peranda : Qua quia impios irifiiaimpietareperfeüeran-
tés prxfciuit Sc prxdeftinauitæternis fupplicijs condem-
nàndos : Quia lira prælcienrià & prxdeftinarione omni-
potensDeusnon'eisexiftit caulà peccati, led iuftus vltor
peccati : Nfec.eos impellit ad peccandum ylcd iuftetra-
dit ad luendum lùpplicium > prxlcit ergoficüt vere &
verus Deus hominum futura peccata. Vnde & lcriptura
dicit : Deusaterne, qui oectdtorum es cognitor, qui nofti omnia
antequant fiant : non*vt ad peccandum lùà præfëienpa ali-
quem compellat led vt iplds peccantes lua æterna pro-
uidentiaiufte ordiiiet vel condemnet. Prxdicatione et-
iaré fiia, qua impios punire deeftuit , ficut iam didum
e ft, non vt èlîent impij-efFecit, fed vt in iplâ impietate
fiia perlèueràntes non elïènt impuniti , iufte cqnftituit.
let ablque diuinæ gratiæ largitate , ita beams A g u ft s -1 Quodvero ifte adiungit atqup d éfin it', quia ficut Deusfua
nus docet dicenspolie habere fidem ,''lîcutpolïè habere j prafrientia ér pradefiinatione non eft a'.icui caufit peccati. Ita
charitatem naturæ eft hominum : haberè âutem fidem,1 neccaufafitpcena & moriisqua peccato debetur : fideliter di-
ficut habere charitatem , gratia eft fidëlium. Sed cum Icernendum eft r Qüia videlicet homo peccandoiplè
voluntas credendi aliis præparatur , aliis non prxparamr i fibi extitit, & exiftit caulà poenæ fiiæ , & caulà mords
àÔomino , dilcernendum eft quid veniat de milericor- fiix. Et tarnen quia omnipotens Deùsiudexeft iuftus,li-
diaeius,quiddeiudicio. vniuerfaenimviaDominimifiricor- cet non fitin fius prælcientia & prxdeftinatione-, lèd
dia & veritas. lnueftig :biles autem/awt via ipfius. Inueftiga- | m hominÂm meritis caulà poenarum & mortis : tarnen
biles igitur fiint; Sc milèricordià quia gratis libérât' : & ; eft in eadem prxlcieniia & prxdeftiriatione xtetna iuveritas
quia iufte iudicat, ifte autem poftqüam inäüi-
ter & fällaciter d ixit, poft pcccatum homini libertatem
remanfifle,'fubiicit aliam conclufionem, & a i t : lemper
naturam inchoate polte , led perficere non nifi per gra-
tiam. Quod fi ita dicirquafi natura hominis per liberum
arbittiumjuum femper polfit bonmn inchoare led non
nifi. per gratiam De i perficere, vt inchoatio totius boni
lemper homini deputemr Deoautem tantummodo e-
ius perfedtio vr primam partem boni agendifibi ven-
dieet homo v lècündumDeus : talis lènlus ómnino Pela-
,giaöus'eft,& contrarius Euangelicx, & Apoftolicx veri-:
tari: Quia & iplè Dominus vt initium boni noftri oftendat
| non eflè ex nobis,lèd exillo ait: non vos me elegifiüfed ego ele-
givos:Et Apoftoius dicitfidelibus:^aM qui ceepit invobisopus
boaumtperficietvfquetn dient ChrifiilefuEt iterum,wtó dona-
tum .eft pro Cbrtfto » nonfolum vt tn eum credatis, verum etiam
r vtpro illopatiamini yE t beams Iol^nnes Apoftoius dicit:
N onquafi nosdilexerimusDeumfedmiontam ipfeprior dilexit'nos:
•Et mifiifilïum fuum propitiationem pro peccatis noftris. Et ite-.
