|S î4
A ! Sécréta o<
Hier. zj.
-QPraoawU-sîfii. e- I feetcffeoîpruabtrluicm
» '. conucntu.
Luc. y.
Hier. iy.
B
i. Reg. r.
Pfalm. 4 i
Hier. 29.
Oblricaati noi pinuLuc.
1%. I . Tiipiex.o-
{^AmakrüFortunatïEpiJc. Treueren.
' TrartiipolCe*l in hort Luc. 1:
incubiiibusipfis. Quodmagis con n ec t H id , vtlaankis
Doralnnm vbMuedreptsfwem.aBditeamn es :
r e , & maieftatis fu s plcnitudine in abdita quoque & occulta
penetrate, ficut feripttfm e ft: Ego Deus appropinquansy
&nonDetudtlonge:Jiabfconditusfueritbomoiiiabfconditu,ego
miinonviiebotumVSonnecdum & u nm eg o tmpkoi« » “ T
riirn:!» omnitoco oculi Domini antemplanw bonoS&malos&t quandoin vnnmcam ftambusconuemmus,:& laclihaa
diuinacum Dei faebrdote celebtarn^.,verecundi3e & dil-
ciptinx memoresefle debemassnpfi;paflini ventilale pre-
cesnoftcas inconditis yocibus, necpeti{ionemcommen-
dadam modefto Detframul tuofa;lpq,iiacitatc la&are, quia
Dens non voris.fid potdis auditor eft: necadmonp.ndns eft clarooribu srqui cogitationcs hojhmumy idet ..ptoban-
, teDottiino& « BMM iW WWfri P i ’» ‘‘'fbusvl- IbKi&iliolomitfiuntomnestakfidqmaigoJnmjin'uuto'
renum& cordk- CJribd Anna mpiimo Regnorum libro,
: Bcdefis typuin portans.cuftbdit & feruat.qu^Deum noil
clamofa petitione,fed tacite& roodefteiutra lpfaspefto-
W L latebtas psecabdtur | & foquebatur piece occulta, led
|1 Bmoarnurfienfufimafifddee,b la.ot qauwdbia'rteu,&rnionnip veottcaeu,ufeefdtccoaicd.ete.qr,m^uaoiidc
| peon, quia ffdeliterpoftutak.', D4PUratfoiptura,dmma
i qua: dici^lsqmbomr »1 conkfuo^ & Ubuam ni9UtJantutt &
! viixemmnaniiibmri&exdudmuiam Domm®. I tem l^ -
! luksmPfalmisvbkittw imddmiefirU.&iniubMmveftnt
«*»#Mdai.PerHiereiEiamqboque.haceadembpmtus
faudtrsmggerk^docetjdicensdnieniuautemtibldebec
adorariDominus.Adoransautem.fratrisdiledtiffimi.nec
iliud ignoret i quemadiuoddm iiMemp|e cum Phanlteo,
publicanusoEauerir.nonaUeuatisinc^lumimpudentero^' adis.n'eenHflibuiiufolenierereak/edpeausfuuinpulfans,&
pectata intq? inclufa eontefens, diyins mi jericor-
eius;folenmitanbüs,feftis,&aiebus ft^tutisdicamvis,& E
cramufque mefnoriam ; .lie volumine temporpift ingrata
fiibrepat obliuio, ei làctificamus Hoftiâ humilitatis & lau-
dis inara cotdis igné feruidamefiaritatis. Ipxta.eüdem Au- Sacrific. .
guft.fiqu isyultd on ao ften eDeo , feipfum offerat:fiqtvis Inara
munera (repius memorerur beueficiorum éius ; fiquisià- dls-
crificia illibata, bumiiitateiii laudeiq qpe^ charitatexitpf.-
feratJDicit idemin libro memorato^c.quinto;Sacrificiiim
ergo Vifibije,inuifibilis faerificii âexamenqim,id eft ,,fi»cru.
fignumeffi. Et.in içquendbp^ iq epdei^jCa^decimqiiQiio:
Quocirca,ficutorantes atque laudantesàd eum dirigimus;. ^aaificiUrB
. iâ'crifiçantes voces, cuius res ipfas in cotde qua.s fignifiea-.,
musjofferimus: itajâçrifiçanj;es, noil alteri vifibile làcrifir c"
cium offerendumeffe pouerimus, quamiUi9 cuius in cor- 1
. dibus noftris inuiiibilè iàcrificium nqfipfi effè debemus. /
Quia i 5omi.no m^lèranke, iàcrificium verum inuenimus,
(èquentia i gl t V R^ profequamut.Sequicur: 111pI’i'^Siicrificiuffl
misqii^ tibioffeçimusproEccleiiatuafan<^acatfiolica,&.
