Quum non fiat commmoratio in GenefiaNoevfifcod Abrabaut,
Vtrum aliquis iufiorum fuerit.
C A P V T X X X I I I .
T > Enediófcisigkur duobus filiis Noe,atque vno in medio
J^eoram fnaledióljb: deincepsvlqiieädAbraham dé iu-
ftorum aliqubru, qui pie dominum çolerent, commemo-
ratione filentiunveft. Vérumattfen, vtrum ciuicas piqrüm
nô fuerit,an latuerit,an potius perman férit in duobus filiis
I Noe,qui benedidti func, eorumque poftcris, impia verö in
eo qui malediétus'èft, atq; eius progenie vbi etiam exôrtuS
çft gygas Venator contra dominum, non eft diiudicatio fà-
ciHç.Forcallè enim quod profedto eft credibilius, & in filiis
duorfiillorum iam tunc antequam,Babyloniacoepifletin-
ftituijfuerunt conremptores De i;& in filiis Çham cultores
Dçi. Vtrunq-, tamén hominum genus, terri s nunquam definite
credendum eft. Quamobrë ficut lingua vnacüm e f fet
omniujhon idèo.filij peftilehdæ defuerunt, nam 8c ante
diiuuium v'naerat lingua &tamen omnes praeter vnâ N oe
iufti d.omuVn, ddertdiluuio merut runt: itapoft diiuuium,
peciiiftos definite ctédiderim.Sed fi omnes commemora-
tentur nimis Fongum fieret,&ellèt:hxc hiftorica rtiàgisdK
fi<renrîa,quam Proplietica prouidentia. Il la itaq; exequitur
liter arum fàcrarüm fcriptor.vél per eùmDeifpiritus:quib.
np foltim narrentur præterita > ÿerùmetiam prommtiehmr
firtuiajqusfamenpertinent ad ciuitatem Dei. Omiffis
gó cæterisfiliisNoè,ad hanc rem non pertinentib.illi con-
n eiftuntur ittordine generationum, pprquos poifïitad A -
bfahàtn pèhtënirirficut illi conneôfcebahturantè diiuuium
pér qùbs përaëriiretur ad Npè genàrationes-: quæ propa-
ga&e funt exillp Adam fiIio,qùi eft appcllaras Seth.
Quomodo intelligendümfit defcendijfe dominum, &nec défifient
j à cogiutionibusfuü donee eas opéré comptant, &qstaliter
ex mbits filiis Noe per terras LXXll.imgua
ejfecoepemtot.
• C A P V T X X X IV .
\ ^ Ouét ergo quofdäm hoc quod legipir: Defecditdo-
I v l minus, V ç viderét ciuitatem,cum n on loco moueatur
Deus.qui temper eft vbiq; torus.' Quod jta intelKgëndum
eft: Defeendit dominus videre ciuitatem& rurrimquam
ædifieabantfilij- Adam, hoc elfinon filij Dei/edfilijhomi-
num,id eft ilia fo.ciecas,tecundum hominrtn viuens,quam
terrenamdicimus ciuitatem. DeU'autem non localiter d e-
teencfir,cum fit vbiqj totus, & omniaimplpat, ted delcen-
dëfe dfeiturin fëïram,qUando prætervfitatum naturç cur-
iiiriii mifabiliterópetatur. Necdiicitvidendpaliquidad
tetppus,qui îgnorare poteftnihil?mente cuiuipiàm coiicè-
ptûm. pidtiir'ehim ad tempüs videre ôçcugri||fi:ere, eo
quod vidëriquod reprobar,& cögnpteifaciar. Ciuitas nâ- :
que ilia noriiicvidebatur,quomodo eam Deus videri fecit
quando fibi quantum dilpliceret ofiéndit, quamuis<poffit
mcëlligi Deus àd illatn ciuitatc defcendilte,quia defeende-
rtint Angelieiusinquib.habitat.quiaper Angelos delcèn-
débat,qui in Angelis deteendent' b.prat. H t non ait: V enite
&iiëfcendentes çpi^unditèjfèdcbrifundamus ibi linguam
eorum, qftendens itafe operari per miniftros fuos, vt fint
etiarpipfi cooperatores Dei. Ill^diane quod aidtum eft,
