
37* . \^4malkni FvYtuhati E p f. Tftuerek*
Di Mmihrcis noitibus in Matutiüâli ojficio’û Septuagefima
vfqueinPafcnà. ^
''C a p . X 'V I I I .
P fer Dominicas 'n o&bs à Septuagefimavfqüéihfeafèhk
Domini,in Macutinali officio dftoplàlrmrnutfitur, Mi-
lerere me iD cu s.& , Cbftfitemim Domino. Përhosduos
pfalmos informantur hi, qui nôndum funt perfedfct'» etiam
üio modo qila'homiries hicperfe&i efîè poflîinr. Dcqùi»
bus dicebat Paulus vQuicunque perfeüt, ixfcfapite. Qiubus
fton congruic praeceptoribus & do&ôribus au ferré timo-
rem & fpem.Timorem,quem opôrtet nobis peccatoribus
habere in prsfènti peregtinâtioïie de vindiéfca Dei inculcat
ptàlmûs,Mtfererc meiVius,q u i refîihat vocem peccatoris
poenicêri s. Plangamu s peccata in püàlmo, Mifireri met Detß'
Poft plan dura aderit chantas, quæ foras mittittimorëper
fpiritum,qui cofolatur corda lugentiuxn.Acidéo quiapoft
dolorem cordis,& mdignationemreams folec charitas prç-
bere fiduciam accedcndi ad Dominum , alcendamüs Ipe
Ibitisèledorum ad bona opera laudaildi D e um ,& dtca-
mus adahetutrum,G6fiteraini Doniino quoniam bonus.
De his duobns gradibus fcribiturm Deutetonomio: Non
■ accipieslocopignoris inferiorem ■ & fuperiorem molam, quiaani-
mflrti fiiam appoliiir ribi:Quod lie landus Gregorius expô-
niclAccipere namq; aliquando dicimus auferre. vnde & a-
ues iHæ,quæ rapiendi (untauidæ, Accipitres vocantur. Et
palibo polbPigous vero débitons, eft confeffio peccatoris.
Adebitore çnim pignus accipitur, cum à peccatote ram
peccati confèfliotenerur.Superioraurcm&.inferiormola>,
eft Ipçs & timor.Èt itçrumpoft paucä:In peccatoris itaque
tonfeffione incdfanter debet Ipes & fonnido coniungi,
qöiainca fliitn miferrcordiamlperat,£ no n etiam timeatitSc
mcaftum iuftitiam metuit,(i non etiam de mifericordia co-
fidit.Et iterum.T ollit enimluperiorcm,fi flenri peccatum»
dicat, N on habebis veniam de commillis :T o llit inftrio-
tem , fi peccantem palpet, & dicat, Age mala inquautum
vistNam Deus pius eft ,& ad indulgentiam paratu s. '& reli»
quaiPlàîmuSjDewinitt regnautt, perfedos informât, quales
fuerunt Apoftoli : Miferere met Deus , fragiles & infirmes*
quos oportet plorare 6c plangere, quod fignificat tempos
Septuagetnnç. Videtur paruitati noftrae congruere promter
numerum Septuagefimæ, qui tenet peregrination ein no-
ftram-,vt cum Alleluia & cum alritudineplalmi, Dominus
regnattit,G loriain excelfis Deointroduca'tur inthelauros
fuosvlquead diem exultationis Ecdefi® perrelùrredio»
nem capitis noftri.
De verfibur,qui in Qüadrageßma funt, vfqtfe inpàf-
fioHem Domini.
C a p ; X IX .
P Æp'e didiîm eft quod pfalmus, Oui habitat in adiutotio
v3 */fjjftfwj,mentionem eorum informer, qui in certamine
politi,in Domino ponunt fpemfuam,& omneadiutorium
abeo deprecantur.Eftenimlanda Ecclefia inmaioricer-
tamine conftituta diebus Quadragefim® , quam in alio !
tempore. Jdeo hunc pfklmum eo tempore frequentatin
vernbus, qui Domini protedionem infinuat & adiuto-
rium. ®
De paßione Domini.
C a p . X t .