rum.beams Paulus Apoftolusaiv.perpatiemiamcurramus ad
propofitum nobis certamep,ajpidentes in audorem & confttmma-
toremfidei noftra lefium. Si ergo vere Gäthblici d lè cujtimus,
totum fideliter diuinx gratix deputare debemus;& initium
videlicet bonioperis noftri & fine m. Quia ficut prxmilfis
Icripturx fandtx teftimonij s clan^me demonftratur,Do-
minus eligttlanótos lüo{s non illi eum. Dm in iuu fidelibus,
&incipit bonum & perficit: Ab iplo donatur fidelibus<qui pro
eo.patiuntur & initium fidei & finis martyrij. Iplèipri-
o r dilexit landos firos, v t& illi eum polïent diligere. Et
fides. noftra Dominum Iefiim habet äutftorem eäm in
nöbis inpboando^ Et ipfiim habet confummatorem
perficiendo. H x c ergo fideliter teneamus , v t in vera
ftitiä, qua in fiia impietate permanentibus &pmna infe^
ratur & mors. Et ideo tali argumentatione licut ifte vult
non deftruitür prxdeftinario Dei , qua impijs inrogat
xterna lupplicia. Quia li non eft in eiils prxdeftinatione
vlla taula pcienaram: Eft tarnen ibi iuftitia& indicium
iufte inferendarum peenarum. Quinta propoficio
talis eft. fiqua canfa pracedat voluntatem, id eft naturam ad
bonajvel mala cogitanda vel facienda non effe naturam : vbi
manifefte contra veritatemioquitur. $i enim nulla cau-
la prxcedit voluntatem hominis ad bona cogitanda vel
facienda ,-ynde eft in homine bona voluntas , id e ft, pia
affe&io vt polfit aliquid borii cogitate vel facere : Ne-
que enim a lemetipio habet homo voluntatem bonam,
de qua dicitur pax in terra hominibus bonx voluntatis,
neque a lemetipio nabet efficientiam boni opens, de
quadicitur : Gloria autem & honor & pax omni operantibo-
w«w:fed abillo 'h x c habet. De quo Apoftoius fidelibus
d ic it: Deus eft enim qui operatur in nobis & veile & perficere pro
bonavoluntate: iple prxucnit voluntatem hominismiferi-
cordialüä: licut.Plalmiftadicit: Deus meus mifrricordia eius
puueniet me \ ipfe infpirat homini gratiam cogitandi re-
cfte.fictfe Appftolus diciv.nönquod fufficientetfimus cog-tare
ali juid a,nobis qu/ifiex nobis fed fufficicnt 'ta noftra ex Deo efh
I Ipfe ergo nobis eft caula bonx voluntatis : Ipfe nobis
eft caula bene defiderandi & perficiendi : ipfe nobis
caula mifericordix 3c gratix : Qua non folum bene
veile ^ non folum bene agere& perficere , fed etiam be-
ne cogitate polfimus. Etnon folum in prxfenti h x c agit
in eleftis luis:fed etiam ante mundi conftitutionem prx-
dfftinauit illos gfatia fua y t client lan&i Sc imfliaculati
coram ipfo •: ficut Apoftoius teftatur dicens; ficut elegit
nos in ip frame mundi conftitutionem, vt effemrisfanäi &imm&
K^idnerfm lóannem Scottfm. IOtÿ
cuüitiin conjpettu eius in charitate. Gum ergo tanta & talis i eft aliud dicere, quam Deüm ndn efle Dëurti? quomö-
caufey quxteft vtique caula omnium bonorum , fiuein { db enim vere Deus e f t , qui nullam habet pr&fcierttiäni
condendis, fiue in muncrandis creaturis fiiis , fit nobis * fucurorum. Quod & nunc valide timendum & cauen-
optlma & xterna caula bonx voluntatis prxecdcns noö | dum eft: ne per hiiiufcemodi contentiones & cohcerta-
gratiafua,vtbene veile & bene agere polfimusrquomo-| tionesfdum in parte fufcipimus&in parte negämüsprx-
do ifte dicit, nullam cauläm prxcedcre bonam volunta- \ deftinarionem dilpofitionum Dei volentes homines
tem, & bona opera noftra ? Aut fi prxcedat hxc aliqua cau- j qualifacereliberps faciamus lacrilegos.
