X L
W ala fr id i Strabi
Seruio aitfendus Chrifto,quican6tagubernar,
Cuius ad imperium fubftantia fledritur orbis,
Ilium terratimet,caflum,rnarej{piritus omliis. v
Hjec feio & h x c fateor,noui nam ex t era numquam.
Dixit Alexander,magicas fi pandere fraudes
Diffimulando fugis,tormenns fortibus aólus,
Nudabis quae teda tencs;dic ergo quodöpto.
Non,in qui t,didici myfteriafxda magorum
Inuoco led Chriftutn, cuius venerabile nomen,
Omnia fan&a facit, carncm tibi cedo terendam
Quam cruciate potes,liber fed Ipiritus ifte,
In Domini virtute manet,quem cunda tremifcunt,
Prxfes ait magic! s poenas contemnere facris
Te video; ne crede tarnen mé fledere po lie
Nequitix commenta tux,vel carmine ludi, *
Dixit, & c contra fand:us fert talia Mammes.
Odit quippe Deus vitamque gehusque magorum
E t magus efle nequit Domini qui flagrat ämöre,
Non tuafeitotnifer rimeorormenta minafue;
Saluatori s habens feu turn, qui fid er a feruat
Quime teque fuo iudex fiib iure rétentat,
Quem colo,quem folum per legem dodus adoro.
Prxfes ait.diuerfa ftudes opponere veris
Hadenus artifici lieuit lufiile loquela
Iam montana mihi citrasfecretapatefcanr.
Et quid ait tibime t iudex feelero fe fätebor?
Hincaliam tentare viam dementia coepit
Iudicis inuidti iura per Cxferis,inquit ^ 1 .
Fort unam f nomenque Deum, nihil efle nefandx
Artis apud Mammem,& citius fecurus abibis. _
Per nomen confirmo Deipatris omnia Mammes
Lxtus ait natique fimulcum numinc flatus,
Afl: hominum figmentafequifieuisqüe redempta
Dxmonibus damnare animam nullo ordine poiUim:
Prxfidis ira videns fibifortia telaremitti
Increpat,& didis ardens pro talibusintus
Nomen ait contemne D ei iamqueipfe negato
Iura tui noftrisque ferens libamina diuis
Aureliana iubet cundis quod fendio coraple;
Vir dominifolitafretus virtute Tonands
Quod didici fedabor, ait, qui cunda gubernat,
Huiclibare volo,quem folum femper adoro,
Dxmones ille colat Dominum qui nefeit Olympi.
Vane puernimium Prxfes feducerisinquit *
Et doleo,nam pulchra tibi nunc fuppetitxtas.
Et prim osteneris often tat floribusannos
Nee poteris peenas penitus perferre paratas,
Feruet enitncrudo virtus in pedore magna,
Feriiida fed languet bellis audäcia cceptis.
Fledere,frange fidem,facilis fuga,forte furqris
Supplicium noftrijDominumquéDeumq; negando
Öfter fäcra Diis incenfa pofendbus,hoc eft,
Qu od iubet Auguftus,quo fado liberabibis,
Fultus amici tia: red dit cui talia Mammes
lam cefla fp t rare mifer mea vota refledi,
Erpróte potrus tandem dóluiiïè memento,
Atque annos deflere tuos, me define fiere,
• Cu i Dominus prote&ór adeft.volo protinus,inquit
Prxfes vtipfe neges,qucm dicis iurgcolendum.
N on negOjlandusait, Dominum,tormenta parari
C un da iube,tolerabo libens pro nomine Cnriftf,.
Inflammar magriis vehemens feruoribusira
Pedus Alexandra miferum,iubet aldus ergo
Sandum iuipcndi,tormentisque acribus amen s . ,
Puliat vtrumque latusjdum carpitur vnguibus yncis.
Nullum dat Mammes vocem de mote dplentum,
Nondum Prxfes ait,fenfifti faxefefplagas? .
Dure nec humanosiuuenili in corpore fenfus
Error haberefinit; Mammes ad fidera lxtus
Intuitum vertens,grates perfoluimus,inquit,
T errarum ccelique Deo,quianon magis ipfe
Intus adhuc fenfi,mentis fecurus in arce
Crudeles quam te peen» tetigére fedentem.
O pia fändorum miris pa dentia, vincens
Alpera cundàmodfs,cceleftia mentopetentés
Cöntemnünt carném mémori velcernere vifii
Sicperduntvitam,vita fine fine reperça.
