t A
I\lob 33.
B
C
Cant. I.
leant. 4.
Pfal. 103.
I 1
J D
Philip. 3.
Gal. j.
poffiimus, cum pius Dominus(noftris irricatus malis,iam
propter poenam peccati, & iniquiratum noftrarumvindi-
<5hm) iftaloGutus fit, qui fèmel loquitur(iiixta lob) & id-
ipfurn non repetit ? Veruntamcnnon adeo defperan-
4um, neque à colludatione célïàndum : quia no nifipar-
uuliàut imbccilles, certeaut négligentes iftatenus capi-
untur. Qua; nimirü captiüitàs valde horrenda, çum & tra-:
hens multis irreticus laqueis, ne ab his defledi aüt cellare
queas ante facie tribulantis,quæ malecoepffti. Vidésnam-
qü t qùo ducéiis in tefdum ôc feiitis, à quibus minàris, nee
tarnén reludari præuàles, necrefiftere, donee miièrant©
Deodifrumpancurvinculà, rurfus & fdluattir captiuitas
intèlligit profedoquæ dico, quicunqùe infirmatiis tali-,
busirretiturvinculis,cum volet fè hec valet expedirë, co-
traquémdcfieuitiam p oe n a peccati, & h o f t e s d e f i n s l o c u -
pletioresfàdi viribus,oppugnânt tantum in capitë, ycàli-
qùandoetiamiplàm bomincenribnem polluant; Deinde
tancoeamp l e n i u s pollident, quanto ôc per i n i t i u m dominantes
tenait ; ncc non §§longior vlùs. atq; earnis oble-
damëntafàspepræpedihht ôc î l l l c m n e a n n n a m i e n f t e n r ë ,
iuxta quod per Salorabnem in Prouerbijs dicitur : Qtàfcr*
mmfituni àpueritia nutrit tft delicijs > poftea fentiet eùm corail-
maçon. Carnem völens carnalesq; affedüsbftendere', à
qùibus vixautnunqliâ,nifi>gratiaDei liberamur. Et tantd
difficilius ae durius,.quan'co'& prauie menti quafi fuperio-
resih tacite förtioreiq;:dóminantur.
; '■ isoH v-'; I
: " Egrejfaeftdfilia Sion omnis decor eius. Faftifhntprincipes eius
veluturietesnonbabentespafcua. V b i Vau præpo nitur, quod
interpretatur; Et, vtl;t lehfiis,quod:jftafi!perius prantnf-
fa$8crea quænunc diCuntur, de reciprocatiöneveniüt vin-
didæ :idëöq; pér eam literam.quafub Vnacopulatiuacp-
irindibdè, du* iudifeioruin Dei anneduntur fèntentiâeï
veftimentorû gloria prauis adibus obfufcatur.Sic & anima
illcd a malis moribus, deçoiem fùu reliquit, quando per
incuriä cogitationum fuarùrn»virtutum perdidit ornamé-'
tu, ncc ei fubueniuwt principes lui,, rationales fcilicet ani-
mi fui motus, vel fàndarum feripturarum dodrinæ trada-
tus, in quibus refifterë debuit perfèquentibus feinimicis
ac minahtibüs : verüm magis defedo virtutum robore;
fuis aftrida deÜdorunl nexibùs, propellitur iri foueam »-
tëmæ cofufionis;
Z A 1 ii: '.