T A les paftionis Domini computantur duabus hebdo-
X J madibus ante palcha Domini. Neque enfin ab re eft,
quod in d uabus heodomadibus recolitureins paftio: quo-
niaminduobus temporibus huius mundiicribitur A in-
formatureadem paffio. quale eft illud pximi temporis de
Noe,qui inebriatus eft vino,& deiiudatUsiacuit,&ab vno
filio dehoneftatus>& a duobus veneratus : & illud iam fub
lege,Ef er it vita tua qtiafipendens Ante te^timebis nocte & die, &
nocredesviu tua.In illis diebusamittimiisper vndecimdies-
in foils relpoforiiJ gloriam lânébe Trinitatis, qjoniamper
humilitatem veniendum eft^dpaffioncmChrifti. Paffio
& perfecutïo humiliant , quantum ad ptæfens cefnitur,
maflàm.quæex Adam fifthp‘ta eft. Hanc imnuitationchu-
militatis defignant turbar, qu® obuiam venernntDomino
diePalmarum ad defóenfem rnôntis Oliueti.Hymnus fci-
licet,Gloria Patri & Filio & Spiritffi fando .gloriarnfand*
Trinkatis recolit. Quoniam vhäeftperfonafiiii £>ei&fi
lii h'öminis,quipaci venerat, conformât fèû.nda Ecclefia
capiti luo,di de gtorificatione eius reticet vlqUedum exal-
tetur per criumpham tido riar.H xchumiliatiepritis,& i-
terum exaltatio per vnum verfum pfalrni centefiminoni
inoüftratur,-qüidicit, D e torrente in via bibet, propterea
exaltabit caput. De hoc törrente Dominus in via bibiti,
quoniam roottem in tranfitü guftaûit, arque ideo exaltauit
caput,qtlia hoc quod moriendo in ftpnlcro pofuit,fiiigi;n-
do ftiper angelos elÄiuit.QuamUisrire eongcuat ,v t p ro prer
humiliationeiWapitis noftri proximam, omittamus
gloriftcationem iàndæ Trinitatis, in qüa honOratur nlius
hominis propter vnitatem perlonæ fiiii Dei. V nde&ipfe
præcepit A p c fto lis , ne alicui dicerçt ttansfigurationem
iuam m monte ,'ântequam tefiirgeretd mortuispoteft ta-
m en& fimpliiiïerîntelHgij'quatenuô ad memoriani nobis
reducat, qttod aliquando eilet tempus, quando memora-
tus hymnusnondicebaturinEcclfcfiarroftra.A (àndo Hie-
ronymolcriptum eft deeódem hymnoad Damafum Pa-
pam.Similc eft& illùd,quod InUocenrius Pàpafçriplît, no
Miftàm celebrari in Parafceue, & in (àbbato iàndoîta'men
celebratur Miflà, qu® celebrabatur ab Apoftolis.fçilicet,
perlblamorationem l^ominicam- Si hoc voluit monftrà-
;re verbis fuis, vbi dicit .ûcramentapenitusnon celebrari,
vt nüllomodo celebrarentur.nemo id ièruat apud nos. Sed
vtpopulus qui reficiendus état iplo oie haberet infunda-
mentum coïpus Dominicüm,& nihilominusreducatur
nobis,ad memoxiam Miflà Apoftolorum, celebratur ea-
dem:Quod non eft necelfe fieri in làbbato föhdo,quia eX-
pedantomnesieiuni vlqueadnodem,quando Miflàcè-
lebratùr refurredionis Domini-. A b illo die quando omifi-
mus Gloria patri,du* hebdomad® funt, hoc eft, quatuor»
decim diesvfque inPalcha Domini, Dies Pafthæ ram de
tertia heb domada eft,in qua reftauratur omnis amilla gio--
rincàrio. In tertio tempore legis grati« Omnia beneficia
redduntureèclefi®,quæexpedaueruntpatres noftri, qui
tenebantur iu clanftris inferni, tempore naturalis legis, Ôc
tempore legis literæ.Neque abhorrer iv e ro , fidies paflio-
nis Domini,qui per duas hebdomadas celëbrantnr, qunfi
per duo rémpora eorum murmutationeirvadmemoriam
nobis redu cant,qui meritis fuiscjelefte regnumprotnere-
bantur,&tamen humiliatierant in dauftris inferni vlque
ad tertiam heddomadam legis graft®.
