titio congrua. At vbi ait, ad teenim coriuerfio eius, non
fiibaudiaturerit, fedfit.præcipientis videlicet, non prædi-
ccntis modo. T une enim domin.ibiturquifque pèccato,
fi id fibi non defèndendo prepofueiit, fed poenitendo iub-
iecerit.
Deco quodferiptum eft'. Cognouit Cain vxorem fuam, & peperit
ei Enoeb,ex cuius nomine nunciipauit emit at an , quant
adificauerat, & hoc qualter comentat, vttres homines,
qui tunc tantum erant, ciuita- v
tern adificarent.
C A P . IX .
C Eqditur : Cognouit Cain vxorem fiiam, qua: concepit
^ 8c peperit Enoch, & ædificauir c iv ii r a tem v o c a u it
nomé eius Enocha, ex nomine filij lui Enoch. Vnde qua^
ri poteft,dum non plureseo tempore quam viri quatuor,
veipotius très poftea, quia fratrem fratet occidit, fiiiflè
viderentut in terja : quompdo Cairi folus ciuitatem sedi-
ficaflè dicitur. Séd quos hoc riiouet, parum confiderant,
non omnes homines,qui tunc eflepotueruntlcriptorem
facræ huius hiftoriaeneceife habùiftè nominare,lèd eos fob
s , qups opens iufeepti ratio poftulabar : illos videlicet,
per quos ad N oë, ac deinde ad Abraham, genealogia te-
xendoperduceretur. Nec enim confcquenseft,vtiftum
primum filium gemlillecredaturCain, qilia di&um eft,
cognouit vxorem fuam, qudfitunc primitus ei commifi.
cuiller. Nam de ipfixAdam hoc di&um eft,non lolum
quando coii£eptds eft Cain primogenitus : verum etiam
•poftetius ; Cognouit, inquit,Adam Euam vxorem luam,
quae concepit & peperit filium, & nominaufl eumSeth.
V nde intelligwur.ita folere ifeam feripturam loqui, quaip-
uis non lemper. PQtuiteniin fieri, vt licet alios haberet films,
hunc tamen propter aliquam caufam, plus cæteris
diler.ent.Non enim ludas primogenitus Iacob, ex quo lu-
dæa dida,& ludæi funt nuncupati. Ergo ft Cain primogenitus
Enoch, no ideo putandus eft cofeftim filionato ex
eius nomine ciuitati nomèn dedilïè : quia nec conftitui
tunc ab vno porerat. Aliud enim ciuitas non eft, quam
hominum mulritudo ,focietafque. Sedcum illiushomi-
nis tanra cre/ceret numerofitate fàmiÜa,rr quâtitaçem po-
puliiamhaberet, tunepotuit fieri, vt & ciuitas condere- |
tur.&ex nomine primogeniti nuncuparetur. Ergo fi attendit
tunc temporis tamlongæuos fijiflè homines,vt qui
minime vixërant feptingentos quinqnagintavixifle repe-
rianturannos: nec eos folummodo habuiflè filios, quos
fihiptura commémorât,cum Iubditur,gcriiiit filios & fi-
lias : vnde eis foecundiffimamprolem fuifte datur intelligr.
Ex quo coni jci poteft, quod fi à nepote Abraham,Iacob
videlicet tanra muftitudo hominum mulriplicari p o -
tüitinÆgypto intraannos trecentos , v t lexcenta mi.
lia fuiflèm , quando alcenderunt ex Æ'gyptp, quid mi-
rum homines multam potuiflè condere familiam, per lpa-
cium nongentorum annoium aut eo amplius J oui ciuita-
tes ædificarent plurimas ? Sed hanc ciuitatem Cain propter
terrenamciuitatem cqmemoratam fiiifle,cre'dibile
eft, qua: ab iplo conftimtionis conditore imtium fumpfit.
