tmtt<OT«#i¥#^»Bi*erau;ioranèsapienÉia:atqnefcieiii.I lonec care eft nec fanguis, fed iudicium [qiibd] perct-
ti® contempïuuur: Dequofineàgro,pâaisvit®,ideft} mtoiiia finednnanidStimni.nulIani riiale praefnmènty
Carnis, Sç.biitns Sàhguiiiiscçédentibus quotidie «riffle*
c a t,& » fidelibus meffiqturi. fo q a o y tiq u e Iacob yetds
beneaftitut, & piSminus fratram fiidrum confhmicur :
quia oiinitiun fine Sib, nulli return âfià prpficit benedi •
aid. yAdebeanisffiaicqmftrusVdilatorËÊuadbenediceiiduib
tardiuspccu'rriflclibericiiiiftioiie hac iam fta*
fti in d u i r a i t : Veiiit^erniantututd fiMdupHter, ac dein-
de,F(wfi&»roèm»oj!dfife‘<«“ ’»- t^ od c ftabd fte dicer«
Eiriiwuieù^paneCdirpôrisChrimJ& viiipSanguinisfin
quifius.ilfi ÉteiUa ip in eat abuntUntia :tim autem, £Ii,vl-
erdquidfaciam? Quid ® rpr ! tames Sc ; alii De i cultor fi
nibilinu finit fflfo fyçip®'“ 1 '<**&*- irift liacbeat.nifi efeaddefinma üilllii vvootriiil
m'pioret tputasnc.qnodabfi^fiiciis'iridfeb.us tanta gratiafvliisquod
polleas bn»“ t1u * qiiairTUihil ampliusiri
haevita ptsftatut l Aut forte idep pariiipendeä, quia id
drenori tibifapiti quddin ipititU «le longe præfehfetat In
eo&fiIui .dfifiâerabat | I S■ed.fi oc Ucfii - fp p të à u s o»■li”th"
-Abtabaiii fuerab ideg.benedifitas Deqexcelfcj itó u S e ft,
quadeiiiqtiebenediàii)nem,pofteumÜeus Maat perfiidfirar.
Propterea Sç ipfe filium fiium läcbb fiiideni ditabat
fionis é t ftSpKepU eloquio iihfilorabat, quod omnibus
brat teprorttifluifi. d at* . , /■ .. | j
’V A Agnum igftùr bonum,6c iùniinæ benediaionts ar-
JVlcaniîHi.in hoc myfticeChrifti Ècclefîæ præparatur;
v b i & G h r i f t u s Dé
hoc quippe bono, Zacharias olirh repromiffo admiroflsi
ait ;• Et quid binuïïi eiuseÛ-» qùidpulchruni eitu, nififiumen-
tttïti eleftorum, & vinuth germinans virgines ? V b i notàn-
dum,quocl hifi elector um eft cibus, ex q u o bonum (àlil-
tis,Ecclefiæ,& pulëhritudp decoris praeftàturi quia &
fi quotidie fordefelt, exinde reparamr, vtfpôifia Chtifti
finp macula Sç ruga, talibiisinueniàtut refperfà munéri-
bus. Alioqui dium qööiidie peccâtpus , licet in minimis,
quorriödo fine maculicfïepoflumus ï N pn eft erg
o immàeulaÉa,qüam riæqi oblcêhitas dédecorat. Séd
quia per h«C; püfgaturiùgiter>pùlchrum eiiis eft hoc Corpus
i ex quo iam fpèciolâ pel1 lauacrhm àmpUus^pul-
chrefciË ; ; v t candorë lilij ÿ & ruBorë Sanguinis iii
fiôc m^ftérip dèeôretüf;. Bonum quippë.vt ad vitanaæ-
ternani pfofieiämus; pulchrum vèrp.dum io^nor^ità-
ris glpriaycftimqii vt & intérims fruamur vit« dulcediné.