De Ccena Demini, &P<trafcetie}ac Salbatd ■ ■ ,
foettt).
f C a p . X X L
QVamum poruit, inftitütor officii conformai nos vo-
luitfuaadmonitioneChrifti paffiom caufis Apoftolorum
qui obftridi erant tempore paflîonrs,necnon &
difiungi moribus perfècütOrum. Primo dicehdum eft,
quod omnisdodrina paftoris taceatur in ecclefia his diebus,
id e ft, erena Domini,& parafeeue, ac fàbbatb fàndo.
Non dicitur,Domine labia meaaperiesînon datur benedi-
d io legentibusxadmonitio ledionis no miniftratur in ma-
rutinali officio :pofthymnum Zachatiæ nongubernaturo-
ratio folitomored paftore.Ideo hæc non fiunt, quia paftor
nofter Chriftu s recefsit,& arietes gregis, qui iam prædefti-
natierant, vrpaftoresforenteccleuæ,difperlîlune. Minores
quiq; faciûnt luum officium tÿpo diicipuloru, qui fer-
fan minus cogniti erant jlifcipulieftèChrifti, A typo imi-
Iierum,q u® præfcntes ad elle potérant humiliaeioni Chti-
fti.SoIenthWiliqtu cântoresômittcre veilum ante, Benedi-
d u s Dominus Deus i (rael quiaiïon pr*ceditledio,quod
noMopoTter illistâcerc. Suumofficium illi celebrant,led
paftoris officium teticetur.Inuitatorium nô cantantVvtdo-
ceant maiü eonuentû vitare ftios qualis fuit àpud Iüdæos
de neceChrifti. Qiianto propius inftant paisioni, tahto fê
. ' plus
De Eccléf. dffktis Lify. IV- 377
tuorluminibusy^per fingula cantica, in quibus noso-
pottet éxültare, decidjmilsmdîftitia, quiaverus folnofter
o ccubuit, & ficquafiperfingulashoràsdefedusfolisau-
getur, vfque ad pienam extindionem. Hqc enim fit ter,
quia triduo recolitur ftpultura Domini. In die enim reno-'
üaturifte ignis. Non cnim aliter poteft recuperati ad valk"
tatem nofttç Bçclcfiæ nrfiéxtrinlèctis aceïpiat fomentum.
De qua re dicit Gregofiils in Moralibus, Ignis namqj côr-
^oreus, vt eftè igilis valeat, corpóreis indiget fomehtis.
Q u i cum necefle eft vt feruetur.per cbngeftalignà urocul-
dubio nutritu^’nec valet nifi fiiccenfuselle,&nifirefôtus,
fubfiftere f . Propter noftram infirmitatçm reaccèhdirür, '
quiafinelumine non poffiimus noftra ofïïcia peragereim
Ecclèfia. Alioqiiin conueniret potius ,vtpoftprimaraex-
tindionem extindusellet yfque ad gloriam refurredionis
ÖC renouationis noui teftame n ti.
De tribus Pfalmts, qui camantur in notturnali officio^er fe~
ptem dies Bapttfm aies.
C a p . X X I IL
T Res p(àlmi,qui catitantur in Dominica node refîirre-
dionis ï|omini, opera trium dierum monftrant/qu®
Dptninusfcciindum Lucam promifitlè perficere in præ-
fentifcculo. Dicit Lucas : In ipfoautem die accejferühtquidam
PhariJfaruW)dïc entes illi : Exï,& vade bine, quia Her odes vult
noçcidere. Et aip tllis ||te,dicite vulpiilli, ecce damonia eïicio, $
finitatesperficio bodie & eras, & tertia die éonfummor : Verun-
? tamen oportet me hodïe & eras & fèquenti die ambularé,
quia non capitprophetamperire extra Hierufalem. H Sic
tria opera, id eft, dsmoniaeii cere, & lânifates petficerè,
& tertia die çonfiimmari, prpmifit ft: adurum, &ftatira
fubiicitdc fua paffione, quæfifturaeratin Hiérulà'lein. Dé
d'æmonibus eiieiendis dicîr fèeundum Ioartnem : Nunt
iudicium tnundi eft. Quod fie exponic làpdus Augiiftinns
