'S.Eulogü m ttrtyris, Archieptfc. T oletam,
j V À Matthl?
Maith-i.
Chriftum ingreffos.Sic<fc?hiquc veritasfanffca fcifcitanti fe
iutiëni „qüat’enuS VTcàm æternam poüîderec : il vis .(inquit) .
perfcfitus êiïè>vàde,Vëhde omnia quæ habes,& da pauperi-
öus:& vcni (è^uèrè me,&habebis thefkurumin ccelis.Sed
Ptfi pars aliqua m ftipendiu relin quatur i nranriu, culpabile
dïTetio potent,q> multa patrü iftnnifat documenta ldeoq,
fi ad banc difpentationem poteftis attingcre, optimales, &
perfe&ius Opus eft:q>vos omnibus expeditis negotiisfecu-
rius ad militiam èæli ire compèflet. Sin Veto quorundam
difHcultatam répagulis oblaträntibus bæc difpenfàtio re-
u'ellitur,& hiitlà intereft liber tas, qua hæc indulgentiflirne
foppleantür.präftcfcrim cu magi s ex aiiqùo petturbationes
ertiergerefbtmidatis^qü* veftrâ? ïntehtioni bbûftant: non
cünéhndiïin eft fp'ernere patrimonium,tq> muîtomeliùs &
latins in cælô,quo ❖ os nftiminî prohcjici.rejpemur.Nbii fer
liatum affedus foâetatiïanélorum eft pra?ponendus,cü $c
illas potëft Deüsîn fieculo enutrite, qui copadatüt ïn vte-
ro,fiqifidê ei proüidàdeomnib.curaeft.Nô omnes paruuli
parentum ihdüftria refoucntur,nec cundæ proies nutritiq
edücantür lâbore.bïâftibjr bôrhojbrbatûr incunabulis fo-
lätiogCnitoHsno tarnen creatorîs gubernatuïo deftituîtur,
qui eft pâter orphanorum,& iudëx vidiiamm. O qua moi-
n paruuli nuhicum cura delicatius édiiCâti.in détériora de-
ueniunt,qua plurës ptipilli ab horribili egeftaté in magnaru
affluentiam opum excrefcupt, & fiunt multarùm Döinipi
rfcrü,quïvix paup'Ctfrii'hö pafie profe&i funt.Mûlti ex Chri-
ftianis progëriitî, phepëdiërite dëliquîo eccleliâe membrq
-.ptiuantut.Ec nonhulli fîlii paganoriim, piteuehientegratia
Domkii,ad redemptioném ndei falutaris recurrunt.Nec i-
ffis fàcriiegiü obefl parentum, nec illis prodeft religio fi cas
gfenitöfum.Cö & Tu à fidè reçedentes, Deo aliena'ntùr, Sc 9
iflïcredenfësih Chriftumfpér quem iuftiviuùnt)eripiutur
diabolo, perertniDeo cohærcntës. Cuiüsrèiteftis eftDo-
ifiinus,quï ih eüafîgélio nrôtéruam Iudæorü arguçns vani-
tàtem afoGenitniria vipcrarum» quisbftendit vobft fugere
à fdtüra ira:facite e rgôftii&’ digrios pcéniteritie,& ne veii-
tis dicere intra vos jPatre m habe nuis Abràham:dico n.vo-
bi^,quia potens éli Dêus de lapîdibus ïftîs fufcitàrefilios
Abrahæ.EciterumiMultiab Orienté &Occîdente veniét,
& recumbenf cùm Abrahartt, Ifàac, & lacob in regno coe-
lorum : hliï autern reghipronciënTthrin’tëhebràs èxcerîo-
réS:illiC!eritfietuS‘, & ftridor deii'tiiinv
InftruChus igfriirvenerabîlis isuenfs qüofnqdo jprôcefi-
firm martyrialis prælïi mèdiiaretur j vindorum fe precib.