Eft leue momencoqué volans,fugit ocius omne
Quod tolerant,acuic fpes muneris,ardor àmoris
Immenfumqiie fuis coeleftis gloria pondus
Mercedis tribuit,quid pronum in prælia fèmper
T y ronem miraris, habe t fua præmia vidor,
Pro regno pugnat,regnans poft bella quîefcit.
Præfes vt inuidum fenfit pervulnera Mammerà
Obnixis durare animis.ncc veile refledi
A d mundi ndends opem ,iam fnnd'itus,i nquit
Interiora viri manibus pulfentur obuncis
V t tandem ceflèt magicis confidere vanis,
Etfeltem nolens, véftigianoftra fequatur.
Mammes fidereo figens fua lumina coelo
Spe meliore metum poenarum liber abegit. .
Credo tenens quod Ghriftus ait non efle timendos
Corpora qui perimuntjcommuni obnoxia mord.
Viduras fine fine animas,quiaperdere nullis
Suppliciis poflunt;Ergo dum talia Mummes •
Perpedtur,tradu coeli voxmiflà eueurrit.
Nuiicopus,ôMammes,animis,nuncpedore ford, *
Confortare,prope eft vidoria,plena corona
Vtereduritia miles inuide virili. -
Hanc vocem quidam fendis è fratribus almo
Auditu excipiunt,& pleno pedore gaudent,
Aft alios qui nullafecrifolamina didi
Percepére,metüs pariter mxrorque premebant.
Poftquamilla Iudex animatum vocefiirentes
Carnificum tolerarc manus & fpernere Maniipeni
Vidit,ab inceptQ mu tatu s, iuflic ab al to
Deponi totaque ftruivirtute caminum.
V t quem non flexit férus vnguibus igné perurat.
Demensjqui ra^agnam regnare in pedore flammam
Sandorumignoransignes.adhiberecaducos
Nontimuit,cum reftingui non ignis ab igné,
Sed magisaugcrifeleatjnecfombus vndis
Sandoruih ftammas/uperaripoftèbeatas,
Teftis adeft feripdira fecro qpæ pra;aicat óre
Quod mulds bon poffit aquis pius ardor amorfs
Éxtingui.Torméntà pârat d'uni tàha miles.
Præfes ab interné pulfetus iudice iuflî s
Obuiaiuflà ferens Mammem iubet inde beatum
Carceris extremi gremio,tenebrifque ligari,
Ipfe magis tenebris,cseca St caligine prenîis
Q u i Domino dudorè caren s petit ëxtetiores,
Quis fletus ft ridor que manénr,fine luce tenebra s,
A t fen d is mundus career,quo fpluier orat
Se pfelmifta,domum paradifi lætus vt inttet.
Sandus in angufti perdudus carceds antrum, *
Repperit inclufos vario pro criminedura
Sorte quater denos ,m ox primo in liminefixis
Ad Dominum genibus,fundebattalia Mammes,
Omnipotens immenfe Deus,quem denique noftri
Dilexere patres, qu}5 tu miferatüs amafti,
Exaudi quas fundo preces, nec linquere memet
Auxiliis qui viuo tuis, dignarecreator
Protinusinclufi percept© nomine Mammis
Àd plantas voluere facrasfea corpora paflim,
A quibus vt Mammes quid vellent voce repofeit.
Audiit efiiriem,languentum cunda perpfu
Iam rabiem traxiftl fuam,nutare fubadis
Viribusinceflum,linguxque retundier vfiim.
Hæc inter patulam penetrare columba feneftram
Vila ferens mellis,niueiquoquemuneraladis
Vox fimul increpuit,tibi mittitur,accipeMammes,
Dulcius hoc donum preciofis lùmito cundis.
Accipiens Mammes manibus fecra donafupinis
Mandir.&adiundamfetiatbenedidio.turbam, . -
V t panes,quos force puer portaueratvnus,,
Quanque dédit Dominas quondam per millia quinque.
XIII.
XV.
Sic
fiemata.
A I
kvi.
(VIL
G
D
Iv iIL
Iforoife
Sic quod portât âuisjMammæ fub honore bead,
Hanc turbam fetiare valct^hæc munera fendum
Trinadecent, qui fefle Garens, dulcedine v it*
Cxleftis iucund us erat,cui trina poteftas, Viiajfides,virtus,diledio,fpes,via,palma.