Si éxferius fulgeamüs nitidiiil de tant! beneficij gratia. Et
wnunt, mquk,germhMni virgines. Felia.fra&us vbertatis;
ex qua virginitâs germihàtur t nàm iô hpç noftri germi-
nis vinq, caftitas corrumpituf i ab iftd vero virgines pro-
creaotuiv--. » .. < . • . ; ..
ËX filed iiîtè ómhisEcclefiaChrifti v'trgó nominatur,
qüiaiftorepietà Vino* nullum pfaçter Çhriftum arha-
renouit, nullum efurireal»ùm,nùilùmque fuite,qüohiani
eiusbonurà Chriftus eft , & fumriia pulchrira-i
pit quia fine donantëSpiri tu , nuliuni riiale præfumèriti^ i
du s donum ex Deci præftatür .^natti idem SpirituS dd1
num dicitur. Et fi fèptem ipfius dona dicantur, quibUs
Chriftus & Ecclefià repletut, fed & die ad plehum næc 6-
mniadonorum poüidet, Ecclefià veto pér partes iildiui-?
duè,ficut eidem placuerit,qui lediüidit in finguhs, & im-1
partitur omnibù§,Ih eo tamç diuinitusadimpletur,quiaii-
neillo,animacuiüfq; Vacua iniienitur; Ideahuncfèmpet
oremus, hunç dèfideremüs iugiter, v t èius répleatur bo'i
riis defideriunl hoitrurri, & Temper ab illo rëriduètur, ac fi
àquilæ, iuucnttts hoftra. Liquet èrgd quod fine illo,nihil
èft, quod habetur, nihil quod petcipitür : eo qüod oiiimà
dona virtut.um hoc vnoclaiidanturi Idcirco fi volumüs
coeleftibusditâri dônis, dbriüm Patris aê Filij & Spintus
fanéti, qui ab èis.conlubftahtiafts procëdit éc coxteriitiSÿ
ardentiahimopetarhuS: v t pet ëum châritasin cordibus
refundadirnoitris,atq;ihiplorënafcèntes quotidie a4vi-
tamiàiiiftiiicemui:. Quiaquosq; i^élfficaueritfiiirorisat
perfiohe.eos ptçfeftd Patrem & fiiiuiii inhabitare crëai-
musvHincidèm filius ait : Ego & Pater adeum yeniemm &
niànfiànem apud eutnfaciemus. N o n quafi prætermiflô Spirit
tuiantfto, fed fignanter infinuans, quod ad eos fantü Pd-
ter &ipfe veniat.quos idem (use præuentu afpirationis (an-
élificauerit fpiritus,licet in omnibus fibi femper coopérai
Irix fié totaTrihitasi.
QVa de cailla i ficut nihil in hae vita foelicius bond
Ghriftiario ; ita nihil illo periculofius , fi déferais à
tarita gratia fiat membrum meretricis. Et ideo j chariiu-
me,caftum te cuftodi,quia hoc mütius,quo virgines gënë-^
rantur, nimirUni non modo carnis luxilriam, verumetiam
mentis execràtùr defidiàm,& omné qüod eft, vnde nofter
interior homo poftîtmacuiari; Q ü é velim (quia ordi-
nante Deo iam iacris adfiftis altaribus) laua inter innocentes
non curh Pilatdmanus ; quia nulla excufàtio prodeft,
vbi teftis eft confeiefiti*iüdexi. E t* ciim probaueris te
primum, ram de pane illo ede, & calice fecurus bibé. Siri
autem,dà Konoreiii Déû, Si corrigé qqantocyus poenitii-
dirie cordis maculam erroris, fi quomodo valeas ; demum
Cluiftialtariacircüiiidare pijs amplé^ibùs, & ad Saiida
iànétorum, mente pürâdeuorior iritroire. Alioqui gra-
uius eft ili ibrdibiis adhüc fordefcëre Si i î . illiciiaDei rny**
fteriâ contemptôDedjimpudentei:àccedere. Hæë igitür
obcautelam tui dixèrim, dileétife.fili: quiaripui plerofi