lolatianduiVi ifn'ploràns, ànimo læriori iripaçë difcélïit. Et
coin nos fÇpiuS idém,quàndiuiîla hörribiliü cïauftra catce-
rOm habüere feô’ri dëuftqret\nfitare:îieqùenter tamé pru-
dentiflima Sabigotbo latibüTum illu'd f&minarum,quoïâ-
crati fli mæ virgines Elotaèc MariadetinebStur,nodu quafi
vna è corftpëcfitis inôôluit, vt yeleôtplaretur cercantes, vel
fê affedui cotti tnetid?rét certantium.ïmôpônûs vrpugna-
di pro Chrifto rCge vfibus imbucretür, haberetq^conlue-
tudinem prÿîiandi. Inftabat pretibusi 6c obfècrattonibus
laborabât. vt memores lui ëxifterent, adepto poft trium-
phum fponfi confôrtio, quo fàltîm effiifocruore ccd um
inèçedimerecentur.Dantillicofiduciam hoc præftandibe-
nenciüm fandæ vitgi nes,qii£c fiias nouerant in nullorepu-
gnad poft vîdôtiambreccs,nec pôteraift comrriîlîtbniDUS
quicqüâm iVegare,qui fê non dubitabanr audiri.
Doha ergo ancilla Dofhin^Sabigotlio proxime pqft
martyrium virg^* till m infra do'mefticos pdrietesCKnfioïer-
uitutem minüï fufpeda perfohieret, reilbqj exe rciratione
vigi liar uni corpori èonfijIéii‘s,paulailu m quieuifîêc: ferupi:
vtramquevirginenfi,Mariàm fcilicet& Floram, niueis amr-
das dcladibùs diuerfarum liguftriuin mânibÜs geftantës
mànipulot.cum chöröfandorüm phialas palmisgeréncïu
. (qüibus,vt puroyorationes eorum, qui àd prælium Veheiat.
information éonfpedüm Odntiiriiferrëntp omnescæleftiu
luniinariorüm clâritate fulgentes,ëidêpérlbmniumafti-
tifïè.Quas cum ilia, vtatbitrabatût , fediîjis fe reclinari hu-
milima îupplicatione öötaretterritâ maiefiate çælicolum,
vi* tenui allôquutiqtté ^reditur,dicéns: Quatn fiduciam
olim præmifTç obfecrationis vobis in cûrcëre.ô fàcrati lîimç
virgines, ifhe habére fubetis ? Êt fi votorum meorumeom-
modis potitura fiim ,gratilfimîs defiomte rcfponfàsine frufira
Sabigotho-
nFilso rpai eètta s.
Mari'à.'
D
ïlora&
MroathrioaJnaibini-
ibrnnis ap-
currentes.in vacuutq dectdamus^ne yires noftrtcóna- g
tus van 6 coniumantur labore, dum aliudintencTOquxrat,
aiiud metita ëxpedanc.Qqia qim Deus plus mentis,qtiam
precibusfauear,nouic tarnen idem abdicate congènunatió-
nemprecaminum, quum iïop iuiiatdignitas metjtoruin.
Idcirco dominé me^ fponfie Chrifti.fi hadenus fuftanendi
prsemium fponiionis véftrïè^es nobis fidafubfiftit, ënar-
race fubct:quopromptius ad iuperna tendamus, qpo yaliu .
diusin certaminc robötëmur. T^tjnc earn fandae'virgines mattytcJÏ(
ccelefbum difFufionegratiarum affanbus praïditis d’èmul- r‘'
centes:commoda( inquiüiit ) veftti laboris in'Kthereis.re-
pofita,tepore neceflatid vobis metienda,fèi'uatafunt.'Nec
kbeturprxfcriptorum mCrcesad pi(jlium,q cogit athlecas
inuidimmos ire ad regnu.]\iartyriQ deniqjvobis a cóftitü-
tione mundi djuinitus prifixum,& pr^de ftinatü eft, Quod
vos poftpaululü iinpleturps congruit feUcioriJ>. folito lam*
ditatis ftudiis infoftere.Qiiaprópter libamina fiicerdotü la-
boribusyeftns aidfetfeite; fufifcagiaimplorate fandorumt
vbique vos precibus fetuiennum Cbrifto cómmittite: vo-
tiuo veneranda Dei fanduatia ditcurlu incolite, Sc omni-
um religioibrum inquiriteobfecratidncs. Quia qqamlibet
priefcripta vobis quandoqóututa fint premia: per hane w-
men induftria veluti quibufdam innitentes,tanta: bonitatis
arcem vos Vefum eft pofïë contingere.-noftrumq; fërmo-
nem huiufcemodicertum efie indicie coiiteftantes.inftanti
vobis certamine, adbsfurum contüberniis veftri^ceno-
bitam noftrummittemus, qui yóbilcumpalma potituras
mar^rii caetitus ordinatus eft.