Et recordata eft lerufàlem dïerum affliclionis fu t , prauaricà&
tïonis: omnïu defiderabilium [nom ijuahabuerat à dieiusanttquii
cum caderet populus eius in manu boftili. Non ad confolationé,
îed ad dolorem magis & ludum recordatadicitiirlerüfà-
1 em, [cunicàderetpôpulus in manu jjofttliomnium defiderabilium
fitoriim quoehabuerat] quia Hoc eft perfeëta vltios non vt minus
doleas pro bonis quæ habueras ab lioftibus direptis,
qu^mqua;pfômaliS,quætoléras, ab eifiiem finèVllacq-
lolatione tibi illatis. Et hæc èft Zain.quæ in priiicipio ho-
tatuir, Zain etgo litera,hæc, fonare dicitur.vt fit titulùâdl-
ëfionis, quodiiæofic diuina peccatorum perfeëfaq; vlfid
longé à diiilh* lêgis latore Iudæis reprômilîa,cum caderet
in manibus hofiium,qüôd nüliüè futurus effet eisaiixilia-
toiVimo [Viderùni (inquit) eam hofieseius. & deriferunt fab-
batà em.^\ Q u od ôc noS vfq; hbdie facihiüs,viden tes otiofà
&fuperuacuafabbatàIùdæorü,deridemus:qüoniam euiii
in« quem rëquiefeere, vëfa rëquie,dfebiièrânt, pèrimentes
amifêrunt. Et hæc eft (vtdiximds jperfeëfadel.ëtoru cô-
pènfàtio; primuha inmanibus hoflium cadete'; dèirtde re-
cordäfi nö foium dièrum affliëtionis itigiter, fed & præua-
ricationis,necnonomnium defiderabilium bonoëum reru
mvfiis inhiare: vt de affliëUone'rioüus quQtidienafcatur
dblor, depræuàricatione veto rncerOr confufîonis, & d e
Obièfïàquippe Ierufalem,extefius ohanem decoreni pul- habitis bonisjièmpetinhôuetuf ardor irremediabilis côchritudinis
fuæ atque iutunditatis perdiderat, intrihkeus
rebus expoliatis, terriploque ac Sacerdbtio defttudko, ipi
fâqùe fame’ac pellilentia laborans,nullius ope fufténtaba-i
tiir,ex eo'qdod principes; eiiis & reôfores di.iïol-utis viri--
bus, VtMoyfèSexpræfagioin fuis maledi&is præmiferat;
paiiidocorde,nondëfèhfioriemciuium, fed fugam, non
habentes pàfcua Chrifb ance vltimain hanccapciuiraremî
quemperemeraritinerticorpore medirabantur. Myfticé
auretil egreditur omnis decor à noftra Sioii fcilicet Eçcle-
fia Chrilti, quæ vère nonmodofilia,imo ôc.fponfànuncu-
patiinDe qua fane inCanticis: Eccetupuicbraesdmicamea,
eue tu pulchra, oeuh tui columbaruim Et paulo póft : Iota
pùlcbra es arnica nied, & macula non eH in lei Egreditur au-
tem omnis decor ab ea^quando hæreticorpmorabie depra-.
uata,fides intüs corrumpitur. De qua reóte fide in Pfàl-
mó cUiiitür ; Confefsionem & decorèm mdùïfiïannclmlunime.
5 ed tune omnis egrelîus décor abea iiue.plangitur, quan-
do àriétès eiusi.paftores videlicet & rèclores non inuenié-
tes paféuavitæ in fàcris voluminibus : vàduntabfque for-
titudine cibi diuinij quocunq; eos error impulcric ante fa-
ciem fribulantisjvt qui minaregregem fibi commifum ante
fë ad pafcuafànëlæ Vitæ prætcrmirtunr, necipfi ea inue-
nienresminimiiameffeëli, digniimpeliuntiirad errores,
ÔC vadunt abfquerobore virtuc^n ante fâciem eorumea-
ptiiiati: quorum finis eft intérims, quia térrena fàpiunt.-
Omnis éhini décor eft in vrliuerfô ordinë Ecclefiaftico,
ftiaxirhe tamé in Saccrdotibus Chrifti, & miniftriâ fàcri al-
nuis,nec non & id virginibus,quæ füpfa iam fqüalidæ îlie-
moïahcür^ A qdibus tùm omnis egreflà pùlchticudo vel
decor m re plangitur, quandónön minus restores öaium,
6 îniniftn earum,quamdc virginit.is fide », quæ per dile-
ófciónem operatur,intus fonfve expolianiiu, nullam gefé-
tesciïramproçultupiecaiis/riullamq; fblicitudiném fàn-
(ftarum virtùtUm ex meditarione ditiinæ lëgis,fèd luxü vô-
lupraçum fuarü,per varia feelerum fuorurîi défideria,itixca
fuggeflionemcogentis hoftis^abducuntur. Cüiuspëticu-
li malum eos maxiiiié refpicit, qui in locoregiminis con-
ftituti,p6tius feonlanddefideria,quani màndàtomm v é-
ftigia fèâantes,non folum fc quam 6c alios fiiis exemplis ôc