lä per quam fiant^, iplam caulam nonefle nätütam: Gum j Quia & hoc vtique ad fidem noftram pertinet, vtprxomnipoteus
Deusj qui bonx yoluntatis höbiseftcaula, deftinarionem Deiqux vtique iuftaeft, in vtramque par-
ipfe fit p r x omnibus lumma & optima natura. -Qui er- , tem plenam & perfedam eflè credamus. Q u od quia Congo
nön credit haue fiimmam & efficaalfimam caulam, tra fidem eft, linegetür vtique facrilegum eft. Quia ergo
eandemque fummam Sc optimam naturam prxeedere vo- vt diximus maxima huius intecio eft vel liberum arbitrium
luntatem noftramvtre&e veile & redeoperari polfimus; fecundum naturam defendere, vel prxdeftinationem iu-
manifefte reliftit veritati, & Pclagiani erroris eile conuin- ftitix Dei ex dimidia paree negare potuit & has tres argu-
citur. Si enim h x c felix caula non prxcederet hominum mentationes velut indefenfiouem liberi arbitrij p one re,
voluntates nulla eilet prxdeftinatio bonorum nulla re- Quodergoait, nullumpeccatum nullainquceius peenam
demptio miferorum, nullaremuneracio operum piorum. ahunde. nafci nifi propria ^ominis voluntate libero male
Ad mala autem cogitanda vel facienda, abfit vt h x c fium- vtencisarbitrio . verum eft quidem quia hominis pröpfid
ma'& optima caula voluntatem noltram prxcedat: ptxce- voluntatecommiflum eft peccarum &peccari merico cöll-
dit tarnen ea caufahon efficiens fed deheiens id eft firm- fecuta eft pcena peccati ideftmors,miferia& fupplicium.
miboni defectio & inferioris äppetitio , cum ab amore In hqc tarnenplurimum diftatinter peccatum & peenam
Dei anima d eficit, & ea qu x lunt inferius concupifcit. ' peccati: quod peccatum illud folus homo fecit: peccati
Ad ho c ergo delaplä liumanx naturx voluntas efficitur vero peenam Sc ipfe meruit , & Deus iufte iudicandö
mala, nullam aliam habens caufam quiamalafit, n ifi, v t inflixir.vEt ideo tali argumentatione nequaquam conclii-
diiäum eft fdefeitiim afiimmo bono. Talis namque de» dit vel öftendit ifte” quod vult; videlicet quafi nulla poena
fedus voluntatis & Angelos fecit malos deferentes Deum» peccati, nulla miferia, nullum fupplicium, quxpeccan-
8c hominem fimiliter malum inobedientem Deo. Talis nbus iqrogäntur, a Deo lim* Et ideo non potüifle ä DeO
autem defedus manifefte non eft aliqua natura: Eft tarnen prxdeftinari iniquorum xterna fiupplicia: qüia ab.iplb-,
ipfius vel humanx vel Angelicx naturx deferens creato- non funt, fiduc peccaturj , ita nec fiippHcitim ; Cum
rem, & defluens ad feipfum,»veletiam ad infimam crea- ficut iam fupra oftendimus, apertiflime-Contra hunc er-
turam. Et hxc eft origö totius m alx voluntatis, rotius pra- roiem fcriptura clamet: bona &mala, vita & mors .pauper-
ux cupidkatis& operis,fed qiiamuis non fit Deus caula tas&honeftasa Deofunt. Non vtique illa mala qu x homi-
malis voluntatibus nofteis, nec vlla natura fiubfiftens fed nes peccando & inique agendo com mittunt j quonira
crèaturx rationalis adfedus ab amore conditoris defi- omnino author Deus non eftj fed illa qux ptoprer pec-
ciens , non tamennon idcirco non eft i,udex.& vindex catahominibus iuftoDeiiudicio in roganturfficutifames
ipfarum cogitationum noftrarum, & iu ftx vind id x aciu- cxdes,hoftilitatcs, vaftationes, & c*cerx xramnx & d arf
icijfiu prxdeftinator xternus. Quod ifte tantis ambagi- des-: de quibus Sc Amos Propheta d ic it: Si erit mälum U
bus Sc argumentationibus euacuare contendit. Q oodve- ciuitatequod Dom inns non fecit. EtipfeDoriiinusper Elaiattt
to aflidueamat dicere iplam voluntatem efle naturani, iam Prophetamait: Ego D minus faciens päcem & creans malum.