^reliq. Memoratum facrificium pro tribus oiifertur, id eft,;. ftttui.
pro£cclefia iànda vniuerlàli,prpjpecialibÿ Frattibus,qpo-
rum eieeinplynas rnreepimus aut manus,aut quorum lpo-
kjfores fiimiis tadi,v.el quorum præfentiam intuemutin of-
ficioMilïæ noftrae,quorum tamen iàcrificium eft lausiPro
nobis ipfis âcerdoubus,quvcommUniçamus iànâæMa-i. _
riæ & Apoftplis in vno Domino,vtinomnibus protedio- ;Scus îa.îü.
ne Domini muniamur. Eciterum : Tria fîmt iacrificiaiuxta jficia.
Prophetam, quse requirit Deus anobis, fcilicet facere indicium
S 9 imploraha,c auxiiiiim: &<cum fibi Pharifsus placecet,
ranfflcaiiliiqn^agismeruiE qui fic-rogauit: Qm lpcmla-
lutis rton m fiducia innocenris fu* pqfuit > cum mnocens
nemo fit,fedpeccata eonfefliis,hurhiIiter rqgauit, & ejsau-.
diuic oranreni,qui humilibiis ighplcit. Quia audiuimus ex fj
Gyprianomodumorationis,aiidiamusex te ig it v r »
oraciones.Prima vice Ghrifti facerdos tres prationes exer-
cei/icut Domihus fecit poftquam cxiuitiivmotuem O«-
upti ante tiadftibnem-fuam, id eft, pro vimrerfeliEcclelia,
& pro fta tribus fpecfdiibus,& pro choro facerdotum. Pri-
nj^pratiq Ghrifti t&vUipqta.fltofMn^trnnfeMimiCdlkc j
iftpVcrumtamennonftcutegovolojedficuttu. Trapsferria le
caiicem poftular ,rion quide m-timore patiendi, fed miferi-
cotdia- pripris populi,ne ab illo bibat caiicem propina-
turn. Vnde & fignanternon dixit, Transfer a me caiicem;
fed,C.1I1 cem i ftum,hoc eft. populi ludiomm. Secuiidao-
ratio Chrifti'eft: 1‘aur mufinonpoteji hiecalix tranfire, nifibi-
bani illtimrfat voluntdts-tua.Qttod itaHieronymus: Sccundo
oratjVt (i Niniue aliterlaluari nonpoteft,ni(i avuerit cucur-
i bita,fiat voluntas patris. Tjertio orauit Chriftus eundem
i fermuncm, vt ex memorato Hieronymo dilcimus, qui di-
j citjApoftolotum timorem fequentiAp^nltentia magiftru
i impecraile conigendum: Intelligimuseum pro.iuo corpoi4itches,
i
m F
é f lujhtiam, & dihgere tmfericordiatn, ¶tumejfeir(
cum Domino Deo. Facit judicium, qui ieei vouet & reddic,
cuius totus pft, Sc omne quod in eoeflepoteft ex his quæ
fijnt. Idem ïàcit , quandq^ndicat primo orandum eilepxo
piceEcclefis yniuerfalis : Dèin diligitmiièricordiam, qui
ex præterin&beneficus gratias agendo, futurafibi acquirit.
ïp ie lib i multammiïèricordiamacquirit, quiDefi adpo-
udraprouocat.Idemiacitmiierieordiam cfrcafràtres,quâ-
do fpecialfter proeis deprecatur Domiuùm. Vulrparatys
effe vteafeum Domino D e o , qui Te dicit conrortio vnius
Domini communicareçum Maria& eboro ApOftolorum.