negligtenriaperernerunE.A quibus rationeiudicij dépérir,
cupifcenriarü. .Porro & de officio fuae rèligionis oppro;
briüm ac derifib inter affligentes fè,vt infertiir dir% critdé-
litacis- Quid pütas inter tótanguftias; qiiid rècorda ri po-
terat gens illa,dieru,quando egrefla e ft d e iÉgyp cö ëuiii fi-
gnis&mirabilibus: QuandoélsEfëusduxera[,& cömës
iiirieris: Quando columna ignispra£cedebatihnó6le,&
columna nubis d ie ; Quando fluebat eis manna de ccelö:
Et caftia eis exercitus^rat A ngelorü: vel mulca täliä & hü-
iufimodi faóta huic populo q leguntur ? Quid pütas omniü
repü defiderabilium cüm recordarentuij^uäntis poterant
dolöriB. puegrauari? luXtafpiritiialem v eiö inteliigefitia,
Ieruialem noftra cum fqpe intüeatur,q, cadät popiilus eius
inmanu höftiüm inimicóru, &recordatur dierum pr*ua-
ricatiöhis noftneatq; affliëtionum, quibus impugnamur
ab hoftibus,quid videturc]uantusimmineat luólus ac ge-
rftitus? Cum ergo alius perfuperb'iam,alius perauaritiam,
aliujsveroper Juxuriamcorruitin flagitia, necnoh & per
mundi obleëfamenta carnisq; defideiia. Cum mültos cä-
dere qüotidie cónfpiciatin manu hofliüm ïnirriicorum,
qüidsftimas fpohfa Chrifli inter tot mifèriarumi hoftra-
ruihfcëlera& damna, quanta in luis eleëtis pro nobis ad-
hibëat laménta3ijuantusq;lachrymas 2 Deinde cum re-
cördatur, charitate perfufa, omnium defiderabilium qua*
nöbis in ccelt ftibüs fimc data omnium fanéförum conlor-
tiaj vnde & nos prolabimiir, & ipfa përegrinatur. Q u x fö
quanto mceróre afficitur, cögitarë non pigeat, pr*fëitint
cüm & föfènhitatis hó ftri atq; fabbätä fèftiüitatiim nori
minüs viblantür a nöbis, quam & ab hoftibils dëridentur,'
necnoii vbi vel quis fit Deus noftër, frequenter quäiritufj
Vhde vnüs fahófcorüm; Fuerunt (ihqiiit) mihi lachryma idea
pqbes die ac dofte, dum dicitur mihi quöftdie, vbi til Deiis iüiis ?
Sécündum moralèm vërointelligeiitiam,animatüric licëc
fèro recordatur pmnium dëfiderabilium fuoruiri, cüm có-
fpicic ie vndique ab immündis fpiritibus artati, 6c iri manu
hoftili ófnnes ^ffëéfcüs fiii cordis corruërèivel quiequid
iii éaftarêfetürius videbatuij omniä fibi pro vaftitäte d x-
monüm iri ruina veftife vltioriis diuinae.Türie qüippe pr?-
uaricatiönisomni4faóta occühuntj tune affliftionis pcC-
fimaé*qüapëjtmulta oberrauerat facinora,& rccordatio:
noni ad fuffragiü confblationis, led ad aügmeh tü pan*' öc-
Exod. 14;
G
Èxod. 16:
Pfialrn. 41 •
A
Sap. J»
B
pfalm.)}.
iMttn.Jf.
c
laann.if.
Lut. 15.
.
Î Efait j .
lExod. i j .
t Deut. 16. ! D Efaia z8.
Q ü os <l l,l glorificabât plebeio affeëtu, cuin viderint igno-
miniafn eorum deteëtam, ôc conculcatam ab orthodoxis
verisq; Catholicis, fpernunt & deteftantur e o s , cum ab-
horruerint quodeonuerfî fûntretrorfum. Sed quia Heth
huic fàpphico præponitur,quod vita interpretatur. Quæ-
rendum,quomodore6te in principio vira prçtitularur, vbi
non aliud nifi extium ôc poena peccati denunciatur, nifi
quod finis huiuslameriti quid innuecit, defignar: cum d
principio huius dperis non alius,quam Propheta gémit ÔC
loquitur 2 Nuncautem quantum ad trOpologiam attinet,
animævitaeftpoftlapfumcrimiriis,poftvincUlâ, poft ca-
ptiuitatçm, non femper in Babylonem,id eft,in confufîo-
nem vitiorum intendcre,& in exteras tenebras ire,imo te*
trorfùm ad lucem refpicere, ad pàtria, de qua longe capti-
ua ducitur,gemeris iugiter fiifpirare. Nam depeccatoper-
fidiæ côtingit, quod infelix fit vel inftabilis,& per diuerfà
rapiatur. Alioquin fi femper fùperpetram virtutum fixos
haberetgrefrtis,nequaquâ,vis ventorum vel tempeftatum
flumina,de ftatione fidei fuæ depellerent. Sed nonnunqua
euenit, vt anima plena fbrdibusatq; defpedapro fùæ cofufionis
ignominia, refpiciens retrorfùm ad ea quæamifë-