que, quiveluti filés iminundae, fiib obtentu poenitenriæ,
tedeüpt ad Vblutabiavirioruiri * tdntdpfoÊliüiiié î qüàntd
* facilius àdHæc fine præiudicio reams * fui accédant ifta
pedibüs calcarë,nec qtii femel eos Dei patientia iuftinuit,
dum indigni vitae myfteria præfumerent, vkerius ea qua;
dicimus verf maluntcredere. Verentur enim cofam hu-
manis obtutibiis filâtii portare verecundiam,qiiam coram
maieftatediuinaj& omnium fupcrriorumpræfèhtia, te-
Bono
ftiano nihil
cfle fcclidó,
veiksilkcdntexkdéfüperéxvéllëre^iü,qü«»8piM- i nieritatisincutrere offenfem. C ^ b ü s prdfeélô cordis
lit alibi appëllàrar. Sed Si cHaritatià vino inëbiiata , iuré
omnis anima, quæ Çhrifti potatür SaUgnine, vifgo d iam c
HabéS.ehatiiEme, finéiorüm vitæ Bonum, quodnullüni
eft aHud j hàbcs^kîiriiih-Vehuftatis,. quo tuas, infant!«
abluas foeditatesT Exetcëtein caftitate :qUoniam hicSafir
gais nihil magisdifigiti'quam in Chrifto virgines. ,Vûgi-
-nes inqüàtq, fed pfudehtèi & j^ldicas,qüia funt &fatu«
inttis iri-âhitbo » hon hàbëntesoieüm/ecum $piritus
fandi. Q u em prdfedofiquis non habuetlt, hrc noneft
Chrifti : namneqùe fruihëhtum.catnis fine virio fiifticit
fànguinisi lieqùe caro âüt fànguis fine oleo Spiripis fâhdi
prodeft<nôbisîimb magkoffiéiri ïdeô quifquiè r ë â é
vult com'riîünicare, fievitiat hecefle èft, vt témplum.Spi-
xitus fanOi feiripëreflëqueat i qülâ fi quiS teriiplum Del
violaueritj difpérdet iUhm Deus. Hiiic Patilüs ait : tiofc
te cotttriJiare SpiHtum fdnftum, inquofignançfik .v profeûo,
quia fine illo nulla Chtifti gràtia fiabétur. Propteteà Si
lo h e l, cum pcènitenribùs veniârii promittèrét ,RêJpMllit
Dominus,inquit,&dïxitpoptdàfai. Èccéégàlüittoÿobüjru-
mentum,vmum, & okum & repleb'tthini Hi eé. In ed vtique
replebimini, licet t rk proroiferit : quia Caro & Sànguis
per eundemSpiritUm fanOaiin eonfecratur :alioquimainduratio,
cuni nec fe corrigiint,nec Dei vifitantiir pietatis
verbere, iam pccnapeccati feft, Si cdntemptus luperbi«.
Sed Dominus»qilia eos continuo non puhitj vt pnetuli*
mtis.nunquidndri curat, aiit fuas iniurias itatenus inultas
obliuifdtur t : Nequaquam hoc dixerim, pr«ferrim cumi
idem videat,& ad iriciindiam exinde am|»!iUs concifettii^
eo quodproiidcenteum filij fuiacfili«iniram, quos An-
gelorugratisfoaauerdtadhienfam. Hincquoq; eft quod
f equitur; Abfcdnddmfaciem meant abeiii& ionfiderdbd nouifa-
mdeorUm. Proptei quod & fiepe h i tales ifiteirdurii pfo-
ponuntad horam in melius feconuerti, ciimfilliiifia -de-
liberaaonementisj fed iterum tentationis impetti peius
ruiirit. Idcirco tu fi vis feliiari,& his ad Vitaiti frai, Velim fic
[te]agas, vt Deumpr«fenteril fempervbiq; intelligas, Sc
liecora iplo verferis, v tin nullo maieftatis eius oculos of-
felidas: quia fi q d s fe piitat ab e'o vfpiam delitefeere, no-
uerit eum omnino quod offenfum non effugietfqui vbiqj
virtute pollet, fed apiid ettm omnia recohdita qu«
gelHt, &fignatain thefauris eius
iuuenit.