Ifti yadunt quoçunque ierit Dominas. Vcnon exorbitet
jmottaiis aredotramicei propter periculum praeièntis vitæ j
jrogat, vt in omnibus protedione Domini muniatur. In
haç oratione defignat iindon, quantum ad caput pertinet,
humilitatem Ghrifti,quamairunipfit ex teiTeno habitu, in
qua orauit Deum pattern. Sudarium yero quod iaçet in
pornu al taris,laborem fuum, quem iuftiiauit in oratione, j
ficutLiix^sdicit:£ffaftasejiinagonu, &prolixiusorabat,& j
fattùseft fudor eius ficut gutu fanguinis decurrentïs in terram.
HiSi ità prælibatis,dicit pium cor : Hanc igitur obla tionem
feruicutis noftræ,quæ iumus Domine, vt placide accipias.
In hacoratione deprecaturDeus,vt dignetur votaeleélo-
rum fuorum fulcipereiaf queide;o eipraelentantur per pro^- v
nomen demonftiatiuum, dicendo, iWanp igitùr'obkcip-
nem cui poftea additum eft à û n fto Gregorio , Dieique
noftrosintuapacedilponasjôç çæteraXDftenditnullum iè-
curum eflèpolle in praeiènti feculo,de lua ftabilitate quam-
uis elle perfeiftus videatur, ac ideo neceftè fo re , vt femper
're ideftApôftbfisnuncoÉafiè.EodemnumérôVideftjter-1 depre'deturinpacediipomfuQsdiesin præfenti(êculo,&
nario facerdbs voce éleâoinm complet oratïonem fuam. | intuturoeripiabæternadamnatione,&ineleaorum gre- | 1^ . Gfiriftnm genumerari.De:cprpptalj&ludariôdibtunaeft,quantum j
ad corpus pertinet. Ghriftus ppftquam orauit pro mém- !
bris fuis., dixit difcipulis (uistfurgite camus, ecce. apptopinqua-
bitqui me traditurus efi.Explanatio Hierony mi:N on nos in-
ueniant quafi cimentes & retiadiantes. vitro pergamus ad
•môrtem»vt cpnfidentiam& gaudium p'afiùn ÿidcant.Præièntat
pium cor eleâorum fuorum,oblationem fuam D o mino
præièntat & pius Dominus’feipfum his,per quos
immolapdus erat Deo,patri, In haç oratione fignificat fin-
don fubii ftçns,humilitatem maximam, in qua non loin m
. dignatus eft orare profuis,fed etiam tràdi in manus implora
m : Sudarium v e ro , laborem quem
fuftinuit ex tradi-
Sacrifkium eftelebko'rumad D^fim patrem,per Ghriftum
Dominumnoftrum. Hscdona, h^c munera,hxcfcnbta
lacrificiaillibata. Dop’a.& munera vnumTunt,iuxta quode
Daniel relpondit Balchaiari,quando ei promftit purpuram i
& torquem zmeatn.'Murieravmqaitjuafint tibh&dona do-
m;istu£ alteri da. HpGvnum,bisre[5eritur,<piia. duaz res of-
feruntur Deo,ideft,panis be vinum. Q u * vtrarque non%icongruenter
poflunt plurali numero appellari. Etenim in
pane eftaqua & farina,in vino aqua & vinum. Idipfum ter-
.tio repetibEiHaefarieia^rificiailHbata. Singularirepeti-
tione,duo{uperiorarecapitulantur, quoniam in vno-cor-
pore Chrifti hx c facramenta continentur. Sed quoniam
potiusrequiricDeusfecrificiuro cordis, quamhoc, quod
extrinfecusminiftratur,in corde fecerdotis y olumusinterpretaridoaa,&
mririeta,& iacrificiaillibata.V nde dicu Au-
guftinus li.io.de eluitate Dei,ca.tertip:Dona eius in nobis,
nos quoque ipfosvouemus.& reddimus ei. Bencficiorqm
Diligete
Qgnuaitd fidnedfi»
Quid Suda-
H Ctahs rdifutria P fiet lViitt riron mob»t-u landuin.
t>ë Ëccitpoffîdis Lib. f c 3 r
%cûreixffcaulcm-i].
yr. lib.i
^•3;
lisnhU
De inflitutione Dominica in conficiendo Corpus&fdnguincm.