rat.velfèro ingemifcat.Et hæc eft vita de tenebris ad lucent
refpicere,de confufione peccatorum, id eft, de Babylone,
ad illam coeleftem lerufàlem,licet retrorfùm ingemifeere,
ôc de vitijs ad virtutes greffiim dcfledere.Non enim femper
malum eft retro redire,rocemq; jîfoft tergum monen-
tis audire,iuxta quod Ifâias faterur,dicens:£f«'««r(inquit/)
oculi tui vident espracept or em tuum, &aurestuaaudientesver-
bum poil tergum monentis.1 Quia pro fe âo nos ei tergum de-
dimus, piüs ad clemensDominùs non dedignatur reuo-
carenosde poft tergum noftris exafperatus malis, Vt ad
eum quafi retrorfùm faciem conuettamùs,& vnde decidi-
mus,redeamus.Hinc fànè Angelüs in Apocalypfiloannis:
Memento vnde cecïderis, & age poenitentiam,prior0% tua ( in-
quitj opera fac. E t hoc eft retrorfùm animas iügemifcere,
ad eum per quotidiana lamenta redire, plcnaque charita-
tis opéra adimplere. N a ra^ Maria cum de Domini du-
bitaret refùrrediônis regteflù, profpiciens in monumen-
tum, licet ad Angelos in albis fêdentes intenderet, donee
retrorfùm réfpiceret, Iefùm quem quærebat, minime in-
uenir. Hincq; Euangelifta, Conuerfa efi ('inquit) retror/um»
& vidit lefumftantem. Retro ergo fbbat,fàltem eam v t poft
tergummoneret, qui cum illaauerfaerat. Conuerfà vero
retrorfùm gemens,moX vidit,quem quærebat,quem cum
Iudæis prius mortuum credebat. Sic quippe lerufàlem ilia,
quæ peccatum peccafiè impiecatis plangitur: quid multi
ex ea Chriftum recognofcentes & credentes,retrorfùm ad
eum ingemifeens, mox eum, in lege quem mortuum æfti-
mabat,inueni r. Q u i Verô ad dexteras ire vlcronei decreue-
runt vfq; hodie illuc,huc,illucq; inftabiles,acfic cum Cain
portantignominiæfùæ fign um,& femper capriox ad Ba-
bylonemfcilicet in confulïonem trahuntur. Vndevelim
agas anima tandem expérgifeere. N o li quæfb, licet in pro-
fùndo malorü demerfà,contemncre, retrorfùm ad eaquæ
omi feras virtutum opera fùfpirans memento vnde cecide-
ras. Q u od fi quæris, Vnde? fane de coelo,vbi noftra côuer-
fàtio eflë legftur. Vnde Paulus: Noflra ('inquiQ conuerfktio
in cçelis eft. Memento quo nomen mum, quando ad bapd-
fmi gradani intrafti,dcderaP,& in libro vitæ diligenrius cô*
feribendü tranfmiferas. Q u od fi cecidiflc te rccognofcis,
nomenq;delemm, tuis ingruendbus malis, exiftimas,fi
nihil aliud quam tenebras ,mortemq; haëtenos inrendis» I
retrorfùm refpice conuerfùs, Ôc audi vocem te poft tergu
monends gemens : fateor,quod mox vitam tibilefùm fcilicet
aftantem,inuenies. Quemfi fequi non defierisfide
afeendentem ad patrem,eandem vkam iliuc, vnde corrue-
ras, repoli tam inuenias.
T e t h .
Efait jo.
Apoi. 1.
Gen, 4*
phiiip^i,
H
Efait 30.
curritjfuxta illudquod ( feriptura tefte) hnpij funt in in-
fernoditauri : Errauimusergokvia veritatis, &iufiitunobis
lumen non luxit.fol not,} eft ortus nobis : lajfati fumus in yia iniqui-
tatis &per,ditionts : vias ambulant mus difficiles, viam Domini ig-
norauimUs. Quid nobis profuitfuperbia, aut quiddiuitiaru opu-
lentia contulit nobis A Tranfierunt omnia ilia tanqua vmbra mortis,
in mdlignitate noftra cotifitmpti fumus. N e c dubium quin
deridentipfi magni fpiritus otium, quodnegligétes inuti-
liter ducunt, per præfentis viræ fpatia. Idcirco lequicur :
[ Viderunt hoftes & deriferunt Sabbata ««x.]Hoftes enim Sab-
Data vidétes anima*, tunc irrïdét,cum maligni fpiritus,'ipfa
yacationis noftræotiaadcogitationes illicitas penrahunt.
Quid valde monachis præcauendum eft,velhis qui fèculi
^âibus vaeare videntur, ne fprtëvanis occupentur ftudiis,
& eorum Sabbata non folumab incerno reprobencur iu*
dice.vcrfi derideanturabhoftibus : nam vnaquæq;anima
quæ remora ab extends aëlidnibus feruirë Deô creditur,
eo magis corum tyrannidi illieita cogitando famùlatùr.