Po&hane vifionem ociilis intu'entis abdudam, vehe-
mentius tantae reimiraculo beataSabigothoad perfieien-
da bellaDomihi concitatiir.Quxmox hilarior è lömnöeoc-
urgens, auget'opera fèndiratis, fragilem adpugham erigit-
fexum, fupemoque munere vires ad certandum corrobo -
rat^HinCiam fiduciatafpe ifitmiori viruininFormans, om-
nino tërrenis exui edocet, quonjamaprincipio mundi cae-
leftibus dëdicati militiis, continuo poft vidoriam c*licb-
lis admifcerentun '
Hinc ntógis,magifque ftuendi Redemptore,& coilegis
fandis ignito defideripconflagrati, natotmh poflponen-
tesafiedum ^ernuncquicqüidmundiahsperituraipécies
cominet.Ornniadiftrahunt.venditant vniuerfaquolibe-
rióres inaffcquédo Chriftu exïfterent. Ëx quoptetioquic-
cqaunatm eg inenfaonruturlmis V rcilripnrquurean atcem s,u tloirenru amiit yidiffittiapnet mniojinsa fatpepcUia-,
TabiGnn pt£ecipuetamc;n Tabancnfe ceenobium, q> lxpiusmemo-
cocnobii
rauimus quiafummis monaftiexregulis diiciplin* am dü
honefbefam» ruftioribus ifiuftrabat Occidüü.ïnde athle-
ts&rtifiartiï fiauriünt documentum:inde infÜtutapercipi-
unnibi fèpociiló vitae perëiinis ingurgitantJbiiandiirima
Sabigotho frequenter cum ancillis Dei moratur:difcitibi
totius fandi tïmorns induftriam. ïbigeminumpignus fob
beatarum rutela.conftituuntv
Ö ftiipenda mundi renunciatib,& admirabilis ardör di-
üinus.quofilioriim afiedus rej>umit:quo opum aftluenti?
repugnatur^uoproximorü dulcedo refelliturv quo mors
pro Vita eligitur: quo labentia auïda coïïtemnuntur: quo,
intuitu a’cern? felicitatis vinclac^des,crucesjcarcercs,ver*
•bera,&tormenta pro fummis habenturdeliciis.Vna fiqui-
dem filial imroAen hio,ïuftrq altera ducebatur.E quib.égo
, pfiocfutn ndeicaémmc pxaprreimnteunms ,mmienionrféa nrftcHpefriimene‘sa,vd*hxo tretnateurrri,vmtgoe onrie.
•. torumgefta fcriberemjproderem adUs, elucobrarem tro-
phaèa.Et ciimpropter hoc quid abea beneficiiprarftolarer,
éxquirerem(miradidurusfom tamtllam aêtatem talia qui-
iiille in promptuaduerrere,nifi forte credendüfit q> ab illo
imb uebacur interi9 qüi ex ore infantiö & ladentiü perficit
laudéfu3iJimpetrabo(inquit)patertibiaDomiftoparadisü.
Verum quia competenti occafione gratia diuèrendi
paruitarém infancularum ,pauiulum ab ordinediredo re-
cemmus j qüo rem fcilicet poft nouenum martyrii eorum
menïem patratamfobiungeremus: mine xrumnofë & fob
munidahisadhuc möleftiis laboranti inferuimus hiftoriae.