necdenftént a cogitanonibusfuis, doitec eas opéré com-
pl ean t, non eft di<5lûm cofir mand ó , ted tan quam in terrô-
gandojficutiblet àcomminantibus dici.Sic ergo àcçipièn-
dum eftjtanquam dixerit : Nôrine omnia deficient ex illis,
qüae conatiiuntfacere ? Sed fi itadicatiir ; rion exprimitur
comminanter, quoniam voce prpuuntiahtis pô poiTumus
feritèré^ ‘ Veniteigitur deteendaihus fiçconfundamüs ibi
liriguas eorum vt nonaudiat vnulqùikpue vocem proximi
lui. Atque icadiuifit eos dominus ex illoiocô,in vniuerlàs
terras. Etcelteueruntædificare ciuitatem,& ideirco vo'Ca*
turn eft npmé Babel, quialbicpnfuluni eft labium, vniuer-
(3e tçtraî, &inde aiïpèrfiteos dóminüs'ifiiper facie m cun-
dtarum regionum. Merito autem malus puni tur affeétus,
ctiam cüi non fùccedit effedtùs. Genus verö ipfius poenae
quale fuit} Quoniam dominatio imperâtis in lingua eft,ibi
dft damnata luperbia3vt nô intelligei et iubens homini.qui
riolùiî,iutelligecevt obediret De o iubenti : ficque iljacon-
Ipiratio dilfoluta eft,cum quifque ab eo , quêm hoii i t i t^ g
ligebat,abcederet : necte, nifî ei, cum quolbqülpbteràti
aggregaret. Et per linguas diuifæ Tunt gentes,difpferfiequfe
per terras,ficut DeQ^lacuit,quihoc modis bccültis,hobif
que incomprehenfibilibus fecit. Ex illis igitur tiribüS ho-
minibus Noe filiis LXXII.linguç per relias elle ccfcperiinti
quæcreteendo adinfülâs petueheriihr. Au<ftu$ autem tft
numerus gentium,mldtOampliiis,qhatn lingüarum;
De numéro annorüm à dilnuio vfqtieadnatiuïtâtem Àbrabà, <ÿ
quod aliter lofephus atque LXXJrtterpreies, fiue lufebius
,fintidnt,quam in Uebraicà veritatè conti- ,
neatun
C ' A ' P V f X X X V .
T Gitur vt fupra memotafe coepimüs, fériés anhoruinà di-
A luuiojvlque àd natiuitatem Abrahæ ira continetur. Sein
C.eratannorum quandogenuit Arfaxat, biennio poftdi-
luuium. Porro Arfaxat cum eflèt XXX.annorum, geniiit
Sale.SalequoqueXXX.ætatisfuæahho.genuitHeber.He- .. ,
ber autem cUm XXXIV. annorum eltet,genüitFalech. Fa- *
lech quoque vixitannisXXX. &genuit Reu. Reuverovi-
' xic annis XXXV. & genuit Saruch. Saruch autem vixic an-
nisXXX. &genuitNachor : & NachorvixitXXVIIhan-
nis , &genuit Tharani. Tharavero cumL X X . eîlècan-
norum, genuit Abrâth, 3c Nachor, & Aran. Ergo ànatP
uitate Abrahæ, qui X. fuit d N o e , ficut mine declaratum
eftd'upputa perfmgulas ætates 3 numerum annorumab or-
tu vniulcuiulque patris, viqüe ad ortum fubtequentis fi-
lij,&inuenies C C X C I I . annos, ideft, ânatiuitateAbrà-
hæ vfque ad diiuuium. Quamuis beatus Hieronymus in
Chronico Eutebij, atque Orofius in prima fiontèfiiorum
librorum, à quibus etiam lofephus non longe exorbitat,
aliter fentiant in numéro annorum, dicentes à natiuitatë
Abrahæ vfque ad totius orbis diiuuium , inueniri fùppu-
tando rctrorfiimannos D G C C G .X L I I . Igitur mundi te-,
i cunda itate habuit ætas, y t præno tatum eft, quantum ad
noftræparuitatis nodtiam ex antiquorum authoritaceper-
uenire potuit,quam ætatem puecitiam no minant.
Quomodo Thara cum Abraham & Loth & Aram exierit de G
C haldaa, & venerit tn terram Chanaan.
C A P V T X X X V L .