G ap. X X IV .
IMmolato prioreftcrificio perfeeftorum, quod conftät o-
raEionibui,S^eft coniunbtum lacrificio Angelorurri, de-
icenditur a'dvntuerßde ficrificiümVimmolatiÖriem fcilice't.
Ch rifti.quod Celebratur ante,Nobis qupq; peccatoribus.
Etenim Chrifttispro peccatoribus defcetidic adimmofan-
dumjdicente Vz\i\äz&TitiiOthznva\Humanu$fernio&omm
acceptione dignus, quia Chriflus lefus venit in hunc mundum pec-
catoresfaluosfacere.lpfe eft,per quem omneiacrificium Deo
offertur Iquiain eo conditafunt omnia, qu * incfflisfunt,
& quJE in terrisdpfe cum fit Domkius omnium, vbluitho-'
ftia fieri pio peceatoribus, qui non poteirant DcpTaaifir
ciitm offerre j y t fua itpniokrione;reconciliareritur Deo:
quatenus & ipfi non forent infruiftuofi, fed poflent offerrd
facrificium^ Quoniam yna hoftia Chriftus!oblatus eft pro
iuftis &iniuftis :ideifffaciifieium permanet'maltari5qimd
ante ppfitum eft. Vnde modo dicitfacerd osigtLm oblatio-
nem tu Deus in omnibus qusfiidiUsMnediäa nyafaiptamiratam,
rationabtlem>acceptabilem facere dignirti^C^upd licexponen-
dum arbitror v 4lub magiftrorumintellebtu: Quam obla-
tioncm,qu* fie oblata eft,vti(fe, ideft,eadeiiotiorie,ino-
'mnibus,hoc eft,tota cogitatiorie,tbta vita, tbto iiltelle<ftu:
benediiftam,ficut h s c benedibta eft, facerdote dicente, V t
afieeptahabeas & benediea,s:afcriptam tibi, vc'hac, de qua
dibtum eftiqu*fumu§ Dofifine, vt placatus accipias:ratbii,
id eft fidelem,ficut h*cqiue tibtporre&a eft perGh'riftdm:
DominumrioftrumiTüDebs,qu^funfus, ratiönabilem» j
acceptabilemqub face.re digfieris ,-quateniisJ^c nobis fiat
corpus & fanguis Domini- noftri lefu. Chrifti. Quo ordi-
neidperficiendum fit, ex Domini inflitutione adpifeitur:
Accipitfäcerdöspanem manibiis fuis exemplo Chrifti, de
quodi&umeft: Accepit planem in fahblas äc venerabiles
manusfuas,& reliqua.fimiliter & caiicem,dicente Cypria-
noad C«eciliurii de facramemb Dominicicalipis: Inueni-
non obferuari t nobis quod mandatum eft nifi eadem
qu« Dominus fecit, nos quoque facia.mus, & caiicem pari
ratione mifcentes , . a diuino magifteri'o non recedamus.