Iam mediae cum hodis iterlabentia cxlo
Sidéra fignarent,filbito fublata ferar um
Clauftra,viam tribuünt çundis,quos career habebafi
Iamque fugam celerant miferi,folumque relinquunt
Conuiuam fijb node fiium,timorindicat ergo
Hos tôlerafîè reosjiUumiiib crimine nuïlo,
Sed tantum virtute animi,per prælia regem
Velle fequi proprium,palmamqué'fiibire quietis.
'Præfes ét explofes audiuit carceris vmbras,
Effugifle reos, (olum que refidere Mammém,
Cullodi iubet accito fibi fiftere fendam,
Addudunlqüe affatur ira; hæc datur optio Mammes,
Sola tibi,veniam cundorum præfto malorum
Si tantum puro Dominus fermone hegettir, '
Qüem verbo VitaqueDeum colis,aflèris,oràs.
Sandusait,prolata femel fententia ftabir.
Præfes aitjlibare Diis tibi vane neceflè eft.
Mammes,Ceflèt,ait,Chriftum colo,iuftio vana.
Iudex, vincet,ai t feruens tua d id à cam in u s.
Eia age quæque placet tandem to r m en ra parato»
Mammes lætus ait; Iudex cui tàlia reddit,
Atribusvc fèmper magicis conteninis peignés, *
Sacrifiça,fer doria Diis,da munera templis,
Die,inquit,Mammes,cenfes quibus eftelitandum
Ita licet dare verba vétec,tarnen hæc quo,que Præfes.
Alcides votis?magnu(que colatur Apollo,
Proles fen d a Iouis.Tiim Mammesprorinus infir; ”
Conueniunt tua dida tuis erroribus ergo,4
Perftitio quod Apollo fönat,vaftäre colendum,
Non feluare animas, fæuo fbler igné tenendas
His fimulaudirisiraco pedore Iudex
T rifte Dionyfio,Satanæ,Zofîmoque miniftris
Mandat opus fendumque iubet cruciare camini
Ignibus,vt rötas cönfundat flamma fauillas.
: Cumque D ei miles perdudus ad qra camini
Gernéret officium peenas fiidare parando ' *
V ifibus ætherium totis fufpextt Olyrapum.
Hæc fecra dida pio ftipplex de pedore fündens,
Opatrum noftërque timor,tua-iulfe tenendo,
T e propter patior furibundi iudicis iras,
Exaudi quas fundo,p^cesmacientianoftram .
Dirigat aima viam,virtus nmul ignis hebefcat,
Integer & Mammes.vincat tor m en ta T y ranni
Lucis vt igna vi capiantmanifeft^patenter -
Virtutis documenta tu*,te vîneere folum
Polleqiie cunda feiant fendo turn nomine Chrifti, MnnituSjfignoque crucis per fingula fado,
,Haud trépidât flammæ medios intrare peræftus
Protinus ingreflo ceffitvis tota câlpris,
Ignis,& extüidis coepitrarefçercprunis.
Confpedanouftilte,piofert t»lia Mammes
Ore,pater rerumtibi/eddimusoptimegrates,
Nos quia non aliter digii^tjy^ vifere fe luas*
Quam quondam pueros Babyloniaiacrafidefj. •
Pedo re temnentés,medioJfofnacis honorem -
Concelebrare tuum,feluator tore dedifti.
Mammes namque tuus,non %itiris,ignibus ignés,
Tertia prætetea dum cælum aurora teneret,
Solis&impigrieonfèènderet ardua ctirrus
Ne qua fepulturæcineris fupereflè vel oflùm
Igné minuta queant,reparato multa * fàuore
Lignaiubet præfes, confumptis addereflammi»
. A rida terrificis crépitant incendia tedis
Murmure de magno,fumus volât ater ad auras«
Nec morà pulchra cito dimifla columba nàtata
Decælo veiiit,flamma's fecreuit,& om ne
Ignis onus,cameræ curuari more peregin»
Nec longum reftinda rogiyiolenria ceflît
A t poft quinque dies Iudex fi corporis vllas
Bibliotb. Vti. Patr. Tom. p
^ ________ ______________ W s
Scire yolens tantô reftareritigne faüil \é .