An^tltd
'Deus vbiq;
przfens o-
mnû ridet-
I d um q u id
in d u lg e t.
»37
An aliqua differentia fitinhocmyfteri» iußo&pee-
nitentireconciliato.
C ap. X X I I .
IDAtet igitut ex lege diuina ^ licet Chriftus immolet'ur
- Agnus in Eceleha^ quod pro differentia meritoruim
hxc,&prcemiatribuantur. Yn d e Dominus in Exodo
cun> dePafca Ioqueretur, decima die menfa biiius, tollat vnuf
qutfqueagnumperfatmliai & domos faus': Erneutem, inquit,
qgnus ab/quemaculay mafeulm, anmculu$,iuxtaquem ritum tol-
m & hcedum. Vbi Septuaginta Erit vobts, agntis hnma-
culatus,deagnis, in.quiunr, & hcedufametis eum. Ex quo pro-
liquet, quia ob diffefentiam merieprum-ifta prSci-
tesin hoc coelefticonuiuio j pro nobis non fbluih hoedus
indulgeritiarum Chriftus iihmolabiturj verum fua beni-
gmtate agnus feu vitulus, verbi diuinitate fâginatus, pro
gaiidio nôftræ fâlutis,myfticë maétabitur. Alioquin quo-
modo inter aj;nos^ qùosd d emis loçab'it, peçcator venia
recepta,ouis eentefùna reftituetur,nifigratiæChrifti vni-
tusjiam in e o , vnum corpus inueniacur Î Veruntamen
nèc mirum -, fi in hoc myfterio Chriftus pto peccato®-.
ribus quafivhoedus-accipitur, qui in lege * quam fiepe
.fiibfigura, hircus lmmdlätuf. V ndë quia duabuS con-
ftatfiibfentijs vüuo éx lege hirci fimul in loco iubçntur
offerrk quorum vnus propèccatis fbçte Domino maéta-
rar : alreryerp viuëns adfiimitürvqucm emißarium lex vo-
cat, Sc fuper caput eius omnes ifiiquitates filiorum Ifiael
confitendo vniuerfa deliëta atque peccata eorum impre-
cabantur, & f ic ad eremum mittebant, porthntem omnia
peccata filiorum Ifiael in terrain fblitudiriis. Ex quo pro-
Fei5lo.liquet, quod GKriftusin finiilitudinecarnis peccati
occubuitprt) nobis, & omnia malediëta legis Sç peccata
hpftràfùper fetulitf,&ad eremurni vbi nonaginta & nouera
.piyntur: fi fortequis agnum honpotuerit pro, pauperta-
te vitae aflequi, id eft, vitam imniacifiatam offeree ;<iai-
tem hcedum-habeät, qiii femper4f t fecrificijs pro’peeni-
renribus madfatur. D e quö diuin^fegis in terpres bea-
tu s Hieronymus ait, quodChriftus in domo Ecel.efi« di,i-
pliciter immolarai^fi iufti iümüs, inquit,üeagnicarnibusi
ve&imur: fi peccatores & peenitentiä; agimus, nobis h ae-
dus pcciditur. N on quod Chriftus hoedus fit, quos a.-fi-
niftrisftate docuit,fed pro diu^rfitate meritorum^vriicui-
que aut agnus aut hoedus fit. Alid^ui ex lege,cur lioedum
fimiil cuirfagno iuberetrölli, nifi obmeritorü diftiiliftiov
ncm.? V b i mox:^ Etftruabitiseum,inquit,^vfqueadquartam
decimamdiem fnenßshuius.tmmolabttcfe eum vniuerfamultitudo
filiorum ifraeladvejperam. N ec tarnen aperte infinuat, fi de I __|^|
fplo agnoacCipiendü'm eft, quod de haedo iiibeat :!fed ex Ecce qualis eft ordo.