Qiiamuis hocille de-critnmixtionp vihi_& aqux coriclufil-
feritamen de' tqta inflitutione Doriiinicavintelligerepoflu-
mus adimpiendum^n quo ilium mandatum eft,& Apofto-
lorum obferuario.Cjeterurode cru.cibus,vqtias foigmus di-
uerfomodo facere fliper panem & vinum,non eft quiddi-
eam,cur tali & in tali loco figantiir, vel quareplums inali-
quo, vel paucioresin aliquo. Si-Dominus quando benedi-
xitpanern.feciflet crHcisfignaciilum,ipfi riorunt, quiprae-
fentesfuerunt, prifeptim cum nondum eraterebhimvfe-
xillum fan6lae CrucisrÄc modo feimius, quia neceflaria eft,
dicente Auguflino iri expufiti one Euangelii Ioannis Ho-
milialxiV. Q igd , inqüityquodomnes noudunt, fignum
Ghrifti, nifipfucifixi Cfirifti? Quod lignum nifi adnibea-
türfiue frontibus credentium, fiue ipfi aqu*, ex qilarege-
nerantur, flue oleo quo chrifmafe vnguntiir, fine facFificip
quo aluntur,nihil horum rite perficitur f . Videtur mihi, fi
femblfueric rabla crux fuper panem & vinumipofie fiiffice-
re,quia Doniinus femel crucifi^us eft. Non ab re eft fibis
^gatUr,quia jk-ö duobüs populis fixus eft Chriftris. A t fi fi-
gi neceffeeft ihloco vbi dicicur: Accipienspanem,febrfüm
necefleeflfiguretur fuper panem,& feorfum fliper vinum,
fecundum modum quo Chriftus vfliseftin acceptione pa-
nis&ealicis. In eo pane commendauit Ghriftus corpus
fuutn, &irtcalice fanguinem fiium, atque fubiunxit: H * c
quoriefeunque fecericis, in mei memoriam facietis. H ie
concrepant verba Dominicje menfe cum toco officio M i t
fie. Cauitur hie, Accip'iens panem, & reliqua quod a&ita-
turafacerdote, quando (hftipic oblatam in fecretaMiffie
aut quando hiceam eleuat.Grätias agitiri Hymnb, Vere di-
gnum & iuflüm eft:benedicic in prailenti loco,frangit circa
communionem.Hic credimüs naturam fimplicem panis&
vifii mixri, verti in naturam ratioflabilem; fgilicer corpOris
Sdanguinis Chriftf.SindoniacenSin alcari, figEpc linieura,
quo erat Dominus pr^cin<ftus,&fiidarbim,laborem quem
aflumpfit in lauacionepedum, flue quem fuftinuitpro.la-
^?rf l uda.Altare,menfam Domini.
Deafcenfione chrijîi in Crucem. -
Ç a P* X X V .
IN fâcrâmentopanis&vini, necnon etiam in memoria
mea,paffio Gh rifti in promptu efh Dixit ipfe.-H^c quotief-
cunquefeceritis, inmeime^oriamfucietisûà ell, quotièfcunq;
hunepanem & caiicem benedixeriris ,.recordamini meæ
natiuitaçis fecundum hum ani tare ni pallionis ÔC refurre-
dlionisy-Quare fubdit facerdos ex voce fua & plebis ; Vnde
& memores Domine nos tui fèruijfèd & plebs tüa ciufdem
Ç h r if ti fiKi tui Domipi noftri tam beatæ paffionis', necnon
& ab inferis reiurre.iftionis, fêd 6c in cælos glotiofie afcen-
fiónis,, offerimus præclaræ maieftati tuæ de tuis donis ac
.datis hóftiam puram, hoftiamfànftam, hoftiâ immaculata.
Sjcutin fiiperloribus Chrifticorpuspft vinüin facramento
g panis & vini,atque in memoriamea,itain praïfèntiafcendit
in éiucem. Cordis lacrificio intendic Deus, Vnde Cyprian
nusin fèrmonede orationeDomihica. Neque eniminfa-
crificiis, quae A b e l& Gain primi obtulerunt, munera ço-
rum Deus refpexir, led cördaintuebatur ; vt illé placefet ih
munere qui placebat in cord*e.t De donis Dei ac dàtis ho-t
ftiàmpuram,hoftiamfân6l^m,hoftiamimmaculatàm, offerimus,
quando charitate accenfi hoftiam offerimus de
çorde purb,&confcienriabona, & fidéribnfi<fta. t)e qua
hofîia in prompru dicat,ipflitutio fàcraméci fubdendo ma-
riifeflat,Panem fàndlum vicç ærernç,&caiicem fàlutis per-
petua>.Panisvicææcernæ,& calixlalutis perpetuç,Çhriftus
'f f t ,vel,ficut foperiusdixi, hoftia pura eft panis : hoftia fàn-
£l%ycalix hoftiaiminaculata, vrriitnquje fimul : quia vnum
corpus &fficiunt.De doriis ac dàtis ità poflumus dicere:Do-
na funt in re æternà,data iri opéré,temporalij Et quoniam à
nobis|>eccatoribüs vtilt Défis offerti fibi fila iplk dona,ob-
■ nixeptecandum eft» vt dignetur fuper earefpicere; Vnde
: fubditur:Supraquæ propitio aefèreno vultii refpicerè digne
ris, & accepta habere ,ficuti accepta habere dignatus es
tnunera pueri tuigefti Abel, & Iàcrificium Patriarchsno-
ftriAbrahae, & quod tibi bbtulir fùmmus fàcerdos tuus
Melchifèdech, fânôfeum Iàcrificium, &immaculatam hoftiam.