Hinc iam ciuitates duæexortaelunt, impiorum fcilicetat-
queiuftonim. Iuftorum quidem fundamentuhi pérégrinations
fufeepitin Abel,aÆeindein S e th,& inpofte-
ritateeius: aefic laborando peregrinatur vfq; ad prælèns
tempus. Ergo in prioribus leCuhs, quamuisvfque ad le-
ptimam progeniem in filijsSeih multiplidter foecundare-
turciuitasDei:tameninpaucissdificataeft ad compara-
tiohem iniquorum, quoadufque Dominus Chriftus,Dei-
que filius Deus ante lècula, homo in noftto tempore ex
vtero virginis 'Maria: làcratiffimæ procederet": qui verus
Deus,verulqtie homo, ex duab uslubftantijs & vnaperfo-
na, nouum lumen mundorelplenduit: ac dein ceps per v-
niuerfum orbem,in membris eius hæc ciuitas fan&a fee-
cundius ædificatur, & ad ciues fuos angelos lcilicet Dei
quotidie colligitur: quorum prasfidijs in hac peregrina-
tipne iugiter liifFragatur. In Cain vèro atq; eius cogna-'
tione latiffimermpiorum ciuitas fabricata eft. Refert quidem
deeoilleantiquitatùmler ip to r Io s e p h v s -, quod
poftquam fignutn acceperat, vt non interficéretut h qfin
bufeunque inueniretur beftijs, led fine formidine per om-
nemterram figno ei impofitoquo noms fieret, vagus &
profiigusabicet,ab ea deiedtus regione,in qua fratrem oc-
ciderat,& in qua cum patre habitauerat, multa peragrans
terram cum lira vxore, tandem deueiflt in locum,qui Nai-
da nuncupatur, ibiq; moratus eft, in quo ei etiam filij na-
ti flint. A t veto poenam illam non habuit pro emendation
ne, led ad incremenrum & ad libidinem flio potius nutri-
uit in corpore,licet cum iniuria lecum commmorantium
hanc haberet, augens domum' multitudine peenniarum,
exrapinis&violentia congeftarum,ad luxuriam quoque
& latrociniafuos inuitans fàmiliares, quorum do&or in
leeleftisftudijserat. Et fimplicitatem quidem cum qua
priiis viuebant homines, ad inuentionem menlurarum
& ponderum permntauit,integramqi earum vitam exea-
rum return ignorantia ad calliditatçm, corraptionemque
perduxit.’lerminosterr* primus pofuit, ciuitatesqjcon-
ftituit,murisq; muftiuit,illicq; flioscocgit conueniredo-
mefticos. Hanc vero ciuitatem ab Enoch leniore filio loo
Enocham appellauit,vtprædiximus.
Quod aliterfentjant Philofipbi Gracorum & Lqtbwum depr hm
feculo, quam Hebràorüm.
C A P . X.
T Gituf Philolbphi Græcorum atq; Lawnorana,longe alî- 1 ter lènlèrunt de primo lèculo, quam Idfephus référât,
qui aureaprima nuncupant lècula, Ôc tunc homines folo
vacaflèotio,& his tantummodo frugibus fiiifle contentes,
quas terra Iponte potulerajt, & fimpîici aqua eos elle
potatos, nec vllius carnis efum aràgiire,autümant. Secundum
quorum opinionem quidam ex noftris fuiim, ita
compofîiit carmen, quod huicnoftro opufculoinJerercli-
buit:
Felix mnnum prior atas, • *
Contenta fidelibus aruif
Nec merti perdita luxu :
F act h qua fera folel/at
leiunia foluere glande.
Non Baechica ni un era notant,
Liquido confundere nielle,
Nec lucida vellera Serum
Fjrto mifeereveneno.
Somnos dabatherba falubrer,
Totum quoque lubricus annus,
Vmbras alttfsimapinus.
Nondum maris alta ftcabant,
Nec mercibus vndique lettis,
Noua litter a viderqt hojpes.
Tuncxlafsica ficua tacebant,
Odifs nequefufiu acerbic,
Cruor horrïdatinxerat arua.
Qutdenim furor hofticmvIU
1 Vellet prior arma mouere,
Cumvulnera fàua vidèrent,
- Necpramta Jknguinisvlla ?
- Vtinam modo noftra redirent
In mores tempora prifeos.
Sed fauter ignibus Æthna
Feruens amor ardet habendi.
Beu primus quit fuit ille, \
Auri quipondéra tefti,
Gemmas latere volent es,
Freciofa pericula fodit ?
S a l v s t i v 'S enim collaudans breuiter antiquiora
tempora,air: Quando vita hominum fine cupidirateage-
batur, & lua cui q; iatisplacebant. Poftea vero, inquic,quâ
in Afia. Ç yrus, in Gracia Lacedæmonij & Athenienlès
coeperevrbes atq; naripnesfiibigere, libidinem dominan-
di caulàm belli habuere : maximam gloriam, in ma-
. xiniq împerio putare, & cætera, quæ iplè
inftimerat.
De Set h
Dt Set bfilio Adam, qui placuit Deo, ciufque fi lits ac nepotibut,
quivfcadfeptimam générâtionern mirabilitet fa*
puntiam adinuenerunt, & dûniUm in co- . •
, luiHnufcripfermt.