Nonnospb inde fraterna infomare debet refponfio, vnde
culpabiles argui no veremura Dom ino.Nec obftat vltimo
art priori mediove loco veritasdiflèracur, quandpquidem
rerita-
Memoridis SanclotümyLib. //. 6 6 }
i-veritatis afftttor nullatenus benedidipne priuatur. Iccirco
è veftigiö tepedances, ad reliqua beatorum.ftudiofiis ge-
fta referenda curr-amus. -•>,
' Cum ergo intend cceleftibus, omni tempOcevigiliis,o-
raijonibu5*eleemofynis, Sc ieiuniis üicamberentrfrequeh-
ter tarnen iitperno fydere in Gubiculofoo.quo i fta medita-
bantur,refperfifunt(adeo vt illapfum iubat {C^hereutpom-
ncmpraeffntis fpeciem luminariis interpellahs horridum
elïe chaos foicomparationetiütümaricompelleret)diuinis
fiepe reuelationibus erigüntunfruuntur cqlloquiis angelo-
fumslaedria c<elicolis mente &/fpiritu aduna.tiy «6 fine*graui
moleftia Corporale onus ferebant.Quodatn namq; die cum
attium fërenifEmi praceptoris nottri Aluari toto fcriptura-
rum fciétia Occiduo laudati^gtatia collatiqius.mutuï, no-_
ftraq;$lterrtanti^ppofitionementem etudiendtiri fcriptu-
rarum problematibus, petiuiflëm: repcri córwri éo milité
Chrifti Aurelium, corifiiltum agonizandi qua?rentem, &
q uatenu s airiperet martyriale a uip i ci uimplorante m. Que
idem doctor egregius5^temporis noftri fon^lapientiépro-
fluuspatrum exemplisinftituens,iubet p ri rao ?ppn ftanri x
viresperpendere fècretunrtuum aduertereiconfiderare ar-
canunu& vtrum immihëutia tnagis np/fe'c'forre ,quam de^
chnare,fopplicia>vltimp;éxcep.turus delicatis ceruicibuS
gladiü.: Etfonidgiètneïita mar tyr.fi' adipifq,qua vpcaiï martyr
cpnteuderet.Et fi magis terris ignotqs flojrentibus coelo
tnertris cathalógoelcdpramfofè afFedarètdëfGtibijquam
in fopernis diminuto pnemiofam ofum temporalis marty-
rii anhelaret nomen nabef e* Tunc ille fe vfqqcad mortem
dimicaturumfpondens, nulla prorfos vitormeu|orum in-;
tencioném,fqam.fperandam eflê fote^ur. Mihi,muii,inquit
maxdmu m vit« rolatium Chriftuseft)&morilucrum. Cui
terrepaconuérfatioteterrimcEqödis caligo«ft,&memoria
cranfitüsmundialis perpetu^lucis ódorem afpirat.Fitcom-
munedeineepsgaudiumcaufanpftriaduentus: dealterno
.admodum intuicu lxt^mur. 'Credimüs interefïe conCilio
noftro verbum patris altifiimi>qui vbique nomrni foo di-
cato collegio fèillabi tëftatus eft, dicens i-Vbicunque fue-,
rint duo vel tires irtnomine mep cógregati, ibi mm* in me-
dip eorum.'Ët cum plura foi agopi competentia referremus,
idemque gratiffimis aramis «öftrum excipérét' documentum:
ktis vtreor, coHatione-nóftraiuuataSjCOntinupbella.
Doniiniiniturus,ad propriaregredicur.
Beaca veróSabigotho nonnüllis.antepaffionem diebus'
dum fbladompreiideret, Chiiftumque'öbperfe^liönem
maityriifoi; quibus pofletquaeftibus obfèeraremr: fobito
aftare fibi mir® pulCliritudiok.yirginem cernit, angeKco
vegetatam d ecore ,pri m um, vt pütabatur,adolefcentia: flo-
rem gerehtem. Cui cum illa diceier.Tu quises filia? etfi è
vicirto.accedis,cauiastui aduentus ediflèfe. P roti nus fpe-
«ftabiljs vir.gö,rpböleSjinquit,amiciveftriM5tefis fum qua
tu mundialibus arrumnisfcis olim exemptam, quamq; ea-
demhora,qua fiipremis vexabaturanguftiis,piiu(quapro-
pius.vifitares reperifti éxaniuie» Et cum te egölarculppene.