IGitur Thara tulit Abram filium fuuni,& Loth filiüm A -
ranfili) fui,& Sarai nutum fiiam,vxorerlxAbraam filij lui,
& eduxit eos de V r Chaldæorü, vc iret in terram Chanaan:
venerantquévlquead Aran,&babitaueruhcibi, Porro Io-
tephusjVt ciuitatem Chaldæôrum èlte dicic,Ex qua Thara
profedtus eft cum familia domus fùæ, & Venit in Arahj
quod alia translario lolét nominare Charra. Hicrônymus
autem hune hiftoriælocum ita explan.it, teilicet de morte
Aran.ante obitum patris atque de VrChaldæorm. Mor-
tuus eft Aran^ute Tharam parretn iüum in terra natiukatis
fiiæ,in Vr Chaldæorurm Pro eo quod legimtis in terra nari-
uitatisfuçih VrChaldæorumin Hebrço habetür.in Vr ct-
ftim,id eft,in igni Chaldæorum.T rad unt autem Hebræi ex
hac occafione iftiufmodi fabulam, quod Abraham in igné
miftiis fit,'quiaigném adorare noluerit,& quod Babj'lonio
vallatuç incéndio?Dei auxilio liberatus, de idololatriæ igni
profugejrit. Qiiodverpintequenribusfcribituregreflum ^
Cite Tharam cum fobole tea de regione Chaldæôrum,pro
eoquodinHebræohabetuI' de V f j ho ee ft, de incendfo>
Chaldæôrum, & h o c eft quod nqhcdicirur: mortuuseft
Aram ante conipedtum Tharæ patris fiii in terra naciuitaris
luæ, in igné Chaldæôrum: quod videlicec ignem nolens
adorafe,igni confumptus fie..
Poll mortem Thaupatris A braham,quod legitur dixïjfe dominuni
ad Abrahatn : £ <i de terra tua & de cognatione tua, &s. cum
, prius cum pâtre,egrejfus fit ex ea, & de Nachor fratre Abra-
ha,&ea qua ad banc rationem pertinent.
C A P V T X X X V I I .
QVod vero commëmorara morte Tharæ patris Abra-^
ham, deinde legitur : ôc dixit dominas ad Abraham:
Exide terra tua , & de cognatione tua & de domo patris
rui,
'tui,& cé.Hinc B.Scephaftüsin Aiftibui Apöftoioruin cum
iftanarraret,inter tit rera fic ait: Déu^gloiiat äpparui? patri
noftro Abrah* cum eltecin Mefopbtamjäprius^quarlt ha>
bitafecinGharraV & aitad illüit:Egredefe dé terra«ia, & •
de-cognarionetua, &dedomopatriscüiy ieefindum hxc
vefba^tephani, non poft mortem patriseius locuruseft
Deus Abfahie, qui vtiijue in Charra mortüüs eft , vbi cum
illo & ipte filfus habitauit. Sedpriits quam häbitaret in ea-
jdenf ciuiratei id efti cum eitet in Melbporamia ,,iam ergo
exieratä Chalda:is. Qqpditaq;acliungif Stephanum:Tünc
Abraham egrefluseftde terra Chaldxorum & habitauit in
^Charta, non quod fit te<ftum'pofteaquam locutus eft illi
Deus, neque énim poftilia D ei verbaegfefltis èft de terra
Chaldaeötum, cum dicat eiloéutum döminüm eflèin M esopotamia,.