Qu od fi de vanis cogitadonib. noftra Sabbata deridentiir,
perrimefeendum valde quid de his agendum, qu ifub ipfo
vitasfpario.etiàm varia flagiciacommimint. Vnde fi vaiare
volumusjfolt Deo vacemus iuxta illud; Vacate& videtequantum
[tauis eft Domtnus,beatus vir qui[perat in eo.
H e t h .
%
Peccatupeccduit lerufàlem, propterea inftabilisfalla eft. Omîtes
qui glorificabant eam, jpreuerunt illam. Caufam vindi&æ
in principio expreffit huius fèntendæ, quia ob magnicudi-
nem feelerum lerufàlem illa,quæin fèruicutégenuit filios
tranfihigrationis, promeruit excidium. Sed quærendum,
q> peccatum peccauerit tanï nefàndu, v t pro omnibus hoc
vnum reputetur ei ad damnadonis cumulmp ? Hinc puto
quod & Dominus inEuangeliode Iudæis : Si non venijfem \
(in qait)&locutusfuiJfem eis,peccatum non haberent. Quid eft
quod dicit, peccatum non haberent ?^Nunquid fine pec-
cato crantante, quam Chriftus ad eosvenilfet? Quisho c
vel ftuldfiimus dixeritf Sed eft magnum quoddam peccatum,
quod peecauit krufalem, & quod quia Chriftus ve-
nit & locutus eft eis,Iud*i habuerunt, & n ô de dmnipec-
catodidfi accipiedum. Eftauteta aliquodpeccatum quo
tenentur omnia peccata, quod fi vnufquisq; nonhabeac,
dimittuntur ei cuntfta peccata. Hoc eft plane peccatum
incrrtlulicatis, quo gens ilia femper fuitdetenta,idolaco-
lendo: quia in Chriftum credere noluerunt,qui propterea
venir,vt crederetur in eum. Quid fàne peccatum,fi non ve-
.nlfletjnon ytjq; haberent. Aduentus quippe eius,quantu
credendbus fàlutaris, tantum non çredentibus,exitiabilis
fa<5tus eft. Vnde Dominus videns ciuitatem illam, fleuit
fuper earn : Quia f i cognouijfes(_ in q u it)& tu , vtfubaudiatur
flores. Deinde caufam fui fletus denunciat: Nonrelmquent
in te lapidemfuper lapidem. eo quod non cognoueris t cm pus vifita-
tionis tua. Q u od quia non cognouitleBufàlem, & femper
idololatra exn terat &incredula,dcircb inftabilis fadaeft,
& non eft in ealapis fùper lapidem derelidus, f <jr omnes
qui glorificabant eam, jpreuerunt eam : quia viderunt ignomi-
niam eius : ] iuxta illud Ifàiæ: Popule meus, qui te beatifteant»
ipfite decipiunt, & viam grejfuum difttpant fiue conturbant.
Volens Seri bas & Phatifæos oftendere,quos idem Propheta
exàdores appcllarat, non magiftros: necnon & lu -
pra illulores,qui proptermuneraquæexcæcanteriamlà-
pientes : non jplum peccatores in populo non corripiebat
verum prodiüitijs atq; fiiis commodis, magnis efferebant
lau dibus. E t hinc e côtrado, plebs delinquens beatos vo-
cabateos, & columnas domus Dei, & cetera quæ fblcnt
adulatores proferre. [Ipfa gemens ér conuerfà eft retrorfium.']
Formam exprimiteorum qui'eaptiuantur, quod
dum eunt an te faciem fu bfequctis, frequenter retro refpi-
ciunt dolentes ad folüm patriæ,dülciora ea quæ retro fiint,
cogitantes acgemenfes lufpirant.
A Cæterum iuxta anagpgen, quoriës noftra lerufàlem aik
qua depfauatur hærefi in fiiis membris, quia peecauit peccatum.
inftabilis peruagatur, & nulla foliditate fidei vbi
vel vbi figitur, eo quod quia videbatur fundata fuper fbli-
ditatempetræ, quæ Chriftus eft, in co noluitpermanere.
Sardes eius in pedibus eius, nec recordata eft finis/w.Repofita*
eftvehemenrer.nohabcns confolatorem. Coepmmferuat
ludum, quod inftabilis f td a eft Ierufalem nimis, & ideo
more femper vianfium fordes fc plorat habere in pedibus:
-non q> ad liccram folummodo eam lugeac tantus %ophc