eliminata non nouiflêin, ipfp tarnen obitus mei momento
quis eflèsDomino reuelfoeë agnoui .*.& nunc eo mittenêe.
prjBuianuntiatrixpalmé tuieaccefli.lnftatn^mqjiam vpbis
tempus exequend® viëtoriar: adforit dies publice prpfiten-
di fidem cath.ohca,hoftémq; repellendrteterrimUin.Qu.i-
bus fèdatis licibus cfelorum penetralia vos coronandos ad-
foinènt jperpetuadeinceps pacefundatos. Igiturfcrutans
corfoum venerabilis fcEmirta,lècumq;meditanseloquium,
’ adfiftèntisicÓfeftim reuolu ta niënioria | rerii geftam agno-
fcit,& priufquam grates euange 1 iasanti iibi puellrfe referret,
labitur dconfpefitu eius illa v) rgi nalis ipecies aitheiis min-
cia,&pnccofui martyrii. Ficla’ta tali ppeconio: aliimatur
coolefti oraculo, Sc tantö fpe firmiori ad prfeliuni excita-^
tur, quanto fefe patratit adhonis veritate cernit irifórmari.
Verum vt magis, magilque fcopo prardeftinationis fux
interiderent.ellèntq; non drtbii de metcede repofitg, fiue •
, vt lanétarum virgiqum implcretur edióböipdonis ante hia
|captionem diebus düdum prpniifliis illë cpofellor pon tu-,
bërniis eorum afifcifciturjdë irt^onuulfibiliter his quödam-
modoalligatus, ifelici marcyrio Quines fob vnö : mom.entp<
. paritercoijonan tur. Idcirco congruurri iudicaumuis^iulclé
monachi rationem, quia öptió-intereeffit, éxponere, Sc
quod vehementiadmiratione retatem poftram eius caiifii
concuflir/ucckluis quoque gencrationibus operc dignum
retegerida^mandari : yt ipcp.cathob’çprû religiofitas incre-
memo:-fide,i augeaçiir.,,in quq fui.Redemptoris oraculum
fpeciali qu odami^pdp cernit eftc veiitate impletum. Præ-
dîxerat qui pp ein ^giftet nofter & jpominus,quod multi ab
Oriente Sc Occidence venientes,recumberent cüm Abra-
ham, liàac &Iacpbjn regqpcoelorum.Quod teftim onium
: reuelaus, epptuemur efie,ël:ibu^irt ipfp mQnachp,atque ler
lUtaGdorgip pmninp perfedtum. A
Huicrus Betlileemiticum ôrtiim,&;incolatumæthereü
peregrina lit tora c o n tu 1er un t: hiç> inquam, vi r vitra maria
procreatusja^b^dojefcéua foraitu^e Dci’obleâatùt.Viginti
& feptem annoçapud mopafterium fàntfti Sabbæ,quôdab
'Hierofplyfoâin Auftraii çâto. milliaribus diftat cum quin-
gentis.vtipfè nobi§ orc foo profelïus eft,(qui eodem cosno-
bio moraban tuijfiracribusadunatus, fob regulari magifte-
rio deguir. j^erm-venerabih's abbâs pauid,cius afcifterii
tunepïocuratorpbftipendium mpnachorum Africâmiç-
tensjisîiuH'o, mpdototinteriacentia terrenarum,niaçfuttiqî
dift ulit fubire dilci i mi na>quibu9;.vtiqi incu niftan te r com o-
dum fiimm^vircutis pbedientie npuerât prometeri.Sed eu
ibidepi vapularp'iiiperms Dei ecclefiam incurfatione ty-,
ranorum repenlïe t, Hifpaniam quoq; corum, qui b usmil-
fos fuerap copfultu,aggredicur. Erac çnim? Vt iph deep cer,-
tilîim e appro baiii m us, fu mm æ humilitatis,magnæq;abfti-
nenjiæ vhilnpmRi.eloq,ttio foo, diçtp , atquçrefponfo. timor
ppminirçfonabat,ocius remper;depifro cordis fonte
chariratc exhauriens, f.i uum diledtionis promebat. Prçdi-
cabat.cceleftis defi.deriirequijendajejïè Compuraftionem:
morificare cü vitiis,& pqnçiTfJifoëntiis mèmbra.iubebat;vt.
