6$ 6 D.Thtodulphi cAureltanenfis Epijcopi
Nam Moecham, èc prolem & Iofeph, creber intonat Ole,
Samariàm,Effraim, Ge fdra hel & viduam.
HincIohel,euerlumpriusatris dadibus Orbem,
Flaminisaduentum condnit inde pii.
Quatuor èque tribus probris régna inCrepat Amos
Se & vidifte boatmyftica plura fads.
Percuti t Abdias,Edom ,almi culpide verbi,
< Emulus &fratris illius ore ruit.
Naufragio Ionæ fignatur PalTio Chrifti
Niniuis &vitam nomine Muhdus habet. . ; . Â
Filialatronis vaftaturfeminaMichæ,
Quod Ducis Iftahel lælèrit ilia genas.
Voce Naum pulfat conftanti fanguinis vrbem,
Paciçanofque boat mon t is in arce pedes.
Abbàcuc interne» in ctuce Chriftum fpedat ocello,
Comibus his vis eft,eius operta tonat.
Promit Sophonias à porta 8c colle quod audic,
Plangorem indigenis fert quoque pilâ tuis
Aggeus infta'urat templum ; cellùmque T onantem.
Moturum recinit æquora,rura,polum.
Michea Zacharias.poftquam videt ordine plura,
Seflbrem dominum dicit, Alèlle, tuum.
Munera Malachias Populi inquitabada prions,
Agmina cumquefiiis gentium amataDeo.
îob quoque verba tenens cum geftis inde libellus.
Hic paruusquamuis pondera magna vehit. -
Mox dulcis dulcem depromit cantio Chriftum,
Plàlmorum lyrici quos ftatuere pedes.
Protinusidiotæ refîdent très ordine librï»
Cüi nomen Salomon fiueCohelet irieft.
Alloquitur primus lub prolis noua ne cundos,
Corrigit & mores,^Ethica,lege tua.
Omnia vana canit rutilo Tub foie, fecundus,
Cùires eft phyficas enumerare labor.
Tertius,ecdefiæ thalamum Chriftique perornat >
Rebus&in Lbgicis vertitur eius opus.
Inde Philoftoricus Danieleft totius Orbis,
Omnia quilapidemfrangerc régna canit.
Hinc duo ponuntur quis nomen verba dierum eft,
Promere flue labor gefta genusque ducum. ,
PoniturhiricHel3ras,iegem templumquereformans, .
Et redituni Ifrael ad fua rura canens ;
Eccleflâeque typum referens mox fcribitur Hefter,
Quæ Plebi extorri laulque deculque fuit.
Poft liber cft pofitus coi dat Sapientia nomen,
Qüod Gfiriftiaduentus morlque pateficit ibi.
Pro rinus aptâtur liber Ecdeflafticos ifti,
Quo piaiurafonant laulque beata patrum.
Hinc pia pauperies pietas & opi ma,bea to
Eft,T obijlibro rite notata tuo.
Scribitur inflgnis Iudich mox fæmina fadi:
Inceftus cecidit qua feriente furor.
Hinc gemini libri ponuntur Machabeorum,
Geftà quibus fratrum quatuor aima fedent.
Promit aperta nouæ Chriftum hinc hinc Buccina legis
Tegpaine hinc typicp prompfit operta vêtus* Ml
Matthæus,Marcus,Lucas,landulque Ioànnes ,
Vox tonathunc chotiim quatuor vna fimul.
Primus ab humana quia coepitproroere gente,
Humaniformam IchematR inde vehit.
Auia terribilf per ftringityoce fecundus,
Scribitur & Ipecies inde Ieonis ei.
EftquC làcerdotii quia rebus tertius orlus,
Formaiutlencalis hinc fibi rite datur, ^
At quia verbórum pinnis fuper æthera quartus,
Hind Aquilælpecimencellapetentis habet.
Quatuor atqilé decern bps Paulilcripfa lèquuntur,
Qüæ Orbi mifitouis,qui lupus ante fuit.
Romulidas reuocat à legis.pondèreprimæ,
Arque Euangelicam eenlèt habere fidem.
Arcades inteftos aduerfo erf orelècunda.