ted ad totum illud tempus pertiriec quod aicr
Tunc.idëft^exquo cgrelTus eftaChaldariSj ö^habitauicih
C hafrra.Item qu pd feq i i i tur:Er in dé poftquam moïtuus eft
pateréius., collocauitillüm'in tei'rahae,-,inqqa nmicrvPs
habifatis &patres v eftri, nönait :,Ppflquain anortpLft eft
pater eius exiit de Charra, ted inde hic éum collocauit, •
poftquam mórtuus eftpater eius. Intelligendumeftigituti
iocutum dóminüni fuiffé ad Abraham cüm eftetin M efo-1
pota^mjajpriuïquam habitaret in Charta,ted eum inChaffj
ranperüenilte i um pätie, reteheoapud te pFxceptqdóm^
.n ij ói inple exilteleptuagefiuio quintoianpo, parrisautem
ui ceütcfimo qiiadragelimo6è quintól Gólrocarioné vero
eiusin terra Ghanaan -nö prpfeéiionein, deCharra poft
mQi’tcm patris eiüs , fadfcam elte dfeit: quia iam mohuuè ■
,etaE,patereius,quando ëmitfetiaiq cuius iam fii*:reicapir
ëfiè.polteiroKQuod autemiani in Meföpotamiacöftitutt),V
hóe e ft, iam egcelTo deterra Chaldieorumdiéit dominus:'
Egteftëre de teira tua, & de éognatione tua* Óidedomo
patiistui.-non vtcorpusindëeiiceiét quodiamfecerac,ted,
apithußi aiteher.etidjcitdfiNöftenim indé exierat animo,
ted fipc redeuiididc defiderio tenebatur. Qüre fpes 6c ut fi-
deriumpeö iubpntefcq; adiuuante, & ilfö obed iënte fue-f
ra»i?amputanda. Npntenei^credibiliterexiftiinaturjOürh
poftea techtiis eltet Nachotpatreiii füu<,tiinc Abrahäprx>
f:eptu dominiimplc(te,yt cumSar4opiuge lua,&Lóth filió
liatris.fu'i'.exiret cie Qharra. Narramrenim in locisfiiperio-
fibus, quémaclmodüm T ha ra cum luis regioné reliquerit
C h a ld io fum, vënerit in M<Tpp otamiamA: habitauecte
^^^f.F^ecrqrautëm^^devnoi ‘^us-filio^quiyócatui^Na"-
chorvranquarneum riondu^erk fecum. Sed inuemimUs;
poftea /cum tetuuin fuuna mitteret Abraham ad äceipien-;
daiftvxprë filió IhöIteaèjitatenptiTmëlte. Eraécepit'puet
^1 écëni camelos de cämefis domipifui, &d&omnib. bönisv
doiftirii füite'aïmV&éX'nrgens^róféiftusëftinM
miam in diötatemNachor.Ifto&aliisfacrïhuius hiftpri? ’
teftim bniis öfteriditpf:etia Nachor;exil|è de regighe Chal-
déó turn, tedelq; coïi fti tuiltem Meibpptamia.vbiïu m pa-
treluohabitaüerarAbrahapi.-Gucèrgpeumteripturanón
cpmfteiribrauit, quandoex,gente, Cnaldxacuniluis pfd-
feétuseft^liar^j&habitauitinMelbpotainia.v.vbi non lo- •
lurp Abraham filiuscifts, verumetiara Sara nilrus, & Loth
nepos eiuscómmemorantur.qupdeosduxeriElèeum, n ifi,
patefua& fraterna pietate delciuerat, &fii-
vh^dli^ierat Chald ^orum & ppftea inde.fine pee*
fiiten^Ojfiiiep ettecutionem palïus(qnod fulpe,élius habe-
m m ipié migrauerit? Et fiftïilunt ornne^di^s Thiarie du-.,
centömmquiirqj annprum, 3c mortuus eft in Aran. Non.,
hca<;cipiendueftqnafio ioneshösdiesibiegerit: fifd qnia
omnes diesyitaè f\ix, quifiieruntanni dpcenti quinqj, ibi
cp^Dp]e,;i^rft- Igooraturautem quptannis vixetit Thara in
^-hVrra^qqoriiam npiegftur qupto anno v k é fine inCh^r-
ram ye nefit; Et ablurdum eft ëxiftimare,in ifta ferie genera-'
^ P ^ ^ ï^ fq ifig en te r cpmmemoraturquotannis quilq; J
; vixer^jniuusioliusnhnierum ^iinorum v it* non comme-
ïnoratimi efie. Cfv-'
Gum aliquorum vita adnumerantur anni, air alm um to*
ceanturinGeneß.
C A P V T X X X V I I I .
BVod eiiim quorundam quos eadem teriptnra Cönt-'
tnemorat,tacenturanni. eufn aliorum adnumerétur,
.429
1 qu*ri lolet. Quibus eftrefpohdendum» quoniam non
• mntinre6 ordine, inquo tempbrumdinumeratio deceffio-
ue gignentium, & geriitorum luccellione coiitexitur; Pb
hanc caulam eoVum vit* nonadnumerari annos: Ifteaute
ordpqui dirigit|.irab Adam vlq;ad N o e , & inde vlquead
Abraham:fine numero aqnorum neminem continec. v,
PaterMelcha, tpfe tflpater lefc^velquafuit lefea.