• inaduentüDcfo?inii;ecidupvirj:ötumanimatavigore,glpr
rifioraeü ipfb appa.rerent.Ita fobria praeditus fànôtitate iu-^
ftus videri jVei dicinimiuip reçufàb.it, focudus admodum,
hilaris,modeftus, Ôc abftinens, lie vtebatur mundo tanquâ
ho n Yteretur.EC cum for re,firatërna i{npetratè chap tare, ci-
bum fiimere CQgeçetur,epulabatqr parciiisibibepat fpbrie,
vt magisabftinenté iudicares,quam vefeentê.Merum aqua
tandiu'temperabat>.yfq; dura eplôr inficeretur,fàppr abçf-
fet, lnfipidus namqueille guftus (itareferebat) nec bibere
nimium,nec temulari couuiuam patitu^Crebriusadexo-
randum çurrebat: vigilabatattetius;fæpius corde diuinum
carmen meditabatur,diçebatque:.Bencdicam Domino in
ptnni tempore, fernper laus eius in oremeo« Etcpm variis,
lmguis peritus exifteret.GræcafcillicçtjLàunajatqiArabica
née qualemcunque fàltem prop.tefhas,gloriam affeëlauit.
A dié quamèpafterium petiit cp^ortibus monachorü
afeitus eft vfque ad coronam martyrii iiii(ytipfè quibufdam
fecretius rerulic)nhc lotus aqua,nec bâtpëis vfus eft. Quan-
diu npbifcurn conuerfàtus eft, nulli pmnino ordinem
•fuqm reuglauit, nifi cum iafo carcere-detiheretur.’
($ Comipëntatus eft fra,tribus,ac pippinquisfiais,cun^ifqj
patriæfuae ciuibus martyrii foi.brèuiatium; quod inihi cailla
expolienditranfini^ûneiriculriofièrrnofidem reigeftæ,
quibus mittebatur, adiméret.lbi 15 principio diétipnisfoç
monachum fê,atq;lcuit^mfore foftatus eft..Verum quid.o-
pus eft fermonerti inlonguin protrahere?,Quafi non fum-,
îpam reuerentiam vitæ hominis Dei martyrulis cruor ad-
hibeat^prîëfèrtim cum quantus ,& qiialis extiterit effufos
propteriuftitiampei ipfè eiîb martyr ialis cruor infipue t,di
quod peregrinus mundo përegrina no renuens iêpulturâ,
omncpenitus genitalis fbli,affiuiumqjafFe£tionem repule-
rit. Autq potius laps militem Chriûiextoll,et,quâproDp-
mino>mortqjn-,pro vita anima, pro cfocifixo cruoié dedif-
lêf vt ipfiimellètredjiibitiofàpiuli,quod extitic viëboria
cmcifixi.Quoiïiodoa. beatusminifter ccetui jfànëiorû ag-
'glbmçratus fueric,nielius ore iphus fanfitiGeorgii predion9
pofte innoteféere,quo vel npfîræ di&ionis fériés, interpo-
fito martyris eio.qu.ip, quafi defuper benedi(ftioiiisfàlq,çq-
diaturrveî priftantiu? commercium fuæ connexioniscum
ca teris lànclispodem narrante adçfifcacur.Narn&ipfàs diebus,
quibus Vflacum fahdtis habqit conuerfàtipne.m, lua
i acpraîdiâpriim mattymmgeftâbreujfàtisftyloexponens
rvltirâo nobis éoprobanda ditexit.Ex cuiusdfätis eahuiep-
peri inferenda curauimus,quç ad infinuandS eorum côiun-
K k k . 3 ërionem
Sanfti Sab-
bx mona-
rterium.
DauidAb