Ad vetam lcriptis conuocat ilia fidem.
Poenituiflejplacetjfolatur terria eoldem,
Laudanlque hortatur ad meliora fimul.
Ad fidei Galatas deducitqüartavigorem,
Qua fprera pronos grande premebat onus.
Quinta Ëpheli populos venerandis laudibus effeft,
Quod làndatn haudquaquamdelèruete fidem.
Sexta Philippenles folarur,laudat 8i omar,
Conftanter fidei quod cenuere decus. : ,
Moxque CololTenlèspræuentos feptima, falfis
Vatibusinftituit,corrigit atquedocet.
ThelTàlaquam genuit fauet hinc odaua quateruæ,
Tempora quod cum ellen t n ubila firma ftetit. *
Extima queis etiam prædicit tempora noua,
Quove fit atra lues deikienda modo'.
A t decimæ textus Timo theum informat&apta
Ecclelîæ in rebus,ordinibulquelàcris. p
Temporis vndecimauipremi probracanuntiir,
Inftruiturqueviis omnibus ille bonis.
Inftruit inde Titum,decimæ lùbieâa lècurida,
Quovitet hærelès, presbyter eflèquçat.
Tertia poft decimam,pia dat tibi verba Filemon,
Quæ Roma vindus mifitab vrbe Pater.
Vltima per legis vaturqque oracula,Chriftum
Hcbræis prolem prædicateftè Dei.
Hislunt Catholicæfubiunâæex ordine lèptem
Pàginæ Apoftolico quas capitore fty lus.
SciÜcec vna pii Iacobi,Petrique gemellæ,
Sunt tres loannis,vna tibi,Iuda,tua eft:
Complentque Eeclefiam generall dogmate totam,
Inftituuntque fi dem,iulque lalutis habent.
Hinc ad Apoftoliços quos Lucas psotulit Adfcus,
It lâlus Ecclefiæjqui nouageftacanunt.
Vifio lànâa,libros,quæ lànfto vila Ioanneeft,
Claudit,&arcanolimitefignateos.
Hoc ceftamenti veterisquenouiquefub vno
■ Callepatens biuium,ducitadaltapoli.
Hicèibiis æterno fatiat præcordia paftu;
Iuftitiæ famem quo mage habetur,alir.
Hic paradifigeno veniens de gurgite p «1 us j
Quem,quo plus quis adit,plus firit omne bonum.
Hæc tuba terribilis mugit per compita Mundi,
Mittit terrigenum ad cælica régna decus.
Hæc lux horrendasercorum decutit vmbras,
Qua retinent mentis te,via,re<fta,pedes.
Sunt hic iura Dei tenebrisnudanria Mundum,
Splendidiora Aftris,candidiora niue.
Iufta iubent.iniufta vêtant,mala cundla rectdunt i
Virtutesgignunt,probrafugant vitia.
Lex preriolà Dei eft,quid enim pretiofius ilia,
Quam dat fons viræ,lux & origo boni?
Eft doârina p o tens, luperanlque leien tia cunôfas,
Cui valet æquarinulla lub axe poli}
Cui fi quam cupias lènfu conferre vel arte,
V t cælo tellus,hæc ita cedet «.
Quicquidin ingenuis mjndana dilciturarte,
A rtibu s, hic currit liberiore via.
Quodratione viget,vel quicquid amatur in illis:
Eu)C à ftpçice méat,huius ab amne fluit.
Cumque has in cunôkis vincat fandi ordine,vindt,
Quodlèrmonevnomultanocandadocet: '
Vérborum atque vnum non mutans tramite callem,
Hic plures,vnus,res bene fermo notât.
Sic narrat textum, tarnen vt my fteria prodat,
Maiora inlînuat dum modo magna ernit.
Magnaque fic paruis compônit paruaque magnis,
Adum vt per vilem,tu preriolàfônes.
In re præterica,monftrat narrando futuram ;
Hæc referens,njiro prædicat ilia modo.
A&a ica delcribic vt agendi conférât Artdn ,
In re ceu fada » te, facienda moner.
Pondéré dererumcaceo:quis fingulafando ,
Expediet} decus hoc queis lucet atque viget?