C A P . v X V
IGitùl Adani *qiii britnui c terra f tâ iis eft; poft Àbèl
quoque necem filij lui, & Cain depülfioneiii, cùm du-
centorUhl triginta elïèt ànnotum, genüit Sëthi Q u i àdul-
tus,virtfitiftuduit , t t HÔmeri domini imiocareca:pit :dc
cum elïec vir egregitis, irhitatores lui filibi reliquit.Ex eiué
namcj; pfoEpia ciuitas Del creùit. Refètc Cnim lofephué
de eius filijs in hunemodumi llli autem ÔtAneséum b o n i7
fuilïent. ôrti in eadem terra, fine aliqna Vëxatione viuen-
te$, felkiffimçcopimoraii func : Nihilq; eis vfqj ad vitæ
termihuiii crddele' pÈouefiit. Diftiplinam vero reriiitt,
coeleftiüm^ &arriâtusbarüniprimlavs iuuërieruhr. lobai
àutém c6nlângdiheüsfeotutheriftèhs,müfitamadinüénit
& plâltériudi cichafamq; laudauit. Et hîe dilaberehtiir ab
hominibib,qd* ab ëo iniienca vidébânfcur, aut anteejuani
venirefitadeognitioné dépérirent, curii ^rædixiftèt Adam
ëxterminarionèftt return bmniùtli, vnathignis virtutei alteram
Vero aq üatdm vi ac taultitddirip fore vèfitlirâ, duas
faciëntés columnasvnàm quidem exlatenbüs, altetâ vë-
iOexlapidibus, in aftibabus quai inuenerant Confcriplè-
rüntjVtéç ficonftrdéfcà iateribus ëxtefdaiiiarferutâb irhbri-
bus.lapideàpermahensi præbcret homiriîbus feripta cç>-
oflblceretqua: tameri làpidea peimahet haéténus in téira
Syr-rsdi EtgôSèch cüiiiâucehtorum qiiîhq; eflerannoçum,
genuitEnos. Efibsauteni vixitan'niscentum noiiagmta,
&génultÇainan.Cainahidtëm vixit centürh feptuagihta,
& gendirMalalehël. Mâîalèhel Vixit annis centùm
gintaqüinqüe, & gènuit lâreçfli iarèch Vero virilannjs
| feëiïtum fexagintâ duo degertuit Enoch; '
De Enochqui translatas eft, qui etiamfias Prophè-
tias feript as reliquit.
t À P . X l ï .
ENocb autem vixit àhnis cëfitiittt quidqüagirttàqüirii
que,&genuit Matufalam, & pbft hæc an nos trecen-
tos.ambulauit cühl ÎDèo : vfidc & dbd cômpamit, qiiiâ
Deus fetirti tulit. Qüietiahiàliduàlciipfit,Iudâfeftë Apo-
ftoiq. Ait enim ; PrOphebauit feptimüs ab Adani Enoch,
■ dicèris : Ecce veriiët Doniidtis iri û h d is tiiilibus fuis facereludicium
contra bmnesvôcarguëtëbthhèsimpiosj&ë.
Liqdldo hàmque èlaret ; àb iplb exordium liceiratiitri pri-
b o hômirie coepiîlè, qüi àdhuc fltpeferat jduando Ixlii aç
• dépotésfdiinftddidlàpiédtiæferiiebàn,t. viidëetiàm filij
i Seth cdhi lobalëohlàngùinëbid eolumniç ëaqiiæ làpien-
terde diKÎpliha cdéleftiuni'ïërum àdiüuenerurit, cudi re-
liquisartibus confer jplèrunt :fiçdt fliperiusex verbislor
lêphi déclatatdrii eft.
Defiliis Sefhi qdipoftfeptimamgènerattonem Deô
Ûijplicueruni,
C a r . x i i i .
■ pllij haniqiie Seth j in lèptëni geftëratioiîibüs pêrmafia
Y ^ rufiti4pminutfiiüdieàfitesdomihùiTioniniuni,&â<i
Virrüteiti Temper ihlpieièhces,Vt lolèphi vtàmür verbisi
! Deinde tempère procedëhtc, de pàtetniè folednitàtibüs
,âd màl%iprogrelîî fiint: neq; legitimos honores vlterius
Deo præbente^i neq; citca homines iüftitiam facietttes :
;fed zelutn quëhi prius habuerahr, in duplatn itialitiam per
ëâqdæ gefebahtjpofteademonftrabânt.Ôbhoëiitaq; epn*
tralèdominumifritàuerurit. ,
. C A P . X IV .
CçEquitur.Dicit efilttï MoJlesiVidéntës âlij O éi filiaslid-
■ uijnum, eo quod client: pülchræ, açceperunt fibi Vxo-
BibltQtb.Vet.Patr.Tom. 9.
4^3
res ex omnibus, quas elegerant. Ergo ijdé diéri funt angeli
Dei. Vnde mqltiillos putaht non homines fuifle, led angelos.