FornaCem referareiubec,tum plürima tuiba
Militibus permixta volât,mirabiledidu,
Auribus appoiî tis,intus fenfere loquentem
Pfallentcmqüe Deo laudes gràtefque ferenteni.
Forfitan hæc fendis Mafnmes permifeuit odis,
Fecifti ners magne Deus tranfire per ignés
Fluminaque,&reddis poft omnia dura quieteni
Attonitiq>roperata premunt veftigia retro
Iudicis hæc rabido portantes d id a fiirori; .
Hic homûnon Magus eft,Præfes crede optime nobis;
Sed pocius virtute Dei,rton carmine vincens
Sæuitiæ eormenta tuæ, quem fedulus orat
Spb Ghrifto feluante vafet.Sed pr£éfes,vt audit
. Non ignés tetigilïe vimm:nunc arbitrpr,inquiti
Nos magicos fuperare dolos, miles tamen ibis
Adducefque viruminon meviuente recedet
Sanùs & incolumis,poenis vincetur amarisi
p ■ _
, Miles vt ingentis.çeferaueràt oracàmim
Angelico saftarc choros1& çingere Mammemj
Suauiter i n media vidit fornaçe fedentem,
Virïutemque humili trinam prece rite vocantem.
i Laudibus intentum Domini,fendo agmine feptum,
Chriftolæparirerjteftes virtutis habëndi
Hocetiam fpecûlanturppus,prOGede,vocatte,
.Miles ait,Mamlma,præfes,teternere^quærit;
Quo iuflàmcarpenteyïam petiere fupernas
Fulgida continuo fendorum miliafedeSi «
*- Quis dubitâbit ehitnciues ptô ciue beatoS
Aduenilfe fuo folatia fenda fe;entes. .
Hune ad certa fuæ properantem præmia palmaè- ,,
Non linqùunc,fed ft^re monënt occultius ipfumj
Vidoremfendiducapcvt^ ardua ciuçs. '
Præfes vt aftantém fæua ad prætoria Mammem
Confpicit,hismentempUlferfermonibusahiiam,
Quid magicæ tantum attis opus per fingula pofle
r Cernitut; vt flammæ vires nac fraude périrent,
Sic ignés,fie noftrà tibi tormenta viaenrat
Contemnendaîferasiiuper quibus af tibus,edici
> »iLegibus à propriis aliéna 'ad rata vocafles;
Idem hæc ertor agit.ffaudefqiie videntur eædera.
T e cantus frâgilepi quicquam fiëlæderet ignis*
Has artes die fpontetua,turn liberabibis.
Nomen ait,Cnriffi,Mammes,milai talia magnæ '
Virtutis documenta dedit;nequè vanadocebat
Vila fiipecftitio,paui îylueftria iuflu
Quæ venere Dei,memetque fecutatoriantem
Vocibus in propriis mecum laudare folebanr.
Hæc Mammem fecifïe fcias Iam plurima ceflèt
Verboru»iadura velim,veraçia tandem,
Præfes ait,proferre ftude,fi fidÇre vanis
Indubitanter habes,habeo quoque vincere pdsnîs
Conatus decepte tUo6jiam detege demens
, Qua ràrione fêtas,qua tantum viceris ignem.
Nonpnquitjmagicas ^idiçi,velprofërp fraudes*
- Sed natutP coluiife Deinde nomine cuiùs
Nomen habéns,vitam tali pro rëge jiacifcan
Præfidis ira feras>inquit,promittp parafas
.. Hurriano gaudere folerf quap fenguinefempér,
His dulcemfrç ferre volo vOlôcitët efeam«
N on tetremur,ait Mammes,immitte/eremus*. '
HîèC vbi dida. vocat iitdex de rhote miniftros
Venauli quos cura ligat, petnici terriens,
Ite,parate feras,quas noftis habere cruentos
A troeéfque animes,périmant ne.corpoj:a tantum»
..De præda fed habere cibdfcvidëanturamatos. .
,Qut dum deinde câuo'confideret àmphitheatrô
AdducSnt Mammem,dimittitur vrfe nouellæ
Sæuitiæ mençita minas, quæ qircere poftquam
•, Aproceffit caueæ,cælique nitorepotita eft,
Mammam læta qùidem,prædæque pe tebat amorô
! Sæuitiæ memorantiquæ,tamen infèia rerum. ,v
Iam metas emenfe viæftupetoràDeati ^ ^
N n n r i i ' Coil