Quæ,non clau(à,metum,faftidia nondat^iperca :
Non hic deterret non ibi vilis ineft.
Hic Ipes quærit eam,tenet illic prompta faculcas,
Quo latet,exercer quo patct,ifta cibat}
For tium.in oblcuri s,exerce t prælia didi s,
Te fermone humili paruuîa turbafouer.
forti-
Poëmata.
A
C
0
fortibus eft panis.pufillisladeus humor: .
Hos lolidis dapibus, hos- ope ladis alit.
Carat more Meri, ritu de m alee t oliuii
Multimodo optatu, lie datur vna lalus
Hæc etianl aflidu o faftidia derogat vlù,
Quôquè magis capitür quæritur inde irtagîs.
Pluraque cum loleant meditatuhorrelcere grandi.
Huius amor,quo plus hæc meditatur, adelt.
Adiuuat h æc animum,humili fermohe legends*
Senfibus & celfis ad potiora leuat.
Mam fc Ledo rum rudium bene nolle cateruâ,
Hancràtür, at dodis hæc noua lèmper ineft.
Quid quöd ad æthêtéas populi Vocat agmina ledes,
£tad vitafociat non perituratibi?
Qua mùndanusamor fiigit,creteitqüe fupemüs,
Vertit & ad melius, corda legends, opus
Adde quod exemplis,mundahos inftruit adus,
Et via £onfiiiis,hac tribuente pate t
Scilicet hie quilquatft,didick dum gefta priorurri,
Quid vitate queat, quidue fequatur habet.
Erudit ex terni sproprios,ficädibusadus,
NonqUefuis fuafic di<5ta vel ada regit.
Singula quis referat?n umero tranteendit atenàttt *
Et pluniæguttas,Legis opimus honos*
Cui,qiuledurum>totisfenifibUsaddis,
Qüilquis es,in tenta poteito mente Dèum.
Vt tua dementer eu m hoc nedaue corda teuifat,
Gumque hoc inhabitetpedoris antra tui.
Hac venientc, tuæ pandatur ianua menus*
Qua nitidante,Omni lorde carere queaS.
Holpidum quo præl tet ei qui co ndidit illam,
Cum lege hanc adeat leg ist iplè da tor.
Non te peiuadatfaftüs ,non gloriaïàllaX,
Non vanæaut vacuæ fit tibi laudisamor.
Spiritus eftugiet hominis fera pedorafidi*
Hæc habitatoradit corpora preilâmalis.
' Sit tibi mens humilis, cot ptudens,adio manda,
Sit florens ftudium,fit pietatis opus.
Crebra fit in fonda tibimet meditâtio lege,
Inftato monitis, ttode dieqüelüis
Hanc gete corde*manu proprio non défit àb ôte i
Tuque aiiorumadus.corrigat illa,tuos.
Hæcin parte thori lëdeat, hanclüminacernant,
Hanc collâ* hanc genua,Hanc brachia curua vehant.
Ad caput hæc lèdeat, foh to dum tempore ftertis,
Dumque fugit fomnüs3te petat 111a celer.
Necfolum,vt dodus;ledj& vtfis iuftus amatoi
' Eminet vnum alio, cum fit vtrumque bonum.
Nam tibi cundipotens, adus non verba réquiret,
llli in vt-rOque tarnen iplè placere vales.
Dilcelegéns,adfuelce frequèns,fariendodoletÔ>
Sicque tibi hic trames,Legis in arte piae :
-Quatenus erudiat meritem tibi ledit) crebra»
Oetquetuis pülchramtenfibusillaviam. »
Ne citolabatur,vires fibi colligat vfu: . '
\ Ledio crebra ten et, mens quod acuta CäpUt
Semi ta lie cæfodumolæ roboré filuæ,
Dumteriturcrebro fit via lata pede.
Sandaferant fondis vcrbisexempla vigoremt
Quæ canis & facito, quæ faci s ipla cane;
Non verbis, adus, non illts verba repügnent:
Nobile par,tecum curat vtrühque fimul.
Quod bene mente capis,humilifermonë profàre, •
Ne faftu amidas, qüod ftudiolus habes.