Q uod famèn, angeloslanétosillo teifipore lie labi
potuifle.nullomodocredibile putatur: neede hisdixifle
PetrumApqftolum,quod angelis pcccamibus hon peper-
c iulêdde illis i qui cum principe eorum diabolo cccide-
runt.Adgeli enihiid lacroeldquio homines lunt,vtde Io-
hannefcriptdm è f t Ecce mitto angëlunl meum ante facie
m tddm. Èt Malachias Pröpheta proprie diétus eft angelus.
Igitür vt bhiittatnUS multotum opiniones, filios
D e i, hie filios Seth ihtelligimüs: filias vero hominum,
Cain vtiq;filias,exquibusiaari gygantes referuntur: quos
& ante ëflèhiftoriddeckfat. cüm dixit : Gygantes enim
eradt in illiS diebds. Fiiifle etiam poft diluuium ijuof-
dam, led plures^nteaihiftörica traditione deprehendi-
inus; ficütNëbrpthi & a lij deprogenieNoc ëxorri lunt>
qdiomiiebónümdeipiclentesprpptetëonfidêntian) for-
tftudinis, &puiëhritudiöem corporis, dominum irtitana
tésperièrdrit.
Vtrum hóminès ptimift cult fine contugibus per tot ctirii*
cula armortlmfueriht, vtlegimus, poft plures an-
iidsfiliosgenuijfe.
C a p . ' X V .
X7'jxitautemMatufakthCLX X X VÜ. annis, & genuic
V Lamech:Aepofth*cahhis D C C .LXXXII.Hienam^
qüèqüffiri poteft, fi hotnines tunc temporis per tot curricula
aiihorum vxoribus vacaban t , autfi eas prius ducebat,
quamam c^ula prat vtabfqj liberis tanidiu manëreht? H z c
aütëm quxftio duplicifolgitUr mpdo^ Aut enim homines
qui tanrx prolixitatis h^bebant *tatehi,diurius dvinailö
Êofiiugij vacabahrt aut, quod yêriffimum eft, hi tantum af-
f fumuntut ayeridito Mole {liftoriographo, ex qüibüsNoé
éum filijs ducebat. originèm , pèt quem & muhdüs póft
Êiterötüm hothinum pérdirionefti iri diluüio,ëratreftaü-
tandüs. Sic riarriquè MairKaius nbh primogeriitos tantum
afliimens iri ëa talogo geriëtatiöriisChrifti, led eós êx
qüibuS hatiuitas' Domini fémpdum catneM dücfebatur,
höp enim Abrah^ primbgëmtus fuit lla a é , led Ifmael.
Néèlüdas primogenitus iacob' > lëdRübeh, rieqüe Dauid
Iiai.
■ DêMatufala vtruni quatilordecim qnnos poft diïtt*
utumvtxerii, vt in Geneft contineti videtur. \
CAi>. X V t
T T Ixit iraque Lamech CLXXXÜ. annis,&genuit filiu
* vocau i tque n o men ëius Npë; Nöë ergo cum lèxcen-
torUm d ie t annórum , yenit diluhium lupèrvniuerlam
terrarii?otnhegénüs humanum djëlëhs,praeterNóëeiuf-
qüefih'osicumvxöribus^qUös doiriihds in area irelenia-
üitad genusreftaurandum hóminum. Nühc autem famo-
fiffimahicnafcitur qriïftio dë Matufalam, & in Ëcclefijs
fiepilfimë ventilata, quod iüxta diligentem fisrtür luppu-
tationem, XIV. ahriis poft diluuium vixiflèi Cum adeem
fupra D C C C C EXIX. an nis fit diétum éum VÜdflè;quo-
modo VefütiS eft, quod V ? l I. taritüm, aöimS iii area ial-
ua: faéta: fint, fi hië poft dildüiuhi vödti ‘ Rëftat igitür
quödquomödöiri plerilqüëalijs, im & in h op fitêfrdriri
humerd. Siqüidêm & inidébi^is St Samaritahorumli-*
brisjita Icriptü rëperitur/Et vixit Matülalam C LXXXVII.
annis, dtgeftuit Ldmech. Et vixit Matülalaöi pöftqüam
genüitLëtnëëh, D C G LXXXlI. atafiis. Ë t fueriint oin-
ries dies Matülal* arihi D C C C C . LXI5C EtvixitLèmech
centum oétogintaduobüs annis: & gènüit Nöü. A die
ergo natiüicatis MktlijSl*, vlq; ad die ortüs Noë*, lynt an-
hi C C C L X lX . His addè D C ; annöS N ó ë , quia in lex-
centefimo vita: eius anno diluuium faéttim èft. Atq; ita fit
Vt nongentefimo lèxagefimo nono anno v itz fux
k Matufalam mortuUsfit,ëo aüpó qdo cap it
* .*
eflè diluuium.
N n z . Dêboc