infermone quadragelimbnono fuper eundem loannem:
Seruato illb in fine iudicio : vbi nouiffime viui&mortui
iudicàndi fiinr.. Poffidebat ergq,diabolus genus huma-
num , &reos fuplrcioiüm tenebat chirographo peccato-
! rum, Dominabatunn cordibusinfidelium,adereaturam
pkîs humiliânt in officio fùo. Igiturin iftis noftibus fiue diebus
pcnituSbmittunt,Gloria Patri & Filio&Spiritui fan-;
éfo. Omnis falutatio deeftiniftis trib. dieb9,fiué noólibus,
ad vitandam làlutaticmem peftiferam,quâlem diabolus lu- '
das cxèreuic.Nécnon etiam altitudo fignorum, quæ fiëbàt
pefvafà æ tea, d eponitur, oc lignoium fonus vfquequaque
httmilior afrisfonb,nece ifario pul(àtur,vt èonueniat popu-
lusadecclcfiam. Potçft & in hoc humilior vfiis Ecclefiæ
Romanæ defîgnari afitiquis temporibus, quam nunc fit,
&pr®cipue tune, quando latitabat pçr ayptas propter
perfecutorç s; N am ad hue iunior Roma,quæ antiquistem-
ppribusM> vno Domino cirni antiqua Roma regebatur,
vfuirilignoiiim tenet,nqn propter «ris penuriam, lèd pro-
ptervctüftatem'. EcquiaSalftatpris noftri humiliatjo per fe-
pultùiam, triduo célebratur, conuenit vtpercrë's dies, id
eft, quintam fèriam & fextam & feptimam,humiliatio pb-
ftri officii fîibfequatur. Nouempfàlmi, & rhbueçii leëtib-
nes,& nouemreiponfbrii,qui celcbrantur pet tres noétes,
irïfinuant,q> Dbminùfaefëendehs ad inferiora loca terræ,
indé tria hominum genera rapuit,& tranfiiexitad focietaté
nouem ordinum Angelorum.Hçc tria genera diftiguuntur
in Éuangelio per eos,quiin agro (unt,&pereos,quiin mb-
lendino litnt,atqper eos qui in leétio funt. Et quia hæc tria
crcneràcreduntur fuifiein naturah' tege, & in tempoire legis
litter®, (eu tempore prpphetarum, meritopei tréfhiodies
rccoluntur:&piopter nouera brdines Angelorum,quo-
rumnomiriàflegimus per nouenarium numérum, eorum
rçduétio çolitur ad focictatem eorundém Angelorum.
Mémorata tria genera eleétotum Augiiftinusitadilucidac
inlibro qu®ftionum Euangelioram.titulo quadragefi mo-5
fèptimoîQui luntin ilia no&eduo in leéto, dcduæmolen-
tes in vnum,& duo in agro, de quibus omnibus binisfin-
guliaffiimetîtqr /înguli relinquentur î Tria genera hp-
miniim hic vilfentur fignifîcari. Vnum eorum qui oéikim &
quietemieliguntj.néque in negociis fêcularibus neque négocié
ccçleliafticis bççupati, qiixillorum quiesleéii nomine
fignihcata eft. Alrerum eprum qui in plebibus co'nfti-
tuti,4‘egunturàDoétoribus, agentes ea,quæ funt liuiiis
|èjçulijquos,&foeminarum nomine fîgnificauit,quia confi-
liis(yçdixit) peritöium eis expedit, & molentes dixit, pfo-
ptér tempôralium negociQium orbem atqiié circuituir«
qu'as-tamen m vno molelites dixicinquantum dé ipfis reb. | colendam deferto creatore deceptbs captiuofque pertrai
6c négociasfiiispræbentvfi^usEcçlefiæ:Terriumporqm, J hebat. PerCfipftiautem fidem,qu® morreeius&refiir-
qui operantur in Eccleli.-e irrinifterio, tam, quam in agro ! redionefirmataeft, perlanguinem éius,qiülnrëmiffip-
Dei, de qua agncultfica Apoftolus loquitur. Quoniàm ifta nem peccatôrumfûius eft, millj^çredentiumà dominatu
triaggnerà non âbfuilléjcr^dimus in omnibus arriculis diabohliberantur,^Chrifticorpcm.copulanturi&ffib Vno