C A P V T XXXIX
T Gitiir quod in Genefi legitur, pater Me lch*, ipie eft pa-
Aterlf<^*,vel qu * fuit Iefcaiipa intelligedum eft;Thara ge-
nuir Abraham,3c Nachor,& Aran. Aran vero genuit Loth,
& Melcnam, & Sarai cbgnonjenio Ieteam, & acceperunc
.«xor/sAbrahamSai^i,& NafehotIVlelehaita. Necdiim
verb in ter patrUos, 3c fratrum filios, ixupti* lege prohibi-
j* iu n t i
) £fiom°do Sara cum a Pharaonerapta.fuerit,abeovio-
K.‘ lat\ejfe non credatur.
I C A P V T ' X U '
V*ritiir quomodo Sara cufti aphataohe raptafueriti
abep^i olataelle no n credarur, mu quiaiuxta librum.
Hefter, qu*cunqj mulicrum placuiltet regi apud veteresi
Llex ftientibus Vnguebarur pleo inyf ?e;b, & lex meiifibus in
^pigmentis vafiis eraje, &Purationibus fceminarum, detune
|ft??1?0™ ingrediebatur ad regem. Atque ita poteft fieri,vt
-Sftra poftquam ^lacuefatregi,§c dum perahnufti eius pr*.
: parab'a:ur inerpitjisaftregem, quod interim A b rahy Pha.
kabmultadQnaueritj&Pnaraopofteapercuflusfit.adQmi.
00,ilia adhuc inta€ta ab.eius con cubitu permanente.
t Quifinteicpedititquos Abraham numerate legiiitih
C A P V f XLL,
QV*rituretiamqudfipt expediti, de quibus ih feehefi
dicitur: N umerauit expedicos vernaculos fbo& Ex-
'pcdkosdixitiuuehes ad bellum promptos,&qui noh fue-
. runt vxorati. D e quibus in tequencibus dixjt. Exceptis his
iqu*cpmedeFct iuuene^.Etpertecums eft eos vlq; ad Dan.
•Dan Phoenicia bppidbrh eft, quod nlincPeneaS dlcitur,vbi
vnusdefonribus Iordanis otituxiqui diciturDan,alterVe-
ro lo r & his duobus forttibus j quinon procul ate diftant;
. in ynum riuulumftpdetatis, Iordanis appellatur.Ergo lieiit
d t duobus fontibiis vnus fltiuius:itaex nominibus auobuS
vna appeilario procreatufi
' Quis.Me/chifidech fit rex Salem quiab Abraham tb(-
cimasaccepit.
S A P v f x t ii. ,
MElchifedech rbxSalern, proculit panes &vittiiih A -
brah*.Erac autem lacerdosDeialtiffirni,benedixit-
qiie mi.Ttadunt qdpque hilhc elle Sem.primum filiuNoe;
qui mutato nomine nunc.up.atus fit Melchifedechqijod in
noftra lingua interpretatUr rexfuftiti*:Ac eo tempbre qub
ortus eft A braham habuilte*tatis annos C C C .X C . qui
italupputantur. Poll diluuium anhb tecundo turn G.feHet
annorum Sc m,genuit Arfax^h. Poft ciiius Ortuni vixit an-
' nis0 ;hoceftjfirnul0 C . ArteicathahhbsriatusXXXVige-
nuit Sale: Qid & ip fe tricentariusprocreauittfeber.qiiem
XXXXIV. annprfim legimus genuilfe Phalechi Riirfiim
i expletis annis X X X . gemiit Reu- Q u i & ipte pbft X X X .
& V . natiuitads fu* ariiiunl,edldi? Seruech: DeqtibcUm
ad 3pCX;perueniitet annos,ortus eft Nachor j Q u i XXIX.
annor^ip .genuit T h a ram , quern legimus quod teptua-
genarius geh ucrit A b ra h am ,N a ch o r ,& Arahf. Suppu-
ta per lingulas states annbrum numerura, & inUenies ab
.ortu Sem,yfque acj geheratiotiertiAbfahatti, C C C , X C .
annos. Mortuus eft autem Abraham G & L X X V*£tatis
fiisahnoi Ratio rie dedutfta, ithieniturSetb, abnepotem
fuumAbrahamfuperuixifle annos X X X V . fimulquede
hod'traduntvlque ad laCerdotititn Aaron, bifmes primo-
eenitp^fuiltelacetdbtes, & Deo vidHttias immolaljte, 3c
h«*c efleptimogenita,qu^Elau fratrifiio vettdidetit Jacob.
1 N ectlte mirum, fi Melchitedeeh vidlofiAbrahS obuiam