Rogat fiicerdos’Deum patrem, vtficutillo tempore
refpicere dignatus eft fupemiunera Abef&fàcrificium Patriarchs,
necnon'& Melchifèdech ,ita fuper prsfència vota,
quç initium acceperurit ab immolationeChriftûDein pre-
catur vt fufcipiantùry.dicendo »Supplices te rogamus oril-
nipocens Deus, iube hscperferri per manus fànâi Angeli
-tuiin fublimelîtare tuiim.in confpedlum diuinç maieflatis
tn q, vt quotqü ot ex hac àltaris participatione facrofiimftum
filii eui corpus & fànguinéfumpferimus, omni benedijftib-
ne csléfti & ^ràçiareplealriurper Chriflum Dominum no*
ftrum.Precaturfacerdbs, vtprsfèns oblacio itafîtaccepta
ih confpedudiuins maieftatis,quatenus fumpturieam, fimul
fiant cslelles,Sç gratia Dei repleti.Mira &magnafides
fàn6lç Ecçlefiæ,qu^ fuis o cu lis vider,quod mortalibûsdé-
I eft:videt, quideredére debeat. quaitiuis nondurri videat,
quod in fpecie eft. Crédit Iàcrificium prsfènsper Angelo-
rum manus deférri an.te confpeôtum Domini, & fentit
mandendum effè abhumanb ore. Credit namque corpus
& fànguinem Dbminieflè yac hqç morfii, c slefti behedf-
’ (ftione implerianimas fumentium.Nëmpe Ghriftus oràuic
, in cruce, incipiens à Pfàlm o , 'ffeus Deus melis, Vlque ad vèr- .
^ în ,!» manus inks commendo fpiritum meurn. Poftea inclinato
capite,emiftt fpiritum. Szcetàos inclinât fè , & hoc quod Vice
'Ghrifti immolatum eft, Deo patri commendati Sanèita eft
paffio Chrifti prb nbbis vfque ad iftum locum, àb eo loco
vbidicitûr, Vnde & memores. Altareprsfèns » altare eft
Grucis.In iflo nos peccacores qui ex gentibus veriimtjs, re-
. conçiliati fum us Deo ad offerenda eifàcrificia. Sindon in
ifto, humilitatem illam fignac.qua humiliatus eft patri vfq;
ad mortem. Non abhottèt àvero,.fihumilitàs défignetur
perfindonem. Auguftinus fcribit in Pfalmononagefîmo
• fècitndo.Qui enim humilis tune fuit,quandôlinteo prçcin-
6lus eft,& lauit pedés difcipulorum.Sudarium vero, laborem
paffionis. Inclinatio fubdiaconorum vfque modo,
moefticiam demon lirat eotum difcipulorum , quibus li-
citumeratperfèueratinpræfèntia Ghrifti, quando flagel-
iabatur,& omniaillaagebantur,qus de eius paflionelegü-
™ , x G g 4' .ôir»
E
inmcmd- ftiia mfit j MChifr(ià-;
I1C0MI1
cCroifridciios &in-- tédit Deus:
Cypr.ftr.6-}
Gen. 4.
l.fîthk
F
nDies taici idsa dnos.
3
gMniarfai d&ems *i- Ecicr.ccal ehfoixc (acramen-
PCfharlimftoii di-
Pfaloti.
PjM.fo: fPtai iiTni ocCahnroi--
fentata.
m h CHhurmifitliiptaesr ffiighndiofniceamU,
r(.uibcldiinaactoio