ho c ,v ti mpris eft,iu: feripruris diuinisdätenter ofteiadit,
qiiöd aliud eft quod profedlo perfedfcioribus mandauir:
aliud vero, quod lapfis & torpentibus ad indulgentiam
prouidir. Idcirco de folo agno quidagendum iit aperte in-
ftituit: de hoedo vero quafi nolens * edicere preflius re-
ticuit. Quoniam aliua eft quod ipfe vbique vultperfe-
^fius, aliud autem * interdum quod indulget* Vnde
Sc alio loco de Pafeha fic * prascipi tur, vt qui prim o mem
fe Pafeha facere non poraerit j fecundo faciat s id eftj
-fi perfe«äisi.n primo menfe i quafi in prima gratia fi;
oues in deferto reliquërat, féftihüs reuolauit; No il
quod illic hircus, aut hic hoedus iure credatur : fed quia
pro nobis figuram carnis peccati adfiimpfit) Sc de peccato
damhauitin came peccatum, vt qui eranthoedi, à finiftris
‘iurb locandi, fine oues in dextris clementèr reftirati. Sic
quoque&poft lauacrumidem qui agnus eft iuftis,fit&
peccatoribus hepdus : quatenus peiiioc & ipfi iufti con-
lliiuantur, vt nemo à carne Ghrifti & lànguine extraneus
deputetur. nilï qui feipfiim culpis exigentibus abfeiderit.
ne mortis reatu, agnum edere non pofiierit, ialtem fei
cundo menfe , id .e ft, in p oepitentiareatusiui,hcedum
indulgenuaru percipiat.lpt enim ka-Hoihoqui fuerit m -
mttndus faperanimam .ßuein via protul in gerne veßra,faciat
Pltafi dommoimenfefe<tundd.A\ktia.utemiSimtem immu n-
dus in amma rion fuerit , aut procul pro torpore vir« a
templo fpiritus fendi nonjceeefTerit, Sc Phafe Doniino
nonfecerit: exieminabituranimailladepopulU fattiqmtLO-
mnino.nifi mandueauerit Carnem filij hominis,vitam ne-
quibit »ternam habeie:|s quoniam.facrificium Domino
non obtulit in tempore fuo. Et he putarcsj quod de his
forte diceret,qui funt extraChriftum,addidit,i»gete-vifira:
Quia omnes Chriftiani, quafi fiib Vna generatione repu-
tantur. Humilius eft fane cum peeriitentibüs hcedum, qua
cum perfe«aioiib.& fendis Ghriftum Agnum comedere.
jQ u o d beneintelligeftsfemorillefiIius.de agro reuerfus,
fed. male contra dulciflimum patrem, inuidiipermoras,
obiurgat d i c e n s Tot annisferuiotibi\nunquatn mandat um
tuumpratenens, &non dediflt mi In hcedum faltem, vt cum am't-
cii meit epularer. Erquara iu fte , quia profedö c«caras
mente, noluit * intrare inras, nec eorde repcenitere. Id-
circoprferfus ex omnibus bonis paternis nec hcedum in-
dnlgentiarum m ernif adquirere, dum vitulus, repceniten-
ti fiiip iunipri,'tenerrimus immolatur. Et, quod grauiits
eft,contumaci animp in patrem refert iniurias, quas ille ex
fua carnalitate impeeriitens fibi cor contraxerat. Qua-
prqptet p oft naufragiü - (qu« fecundatabula eft) feraenti
an'mio,Pcenitenriamagamus. Nimirum quiameliuseft,
faltem hcedum myftice intra conuiuium Ghrifti, vbi Agnus
nnmolaturChriftus, cum fratrib us cpulari, duntaxat,
qufefumusrei&noxij: quam cum iurgio cotrapium pa^
trem infölefcere,& ob inuidiaindedignari, ne ad ineffabi-
le patris gaudium, faltem rogari,veniamus. Necdubium
quin diuiuirasjteconciliati, quantoeyus per.habc.]iura)li-
tatiyyiam,vfque ad pios paternos amplexus reafeenden-*
^ eiUïSat
Biblioth. Vèt.Patr.fom.ÿ.