tempornni,quætameh quamuis eledaeflènt, defeende- j capitevnbeiuslpiritufideliamembrâ vegetantur:hpcvo-
;bant ad inferni clauftra, & eain iftis diebus dépendit Dp- | cabat iudicium , di&retiqnem hanç,t (iris redeniptis di-
minus inde auferre,&fociareàdioni &cognitioni &gau- aboliexpulfionem. De eadem expulfione dicitidemToàri/
lies Euangeliftain (equennbus:Nunfprmepsmuiidib»iuseii-
cieturforas .Jpfà eftprimadies,de qiiaDomi'nus dicit fècun-
dumLucam,Ecced&moniacucïobodie. Ipfàm diem monftrat
prima antip'lipliâj quæ d ic it,Egofm qui juin, &confilium
meum non eft cumjmpiis. Hoc e ft ludiciiim, id eft, dilcretio
dequadicit'Ioanngs ,y t fèpacati fint fideles,cum quibus
çftconfiiiumDbmini, ab impiis'. Eandëm tóonftrat primus
Plàlmus,^ri(?vir,quidelciïbicprifno,quïd bèatftüdo
debeat fugere,& quid appetere;acpofteaexpülnonem.iin-
piorttm nihilbminus deICtibitjdiëënaojNöh ficimpii,rion
ïîç, led tamquâiîi pulùïsj qftëm prbiieit véntusà facie ter-
ræ,&c®téra quæ leqftuntur. Scçünda antiphona monftrat,
quod in craftino dixit Dominus le perficere lècun-
dum Lucam hoc eft , ïànitâtes. Quæ fint iftæ lànirates,
ioannes continuatim poftquàm dixit ^ Ecce princepsmundi
eiicieturforas yfubmtixit, dicens : Et ego f i éxaltatus fûero à terra,
oninia traham poft nie. Qupdita Auguftinus in lèrmöne
^memorato'; Nbn itaque hoe ad diuer(itatem> hpmihum
ijetulit, fed ad creator® fntegritatëm, autcerre omhïa ho-
m.inlim genera, hue in lihguis omnibus, fiuëttiæratibus
. omnibus,fiue in gVadibus.bbribrum o mhibus.Et poft pau-
iulum: V chtcaput eorum, & illi membra'eiiis. De qua rç
, dicit anriphonalécundi,PoftuUuipatrem meum,dèditmibi
gentesin baridiiatem. Qu® riaxitpóft lè, ffint genres, quis
diofciUcet Angelorum', nop immeritpperwuem plalmoi,
qui pertinent ad a<ftipnenx, & nouem leófciopes, qu® per-
tinent ad cognitionem ciperum Dei, & nouem^elponibji-
o s , qui pertinent ad .qanrica ianétoruö? AngelorumVno -
Öurnaliabmcia celeb rantür.
■ DeUxtinctionciuminum.
C a p . X X I L .
/ A Vod lumen Ecclcfi® extingifitiirin liis noéfibus, vi-
V^deturnobisaptariip^ (bliiuftiti®,qui extinétUs eft/&
lèptiltus tribus dieb: 6c tribus uodabus.S0.kmim Chriftus
I M t j q i e n i 6c iio(ftem,vt in pro'-
fpelitjited‘ieifciretfetnodërat.c exaltare, iqaduerntate
noétis .'equanmtfter.lubjifterei Spl qui pr®lentem raun-
dum j%painat per diem öf nobtem vigintiquatupr horis
per 1 ufttat orbem^llrum,.6c funt llmul inter tresdies6c no?,
^ès^ippritagiiitadu® hor® : Pot enim cjifeipulos mifit
. Clvhftp.s bi ho s Sc binps. prtsiiicare a lire facie pr ffiaip. Igi-
tur per pngulas nodes memofatarum Fërianim vigihri-
quacupr liihiinaaGC^iduntur. ct'q^ia'iplè-lpl fighificat 1b-
lem noihbh4 qui occubuit velpere palfióriis, per lumen,
quod ivós poiliimruvaccoudere & exiinguere, inftarqrtus
lolis6c ofcafus demonftiamus oitum & pecubitum veri
.............. .......—___-_____ H H j parerdedmélioinvhæcediiàtëm. tfèiEia antipTiona tangit
folisaljquo modo. Illuqiinâturnoftra Ecclefia vigintiqua'- . conffimmacibnem, quam Dominuslé gromifit perfeftu-
Biblioi b. Vet. ?atï. To-n , I1 3 _____rum »■