Sc fiupra admonuimus quod, ex verbis S. Auguftini huius Vnde de talibus maiis quibuldam comminatur dicens:
erroris fumpferit occafionem: D«m quod ille tradat'de Et adducamfupereos mala annum vifitationiseorüm. Etirerum:
vohmtate mentis humanx qua diligit femetipfäm qux congregabo fuper eos mM: Etfagittas meas complebo in eis. Quat
femper vtique eft bona diligendo naturam iuam , nec omnia Deus creare dicitur non quafi aliquam naturam
aliud vel aliter efle poteft i ifte contentiöfe omnino transr condendo : fed ea iufto fuo iudiciö decernendoy infti-
fercad eam voluntatem de quaagitur Cum de libro tuendo & inferendo. Quomodö autem rede diftim-
arbitrio tradatur : Q u ia , ficut diximus , vna eadem- guere & intelligere debeamus fecundum hunc fenfiimj
que voluntas mentis alia eft , cum naturaliter diligit quod Deus mortem non fecit. Ettameh mors k Deo eft. Gla-
feipfum: Alia cum vel gratia adiura diligit Deum, velprb- riffime beams Auguftinus exponir &oftendit dicehs: lu-
priovirip. cormpta diligit mundum. Alia eft autem & alia ft urn Dei iudicium ed, vt precatofuo quifquepereat cum peccatum
noiinatui x fed affediopis diuerfitate: Et ideo poteft eflè i Deus non faciat idcat Sc mortem non feciti Ec tarnen quem
& bona & mala fecundum ea qux diligit vel bene vel morte dignumcenfetoccidit. Vndelegitur Deus mortem
non fecit. Et legitur: mors & vita a Deo eSl. Quae duo non
eflè inter fe contraria p rofedo videt quilquis ab operU
bus diuinis indicia diuina difeernit. Quia aliud eft creans
do noninftituillè mottalem,aliud iudicandö p ledere pec-
catorem quod autem lubiungit ifte Sc dicit ftultiifimiun
ellgdubitate humanam voluntatem eflè fecundum natii-
ram: verum eft quidem quod voluntas animx rationalis
fecundum naturam Sc in naturaeft eiufdem animx rationalis
: fed ficut fiepe iajn didum eft eadem iplanaturaliS
voluntas aliter in te llig en t eft cum fe vult & diligit, & ad
fie referturquam nemo duftitat femper naturaliter bonam
eflè ^aliter vero cum vel Dommum pie diligit, vel peruer-
fc mundum: & ad ea refertur qu x vel luper fe, vel infra fe
diIigit»Et ideo iam talis voluntas; non admentem fiiam cu
naturaliter ineft, fed ad aliud vel aliud} quod extra fubftan-
tiam eius eft relata poteft d ie & bona & mala non natura,
fed affedionc: vidclipet aut rede luperipradiligendÖ
quibus beatificatur : aut praue ap^erendo inferiora quibus
cojrumpitur. In qua re non lamfola eft natura : fed
auc virtus aut vitium naturx: fed virtus ex diuinx gratix
infufione : vitium ex proprix voluntatis depraüationé:
Et hoc eft liberum humanx mentis, arbitrium , icbm ad
illa vel illa appetenda affedus hominis inclinatür. Q u i
male'..
Sexto capitulo definit: NuUum peccatum nuüamque eins
peenam aliunde nafri, nifi propria hominis voluntate libero male
vtentis arbitrio; Eftftultißtmum effe, dubitare humanam voluntatem
eft fecundum naturam: Necdubitari poffe ipfam rationalem
fubftantiam effe. Has tres definitipnes quare polhe-*
r i t , & quid ex, cisefficere voluerit non latisapparetnili
forte quia prxeipua eius intentio eft in omnibns iftis argumentationibus
, vt vel liberum arbitrium fecundum
naturam defendat j quod eft vtique Pelagianum , auc
prxdeftinationem iufti iudicis Dei quantum in fe eftde-
ftruat quod eft Cjceronianum. Nam Cice ro , ficut beams
Auguftinus in libris de ciuitate Dei commemorat
Sc ex iphus Ciceronis verbis oftendit, in tantunf cona-
tus eft diuinx prouidentix dilpofitionem euacuare , vt
non iolum prxdeftinationem fed eciam prxfeientiam
Dei omnino, negaret hac quafi ratione volens defendere
liberum hotninis arbitrium, atque ita auditofes
fuos dum vultfacere liberos , fecit lacrilegos, qui itafe
exiftimarent abfolutos fiii arbitrij libertate vtin nullo effent
obnoxij diuinx dilpenlationis prouidentix: vel prx-
deftinarionem negantes Deo > quod f^rame ac propye
I Dei eft: ; id,eft prxfeientiam omuium futurorum , &
prxdeftinationem dilpofitionum fuarum. Quod quid laffe«ftus nec extra naturam eft: quia in Vtramque partent
, IpqntahéA
j .6\
G
iya-f.4j.7i
ler.c. 49.
w- ,
Dent. e.jx.
i j .