non mandücatCarnem Chrifti, neqj bibit
eiutSanguineim proculdubiönec vita“m habet in fe
manentemt Etquicunque indigne comederit,non virtue
tem carnis, fed iudicium fibi fiimit. Porro fi quis pecca-
tor eft, & iam peccaredefijt, licet hoedus ei fit tarnen caro
Chrifti Sacrmentumemcitur, viper hoe Sc ipfe ad vé-
ram innocenriam redeat, & inter agnos à dextris connu-
meretur. ‘ Illi veto qiii femper deincepS pöft lauacrum
protegente Deo in corpdfe manfefiiqc, nullis obuolu-
ii criminibùs , digne aècipiunt agni carnes, & potan-
tur lànguinè* Veruntamen etfi ita loquimUr,non «ftiman-
idum eft*qüód hic aut illealiud àecipiat,quam Chrifti car-
fjnem Sc fanguinem. Quia ficutnechtedus dicitur,nifi dif.
•pënferiue, ob myfticam fignifrcationem,ita nec agnus,nifi
vtille intelligamr verus adueniffe agnus qui ex lege mul-
toties pfæfigtifabailir, Sc vera mentis ihnocentiapercuni
cun&ispatelceret. Cæterum quanjuis hoedus dicaturmi-
hipro qualitâte meriri & obfiifeatione deliifti, tanti eftp*
mnino precij prp mundi v ita, quaiiti eft & CaroCh rifti
, nimirum qûia nihil aliud eft mihi, quam caro ChriftL
Sedideo rurfiis hoedus fitpoenitehtipromÿfterio, vtma^
lediëta facinoruiti&peceatâ e xpilt, ficuri Sc agnùS leuio-
raquæque. Mine Sc prius canitur, Agnus Dri, quam corned
atur : quàtenùsper hoe fides incalefcat, qui^ipfius eft.
e aro iinmolata pro nobis, vt tpllat turfiis peccata mundi.
Impletautem hocSacramétumad expiationem prp pee-
catis noftris eà qu« dehium cöntraximusffi nos ceffemus
ab his,&itaeomedimus vtiubemür*ifl vnafeilkëtdömo,
qüæ eft fiméta Dei viui Ec<llefia, extra qüam nulli fes eft e-
dere Agni carnes* Neqj Crudum quid ex his aüt eoiftum
aqua; fed aflas tantum igni,paffioncs Chrifti eum laéhiéiè
agreftib.abfq; fermen to,id eft,in azymis fenceritatis &ve-
ritatis eas comedam9 abfqj ferméto corruptionis. Deiade
probetfëvnufquifqi, & vtpr«cipitur, fiefeagat* Penes ve-
fios;ïnquitaaccingetû:qma. h«c fiint vit« femina3quibus vit-
ginesgenerantur. Vnde confiât,quod nülli periculofius
eacontingunt, quamluxuriofi& incefti.Proptefeaprimfl
hoc loco & lex caftitatis in renibüs (quorum ferutator eft
Deus) per feipfiim adfigitur. Namfiqui vxprib*debitum
reddunc irr lege, non pouunt ad Deum, neq; ad panes pro-»
pofitiomim ,neque advllalegisconfecrata, nifi prius falä
tem triduo,vel eoamplius fànÂifieentur,Accedere î quanto
magis, fivolumuspanem illum quide coelo defeendit,
& agni Dei carnes digne comedere, necelfe eft ab omni«
*pxÖf*pii»
M bus
i