Plura referte, mota eft:in pauçis collige multâ»
Ledor,cui fuluum mentis acumen ineft.
Semine lie meflbr prouifo, plurima,paruo,
Granavehitj voto fertiliote cluens. U .
: Dumque opus id cernis,relegis dum carmina noftrâ»
T heod VLpHi deepens iis memor, oro, vale.
?l)ißichon.
Viue Deo felix per plurima tempora ledor,
T h e o t> v l p h i hec fis immcmor,oro,mei.
Biklioth.Vet.Pàtrfôm. 9.
6 } 7
Aliud. 7
Finis ad eft operhhisquibus eft peragentibus adum;
Sit pax, vita, folus, & tibi Lèdor,aüe.
Î T heodulphiVerfhtproefixi breu^Chroni-
co quod IBibliù adieffium
fuit.
tCodicis huius opus ftruxit Theodulphus am ore.
Illius hic cuius lex bene dida to nat.
Nam foris hoc gemmis,aurb‘lplendefoit & oftro,
Splendidiore tarnen Virtu s honore micat.
Quo poft Catholicæ veneranda yolumina Legis,
Parua tenet modicum lcriptio cerne locum.
Scilicet, initio,lumens exordia ab fplö,
Per Patrum & Regum nomina texit opuS.
Et notât ânnorutn numerum, no tat ordine regrta,
Heracli ptinceps, tempus adulque tuum.
Geftaque dat paucis reminifei plu rima verbis,
Sic modico in nutu grande notatut opus«
Hincäd aperta fedent Heb rææ nomina linguæ,
QpæfocræLegisinçlytus viùsHabet.,
Attica poftrefident, fidei, quæfàcra vetuftaâ
'GontulitEcclefiæ, queisvocitanturopes.
Confîcitur Latio de nomine filuula parua,
Quæ magni frudus pondéra digna vehit.
Corpore lub paruo my fteria màgna retentant,
Hæ res quaslimes Codicis huius habet.
His fiuuium Legis potent luftrarare lucernis,
Quærere qui pii ces legis in amne cupit. |
Reibbus hispoteritpretiolàm prendere prædam,
Ars eft cui in landa quærere lege cibum.
N on has, ledor ouans,quafi quædam vitia temne I
V ilis, rem pulchram ,capfa tenere folet.
Ferrea nam claüis de vilifada métallo,
Argenti aque atiri d^t penetrare locüm.
Quæque eft iètuantilèu farci na parua fçrcnti,
Quo, grauis eft pretii làrcina,monftrat iter.
Nam mpdicis clauis, grandis ftfu du ra tenetur,
Marculus &paruus ttiagna metaila polir.
Siclegetes magnæ nafeuntur lemine paruo,
Pondus & arboreum genuine deque leui,
Obftrufà aperiunt pandiintque latentia; plura,
Paruaque velamenvirgulagrande leuat.
Quoique tenent flores librorum grandia parta,
Et fimul hie calathus dar ci bi;carpe manu.
Vtere lèu fcelix quos fi felicioriplèj
Cum tua perpétuas vita capeflet opeS.
Et memor elle mei digoare.per omnia, quælo,
Dum legis & relegis, dumque adis iftud opus: •
Dumque adis iftud opus quod condidit adio noftra,
Mercedem ftudii,tu mihi redde mei.
Hanc rogo mercedenYptome, depofee Tonantem,
Vt mihi det veniam, (eu pius ad dat opem.
N oxia dep ellàt, concédât prolpera quæque,
Participera & faciat vita beata tibi:
Componat mores, firm et l^em, corrigat adus,
Vtque animæ adueniat, hoc tribuente, lâlus.
Atqüe ita me démens peccamine purgetab omni,
Vt mihipoft mortem,det fuper aftra locum.
Cabtibus Angelicis &iungat,munere, cuius,
Terrea progenies Icandi t ad aftra poli.
BiufdemS. Tbeodulphi lrfyWMM In
die F aim arum.
GLoria laus, & honor, tibi fit rex Chtiftè redemptorj
Cui puerile decus prompfit Ofchanna plum.
Urael tù rex Dauidis & indy ta proies,
Nomine qui in Domini rex Benedide venis.
H h h Coetus